Skip to content

Skip to table of contents

SUTUDI-ARTIKEL 37

I sa fitoow den baala anga sisa fii

I sa fitoow den baala anga sisa fii

‘Lobi . . . e biibi ala sani, ai howpu ala sani.’​—1 KOR. 13:4, 7.

SINGI 124 Tan a Yehofa se

SAN WO LELI a

1. Saide a nai foondoo u taki den sama aini a goontapu nai fitoow taawan?

 AINI a goontapu ya, sama nai fitoow taawan moo. Den sani di kelikifesiman, politikiman, anga bisnisman e du, e meke a taanga gi den fu fitoow sama. Boiti dati, a omen sama nai fitoow den mati, biitisama, anga den famii fu den. Ma a sani ya nai foondoo u. Bika Beibel be taki: ‘Aini den lasiti dei sama o gwe fika taawan. Den o go e lei gi taawan. Den o go e konkuu.’ A taanga fu fitoow sama di abi den manii ya. A denseefi manii fu Saatan we si aini a goontapu ya. Beibel e kai en a gadu fu a goontapu.​—2 Tim. 3:1-4; 2 Kor. 4:4.

2. (a) Sama u sa fitoow? (b) San son sama e akisi denseefi?

2 Den sama di e dini Yehofa sa fitoow en (Yel. 17:7, 8). U sabi taki a lobi u. A ‘nai gwe fika’ den mati fi en tu (Ps. 9:10). U sa fitoow Yesesi Kelestesi tu bika neen kon dede gi u (1 Peit. 3:18). Boiti dati, u sa fitoow den sani di sikiifi aini Beibel. Bika we fende wini te u wooko anga den (2 Tim. 3:16, 17). Ala den sani ya e soi taki u sa fitoow Yehofa, Yesesi, anga Beibel. Ma son sama e akisi denseefi efu den sa fitoow den baala anga sisa aini a kemeente. Saide u sa fitoow den?

WI ABI DEN BAALA ANGA SISA FANOWDU

A hii goontapu wi abi baala anga sisa di u sa fitoow, den lobi Yehofa enke faw lobi en (Luku paragraaf 3)

3. Sowtu gaandi wi abi? (Malikisi 10:29, 30)

3 Yehofa gi wi a gaandi fu de aini a osufamii fi en. A omen wini we fende fu a sani ya. (Leisi Malikisi 10:29, 30.) Wi abi baala anga sisa a hii goontapu di lobi Yehofa. Den e meke moiti fu libi enke fa a wani. Neen meke winsi a fosi leisi wi anga den miti, winsi wi anga den nai taki aseefi tongo, toku we fii taki wi anga den de aini aseefi osufamii. Winsi u nai du sani aseefi fasi, toku u lobi den, we fii tu taki den lobi u. Ai switi gi u fu de makandaa anga den, fu dini Yehofa u Dda di de a hemel.​—Ps. 133:1.

4. Saide wi abi den baala anga sisa fu u fanowdu?

4 Aini a ten ya, a de taanga fanowdu fu libi na a wan anga den baala anga sisa fu u. Te wi abi booko-ede, a den e yeepi u (Rom. 15:1; Gal. 6:2). Den e yeepi u fu wi a gwe fika Yehofa. Den e yeepi u fu u biibi kon moo taanga tu (1 Tes. 5:11; Heb. 10:23-25). Pakisei fa a be o de efu wa be abi baala anga sisa di e yeepi fu toto futu gi Saatan anga a ogii goontapu ya. Dyonson Saatan anga den sama di e holibaka gi en o kon feti anga a foluku fu Gadu. Te a sani ya o pasa, wo si taki wi abi den baala anga sisa fu u taanga fanowdu.

5. Saide ai taanga gi u son yuu fu fitoow den baala anga sisa fu u?

5 Kande ai taanga gi son wan fu u fu fitoow den baala anga sisa fu u. Kande i be taigi wan baala efuso sisa wan sani fii, neen i taigi en taki aa mu taigi sama. Ma kande ya kaba taigi en seefi, fosi a bigin paati a taki. A sani ya sa meke a taanga gii fu fitoow wan taa baala anga sisa. Efuso kande wan sama aini a kemeente du wan hati sani anga i. A sani ya seefi sa meke a taanga gii fu fitoow taawan. San sa yeepi i fu fitoow den baka?

