1. Andi Jehovah bi du kölö sö baka di Adam ku Eva du zöndu? (Kenesesi 3:15)

 KÖLÖ sö baka di Adam ku Eva du zöndu, hën Jehovah bi taki wan tjabukama woto, ka a bi paamusi dee bakamii u de wan fanöudu soni. Di tjabukama woto aki sikifi a Kenesesi 3:15.​—Lesi ën.

2. Faandi mbei di tjabukama woto aki dë fanöudu?

² Di tjabukama woto aki dë a di fosu buku u Bëibel. Ma hii dee woto buku u di Bëibel ta nama ku di tjabukama woto aki. Leti kumafa lëmi ta palaki dee pampia u wan buku ko miti a wan, sö nöö dee soni dee sikifi a Kenesesi 3:15 ta tja hii dee bosikopu u dee woto buku u di Bëibel ko miti a wan. De ta lei u taa Gadu bi o manda wan Sëmbë ko u puu u a fuka, söseei taa a bi o kii Didibi ku dee hogihati bakama fëën. * Di soni aki o dë wan gaan bunu da hii dee sëmbë dee lobi Jehovah!

3. Fuun soni woo taki a di woto aki?

³ A di woto aki, woo piki wantu hakisi di nama ku di tjabukama woto di sikifi a Kenesesi 3:15. Dee hakisi da: Ambë da dee sëmbë di di tjabukama woto aki ta taki? Unfa dee soni u di tjabukama woto aki pasa tuutuu? Nöö unfa u ta feni wini u di tjabukama woto aki?

4. Ambë da di sindeki, nöö unfa u du sabi di soni aki?

⁴ Dee sëmbë di Kenesesi 3:14, 15 ta taki soni u de, da wan „sindeki”, dee „mii u di sindeki”, wan „mujëë”,  ku dee „mii u di mujëë”. Di Bëibel ta heepi u fuu ko sabi ambë da hiniwan u de. * Boo taki u di „sindeki” fosu. Wan tuutuu sindeki an bi o sa fusutan andi Jehovah bi taki a di djai u Eden. Nöö fëën mbei a musu u dë sö taa wan soni di bi abi fusutan Jehovah bi ta kuutu dë. Wë nöö ku ambë a bi ta fan? Akoalimbo 12:9 ta piki u gbelingbelin ambë da di sindeki aki. A ta taki taa „di awoo sindeki” da Saatan Didibi seei. Ma ambë da dee mii u di sindeki?

5. Ambë da dee mii u di sindeki?

⁵ So juu te di Bëibel ta taki u di wöutu „miii”, nöö a ta taki u dee sëmbë dee ta djeesi wan sëmbë sö tee taa u sa kai de mii fëën. Fëën mbei dee mii u di sindeki, da dee ëngëli ku dee libisëmbë dee ta hopo fia ku Jehovah, söseei dee ta du ku dee sëmbë fëën, leti kuma Saatan. Hën da dee ëngëli dee bi ko libi a goonliba aki a di ten u Noa, ku dee sëmbë dee ta du soni kuma Didibi seei dë a dendu tu.​—Ken. 6:1, 2; Joh. 8:44; 1 Joh. 5:19; Jud. 6.

6. Faandi mbei „di mujëë” an bi o sa dë Eva?

⁶ Boo luku ambë da „di mujëë”. Di mujëë aki an bi o sa dë Eva. Faandi mbei? Boo luku faandi mbei. Di tjabukama woto ta taki taa di mii u di mujëë bi o „makisa” di sindeki nëën hedi. Leti kumafa u bi taki kaa, di sindeki da di hogihati ëngëli de kai Saatan, nöö fëën mbei na wan zöndu libisëmbë bi o sa makisëën. Ma nöö unfa de bi o kii Saatan?

