Wãra kartama

Wãra yi bed’ea nabemamae

ARTIKULO KʼAWUAITA 37

Bʉara ĩjãseabʉ mebẽrã ʉ̃rʉ

Bʉara ĩjãseabʉ mebẽrã ʉ̃rʉ

«Kãgara [...] jõma ĩjãbʉ, jõma jʉ̃ãbʉ» (1 COR. 13:4, 7).

TRÃBI 124 Siempre fieles y leales

KʼÃRẼTA ŨDUDAITA *

1. ¿Kʼãrẽa idi ewadera ẽbẽrarãitara zare awuru ẽbẽra ʉ̃rʉ ĩjãira?

 IDI ewadera ẽbẽrarãbara kʼawua ẽ kʼai ʉ̃rʉ ĩjãita. Nenẽdobariraba, nokʼo religionebemaraba akʉza politikoraba aripe oda ẽ baera. Adewara ĩjãna ẽ ãyi mebẽrã ʉ̃rʉ, ãyi neũdukʼawuara ʉ̃rʉ akʉza ẽbẽrarã ãyi de kʼawabʉra ʉ̃rʉbida. Naʉ̃ra Daizeze Bedʼeaba jara ũrĩbibʉ, naʉ̃ ewari jõbodoarera ẽbẽrarãra kʼẽrẽpa bada ẽ bayi, awuru ʉ̃rʉ sewa nebʉrata jaradayi akʉza ãyirai yi sewapanañi. Naʉ̃ba jarakĩrãbʉ ẽbẽrarãra Diaru kĩrãkʼa bʼaita, iyara naʉ̃ drʉata zokʼabʉ baera iyide ĩjãbe ẽ (2 Tim. 3:1-4; 2 Cor. 4:4).

2. (1) ¿Kʼaira ʉ̃rʉ wãrĩnu ĩjãseapanʉ? (2) ¿Ʉ̃kʉrʉbara kʼãrẽta widiseapanʉ?

2 Mamina dayirã kristianorabara ĩjãseabʉ Jeowa ʉ̃rʉ (Jer. 17:7, 8). Kʼawuapanʉ Jeowabara dayirãra kãgata akʉza «amae ẽ bayi» iyi neũdukʼawuarata (Sal. 9:10). Adewara Jesu ʉ̃rʉ ĩjãseapanʉ iya diasi baera iyi bebʉta dayirãbari (1 Ped. 3:18). Akʉza biʼia kʼawuapanʉ Daizeze Bedʼeaba biʼia jara ũrĩbibʉ baera dayirãba ĩjãseabʉta (2 Tim. 3:16, 17). Biʼia kʼawuapanʉ Jeowa ʉ̃rʉ, Jesu ʉ̃rʉ akʉza Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ ĩjãseapanʉta. Mamina ʉ̃kʉrʉba widiseabʉ, ¿mʉ̃ara ewari jõmaʉ̃nẽ ĩjãseabʉka mebẽrã kongregasionebemara ʉ̃rʉra? ¿Maʉ̃ta mawũãbʉbʉrʉ kʼãrẽa ĩjãibara?

NESIDAPANɄ DAYIRÃ MEBẼRÃRA

Naʉ̃ drʉa jõmaʉ̃maebʉ mebẽrã dayirãba ĩjãseabʉta, ãyara dayirãne kĩrãkʼa Jeowata kãgabʉ baera. (Akʉra parrapo 3).

3. ¿Kʼãrẽta audre yibia dayirãitara? (Marcos 10:29, 30).

3 Jeowaba dayirãra jidasi iyi pʉwʉrʉ bamarẽã. Naʉ̃ra arigʉ yibia akʉza dayirãʼa mejãcha nebiata diabʉ (akʉra Marcos 10:29, 30). Naʉ̃ drʉa jõmaʉ̃maebʉ mebẽrã Jeowa kãgapanʉrãta akʉza zarea opanʉta Jeowaba kãgabʉde bʼaita. Dayirã bedʼeata akʉza dayirã kulturata, adewara dayirã sãwũã wua jʉ̃bʉta awuara baseabʉ ãyiʉ̃mera, mamina dayirãbara ãyira mejãcha kãga. Dayirãba ãyi ũdukata ũdubʉrʉdebida kãga ũdubipanʉ. Dayirãbara mejãcha kãga ãyibawara ãba bʼaita Daizezeʼa yiwidʼita (Sal. 133:1).

