1. O le ā le vaaiga e tatau ona iā i tatou i le faaeaga o le tatalo iā Ieova?

 UA TUUINA mai iā i tatou e Lē na faia le lagi ma le lalolagi se faaeaga matagofie o le tatalo atu lea iā te ia. Seʻi manatu i lenei mea: E mafai ona sasaa atu o tatou loto iā Ieova i so o se taimi, e aunoa ma le tau saʻili o se faatagaga e faia ai faapea. E mafai ona e tatalo iā Ieova pe a e maʻi i le falemaʻi pe falepuipui foʻi, ma le mautinoa e faafofoga mai lo tatou Tamā alofa. E lē tatau ona tatou manatu māmā i lenei faaeaga.

2. Na faapefea ona faaalia e le tupu o Tavita e tāua iā te ia le faaeaga o le tatalo?

² Na faatāua e le tupu o Tavita le faaeaga o le tatalo. O lea na ia pese atu ai iā Ieova: “Tau ina ia saunia laʻu tatalo e pei o le mea manogi i ou luma.” (Sala. 141:1, 2) I taimi o Tavita, na saunia lelei le mea manogi paia na faaaogā e ositaulaga mo le tapuaʻiga moni. (Eso. 30:34, 35) O le taʻua e Tavita o le mea manogi, ua faailoa mai ai lona naunau e mafaufau muamua i mea e tatalo atu ai i lona Tamā i le lagi. O lo tatou naunautaʻiga foʻi lenā. E tatou te mananaʻo ia faafiafiaina Ieova i a tatou tatalo.

3. O le ā le uiga e tatau ona iā i tatou pe a tatalo iā Ieova, ma aiseā?

³ Pe a tatalo iā Ieova, e tatau ona tatou ʻalofia le talanoa atu iā te ia i se auala masani e pei o loo tatou talanoa faasamasamanoa atu i se isi tagata. Ae e tatau ona matuā faaaloalo le auala e tatou te tatalo ai. Seʻi manatu i vaaiga matagofie na vaaia e Isaia, Esekielu, Tanielu ma Ioane. E eseese mea na  latou vaaia, ae na iai se mea na tutusa ai. Na faaalia i na vaaiga uma, o Ieova o se Tupu mamalu. Na iloa e Isaia “Ieova o loo afio i lona nofoālii sili ma le maualuga.” (Isa. 6:1-3) Na vaaia foʻi e Esekielu Ieova o loo afio i lana kariota faalelagi, ma o loo siʻosiʻomia i le “pupula . . . e pei o se nuanua.” (Eseki. 1:26-28) Na vaaia e Tanielu “Lē e mai anamuā ona aso,” o loo ofu i se ofu talaloa paʻepaʻe ma o loo mumū aʻe se afi mai i Lona nofoālii. (Tani. 7:9, 10) Na vaaia foʻi e Ioane Ieova o loo afio i lona nofoālii, ma o loo faataamilo ai se nuanua e pei o se maa tāua lanu meamata matagofie. (Faaa. 4:2-4) A o tatou manatunatu loloto i le mamalu e lē mafaatusalia o Ieova, ua faamanatu mai ai iā i tatou le faaeaga matagofie o le tatalo atu iā te ia, ma le tāua o le faia faapea i se auala matuā faaaloalo. O le ā le auala e tatau ona tatou tatalo ai?

4. O le ā ua tatou aʻoaʻoina mai i upu amata o le tatalo faaaʻoaʻo i le Mataio 6:9, 10?

⁴ Faitau le Mataio 6:9, 10. I le Lauga a Iesu i luga o le Mauga, na ia aʻoaʻoina ai ona soo i le auala e tatalo ai ina ia faafiafiaina ai le Atua. Ina ua uma ona fetalai atu Iesu “ia faapea ona outou tatalo,” ona ia taʻua muamua lea o mataupu tāua e fesootaʻi tuusaʻo atu i le fuafuaga a Ieova: o le faapaiaina o le suafa o Ieova, le oo mai o le Malo lea o le a faaumatia ai i latou uma e tetee i le Atua, ma faamanuiaga o le a aumaia e le Atua i le lalolagi ma tagata. O le faaaofia o na mataupu i a tatou tatalo, e faailoa atu ai e tāua le finagalo o le Atua iā i tatou.