7. Ambë da di mujëë di Kenesesi 3:15 ta taki soni fëën, te u luku Akoalimbo 12:1, 2, 5, 10?

⁷ Di lasiti buku u Bëibel ta piki u ambë da  di mujëë di Kenesesi 3:15 ta taki soni fëën. (Lesi Akoalimbo 12:1, 2, 5, 10.) Di mujëë aki an dë wan tuutuu mujëë! Di libawojo dë nëën basufutu, nöö a dë ku wan könu kaapusa nëën hedi di dë ku tuwalufu teeja. A pai wan apaiti mii, nöö di mii dë da di Könuköndë u Gadu. Di Könuköndë dë a liba ala, nöö di mujëë seei musu u dë a liba ala tu. Di mujëë aki hën da di pisi u di ölganisaasi u Jehovah di dë a liba ala, nöö dee ëngëli dee ta hoi deseei a Jehovah de dë nëën.​—Gal. 4:26.

8. Ambë da di fosu mii u di mujëë, söseei na un ten a toon ën? (Kenesesi 22:15-18)

⁸ Di Wöutu u Gadu ta heepi u fuu ko sabi ambë da di fosu mii u di mujëë. A bi o dë wan bakamii u Abahamu. (Lesi Kenesesi 22:15-18.) Leti kumafa di tjabukama woto bi taki a fesi, nöö Jesosi bi dë wan bakamii u Abahamu (Luk. 3:23, 34). Ma di mii bi musu abi möön makiti möön wan libisëmbë, u di a musu makisa Saatan kii. Di Jesosi bi abi 30 jaa, hën Gadu bi salufu ën ku di santa jeje fëën. Di Gadu salufu Jesosi, hën a toon di fosu mii u di mujëë (Gal. 3:16). Baka di Jesosi weki ko a libi baka, hën Gadu „hei ën dëën nëbai möön hii soni”, söseei a „kisi hii makiti a liba ala ku goon aki tuu”. Gadu dëën di makiti tu „faa poi dee wooko u di Didibi”.​—Heb. 2:7; Mat. 28:18; 1 Joh. 3:8.

9-10. (a) Ambë da miii u di mujëë tu, söseei na un ten de ta toon miii fëën? (b) Andi woo luku?

⁹ Ma boiti Jesosi woto sëmbë bi o toon miii u di mujëë tu. Di apösutu Paulosu bi piki dee Dju ku dee woto köndë sëmbë di bi dë salufuwan ambë da dee mii u di mujëë, hën a bi taki taa: „Ma fu di un dë sëmbë u Masa Jesosi Keesitu, nöö unu wë da dee gbelingbelin böngö u Abahamu e, nöö woon kisi hii dee bunu Gadu bi paamusi ën taa a o da dee böngö fëën” (Gal. 3:28, 29). Te Jehovah salufu wan Keesitu sëmbë ku di santa jeje fëën, nöö di sëmbë dë ta toon miii u di mujëë. Fëën mbei u sa taki taa dee mii u di mujëë da Jesosi Keesitu ku dee 144.000 salufuwan dee o tii makandi ku ën (Ako. 14:1). Hii de tuu ta mbei möiti u ta du soni kuma de Tata Jehovah Gadu.

¹⁰ Wë di u ko sabi ambë da dee sëmbë dee Kenesesi 3:15 ta taki, nöö woo luku andi Jehovah du kaa di mbei taa di tjabukama woto aki pasa, söseei unfa di tjabukama woto aki ta heepi u a di ten aki.

11. Andi di tjabukama woto bi kë taki, di a bi taki taa di mii u di mujëë bi o kisi makei „nëën bakafutu”?

¹¹ Kumafa di tjabukama woto u Kenesesi 3:15 ta taki, nöö di sindeki bi o da di mii u di mujëë makei „nëën bakafutu”. Di soni aki Saatan bi du, di a bi mbei dee Dju ku dee Loomë sëmbë kii di Womi Mii u Gadu (Luk. 23:13, 20-24). Nöö leti kumafa wan sëmbë di kisi makei nëën bakafutu an sa ta waka u wan pisiten, sö nöö Jesosi an bi sa du na wan soni u wan pisiten, di a bi dëdë.​—Mat. 16:21.