4. ¿Kʼãrẽa nesidapanʉ dayirã mebẽrãra?

4 Idi ewade audre nesidapanʉ dayirã mebẽrãbawara ãba bʼaita. Edaʉde ãya kʼarebapanʉ dayirãba bedʼea zroma awuantadamarẽã (Rom. 15:1; Gál. 6:2). Adewara ãya kʼarebapanʉ Jeowadeta audre oita akʉza audre Jeowa neũdukʼawua bia bʼaita (1 Tes. 5:11; Heb. 10:23-25). Dayirã mebẽrã kongregasionebemabara kʼarebabʉ dayirã teitea bʼaita Diaruba zokʼabʉ oẽ baita, naʉ̃ drʉaba obʉ kĩrãkʼa oẽ baita. Diaruba akʉza iya zokʼabʉraba aranʉ pẽwãnañi Daizeze pʉwʉrʉta. Maʉ̃ mawũã berabaribʉrʉdera, sobiapanañi erpanʉ baera mebẽrã dayirã kʼarebaseabʉta.

5. ¿Ʉ̃kʉrʉitara kʼãrẽa zarea baseabʉ mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãita?

5 Mamina, ʉ̃kʉrʉitara zare ĩjãita dayirã mebẽrã ʉ̃rʉ. Ãya mebẽã abaʉʼa jaradata maʉ̃ba awurua jarasi baera, mawũã ẽ bʉrʉ iya oya adata oẽ basi baera, mawũã ẽ bʉrʉ mebẽã abaʉba jarasi baera akʉza osi baera iyimabʉ ẽãta. Mawũã berabarira zarea baseabʉ dayirãba mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãira. Mamina, ¿kʼãrẽta oseapanʉ mebẽrã ʉ̃rʉ audre ĩjãita?

KÃGABA KʼAREBABɄ MEBẼRÃ Ʉ̃RɄ ĨJÃITA

6. ¿Kãgabara sãwũã kʼarebabʉ dayirã mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãita? (1 Corintios 13:4-8).

6 Kãgaba kʼarebabʉ ĩjãita. 1 Corintios 13ba ũdubibʉ sãwũã kãgaba kʼarebabʉta mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãita akʉza ãya dayimabʉ ẽãta osibʉrʉ sãwũã jẽda ĩjãseabʉta ãyi ʉ̃rʉ (akʉra 1 Corintios 13:4-8). Bari jaraita, yi bersikulo 4ba jarabʉ «kãgara zʉbʉriabʉ akʉza krĩchabʉ awuru bia oita». Jeowara mesera kĩrʉ ẽ dayirãba nemitia obʉmina, dayirãsida abarika mesera kĩrʉ ẽ baibara mebẽrãba dayimabʉ ẽãta obʉrʉde. Yi bersikulo 5ba jarabʉ «kĩrʉmia ẽ. Zʉbʉria obarabʉra krĩcha ẽ», maʉ̃bara jarakĩrãbʉ jẽda kĩrãbe ẽ baita mebẽrãba dayimabʉ ẽãta odara. Eclesiastés 7:9ba jarabʉ «mesera kĩrʉrãra». Audre yibia Efesios 4:26ba jarabʉta oita, nama jarabʉ: «Kĩrʉbʉrʉde kayiruata orãra, ũmadaʉ baebirãra bʉ kĩrʉbʉeda».

7. ¿Kʼãrẽ Daizeze Bedʼearadebemaba kʼarebaseabʉ mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãita? (Mateo 7: 1-5).

7 Mebẽrãta Jeowaba akʉbʉ kĩrãkʼa akʉpanʉbʉrʉ ãyi ʉ̃rʉ audre ĩjãnañi. Daizezebara mejãcha kãga mebẽrãra. Maʉ̃ba akʉ ẽ ãya nemitia obʉta, dayirãbida abarika odaibara (Sal. 130:3). Dayirãba ãyi nemitia awa akʉi kaʉde, akʉibara ãya kʼãrẽ nebia erbʉta ãyi sode akʉza ãya kʼãrẽ nebiata oseabʉ ʉ̃rʉ (akʉra Mateo 7:1-5). Dayirãbara ĩjãpanʉ ãyara nebiata okĩrãbʉta akʉza dayirã zʉbʉriabikĩrãbʉ ẽãta. Maʉ̃ta mawũã opanʉ, «kãgabara jõma ĩjãbʉ» baera (1 Cor. 13:7). Naʉ̃ba jarakĩrãbʉ ẽ ĩjãibarata ãyi ʉ̃rʉ, Daizezeba mawũã zokʼabʉ baera, awuarabʉrʉ Jeowabara kãgabʉ mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãnamarẽã, ãya ũdubibʉ baera ãyi ʉ̃rʉ ĩjãseabʉta. *

8. ¿Kʼãrẽta oibara mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãita?