5. Pe e tatau ona faaaofia i a tatou tatalo mataupu e fitoitonu i le tagata lava ia?

⁵ E tatau foʻi ona tatou tatalo mo mataupu e fitoitonu i le tagata lava ia, e pei ona taʻua e Iesu i le isi vaega o le tatalo faaaʻoaʻo. E mafai ona tatou tatalo iā Ieova e foaʻi mai a tatou meaʻai mo le aso, faamagalo a tatou agasala, puipuia i tatou mai i faaosoosoga, ma ia laveaʻi i tatou mai i lē o loo leaga. (Mata. 6:11-13) Pe a tatou tatalo atu iā Ieova mo na mea, ua faailoa atu ai lo tatou faalagolago iā te ia, ma lo tatou faanaunauga ina ia maua lona finagalo malie.

6. Pe e na o mea o loo taʻua patino i le tatalo faaaʻoaʻo e tatau ona tatou tatalo ai? Ia faamatala.

 ⁶ E leʻi faatalitalia e Iesu ona soo ina ia faataʻitaʻi i upu o loo taʻua i le tatalo faaaʻoaʻo. Na taʻua e Iesu i isi ana tatalo mataupu eseese na popole ai. (Mata. 26:39, 42; Ioa. 17:1-26) E mafai ona tatalo mo so o se mea e tatou te popole ai. E tatou te tatalo foʻi mo le atamai ma le malamalama pe a faia ni filifiliga. (Sala. 119:33, 34) Ia tatalo mo le utaga loloto ma le malamalama e faatino ai se tofiga faigatā. (Faata. 2:6) E mafai ona tatalo mātua mo fanau, e faapena foʻi fanau mo mātua. E mafai ma e tatau foʻi iā i tatou uma ona tatalo mo a tatou suʻesuʻega faale-Tusi Paia, ma i latou e talaʻi i ai. O le mea moni, e lē na o le fesoasoani a Ieova e tatou te tatalo ai.

7. Aiseā e tatau ai ona viia Ieova i a tatou tatalo?

⁷ E tatau ona tatou manatua ia viia Ieova i a tatou tatalo. E leai se tasi e tatau ona tatou viiviia nai lo o le Atua. E ʻlelei Ieova ma ua nofosauni e faamagalo.’ E ʻalofa mutimutivale foʻi ma alofa fua, e telegese lona toʻasā, ae e tele lona alofa ma le faamaoni.’ (Sala. 86:5, 15) E iai la māfuaaga lelei e tatou te viia ai Ieova, ona o le ituaiga Atua e iai o ia ma mea ua ia faia.

8. O ā ni mea e tatou te faafetai ai iā Ieova? (Salamo 104:12-15, 24)

⁸ E lē gata i lea, o le viiviia o Ieova i a tatou tatalo e uunaʻia ai i tatou e faafetai atu iā te ia, ona o mea matagofie ua ia saunia mo i tatou. O se faataʻitaʻiga, e tatou te faafetai iā Ieova mo lanu mananaia o se fugālaau, le anoanoaʻi o meaʻai susua, ma le iai o ni faauōga māfana e olioli ai. Ua foaʻi mai e lo tatou Tamā alofa na mea ma le anoanoaʻi o isi mea, ina ia tatou maua ai le fiafia. (Faitau le Salamo 104:12-15, 24.) Ae e sili ona tāua, o lo tatou faafetai lea iā Ieova i le tele o meaʻai faaleagaga ua ia saunia, ma le faamoemoe matagofie i le lumanaʻi.

9. O le ā e fesoasoani iā i tatou ina ia aua ai neʻi galo ona faafetai iā Ieova? (1 Tesalonia 5:17, 18)

⁹ E faigofie ona galo iā i tatou ona faafetai iā Ieova mo mea uma ua ia faia mo i tatou. O le ā e fesoasoani iā te oe e manatua ai? E  mafai ona fai se lisi o mea patino na e talosaga ai iā Ieova, ma ia siaki mai i lea taimi i lea taimi le auala ua tali ai e Ieova na tatalo. (Faitau le 1 Tesalonia 5:17, 18.) Seʻi mafaufau i le mea lenei: E tatou te fiafia ma lagona le talisapaia pe a faaalia mai e isi le lotofaafetai. E faapena foʻi ona fiafia le finagalo o Ieova, pe a tatou faafetai atu iā te ia mo le taliina o a tatou tatalo. (Kolo. 3:15) O le ā se isi māfuaaga tāua e faafetai ai i lo tatou Atua?