12. Unfa de o makisa di sindeki nëën hedi, söseei na un ten de o du di soni aki?

¹² Di tjabukama woto u Kenesesi 3:15 ta lei u taa Jesosi an bi o fika a geebi. Faandi mbei u taki sö? Wë, u di di tjabukama woto ta taki taa di mii bi o makisa di sindeki nëën hedi. Di soni aki kë taki taa Jesosi bi musu weki baka. Nöö sö a pasa tu. A di u dii daka baka di Jesosi dëdë, hën Gadu weki ën ko a  libi baka, hën a go a liba ala kuma wan jeje di an sa dëdë möön. Te di juu u Gadu dou, nöö Jesosi o makisa Saatan kii (Heb. 2:14). Keesitu ku dee sëmbë dee o tii makandi ku ën, o kii dee felantima u Gadu puu a pasi. Dee felantima aki da dee mii u di sindeki.​—Ako. 17:14; 20:4, 10. *

13. Unfa u ta feni wini u di fasi fa di tjabukama woto aki ta pasa tuutuu?

¹³ Ee i da wan dinima u Gadu, nöö hën da i ta feni wini u di fasi fa di tjabukama woto aki ta pasa. Jesosi bi ko a goonliba aki kuma wan libisëmbë. Nöö a bi djeesi hën Tata bunu seei a dee fasi fëën (Joh. 14:9). Jesosi hën heepi u fuu ko sabi Jehovah, söseei fuu ko lobi ën. U ta feni wini u dee soni dee Jesosi ta lei u, ku di fasi fa a ta tei fesi a di kemeente a di ten aki. A lei u fa u musu libi, sö taa Jehovah sa feni u u bunu. Söseei hii u tuu sa feni wini u di dëdë u Jesosi. Unfa u sa feni wini fëën? Wë baka di Jehovah weki Jesosi ko a libi baka, hën Jehovah lei taa a tei ën u bigi seei taa Jesosi paka di paima u „puu hii dee zöndu fuu tuu fuu ta dë limbolimbo”.​—1 Joh. 1:7.

14. Unfa u du sabi taa di tjabukama woto di Jehovah bi taki a Eden an bi pasa wantewante a di ten dë?

¹⁴ Dee soni dee Jehovah bi taki a di tjabukama woto di a bi taki a di djai u Eden, ta lei u taa dee soni dë an bi o pasa wantewante a di ten dë. A bi o tei ten u di mujëë pai dee mii, u Didibi tja dee bakama fëën ko a wan, söseei u dee tu kulupu aki ko ta buuse deseei. Ee u ta fusutan di tjabukama woto aki, nöö a o heepi u, u di a ta lei u taa di goonliba u Saatan o buuse dee dinima u Jehovah. Bakaten Jesosi bi piki dee bakama fëën di seei soni (Maik. 13:13; Joh. 17:14). Useei ta si fa di pisi u di tjabukama woto aki ta pasa tuutuu, möönmöön a dee 100 jaa dee pasa aki. Unfa sö?

15. Faandi mbei di goonliba u Saatan ta buuse dee mii u di mujëë gaanfa sö, ma faandi mbei wa musu fëëë Saatan?

¹⁵ Kölö sö baka di Jesosi toon Könu a di jaa 1914, hën de vinde Saatan puu a liba ala. Nöunöu a dë a goonliba aki, nöö a sabi taa abiti möön de o kii ën puu a pasi (Ako. 12:9, 12). Ma sensi di ten dë, hën a ta ligei seei. U di saanfa-u-du u Saatan kaba, mbei a ta puu hatiboonu a dee sëmbë u Gadu liba (Ako. 12:13, 17). Fëën mbei möönmöön di goonliba u Saatan ta buuse u gaanfa seei. Soni an dë di musu mbei u fëëë Saatan ku dee bakama fëën. U sa abi di wan seei biibi kuma apösutu Paulosu. A bi taki taa: „Fa Gadu dë ku u a wan së tjika aki, nöö ambë seei o sa du soni ku u te a wini u?” (Lom. 8:31) U sa futoou Jehovah, u di gaansë u di tjabukama woto u Kenesesi 3:15 pasa tuutuu.