8 Dayirãba mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãira nesidapanʉ ewari erbaita. Akʉza ¿kʼãrẽta odaibara dayirã mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãita? Ãyita ũdukʼawuara. Ãba yi jʉreda tẽã ãyiʉ̃me bedʼeara, ãyibawara jaradia wãra akʉza jʉ̃ã kʼawuabara, adewara ewari diara ãya ũdubimarẽã ãyi ʉ̃rʉ ĩjãseabʉta. Nããrãra bʉitara zarea baseabʉ bʉ ʉ̃rʉ jara ũrĩbita ẽbẽra ʉ̃rabʉrʉ ũdukʼawuanʉmʉara, mamina bʉa iyi audre biʼia ũdukʼawuada tẽãra jara ũrĩbiyi bʉ ʉ̃rʉ (Luc. 16:10). Mamina, ¿kʼãrẽta oseabʉ mebẽã abaʉba bʉmabʉ ẽãta ora? Mesera krĩcharãra maʉ̃ mebẽãʉ̃me wua neũdukʼawua ba ẽ baita, awuarabʉrʉ ewari berabaribira. Iduaribirãra awuruba nemitia obʉrʉ kʼarea mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãbʉta aduaita. Atia bedʼeadayi ʉ̃kʉrʉ ẽbẽrarã Jeowa ode kʼẽrẽpabada ʉ̃rʉ. Ʉ̃kʉrʉ ẽbẽrarãba ãyimabʉ ẽãta osidamina, ãya idubʉda ẽ basi wuabema ʉ̃rʉ ĩjãbʉta.

KʼAWUARA ẼBẼRARÃ AWURU Ʉ̃RɄ ĨJÃBADADEBA

Elíba Ana nãã bia eda ẽ basimina, Anabara ĩjãsi Jeowaba kʼãrẽ obʉ ʉ̃rʉ. (Akʉra parrapo 9).

9. (1) ¿Anabara sãwũã ũdubisi Jeowaba obʉ ʉ̃rʉ ĩjãbʉta, Israel pʉwʉrʉ nãã edebariba aripe oẽ basimina? (2) ¿Ana yizabara sãwũã kʼarebabʉ dayirãba ĩjãita Jeowaba kʼãrẽ obʉ ʉ̃rʉ? (Akʉra potota).

9 ¿Sopʉa sentibarika mebẽrã yi nãã edepanʉraba bʉmabʉta oẽ bada kʼarea? Mawũã berabarisibʉrʉ Ana yizaba kʼarebaseabʉ. Israel ewaribasidera, yi nãã edebarira sumo saserdote Elíbasi. Iyi warrarãra yiza bia ẽ basi. Iyi warrarãra saserdoterabasimina jipa kayiruata opanasi. Ãyi zezeba mejãcha kʼẽã ẽ basimina, Jeowabara Elíra mesera ãĩ bʉe ẽ basi sumo saserdotedeba. Mawũãsidu Anaba krĩcha ẽ basi Elí waidide sumo saserdote edara wã ẽ baita temploedara. Ana mejãcha sopʉa kʼãrãpe Daizezeʼa jẽga yiwidʼinʉmasidera, Elíbara krĩcha ẽ basi Ana sãwũã sentibʉ ʉ̃rʉ, awuarabʉrʉ jarasi iyira ituaba beinʉmʉta (1 Sam. 1:12-16). Mawũãsidu Anabara jarasi iya wũãwũã tora temploeda edeita, mama Elíba akʉmarẽã (1 Sam. 1:11). ¿Elí wũãwũãrabara nesidabasika ãyi kʼẽãnamarẽãra? Mawũã, maʉ̃ kʼarea Jeowaba ãyira makenasi (1 Sam. 4:17). Mamina Jeowaba Anaʼa wũãwũãta aba diasi maʉ̃ trʉ̃ra Samuelbasi (1 Sam. 1:17-20).

