Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 37

Wakanihira Bene-Benyu na Bali-Benyu

Wakanihira Bene-Benyu na Bali-Benyu

“Obuzigire . . . bunayemera ebintu byoshi, bunalangalira ebintu byoshi.”​—1 KO. 13:4, 7.

OLWIMPO 124 Tukuwe Washikamanifu

OKU BUGEKE *

1. Bulagurhe rhurhakasomezwa n’okubona oku zene bantu banene bali babona oku ntaye bakanihira?

 ABANTU mu linola gulu lya Shetani barhamenyere inde bakanihira. Buli mango, abachuruzi, abanya-politike, n’abakulu b’amadini, banabavuna omurhima kugerera olugenzi lwabo. Kandi, bantu banene banachiyunva oku barhakanihira bera babo, abaturanyibabo, na chiro, abantu b’omulala gwabo. Echola chirhakarhusomeza chiro. Ebiblia yabaga yaderhere oku: “Omu siku z’obuzinda . . . , abantu nji baba . . . barhali bemana, . . . bakomezi, . . . balenganyi.” K’okuderha oku, bantu baguma bakabere kuguma na Shetani mungu w’elila gulu libi orhakanihirwa.​—2 Ti. 3:1-4; 2 Ko. 4:4.

2. a) Inde rhukwanene kunihira loshi? b) Chibazo chihe bantu baguma bakachibaza?

2 Aliko, rhwabo Bakristu b’okuli, rhumenyere oku rhwakanihira Yehova loshi. (Yer. 17:7, 8) Rhuchizerere oku arhuzigiire n’oku “arhakajahika haba n’akatyu” bera bage. (Zb. 9:10) Kandi, rhwakanihira Yesu Kristu bulala ahaanire akalamo kage eju yerhu. (1 Pe. 3:18) Rhwashubire kuchibonera rhwenyine oku Ebiblia ehaanire amahano rhwakanihira. (2 Ti. 3:16, 17) Rhuyemerere kweri oku rhwakanihira Yehova, Yesu, ne Biblia. Aliko baguma bakachibaza akaba bakanihira buli mango bene-berhu na bali-berhu b’omu chibaga. Akaba echishubizo ali nechi, bulagurhe rhwakabanihira?

RHUKENERE BENE-BERHU NA BALI-BERHU

Oku gulu lyoshi, rhugwerhe bene-berhu na bali-berhu rhwakanihira banazigira Yehova kuguma nerhu (Olole echifungo cha 3)

3. Lukengo luhe lunene rhugwerhe? (Marko 10:29, 30)

3 Yehova achishogere rhwabo yirhuba omu mulala gw’abanamuharamya gwa bene-berhu na bali-berhu b’omu gulu lyoshi. Olola luli lukengo lunene lunarhulerhera migisho minene! (Osome Marko 10:29, 30.) Omu gulu lyoshi, rhugwerhe bene-berhu na bali-berhu bazigiire Yehova kuguma nerhu, banali bajira okwabo koshi yi balama nk’oku amakanuni mage maderhere. Nkabaga rhurhaderha lulimi luguma nabo, rhurhagwerhe emicho eli kuguma n’eyabo, changwa rhurhayambala kuguma nabo. Aliko rhunabazigira. Chiro n’amango rhwamabuganana nabo ob’oburhanzi. Ahanene rhunasiima kuba nabo amango rhuli rhwakuuza n’okuharamya Darha w’embingu w’obuzigire.​—Zb. 133:1.

4. Bulagurhe rhukenere bene-berhu na bali-berhu?

4 Zene kulusha mira, birhuhemere rhugendereze obuguma ahagarhi ka bene-berhu na bali-berhu. Mango maguma banarhurhabala kuheka emizigo yerhu, k’okuderha, kuhima ebibazo rhulirhwahurana. (Ro. 15:1; Gal. 6:2) Kandi, banarhuheba omurhima rhugenderere kukola akasi ka Yehova n’okugenderera kugwarha obwira bukomere haguma naye. (1 Te. 5:11; Ebr. 10:23-25) Waza nka gurhe byakabere nka rhurhaligwerhe obulanzi kurhenga omu chibaga b’okurhurhabala rhugenderere kubera rhuserere eyi rhunali rhwalwisa omwanzi werhu Shetani Ibilisi n’egulu lyage libi. Shetani na balala ali arhegeka, hanola hofi-hofi, barhera abantu ba Mungu. Aliko amola mango njirhwagwarha busime bunene bulala rhugwerhe bene-berhu na bali-berhu bali barhurhabala!

