1. Γιατί δεν μας εκπλήσσει η έλλειψη εμπιστοσύνης που υπάρχει στον κόσμο; 

 ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ στον κόσμο του Σατανά δεν ξέρουν ποιον να εμπιστευτούν. Απογοητεύονται συνεχώς από τη διαγωγή των ηγετών στον χώρο του εμπορίου, της πολιτικής και της θρησκείας. Απογοητεύονται επίσης από φίλους, γείτονες, ακόμα και μέλη της οικογένειάς τους. Αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Η Αγία Γραφή προείπε: «Στις τελευταίες ημέρες . . . , οι άνθρωποι . . . θα είναι . . . ανόσιοι, . . . συκοφάντες, . . . προδότες». Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι θα αντανακλούσαν την προσωπικότητα του θεού αυτού του συστήματος πραγμάτων, ο οποίος είναι κάθε άλλο παρά αξιόπιστος.​—2 Τιμ. 3:​1-4· 2 Κορ. 4:4.

2. (α) Ποιους μπορούμε να εμπιστευόμαστε απόλυτα; (β) Τι ίσως αναρωτιούνται μερικοί;

² Ως Χριστιανοί όμως, εμείς γνωρίζουμε ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε απόλυτα τον Ιεχωβά. (Ιερ. 17:7, 8) Είμαστε πεπεισμένοι ότι μας αγαπάει και ότι “δεν θα εγκαταλείψει ποτέ” τους φίλους του. (Ψαλμ. 9:​10) Μπορούμε επίσης να έχουμε εμπιστοσύνη στον Χριστό Ιησού επειδή έδωσε τη ζωή του για εμάς. (1 Πέτρ. 3:​18) Και έχουμε μάθει από προσωπική πείρα ότι η Γραφή παρέχει αξιόπιστη καθοδηγία. (2 Τιμ. 3:​16, 17) Είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε τον Ιεχωβά, τον Ιησού και τη Γραφή. Αλλά μερικοί ίσως αναρωτιούνται αν μπορούν πάντα να εμπιστεύονται τους αδελφούς και τις αδελφές στην εκκλησία. Αν η απάντηση είναι ναι, γιατί μπορούμε να τους εμπιστευόμαστε;

3. Ποιο ξεχωριστό προνόμιο έχουμε; (Μάρκος 10:​29, 30)

³ Ο Ιεχωβά μάς έχει επιλέξει για να ανήκουμε στην παγκόσμια οικογένεια των λάτρεών του. Σκεφτείτε τι προνόμιο είναι αυτό και πόσο μας ωφελεί! (Διαβάστε Μάρκος 10:​29, 30) Σε όλο τον κόσμο, έχουμε αδελφούς και αδελφές οι οποίοι συμμερίζονται την αγάπη μας για τον Ιεχωβά και κάνουν το καλύτερο που μπορούν για να ζουν σύμφωνα με τους κανόνες του. Μπορεί να διαφέρουμε ως προς τη γλώσσα, τον πολιτισμό και το ντύσιμο, αλλά νιώθουμε δεμένοι μαζί τους ακόμα και όταν τους συναντάμε για πρώτη φορά. Μας αρέσει ιδιαίτερα να αποδίδουμε μαζί αίνο και λατρεία στον στοργικό ουράνιο Πατέρα μας.​—Ψαλμ. 133:1.

4. Γιατί χρειαζόμαστε τους αδελφούς και τις αδελφές μας;

⁴ Τώρα περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται να παραμένουμε ενωμένοι με τους αδελφούς και τις αδελφές μας. Κατά καιρούς, μας βοηθούν να σηκώνουμε τα βάρη μας. (Ρωμ. 15:1· Γαλ. 6:2) Επίσης, μας ενθαρρύνουν ώστε να μένουμε δραστήριοι στην υπηρεσία του Ιεχωβά, καθώς και πνευματικά ισχυροί. (1 Θεσ. 5:​11· Εβρ. 10:​23-25) Σκεφτείτε πώς θα νιώθαμε αν δεν είχαμε την προστασία της εκκλησίας για να μας βοηθάει να μένουμε σταθεροί απέναντι στους κοινούς μας εχθρούς​—τον Σατανά τον Διάβολο και τον πονηρό του κόσμο. Ο Σατανάς και εκείνοι που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του σύντομα θα επιτεθούν στους υπηρέτες του Θεού. Φανταστείτε πόσο ευγνώμονες θα είμαστε για το ότι θα έχουμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας στο πλευρό μας!