10. ¿Kʼãrẽta osi Davidbara wuabemara ʉ̃rʉ ĩjãita ʉ̃kʉrʉba iyimabʉta oda ẽ basimina?

10 Bʉ neũdukʼawua abaʉba bʉmabʉ ẽãta odaba, ¿bʉra sopʉabibarika? Mawũã berabaribaribʉrʉ, nokʼo David yizaba kʼarebaseabʉ. Ahitofelra David neũdukʼawuabasi. Mamina, Absalón yi zeze David ʉ̃rʉ basidera Ahitofelbara Absalónta kʼarebasi. Davidʼitara naʉ̃ra pʉbasibaibara, aduasi baera yi warrata akʉza yi neũdukʼawuata. David mawũã berabarisimina, iduaribi ẽ basi maʉ̃ba awuru ʉ̃rʉ ĩjãbi ẽ baita. Awuarabʉrʉ ĩjãsi Husái ʉ̃rʉ iyira Absalónʼare ba ẽ basi baera. Davidbara kʼawuabasi Husái ʉ̃rʉ ĩjãseabasita, iyira neũdukʼawua biabasi baera. Akʉza ewari aba bera beisi David bari (2 Sam. 17:1-16).

11. ¿Nabal nezokʼabara sãwũã ũdubisi awuru ʉ̃rʉ ĩjãbʉta?

11 Akʉdaya Nabal nezokʼa yizata. Davidba akʉza iyi nezokʼaraba soiduba akʉbasi Nabalta adewara iyi kʼaidubemarata. Maʉ̃ta, ewari aba Davidba Nabalʼa widisi yikota diamarẽã iyaʼa akʉza iyi kʼaidubemara. Mamina Nabalbara dia ẽ basi Davidba widibadara, maʉ̃ kʼarea Davidʼra mejãcha kĩrʉ kʼãrãpe jarasi Nabal dedabʉra jõma makenaita. Nabal nezokʼara mĩrʉ wã ẽ basi, awuarabʉrʉ wãsi Abigaílʼidu, mõbe jõma nebʉrasi. Iya kʼawuabasi Abigaílra buru biata akʉza maʉ̃ba ãyi ẽdrʉbiseabasita. Maʉ̃ tẽã Abigaílba odaba kʼarebasi naʉ̃ nezokʼaba audre ĩjãita iyi ʉ̃rʉ (1 Sam. 25:2-35). Abigaílbara ĩjãbasi Davidbara biʼia krĩchaibasita iya kʼãrẽ oi naweda.

12. ¿Jesubara sãwũã ũdubisi iyi kʼaidubemara ʉ̃rʉ ĩjãbʉta ãyi kayirua omiabasimina?

12 Jesuba iyi kʼaidubemara ʉ̃rʉ ĩjãsi ãyi nemitia omiamina (Juan 15:15, 16). Santiagoba Juanʼʉ̃meba iyaʼa widisidade iyi kʼawa jewedabimarẽã, Jesubara aña krĩcha ẽ basi ãyi kʼãrẽ kʼarea Jeowa odebʉ ʉ̃rʉ, mia jara ẽ basi wua iyi kʼaidubemara ba ẽ bamarẽã (Mar. 10:35-40). Tẽã diamasi iyi jidai nãã, Jesura iyi kʼaidubemara jõmaʉ̃ba doba amaesida (Mat. 26:56). Jesuba ãyi nemitia omiata kʼawuabasimina, ãyi ʉ̃rʉ ĩjãbasi akʉza «iyi beiyidu kãga ũdubisi» (Juan 13:1). Akʉza iyi jẽda piradrʉsidebida, iyi kʼaidubemara 11panʉa jarasi wuabemara jaradiamarẽã akʉza akʉmarẽã mebẽrãta (Mat. 28:19, 20; Juan 21:15-17). Jesubara biʼia kʼawuabasi ãyi ʉ̃rʉ ĩjãseabʉta. Ãyira ãyi beiyeda kʼẽrẽpabasi. Anaba, Davidba, Nabal nezokʼaba, Abigaílba akʉza Jesuba, dayirã yiza biata diasi sãwũã ĩjãibarata wuabemara ʉ̃rʉ.