LOBI E YEEPI U FU FITOOW TAAWAN

6. Fa lobi e yeepi u fu fitoow taawan? (1 Korentesama 13:4-8)

6 A tei lobi wan sama fosi, i sa fitoow en. 1 Korentesama kapitel 13 e soi u fa wan sama di lobi taawan e tyai enseefi. Wan sama di lobi taawan e fitoow sama. Winsi wan sama du wan hati sani anga en, toku ai meke moiti fu a fitoow en baka. (Leisi 1 Korentesama 13:4-8.) Vers 4 e taki ‘lobi abi pasensi anga bun manii’. We si a sani ya te u luku a fasi fa Yehofa e libi anga u. Ai pasensi anga u te u meke wan fowtu. Neen meke useefi mu pasensi anga den baala anga sisa fu u, te den taki efuso du wan sani di hati u. Vers 5 e soi taki wan sama di lobi taawan ‘ati nai boon gaw. A nai holi taawan na ati tu’. Te wan baala efuso wan sisa du wan sani di hati u, u mu meke moiti fu feegete a sani di pasa. A so we soi taki u nai holi den na ati. Peleikiman 7:9 e soi taki ‘wi ati á mu e boon gaw’. U mu meke moiti fu wooko anga a sani di sikiifi a Efeisesama 4:26 tu. Ai taki: ‘Yu á mu meke a san dongo da yu ati e boon ete.’

7. Fa a sani di sikiifi a Mateyesi 7:1-5 e yeepi u fu fitoow taawan?

7 Wan taa sani di o yeepi u fu fitoow u baala anga sisa, a te we si den enke fa Yehofa e si den. Yehofa lobi den. Neen meke a nai membee ala den fowtu di den e meke. Useefi mu meke moiti fu du a sani ya tu (Ps. 130:3). U mu meke moiti fu si den bun sani di den baala anga sisa fu u e du, pe fu u poti pakisei a den fowtu di den e meke. (Leisi Mateyesi 7:1-5.) Beibel taki lobi e ‘biibi ala sani’. Neen meke u mu e biibi taki a ná fu seefi den e du son sani anga u (1 Kor. 13:7). Ma a ná fu di Beibel e taki a sani ya, da u mu fitoow ala sama. Na a fasi fa wan sama e tyai enseefi, o meke i sabi efii sa fitoow en. b

8. San o yeepi i fu bigin fitoow den baala anga sisa?

8 Ai teke ten fu fitoow wan sama. Fai sa fitoow den baala anga sisa fu u? Meke moiti fu kon sabi den moo bun. Taki anga den tei go a komakandaa. Wooko makandaa anga den aini a peleikiwooko. I mu pasensi anga den. Gi den a okasi fu soi i taki i sa fitoow den. Te ye leli sabi wan sama i naafu taigi en ala sani fii. Te yu anga en toon moo bun mati, iseefi sa luku san i wani taigi en (Luk. 16:10). Ma sai mu du efu wan baala efuso wan sisa du wan sani di meke i nai fitoow en moo? Ya mu taki yu anga en naw de mati moo, ma i mu wegi luku on ten i sa taigi en son sani baka. Boiti dati, ya mu luku san a sama du anga i, da i taki i nai fitoow nawan taa baala anga sisa moo. Wo go luku wantu toli fu sama aini Beibel di be e fitoow taawan ete, winsi fa sama be du hati sani anga den.

LELI WAN SANI FU SAMA DI BE E FITOOW TAAWAN

Winsi fa Eli kuutu Hana sosokaali, toku Hana tyai a boi fi en go na a tabernakel (Luku paragraaf 9)

9. (a) Fa Hana soi taki a be e fitoow taawan ete winsi fa den be e meke fowtu? (b) San a toli fu Hana e leli u? (Luku a fowtow.)

9 Wan baala di abi faantiwowtu du wan sani di hati i kaba? Efu a sani ya miti i, yo fende wini fu a toli fu Hana. Aini a ten fu Hana, a Eli be e teke fesi na a dini di den be mu dini Yehofa, bika neen a be a Gaan Pilisite. Ma den sama fu Eli a be e tyai denseefi bun. Winsi fa den boi fi en a be pilisite, toku den be e libi wan hululibi. Den be e du taa sani di Yehofa á lobi tu. Eli be sabi ala den sani ya, ma toku aa be e puu kaasi gi den boi fi en. Winsi fa den sani ya be e pasa, toku Yehofa á puu Eli enke Gaan Pilisite. Hana seefi be sabi ala den sani ya. Ma a sani ya á tapu en fu a go dini Yehofa na a tabernakel enke fa a be gwenti. Wan leisi Hana be de na a tabernakel e begi fu di a be abi booko-ede. Di Eli si ai begi, neen a kuutu en sosokaali taki a duungu. Eli á be denki seefi fosi a taki a sani ya (1 Sam. 1:12-16). Ma winsi fa a sani ya pasa, toku Hana be sweli taki efu a meke wan manpikin, a be o tyai en go na a tabernakel fa be dini Yehofa. A Eli be o luku a pikin ya (1 Sam. 1:11). Fa sani waka anga den boi fu Eli? Yehofa sitaafu den di a yuu doo (1 Sam. 4:17). Ma na a taase a belesi Hana, anga wan manpikin di a kai Samuweli.​—1 Sam. 1:17-20.