5. Γιατί μπορεί κάποιοι να είναι απρόθυμοι να εμπιστευτούν τους αδελφούς και τις αδελφές τους;

⁵ Ωστόσο, μερικοί δυσκολεύονται να εμπιστευτούν τους αδελφούς και τις αδελφές τους, πιθανώς επειδή κάποιος ομόπιστός τους αποκάλυψε κάτι που του είχαν εκμυστηρευτεί ή δεν κράτησε κάποια υπόσχεση. Ή ίσως κάποιος στην εκκλησία είπε ή έκανε κάτι που τους πλήγωσε βαθιά. Έπειτα από τέτοιες εμπειρίες, ίσως είναι δύσκολο να εμπιστευτούμε τους άλλους. Τι μπορεί λοιπόν να μας βοηθήσει να οικοδομήσουμε την εμπιστοσύνη μας στους συλλάτρεις μας;

6. Πώς μας βοηθάει η αγάπη να οικοδομούμε εμπιστοσύνη; (1 Κορινθίους 13:​4-8)

⁶ Η αγάπη είναι η βάση της εμπιστοσύνης. Στην Πρώτη Επιστολή Προς τους Κορινθίους, στο κεφάλαιο 13, περιγράφονται πολλές πτυχές της αγάπης οι οποίες μας βοηθούν να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη στους άλλους ή να την αποκαταστήσουμε. (Διαβάστε 1 Κορινθίους 13:​4-8) Για παράδειγμα, το εδάφιο 4 λέει ότι «η αγάπη είναι μακρόθυμη και δείχνει καλοσύνη». Ο Ιεχωβά είναι μακρόθυμος μαζί μας ακόμα και όταν αμαρτάνουμε εναντίον του. Ασφαλώς λοιπόν πρέπει και εμείς να είμαστε μακρόθυμοι με τους αδελφούς μας αν λένε ή κάνουν πράγματα που μας εκνευρίζουν ή μας πληγώνουν. Το εδάφιο 5 προσθέτει: «[Η αγάπη] δεν εξάπτεται. Δεν κρατάει λογαριασμό για το κακό». Δεν θα ήταν σωστό να “κρατάμε λογαριασμό για το κακό”, δημιουργώντας στο μυαλό μας ένα αρχείο με τα σφάλματα των αδελφών απέναντί μας για να το χρησιμοποιήσουμε στο μέλλον. Το εδάφιο Εκκλησιαστής 7:9 τονίζει ότι δεν πρέπει να “θιγόμαστε εύκολα”. Είναι πολύ καλύτερο να εφαρμόζουμε τα λόγια του εδαφίου Εφεσίους 4:​26: «Ο ήλιος ας μη δύει ενώ είστε ακόμη θυμωμένοι»!

7. Πώς μας βοηθούν οι αρχές που βρίσκονται στα εδάφια Ματθαίος 7:​1-5 να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη;

⁷ Κάτι άλλο που μας βοηθάει να οικοδομούμε εμπιστοσύνη είναι το να βλέπουμε τους αδελφούς και τις αδελφές μας όπως τους βλέπει ο Ιεχωβά. Ο Θεός τούς αγαπάει και δεν κρατάει λογαριασμό για τις αμαρτίες τους. Ούτε εμείς πρέπει να κάνουμε κάτι τέτοιο. (Ψαλμ. 130:3) Αντί να εστιάζουμε στα ελαττώματά τους, πρέπει να προσπαθούμε να αναζητούμε τις καλές τους ιδιότητες και να σκεφτόμαστε τις δυνατότητες που έχουν να κάνουν το καλό. (Διαβάστε Ματθαίος 7:​1-5) Τους δίνουμε το ευεργέτημα της αμφιβολίας επειδή η αγάπη «πιστεύει τα πάντα». (1 Κορ. 13:7) Αυτή η δήλωση δεν σημαίνει ότι ο Ιεχωβά αναμένει να εμπιστευόμαστε τους άλλους τυφλά. Αυτό που αναμένει είναι να τους εμπιστευόμαστε επειδή έχουν αποδειχτεί αξιόπιστοι. b