16-18. Un wini Baaa Curtis, Sisa Ursula, ku Sisa Jessica feni, u di de bi ko fusutan Kenesesi 3:15?

¹⁶ Di soni di Jehovah paamusi u a Kenesesi 3:15, sa heepi u fuu hoi dou aluwasi un pei fuka ta miti u a di libi. Wan baaa de kai Curtis, di ta du di sëndëlengiwooko a di paati de kai Guam, bi taki taa: „So juu, soni bi ta miti mi di bi ta mbei a taanga da mi u mi hoi miseei a Jehovah. Ma di kai di mi bi ta kai pakisei a di tjabukama woto u Kenesesi 3:15, bi heepi mi u futoou di Tata u mi di dë a liba ala go dou.” Curtis ta hangi u si  di daka ka Jehovah o puu hii dee fuka fuu.    

¹⁷ Wan sisa de kai Ursula, di ta libi a di pisiwata de kai Bavaria, bi taki taa di fusutan di a fusutan di tjabukama woto u Kenesesi 3:15 bi heepi ën fa dë seiki taa Gadu hën mbei sëmbë sikifi di Bëibel. A bi si fa hii dee woto tjabukama woto ta nama ku di tjabukama woto aki, nöö di soni aki bi bigi dëën seei. A bi taki tu taa: „Di mi ko sabi taa Jehovah hopo du wan soni wantewante sö taa soni sa ko bunu baka, hën mi ko möön lobi Jehovah.”

¹⁸ Wan sisa de ta kai Jessica di ta libi a Micronesia, bi taki taa: „Mi ta mëni jeti unfa mi bi fii, di mi bi ko sabi soni u di tuutuu lei! Mi bi ko si taa di tjabukama woto u Kenesesi 3:15 bi ta pasa tuutuu. A bi heepi mi u mi ko fusutan taa di libi di u ta libi nöunöu an dë di libi di Jehovah bi kë da u. Di tjabukama woto aki ta mbei mi ta biibi taa di dini di mi ta dini Jehovah o mbei mi abi wan bunu libi a di ten aki, söseei mi o abi wan möön bunu libi a di ten di ta ko.”

19. Faandi mbei u sa dë seiki taa di lasiti pisi u di tjabukama woto o pasa tuutuu?

¹⁹ Wë u ko si taa dee soni dee sikifi a Kenesesi 3:15 ta pasa tuutuu. U ko sabi gbelingbelin ambë da dee mii u di mujëë ku dee mii u di sindeki. Jesosi, di fosu mii u di mujëë, bi kisi makei nëën bakafutu. Ma a bëtë kaa, nöö nöunöu a dë wan makiti Könu di an sa dëdë nöiti möön. Nöunöu Jehovah salufu gaansë u dee sëmbë kaa dee o tii makandi ku di Womi Mii fëën a liba ala. U di di fosu pisi u di tjabukama woto pasa kaa, mbei u sa dë seiki taa di lasiti pisi ka de o makisa di sindeki nëën hedi, o pasa tuutuu. Dee dinima u Gadu o wai gaanfa seei te de kii Saatan puu a pasi. Ma u musu hoi dou solanga di ten dë an dou jeti. U sa futoou di Gadu fuu. A o mbei dee mii u di mujëë mbei „hii föluku u goonliba” feni gaan bunu.​—Ken. 22:18.