10. Fa David soi taki a be e fitoow taa sama ete winsi fa son sama be bidiigi en?

10 Wan bun mati fii du wan hati sani anga i kaba? Efu a sani ya miti i, a toli fu Kownu David sa yeepi i. Akitofel a be wan bun mati fu David. Ma di Absalom be puubei fu teke en dda peesi enke kownu, Akitofel holibaka gi Absalom. A be musu hati David di a boi fi en anga wan bun mati fi en be bidiigi en. Ma a sani ya á tapu en fa a fitoow taa sama moo. A be e fitoow Husai ete. A man ya á be holibaka gi Absalom. Den sani di Husai du bakaten e soi taki David be sa fitoow en. A be de kabakaba fu dede gi David.​—2 Sam. 17:1-16.

11. Fa wan fu den futuboi fu Nabal soi taki a be e fitoow taawan?

11 Luku a toli fu wan fu den futuboi fu Nabal. David anga den man fi en be yeepi den wookoman fu wan Islayeliman den e kai Nabal. Bakaten David sende akisi a gudu man ya wantu nyanyan sani gi en, anga den man fi en. Di Nabal taki a naw gi en, a sani ya meke David atiboon te, neen a taki aw kii ala den manengee aini a osu fi en. Di wan fu den futuboi fu Nabal yee a sani ya, a go taigi Abigayeli, a uman fu Nabal san David be wani du. A futuboi ya be sabi taki na a uman ya namo be sa yeepi en fu aa dede. Ma a man ya be sa lowe tu di a be yee san David taki. Ma aa du a sani de. A be e fitoow Abigayeli, bika ala sama be sabi taki a be wan koni uman. A sani di Abigayeli du di a yee a taki, e soi taki a be koni tuu. Ná fu soso a fitoow en. A uman ya tapu David fu aa du san a be abi a pakisei (1 Sam. 25:2-35). Abigayeli seefi be e biibi taki David be o aliki en, di a be o taki anga en.

12. Fa Yesesi soi taki a be e fitoow den bakaman fi en winsi fa den be e meke fowtu?

12 Yesesi be e fitoow den bakaman fi en winsi fa den be e meke fowtu (Yoh. 15:15, 16). Wan leisi Yakowbesi anga Yohanisi be go akisi en fu a poti den a den moo bun peesi aini a Kownukondee a hemel. Di den du a sani ya, Yesesi á kuutu den taki a di den wani gaandi meke den e dini Yehofa. Aa puu den enke apostel tu (Malik. 10:35-40). Bakaten di sama kon suku Yesesi fu kii en, ala den disipel fi en lon gwe fika en (Mat. 26:56). Ma toku Yesesi be e fitoow den ete. A be sabi taki den e meke fowtu, toku a ‘be lobi den te na a kaba’ (Yoh. 13:1). Baka di Yesesi weki baka, a gi den 11 disipel fi en a gaan faantiwowtu fu teke fesi aini a peleikiwooko. A gi den a faantiwowtu fu luku den sikapu fi en tu (Mat. 28:19, 20; Yoh. 21:15-17). Den sani di den man ya du bakaten, e soi taki Yesesi be abi leti fu fitoow den. Ala den dini Yehofa anga den hii ati te enke den dede. A toli fu Hana, David, a futuboi fu Nabal, Abigayeli, anga Yesesi e soi u taki u sa fitoow taawan winsi den e meke fowtu.

MEKE MOITI FU FITOOW TAAWAN BAKA

13. San sa meke a taanga gi u fu fitoow taawan?

13 Kande wan leisi i be taigi wan baala efuso wan sisa wan sani di ya be wani sama sabi, ma bakaten i kon yee taki a gi taa sama a toli. A sani ya be musu hati i. Na a sani ya be miti wan sisa. Wan leisi a be gi wan owluman wan toli di aa be wani taa sama sabi. Bika a be e si enke a owluman á be o gi taa sama a toli. A taa dei, a uman fu a owluman telefon en fu gi en taanga-sikin. Bika a owluman be taigi en uman a sani di a sisa be taigi en. A sani ya be hati a sisa te. Neen meke aa be e fitoow a owluman de moo. Ma a sisa á mandii taki a naw taki anga nawan owluman moo. A go suku yeepi a wan taa owluman. A owluman ya yeepi en fu bigin fitoow den taa owluman baka.