8. Πώς μπορείτε να καλλιεργήσετε εμπιστοσύνη στους αδελφούς σας;

⁸ Η εμπιστοσύνη, όπως και ο σεβασμός, είναι κάτι που χρειάζεται να κερδηθεί, και αυτό απαιτεί χρόνο. Πώς μπορείτε να καλλιεργήσετε εμπιστοσύνη στους αδελφούς σας; Γνωρίστε τους καλά. Να συζητάτε μαζί τους στις συναθροίσεις. Να βγαίνετε μαζί τους στο έργο. Να είστε μακρόθυμοι μαζί τους, δίνοντάς τους την ευκαιρία να αποδείξουν ότι είναι αξιόπιστοι. Αρχικά, ίσως προτιμάτε να είστε επιλεκτικοί όσον αφορά το ποια προσωπικά ζητήματα θα αποκαλύψετε σε κάποιον που μόλις γνωρίσατε. Καθώς η σχέση σας δυναμώνει, ίσως νιώθετε πιο άνετα να εκφράσετε τα αισθήματά σας. (Λουκ. 16:​10) Αλλά τι μπορείτε να κάνετε αν κάποιος αδελφός προδώσει την εμπιστοσύνη σας; Μη βιαστείτε να τον κάνετε πέρα. Αφήστε να περάσει κάποιος χρόνος. Και μην επιτρέπετε στις πράξεις μερικών να σας κάνουν να μην εμπιστεύεστε τους αδελφούς σας. Σε σχέση με αυτό, θα εξετάσουμε το παράδειγμα που έθεσαν κάποιοι πιστοί υπηρέτες του Ιεχωβά οι οποίοι, παρότι απογοητεύτηκαν από κάποια άτομα, δεν έπαψαν να εμπιστεύονται τους άλλους.

9. (α) Πώς διατήρησε η Άννα την εμπιστοσύνη της στη διευθέτηση του Ιεχωβά παρά τα σφάλματα ορισμένων εκπροσώπων του; (β) Τι σας διδάσκει η εμπειρία της Άννας όσον αφορά την εμπιστοσύνη στη διευθέτηση του Ιεχωβά; (Βλέπε την εικόνα.)

⁹ Έχετε απογοητευτεί ποτέ από τη διαγωγή κάποιου υπεύθυνου αδελφού; Αν ναι, ίσως ωφεληθείτε εξετάζοντας το παράδειγμα της Άννας. Εκείνη την εποχή, ο αρχιερέας Ηλεί αντιπροσώπευε τη σημαντικότερη πνευματική εξουσία στον Ισραήλ. Αλλά δεν είχε υποδειγματική οικογένεια. Οι γιοι του, οι οποίοι ήταν διορισμένοι να υπηρετούν ως ιερείς, επιδίδονταν τακτικά σε επαίσχυντη, ανήθικη διαγωγή. Ωστόσο, ο πατέρας τους δεν έκανε και πολλά για να τους διορθώσει. Ο Ιεχωβά δεν απομάκρυνε αμέσως τον Ηλεί από τη θέση του. Παρ’ όλα αυτά, η Άννα δεν έστρεψε τα νώτα στη διευθέτηση του Θεού, αρνούμενη να πάει στη σκηνή της μαρτυρίας για να αποδώσει λατρεία όσο ήταν αρχιερέας ο Ηλεί. Όταν ο Ηλεί είδε την Άννα να προσεύχεται καταστενοχωρημένη, έβγαλε το εσφαλμένο συμπέρασμα ότι ήταν μεθυσμένη. Χωρίς να εξακριβώσει πρώτα τα γεγονότα, επέκρινε αυτή την πικραμένη γυναίκα. (1 Σαμ. 1:​12-16) Ωστόσο, η Άννα έκανε την ευχή ότι, αν αποκτούσε γιο, θα τον έφερνε να υπηρετεί στη σκηνή της μαρτυρίας, όπου θα βρισκόταν υπό τη φροντίδα του Ηλεί. (1 Σαμ. 1:​11) Χρειαζόταν διόρθωση το ζήτημα με τους γιους του Ηλεί; Ασφαλώς, και ο Ιεχωβά ανέλαβε δράση στον ορισμένο καιρό. (1 Σαμ. 4:​17) Στο μεταξύ, αντάμειψε την Άννα με έναν γιο, τον Σαμουήλ.​—1 Σαμ. 1:​17-20.