5. Bulagurhe mango maguma binakomerera bantu baguma kunihira bene-babo na bali-babo?

5 Aliko baguma banabona oku bibakomerere okunihira bene-berhu na bali-berhu, nkabaga bulala balibwirire mwene-werhu changwa mwali-werhu muguma esiri, aliko ayibwira abandi changwa agambwa kuyeneza echilagane chage. Changwa nkabaga muntu muguma omu chibaga adehere changwa kujira chintu chilebe chabavunire omurhima bwenene. Amango ebyola byamarhengerera, rhwakabona oku birhukomerere okunihira abandi. Bobo si, bichi byakarhurhabala rhuyinje rhwanihira bwenene bene-berhu na bali-berhu?

OBUZIGIRE KU BENE-BERHU BUNARHURHABALA RHUBANIHIRE

6. Nka gurhe obuzigire bwakarhurhabala rhunihire abandi? (1 Wakorinto 13:4-8)

6 Obuzigire y’ensimikiro y’obunihire bwerhu omu bandi. Amaruba ma 1 Wakorinto 13 mafasiriye bintu binene oku bilolere obuzigire, byakarhurhabala rhunihire changwa rhushube kunihira abandi. (Osome 1 Wakorinto 13:4-8.) Omufano, omustari gwa 4 guderhere oku “obuzigire bunalembera bunaba m’obwinja.” Yehova anarhulembera chiro n’amango rhwamamugomera. Kweri che chirhumire rhukwanene kulembera bene-berhu na bali-berhu amango bamaderha changwa kujira echintu chirhugayisize changwa chirhubabeze. Omustari gwa 5 guyongerere ntya: “[Obuzigire] burhagayira busha. Burhagenderera kuganja amagosa.” Rhurhalonzeze ‘kugenderera kuganja amagosa,’ k’okuderha, kugenderera kuyibuka ebi bene-berhu na bali-berhu barhujiriraga birhugayisize. Muhubiri 7:9 erhubwirire oku ‘rhurhakwanene kugaya juba-juba.’ Kuli kwinja bwenene okukolesa ebinwa biyerekenwe omu Waefeso 4:26 biderhere oku: “Murhayemeraga ezuba lyazika eyimunachigayire”!

7. Nka gurhe akanuni kali omu Matayo 7:1-5 karhurhabere rhunihire abandi?

7 Echindi chintu chakarhurhabala rhunihire bene-berhu na bali-berhu, kuli kubabona nk’oku Yehova naye anababona. Mungu abazigiire arhanaseza amasu mage oku byaha byabo. Nerhu, rhurhakwanene kujira ntyo. (Zb. 130:3) S’ahubwe, rhukwanene kujira okwerhu koshi yi rhuseza obwenge bwerhu oku ngeso zabo zinja n’okuwaza oku bintu binja bakagala kujira. (Osome Matayo 7:1-5.) Rhuyemerere oku balonzeze kujira ebintu binja bulala obuzigire “bunayemera byoshi.” (1 Ko. 13:7) Ebyola binwa birhashondere kuderha oku Yehova arhuhemere rhunihire abandi nka mpumi, s’ahubwe, arhuhemere rhubanihire bulala bayerekene oku bali banihirwa. *