10. I le 1 Peteru 2:21, aiseā e tatou te faafetai ai iā Ieova mo le auina mai o Iesu i le lalolagi?

¹⁰ Faitau le 1 Peteru 2:21. E tatau ona tatou faafetai iā Ieova mo le auina mai o lona Alo pele e aʻoaʻo i tatou. O le suʻesuʻeina o le olaga o Iesu, e tatou te aʻoaʻoina ai le tele o mea e faatatau iā Ieova ma le auala e faafiafiaina ai o ia. E tatou te mauaina se faiā māfana ma Ieova le Atua ma olioli i le filemu ma Ia, pe a tatou faatuatua i le taulaga a Keriso.​—Roma 5:1.

11. Aiseā e tatou te tatalo ai iā Ieova e ala i le suafa o Iesu?

¹¹ E tatou te faafetai iā Ieova ona ua mafai ona tatalo atu iā te ia, e ala i lona Alo. Ua faaaogā e Ieova Iesu e foaʻi mai mea e tatou te talosaga atu ai. E faafofogaina ma tali e Ieova tatalo e ofoina atu i le suafa o Iesu. Na fetalai Iesu: “O so o se mea foʻi e tou te talosaga atu ai i loʻu igoa, ou te faia lava, ina ia faamamaluina ai le Tamā ona o le Atalii.”​—Ioa. 14:13, 14.

12. O le ā se isi māfuaaga e tatou te faafetai ai iā Ieova mo lona Alo?

¹² E faamagalo e Ieova a tatou agasala ona o le taulaga togiola a Iesu. Ua faapea mai le Tusi Paia e faatatau iā Iesu, o ia o le ʻositaulaga sili o loo nofo i le itu taumatau o le nofoālii o lana Afioga Mamalu i le lagi.’ (Epe. 8:1) O ia foʻi o lo tatou “fesoasoani faatasi ma le Tamā.” (1 Ioa. 2:1) Maʻeu lo tatou lotofaafetai iā Ieova, ona o le saunia mo i tatou o se Ositaulaga Sili e tigā alofa, o lē e malamalama i o tatou vaivaiga ma o loo ʻʻaiʻoi atu foʻi mo i tatou’! (Roma 8:34; Epe. 4:15) O i tatou o tagata e lē lelei atoatoa. O lea la, ana lē seanoa le taulaga a Iesu, e lē mafai ona tatou tatalo atu iā Ieova. E tatou te ioe e lē lava upu e faamatala ai iā Ieova lo tatou lotofaafetai mo le meaalofa tautele, o lona Alo pele!

13. I le pō na maliu ai Iesu, na faapefea ona ia faaalia le manatu mamafa i ona soo?

¹³ Na umi le taimi na tatalo ai Iesu mo ona soo i le pō a o lumanaʻi lona maliu. Na ia talosaga ai i lona Tamā ina “ia leoleo iā i latou ona o lē ua leaga.” (Ioa. 17:15) Maʻeu le alofa o Iesu i ona soo! E ui ina silafia e Iesu ua toeitiiti feagai ma se tofotofoga faigatā, ae na manatu mamafa pea o ia mo le lelei o ona aposetolo.

14. E faapefea ona faaalia e tatou te alolofa i o tatou uso ma tuafāfine?

¹⁴ E tatou te faaaʻoaʻo iā Iesu pe a lē uaʻi atu na o o tatou lava manaʻoga. Nai lo o lea, e tatou te tatalo e lē aunoa mo o tatou uso ma tuafāfine. O le faia faapea, ua tatou usitaʻia ai le faatonuga a Iesu ina ia alofa le tasi i le isi. E faailoa atu ai foʻi iā Ieova lo tatou alolofa tele i o tatou uso ma tuafāfine. (Ioa. 13:34) E lē o se taimi alu lē aogā le tatalo mo i latou. Ua faapea mai le Afioga a le Atua, “e malosi tele le tatalo faatauanau a le tagata amiotonu.”​—Iako. 5:16.