10. Πώς διατήρησε ο βασιλιάς Δαβίδ την εμπιστοσύνη του στους άλλους, παρότι είχε μια άσχημη εμπειρία;

¹⁰ Έχετε νιώσει ποτέ προδομένοι από κάποιον στενό φίλο; Αν ναι, σκεφτείτε την εμπειρία του βασιλιά Δαβίδ. Ένας από τους φίλους του ήταν ο Αχιτόφελ. Αλλά όταν ο γιος του Δαβίδ ο Αβεσσαλώμ αποπειράθηκε να σφετεριστεί τη βασιλεία, ο Αχιτόφελ ακολούθησε τον Αβεσσαλώμ στον στασιασμό. Τι πλήγμα πρέπει να ήταν για τον Δαβίδ να χάσει την υποστήριξη τόσο του γιου του όσο και ενός ανθρώπου τον οποίο θεωρούσε φίλο του! Ο Δαβίδ όμως δεν επέτρεψε σε αυτή την προδοσία να τον κάνει να πάψει να εμπιστεύεται τους άλλους. Εξακολούθησε να εμπιστεύεται έναν άλλον πιστό του φίλο, τον Χουσαΐ, ο οποίος αρνήθηκε να προσχωρήσει στην εξέγερση. Η εμπιστοσύνη του Δαβίδ ήταν βάσιμη. Ο Χουσαΐ αποδείχτηκε καλός φίλος και μάλιστα διακινδύνευσε τη ζωή του για να βοηθήσει τον Δαβίδ.​—2 Σαμ. 17:​1-16. 

11. Με ποιον τρόπο έδειξε εμπιστοσύνη ένας από τους υπηρέτες του Νάβαλ;

¹¹ Σκεφτείτε επίσης το παράδειγμα ενός από τους υπηρέτες του Νάβαλ. Ο Δαβίδ και οι άντρες του είχαν προστατέψει με καλοσύνη τους υπηρέτες ενός Ισραηλίτη, του Νάβαλ. Λίγο καιρό αργότερα, ο Δαβίδ ζήτησε από τον εύπορο Νάβαλ τρόφιμα για τους άντρες του, ό,τι μπορούσε να διαθέσει. Όταν ο Νάβαλ απέρριψε αυτό το λογικό αίτημα, ο Δαβίδ θύμωσε τόσο πολύ ώστε αποφάσισε να σκοτώσει όλους τους άρρενες στο σπιτικό του Νάβαλ. Ένας υπηρέτης ανέφερε τα καθέκαστα στη σύζυγο του Νάβαλ, την Αβιγαία. Ως μέλος του σπιτικού, εκείνος ήξερε ότι η ζωή του βρισκόταν στα χέρια της Αβιγαίας. Αντί να φύγει για να γλιτώσει, την εμπιστεύτηκε, βέβαιος ότι εκείνη θα μπορούσε να διορθώσει την κατάσταση. Ο υπηρέτης μπορούσε να έχει αυτή τη βεβαιότητα επειδή η Αβιγαία ήταν γνωστή ως συνετή γυναίκα. Και η εμπιστοσύνη του δικαιώθηκε. Η Αβιγαία ενήργησε με θάρρος και μετέπεισε τον Δαβίδ. (1 Σαμ. 25:​2-35) Εμπιστεύτηκε τον Δαβίδ, βέβαιη ότι θα ενεργούσε λογικά.