14. San yeepi wan baala fu bigin fitoow taawan baka?

14 Wan hii pisiten, wan baala ati be boon a tu owluman. Neen meke aa be e fitoow den. Ma a be e pakisei san wan baala di ai lesipeki be taki. A baala be taki: ‘A Saatan na a feyanti fu u, ná den baala anga sisa.’ A baala teke ten pakisei a sani ya. Baka dati, a begi Yehofa neen a meke en bun anga den tu owluman baka.

15. Gi wan ondoofenitoli di e soi saide a sa teke ten fu bigin fitoow taawan baka.

15 I lasi wan gaandi aini a kemeente kaba? Efu a sani ya miti i, a be musu hati i. Grete anga en mma, be e dini Yehofa aini 1930, na a ten di den Nazi sama be e tii Doisilikondee. A ten de lanti be tapu a wooko fu den Kotoigi. A Grete be e sikiifi den Wakititolen poti a pampila gi den taa baala anga sisa. Ma den baala be kon yee taki en dda á be lobi den Kotoigi. Neen meke den á be e meke a sikiifi den Wakititolen moo. Bika den be e feele taki en dda be o go konkuu den a lanti. Ma a ná a sani ya namo be miti Grete. A ten fu a Du Fu Tu Goontapu Feti, den baala á be e gi Grete anga en mma den buku fu u moo. Te den be miti den a sitaati, den á be e taki anga den tu. Ná pikin hati a sani ya be e hati den. Neen meke a be taanga gi Grete fu gi den baala ya paadon. Aa be e fitoow den moo tu. Ma bakaten, a be kon fusutan taki Yehofa be musu gi den paadon. Neen meke enseefi be mu gi den paadon tu. c

‘A Saatan aw feyanti, ná den baala anga sisa’

16. Saide i mu meke moiti fu e fitoow den baala anga sisa fu u?

16 Efu aseefi sani ya miti i, i mu meke moiti fu fitoow taawan baka. Aw teke ten, ma yo fende wini di yo du a sani ya. Kow taki i nyan wan sani di meke i siki bunbun fasi fu di aa kai anga i. I be o mandii taki i nai nyan moo? Nono. A luku yo luku bun fu ya nyan a sani de taa leisi moo. A so a de anga a fitoow di u mu fitoow taawan tu. Efu wan sama du wan hati sani anga i, ya mu taki i naw fitoow taa sama moo. A sani di wan kodo sama du, á mu tapu i fu fitoow den taa baala anga sisa, bika ala wi abi sondu. Te we fitoow taawan, we moo piisii. A sani ya o yeepi u fu sabi san useefi sa du fu meke a kemeente libi na a wan.

17. Saide a pelensipali fu fitoow taawan? San wo luku aini a taa artikel?

17 Den sama aini a goontapu ya nai fitoow denseefi. Ma we fitoow den baala anga sisa fu u, bika u lobi den. Denseefi lobi u tu. A sani ya e meke u piisii. Ai meke u libi na a wan tu. A fitoow di wo fitoow den baala anga sisa fu u, o yeepi u te tesi o miti wi aini a ten di e kon. Ma sai mu du efu wan sama du wan sani anga i di e meke a taanga gii fu fitoow taawan? I mu meke moiti fu si sani enke fa Yehofa e si sani. I mu wooko anga den leli fu Beibel. Meke moiti fu moo lobi den baala anga sisa fii. Luku tu sai sa leli fu sama aini Beibel di be e fitoow taawan. Den sani ya o yeepi i fu bigin fitoow taawan baka. Efi ye fitoow taawan, yo fende mati ‘di lobi i moo i baala’ (Odo 18:24). Ma taawan mu man fitoow u tu. Aini a taa artikel wo luku faw sa du sani di o meke a makiliki gi taa baala anga sisa fu fitoow u.

SINGI 99 Miliyun miliyun baala

a U mu e fitoow den baala anga sisa fu u. Ma a ná ala yuu a sani ya makiliki, bika son yuu den e du hati sani anga u. Aini a artikel ya, wo luku wantu toli aini Beibel fu sama di be soi taki den e fitoow taawan. Wo luku wantu tekisi di sa yeepi u tu. Den sani ya o yeepi u fu fitoow den baala anga sisa fu u, winsi den be du wan hati sani anga u.

b Beibel e taki a ná ala sama aini a kemeente u mu fitoow (Yudasi 4). Son yuu sama di e du enke den na baala efuso sisa, e taigi u ‘falisi sani’ sani fu u sa teke a se fu den (Toli 20:30). Wa mu aliki den sowtu sama ya. Wa mu fitoow den tu.

c Efii wani sabi moo fu a toli fu Grete, luku a Bakaatongo Jaarboek van Jehovah’s Getuigen 1974, blz. 129-131.