15. Aiseā e manaʻomia ai ona tatou tatalo mo o tatou uso ma tuafāfine?

 ¹⁵ E manaʻomia e o tatou uso ma tuafāfine le tatalo mo i latou, ona o loo latou fesagaʻia le tele o faafitauli. E tatou te talosaga iā Ieova e fesoasoani iā i latou e onosaia maʻi, mala faalenatura, taua, sauāga ma isi faafitauli. E mafai foʻi ona tatou tatalo mo uso ma tuafāfine o loo faataulaga o latou taimi, e saunia ai le fesoasoani laveaʻi mo i latou e manaʻomia. Atonu e te iloa nisi o loo feagai ma na luʻi. Aiseā e lē taʻua ai o latou igoa i au tatalo? E tatou te faaalia le alofa moni faaleuso, e ala i le talosaga atu iā Ieova ina ia fesoasoani i o tatou uso e onosaia na luʻi.

16. Aiseā e tatau ai ona tatou tatalo mo ē o loo taʻimua?

¹⁶ E matuā talisapaia e i latou o loo taʻimua i le faapotopotoga tatalo a isi mo i latou, ma e aogā na tatalo iā i latou. Na iloa e le aposetolo o Paulo e na te manaʻomia le fesoasoani a isi. Na ia tusi: ʻIa tatalo mo aʻu foʻi, ina ia tuuina mai iā te aʻu le upu e mafai ai ona ou saʻoloto e tautala atu, ina ia faailoa atu le mea lilo paia o le tala lelei.’ (Efe. 6:19) E toʻatele foʻi o tatou uso taʻimua o loo galulue mamafa i aso nei. E tatou te faaalia le alofa mo i latou, e ala i le talosaga iā Ieova e faamanuia a latou galuega.

17-18. O ā tulaga e ono talosagaina ai i tatou e tatalo mo isi, ma o le ā e tatau ona manatuaina?

¹⁷ E iai taimi e valaaulia ai i tatou e tatalo mo isi. O se faataʻitaʻiga, e talosaga atu se tuafafine e ana se suʻesuʻega faale-Tusi Paia i le tuafafine o loo la faia le suʻesuʻega, e faia le tatalo amata. Atonu e lē iloa lelei e lenā tuafafine le tagata aʻoga, o lea, e filifili ai o ia e na te faia le tatalo faaiʻu. O le faia faapea, o le a faigofie ai ona ia iloa manaʻoga o le tagata aʻoga ma taʻua i le tatalo.

¹⁸ Atonu e talosagaina se uso ina ia tatalo i se faatasiga mo le talaʻiga po o se sauniga a le faapotopotoga. E tatau i uso ua tofia mo na faaeaga ona manatua le fuafuaga mo na faatasitasiga. E le faaaogāina tatalo e aʻoaʻia ai le faapotopotoga, pe faia ai ni faasilasilaga. O le tele o sauniga a faapotopotoga e na o le lima minute ua fuafua mo le pese ma le tatalo. O lea la, e lē manaʻomia e le uso o loo  tatalo ona faia le “tele o upu,” aemaise lava i le amataga o le sauniga.​—Mata. 6:7.

19. O le ā e fesoasoani iā i tatou e sauniuni ai mo le aso o le faamasinoga a Ieova?

¹⁹ E manaʻomia ona tatou matuā faatāuaina le tatalo i o tatou olaga, a o latalata atu i le aso o le faamasinoga a Ieova. Na fetalai Iesu: “O lea la, ia mataala pea, ma ia faatoga atu i taimi uma, ina ia outou sao mai i nei mea uma o le a oo mai.” (Luka 21:36) Ioe, o le tatalo e lē aunoa e fesoasoani iā i tatou e tumau ai pea ona mataala faaleagaga, ina ia aua neʻi puʻea faamanu i ofaga i tatou i le aso o le Atua.

20. E faapefea ona pei a tatou tatalo o se mea manogi?

²⁰ O le ā ua tatou talanoaina? E matuā tāua iā i tatou le faaeaga o le tatalo. O vala autū e tatou te tatalo ai, o mataupu e fesootaʻi tuusaʻo atu i le fuafuaga a Ieova. E tatou te faailoa atu foʻi lo tatou lototalisapaia mo le Alo o le Atua ma le pulega a lona Malo. Ia tatalo foʻi mo o tatou uso ma tuafāfine. E tatou te tatalo foʻi mo o tatou manaʻoga faaletino ma le faaleagaga. O le mafaufau muamua i mea e tatou te tatalo ai, ua faailoa atu ai e tāua iā i tatou lenei faaeaga tautele. O le a pei ai a tatou upu o se mea manogi iā Ieova, ʻe faafiafiaina ai o ia.’​—Faata. 15:8.