12. Πώς έδειξε ο Ιησούς ότι εμπιστευόταν τους μαθητές του παρά τις αστοχίες τους;

¹² Ο Ιησούς εμπιστευόταν τους μαθητές του παρά τις αστοχίες τους. (Ιωάν. 15:​15, 16) Όταν ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης ζήτησαν από τον Ιησού ιδιαίτερη θέση στη Βασιλεία, ο Ιησούς δεν αμφισβήτησε τα κίνητρα με τα οποία υπηρετούσαν τον Ιεχωβά ούτε τους απέρριψε από αποστόλους. (Μάρκ. 10:​35-40) Αργότερα, όλοι οι μαθητές του Ιησού τον εγκατέλειψαν τη νύχτα που συνελήφθη. (Ματθ. 26:​56) Εντούτοις, ο Ιησούς ποτέ δεν έπαψε να πιστεύει σε αυτούς. Ήξερε καλά τις ατέλειές τους, αλλά «τους αγάπησε ως το τέλος». (Ιωάν. 13:1) Μάλιστα, ο αναστημένος Ιησούς ανέθεσε στους 11 πιστούς αποστόλους του τη βαρυσήμαντη ευθύνη να ηγούνται στο έργο μαθήτευσης και να φροντίζουν τα πολύτιμα πρόβατά του. (Ματθ. 28:​19, 20· Ιωάν. 21:​15-17) Η εμπιστοσύνη του σε αυτούς τους ατελείς άντρες δεν ήταν άτοπη. Όλοι υπηρέτησαν πιστά ως το τέλος της επίγειας πορείας τους. Αναμφίβολα, η Άννα, ο Δαβίδ, ο υπηρέτης του Νάβαλ, η Αβιγαία και ο Ιησούς έθεσαν θαυμάσιο παράδειγμα δείχνοντας εμπιστοσύνη σε ατελείς ανθρώπους.

13. Τι μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για την εμπιστοσύνη;

¹³ Σας έτυχε ποτέ να εκμυστηρευτείτε σε κάποιον αδελφό εμπιστευτικές πληροφορίες και αργότερα να διαπιστώσετε ότι πρόδωσε την εμπιστοσύνη σας; Αυτό μπορεί να είναι πολύ οδυνηρό. Κάποτε μια αδελφή εκμυστηρεύτηκε ένα προσωπικό ζήτημα σε κάποιον πρεσβύτερο. Την επόμενη ημέρα, η σύζυγος του πρεσβυτέρου τηλεφώνησε στην αδελφή για να την ενθαρρύνει, και ήταν προφανές ότι γνώριζε τι είχε πει εκείνη εμπιστευτικά στον πρεσβύτερο. Όπως είναι κατανοητό, η εμπιστοσύνη της αδελφής σε εκείνον τον πρεσβύτερο κλονίστηκε. Προς έπαινό της όμως, ζήτησε βοήθεια. Πλησίασε έναν άλλον πρεσβύτερο, ο οποίος τη βοήθησε να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη της στους πρεσβυτέρους.

14. Τι βοήθησε έναν αδελφό να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του;

¹⁴ Κάποιος αδελφός είχε μια μακροχρόνια διαφορά με δύο πρεσβυτέρους τους οποίους θεωρούσε ότι δεν μπορούσε να εμπιστευτεί. Εντούτοις, άρχισε να σκέφτεται κάτι που είχε πει ένας αδελφός τον οποίο σεβόταν ιδιαίτερα. Αυτή η απλή αλλά δυναμική δήλωση ήταν: «Ο Σατανάς είναι ο εχθρός, όχι οι αδελφοί μας». Ο αδελφός σκέφτηκε εκείνη τη δήλωση προσεκτικά και με προσευχή, και τελικά κατάφερε να κάνει ειρήνη και με τους δύο πρεσβυτέρους.

15. Γιατί μπορεί να χρειάζεται χρόνο η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης; Δώστε παράδειγμα. 