JẼDA ĨJÃ KʼAWUARA MEBẼRÃ Ʉ̃RɄ

13. ¿Kʼãrẽba zarea baseabʉ dayirãitara awuru ʉ̃rʉ ĩjãira?

13 ¿Mebẽã abaʉʼa jarabarika bʉ sãwũã berabaridata yãrã jara ẽ marẽã, mamina tẽã kʼawuabarika iya maʉ̃ra awuruʼa jarasita? Mawũã berabaribʉrʉdera dayirã mejãcha sopʉabʉ. Ewari aba mebẽã wẽrãba zõrãrã abaʉʼa jara ũrĩbisi iyi sãwũã berabarinʉmʉta, mamina nrʉemane maʉ̃ zõrãrã kimabara trʉ̃si iyaʼa so zarea diaita. Maʉ̃ba ũdubisi maʉ̃ zõrãrã kimabara kʼawuabasita naʉ̃ mebẽã sãwũã berabaridara, maʉ̃ mawũã berabaridadeba naʉ̃ mebẽãitara zareabasibaibara maʉ̃ zõrãrã ʉ̃rʉ akʉza jẽda ĩjãita. Mamina naʉ̃ mebẽãbara awuru zõrãrã kʼareba widisi, maʉ̃ zõrãrãbara kʼarebasi, iya jẽda ĩjãmarẽã wuabemara zõrãrã ʉ̃rʉ.

14. ¿Kʼãrẽba kʼarebasi mebẽã aba jẽda ĩjãita?

14 Mebẽã aba zõrãrã ũme panʉme bedʼea abarika ze ẽ basi, maʉ̃ kʼarea bia wã ẽ basi ãyibawara, iya maʉ̃ kʼarea krĩchabasi ãyi ʉ̃rʉra ĩjãbe ẽãta. Mamina ewari aba, iya krĩchasi mebẽã abaʉba jarada ʉ̃rʉ, maʉ̃ mebẽãba jarasi: «Diaru dayirã nejʉrara, mawũã dayirã mebẽrã ẽ». Naʉ̃ mebẽãba maʉ̃ bedʼea ʉ̃rʉ jẽda krĩchasi akʉza krĩchasi iya kʼãrẽta oseabʉta adewara Jeowa yiwidʼisi iyita kʼarebamarẽã akʉza naʉ̃ra zõrãrãʉ̃me bedʼeasi ãyi bedʼea zroma ara oita, mawũã aduʼa panaita.

15. ¿Kʼãrẽa ewari mejãcha berabariseabʉ awuru ʉ̃rʉ jẽda ĩjãira? Yizata jara ũrĩbira.

15 ¿Kongregasione pribilegio erbʉta aduabarika? Maʉ̃ berabaribʉrʉdera dayirãra mejãcha sopʉapanʉ. Gretera yi papaʉ̃mera Alemania nazidebemabasi, ãyira Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrã kʼẽrẽpapanasi poagara 1930de. Maʉ̃nera Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãra Daizeze Bedʼea jaradiabida ẽ basi. Maʉ̃ba Gretebara karta Jarakabʉdebemata bʉbasi iyi juwaba mebẽrãita. Mamina mebẽrãba kʼawuasidade iyi zezeba Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrã kãga ẽãta, krĩchasida maʉ̃bara wuabemara jõma jarakʉaita kongregasion ʉ̃rʉ. Maʉ̃ kʼarea wua iduaribida ẽ basi Greteba kartata bʉmarẽã, mamina maʉ̃ awa ẽ basi. Segunda Guerra Mundial berabarinʉmasidera, mebẽrãbara ãyaʼa diada ẽ basi karta Jarakabʉdebema kopiata, adewara ãyi ode daucha zebʉrʉdera bedʼeada ẽ basi. Maʉ̃ra ãyitara pʉbasi, Greteba jarabʉ ewari mejãcha berabarisita mebẽrãba oda kĩrãduaira akʉza ãyi ʉ̃rʉ ĩjãita. Mamina iya kʼawuasi Jeowaba maʉ̃ra mebẽrãba odata kĩrãduasibʉrʉ iyabida abarika kĩrãduaibarabasita. *

«Diaru dayirã nejʉrara, mawũã dayirã mebẽrã ẽ»

16. ¿Kʼãrẽa zarea odaibara mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjã kʼawuaita?

16 Bʉta abarika berabaribaribʉrʉ zarea ora jẽda ĩjãita. Akʉza mawũã jẽda ĩjãira zarea oibara. Bari jaraita, bʉta kayasibʉrʉ yiko koda kʼarea, tẽãnera jʉra kʼawuabayi kʼãrẽ yiko koi ʉ̃rʉ. Mamina bʉa maʉ̃ yiko kodaba kayada kʼarea, krĩcha ẽ bayi wua neko ẽ baita. Abarika berabaribʉ dayirã mebẽrãba dayimabʉ ẽãta obʉrʉde. Dayirãbara krĩcha ẽ wua ĩjã ẽ baita mebẽrãra ʉ̃rʉ ãyira nemitia omia baera. Mebẽrã ʉ̃rʉ jẽda ĩjãiba kʼarebayi sobia bʼaita akʉza kʼarebayi kʼawuaita kʼãrẽta oseabʉta kongregasione aduʼa bʼaita.

17. (1) ¿Kʼãrẽa yibia wuabemara ʉ̃rʉ ĩjãira? (2) ¿Kʼãrẽta kʼawuadayi wuarebema artikulodera?

17 Naʉ̃ drʉadera zare ẽbẽrarã ʉ̃rʉ ĩjãta. Mamina dayirãbara ĩjãseabʉ dayirã mebẽrã ʉ̃rʉ, dayirãba ãyita kãgabʉ baera akʉza ãya dayirãta kãgabʉ baera. Kʼãwũã mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãiba kʼarebabʉ idi sobia bʼaita akʉza ãba bʼaita adewara bedʼea zroma zebʉrʉde kʼarebayi awuantaita. ¿Kʼãrẽta oseabʉ ẽbẽra abaʉba bʉmabʉ ẽãta osibʉrʉ akʉza bʉa iyi ʉ̃rʉ wua ĩjã ẽ bʉrʉ? Nekʼãrẽ berabaribʉra akʉra Jeowaba akʉbʉ kĩrãkʼa, ora Daizeze Bedʼeadebemaba jarabʉ kĩrãkʼa akʉza zarea ora mebẽrã kãgaita, adewara kʼawuara yiza Daizeze Bedʼeadebemaneba. Mebẽrãʉ̃me bedʼea zroma erbʉra ara oseabʉ akʉza ãyi ʉ̃rʉ jẽda ĩjãseabʉ. Mawũã obʉrʉdera neũdukʼawua mejãcha erbayi akʉza maʉ̃ra neũdukʼawuara «dayi mebẽãde wẽta» ãba bayi dayiʉ̃me (Prov. 18:24). Mamina bari wuabemara ʉ̃rʉ ĩjã ẽ baibara, awuarabʉrʉ dayirãbida ũdubibara dayirã ʉ̃rʉ ĩjãseabʉta. Wuarebema artikulode kʼawuadayi kʼãrẽta oibarata mebẽrãbara dayirã ʉ̃rʉ ĩjãnamarẽã.

TRÃBI 99 Miles de fieles hermanos

^ Dayirãba nesidabʉ ĩjãita dayirã mebẽrãne. Mamina naʉ̃ra edaʉde zare ãya dayirãmabʉta opanʉ ẽ baera. Naʉ̃ artikulode kʼawuadayi, ʉ̃kʉrʉ yizara dayirãba maʉ̃ ʉ̃rʉ biʼia krĩchaseabʉta akʉza ʉ̃kʉrʉ Daizeze Bedʼearadebema dayirã kʼarebaseabʉta. Naʉ̃raba kʼarebayi audre ĩjãita dayirã mebẽrã ʉ̃rʉ, mawũã ẽ bʉrʉ ãya dayima ẽãbʉta osibʉrʉ sãwũã akʉza jẽda ĩjãita ãyi ʉ̃rʉ.

^ Daizeze Bedʼeaba jarabʉ jʉra kʼawua bamarẽã ʉ̃kʉrʉ mebẽrã ʉ̃rʉ ĩjãine (Jud. 4). Edaʉde mebẽrã pãba sewa nebʉrʉta jarapanʉ baera (Hech. 20:30). Mawũã berabaribʉrʉdera dayirãbara ĩjã ẽ ãyi ʉ̃rʉ akʉza ũrĩ ẽ ãya jarabʉta.

^ Grete sãwũã berabarida ʉ̃rʉ audre kʼawuaita, akʉra Anuario de los testigos de Jehová para 1974, pagina 129 akʉza 130.