¹⁵ Έχετε χάσει ποτέ κάποιο προνόμιο; Αυτή μπορεί να είναι οδυνηρή εμπειρία. Η Γκρέτε και η μητέρα της ήταν όσιες Μάρτυρες του Ιεχωβά στη ναζιστική Γερμανία κατά τη δεκαετία του 1930, όταν το έργο μας τέθηκε υπό απαγόρευση. Η Γκρέτε είχε το προνόμιο να φτιάχνει αντίτυπα της Σκοπιάς για τους ομοπίστους της. Αλλά όταν οι αδελφοί έμαθαν ότι ο πατέρας της εναντιωνόταν στην αλήθεια, της αφαίρεσαν αυτό το προνόμιο από φόβο ότι ο πατέρας της θα πρόδιδε την εκκλησία στους εναντιουμένους. Οι δοκιμασίες της Γκρέτε δεν τελείωσαν εκεί. Σε όλη τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, οι αδελφοί δεν εμπιστεύονταν στην Γκρέτε και στη μητέρα της αντίτυπα των περιοδικών και ούτε καν τους μιλούσαν όταν τις συναντούσαν στον δρόμο. Αυτό τις πλήγωνε πολύ! Τα τραύματα ήταν βαθιά, και η Γκρέτε είπε ότι χρειάστηκε πολύς καιρός για να μπορέσει να συγχωρήσει εκείνους τους αδελφούς και να τους εμπιστευτεί ξανά. Τελικά όμως, αναγνώρισε ότι ο Ιεχωβά πρέπει να τους έχει συγχωρήσει, οπότε όφειλε να κάνει και εκείνη το ίδιο. c

16. Γιατί πρέπει να υπερπηδούμε οποιαδήποτε εμπόδια για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης;

¹⁶ Αν είχατε μια παρόμοια αποκαρδιωτική εμπειρία, προσπαθήστε να αποκαταστήσετε την εμπιστοσύνη σας. Ίσως χρειαστεί χρόνος, αλλά οι προσπάθειές σας θα αξίζουν τον κόπο. Για παράδειγμα, αν κάποτε πάθαμε τροφική δηλητηρίαση, ίσως τώρα είμαστε πιο προσεκτικοί ως προς το τι τρώμε. Εντούτοις, δεν θα πάψουμε εντελώς να τρώμε απλώς επειδή μία φορά φάγαμε κάτι χαλασμένο. Παρόμοια, δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε μία κακή εμπειρία να εξασθενίσει την εμπιστοσύνη μας σε όλους τους αδελφούς και τις αδελφές μας, που ξέρουμε ότι γεννήθηκαν ατελείς. Όταν αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη μας, θα είμαστε πιο ευτυχισμένοι και πιο ικανοί να εστιάζουμε σε ό,τι μπορούμε εμείς να κάνουμε για να συμβάλλουμε στην ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης στην εκκλησία μας. 

17. Γιατί είναι τόσο σημαντική η εμπιστοσύνη, και τι θα εξετάσουμε στο επόμενο άρθρο;

¹⁷ Η εμπιστοσύνη σπανίζει στον κόσμο του Σατανά, αλλά η εμπιστοσύνη που βασίζεται στην αγάπη διέπει την παγκόσμια αδελφότητά μας. Αυτή η εμπιστοσύνη συμβάλλει στη χαρά και στην ενότητά μας τώρα και θα αποτελέσει προστασία στους δύσκολους καιρούς που έχουμε μπροστά μας. Τι γίνεται αν έχετε βιώσει τον πόνο της προδομένης εμπιστοσύνης; Προσπαθήστε να δείτε τα πράγματα από την άποψη του Ιεχωβά, εφαρμόστε Βιβλικές αρχές, καλλιεργήστε βαθιά αγάπη για τους αδελφούς σας και μάθετε από Βιβλικά παραδείγματα. Μπορούμε να υπερνικήσουμε τα πληγωμένα μας αισθήματα και να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη μας στους άλλους. Όταν το κάνουμε αυτό, θα απολαύσουμε την ευλογία να έχουμε αμέτρητους φίλους “πιστότερους από αδελφό”. (Παρ. 18:​24) Ωστόσο, η εμπιστοσύνη είναι αμφίδρομη. Στο επόμενο άρθρο, θα δούμε πώς μπορούμε εμείς να αποδεικνυόμαστε άξιοι της εμπιστοσύνης των αδελφών μας.