8. Nka gurhe wakahwanza kunihira bene-benyu na bali-benyu?

8 Obunihire buli kuguma n’obukenge, binahema omuntu abugwarhe, n’echola chinahema akasanzi. Nka gurhe wakakomeza obunihire bwawe mu bene-benyu na bali-benyu? Ohikire kubamenya bwinja-bwinja. Oshambale nabo oku mbuganano z’echibaga. Opange kugenda nabo omu mahubiri. Obalembere omu kubaha orozo l’okuyerekana oku bali banihirwa. Nkabaga orhahwanzaga kubwira omuntu orhaza menya bwinja byoshi bikuli oku murhima changwa okuntu oli wachiyunva. Hanola omumenya bwinja, nkabaga wakaja wachiyunva huru kumubwira okuntu koshi oli wachiyunva. (Lu. 16:10) Aliko si, gurhe wakajira nka mwene-wenyu changwa mwali-wenyu amaheba embuga ebi wamubwiraga? Omenye wayirha obwira bwenyu juba-juba, s’omulekere akasanzi k’okuhindamuka. Omenye warhuma ebijiro bya bantu baguma byarhuma wafunda kunihira bene-benyu na bali-benyu. Oku bilolere echola, rhwashambala oku mifano ya bakozi baguma ba Yehova bemana, chiro akaba oku baliyunvirhe bavunikire omurhima eju y’ebijiro bya bantu baguma, baligenderere kunihira abandi.

EBI WAKAYIGA KUGERERA OMUFANO GWA BALALA BALIGENDERERE KUNIHIRA ABANDI

Chiro oku Eli achirhebekere burhanzi, Hana aligenderere kunihira abantu Yehova ashimikire (Olole echifungo cha 9)

9. a) Nka gurhe Hana aligenderere kunihira bantu baguma Yehova alishimikire chiro akaba oku baligwerhe amagosa? b) Bichi omufano gwa Hana gurhuyigirize oku bilolere okugwarha obunihire omu bantu Yehova ashimikire? (Olole efoto.)

9 Ka wachigerere vunika omurhima eju ya chijiro chiguma cha mwene-werhu muguma oyumangiire ngabane ndebe omu chibaga? Akaba ntyo ku bili, wakayunguka omu kukengera oku mufano gwa Hana. Mwago mango, Omudahwa Mukulu Eli, yi waliyimangiire emparamyo ya Yehova omu Izraeli. Aliko abantu b’omulala gwage barhaligwerhe olugenzi lwinja. Abagala, baliri bakola akasi k’obudahwa, baliri bazigana kujira ebintu bikozeze eshonyi by’obubaraga; aliko eshe aliri abashishiriza. Yehova arhakulaga han’aho Eli oku kasi kage k’Omudahwa Mukulu. Aliko, Hana arhalekaga kuharamya Yehova oku tabernakulo amango Eli aliri Mudahwa Mukulu. Amango Eli abona Hana ali asalira Yehova anagwerhe kahinda kanene oku murhima, achirhebeka omu kuwaza oku Hana alalukire. Ahali h’okurhanga kumenya kweri akaba Hana alalukire, Eli ahwanza kuderha-derha kubi oyola mukazi waligwerhe akahinda kanene. (1 Sa. 1:12-16) Aliko chiro akaba ntyo, Hana ajira echilagane oku, akahaabwa omwana w’oburhabana, amurhuma aje kola oku tabernakulo emunda Eli akamushishikala. (1 Sa. 1:11) Ka bagala ba Eli balichikenere kuhaabwa obuhane eju y’ebijiro byabo? Nechi, na Yehova aliyinjire kubahana omu kasanzi ka kwanene. (1 Sa. 4:17) Mw’amola mango, Mungu agisha Hana, omu kumuha omwana w’oburhabana oyirikirwe Samweli.​—1 Sa. 1:17-20.

10. Nka gurhe Mwami Daudi aligenderere kunihira abandi chiro akaba oku baguma balimuhemukire?

10 Ka hali mwira wawe w’oku murhima wachigerere kukuhemukira? Akaba ntyo ku bili, waza oku mufano gwa Mwami Daudi. Ahitofeli aliri muguma omu bera bage. Aliko amango Absalomu mugala wa Daudi, alonza kunyakura eshe echirhi ch’obwami, Ahitofeli naye amukulikira m’obola bugamba. Bikwanene kuba eyi byalilumire Daudi oku murhima bwenene okubona omugala n’omulume aliri awaza oku ali mwira wage bakamuhemukira. Aliko Daudi arhalekaga echola chijiro ch’okumuhemukira cha mubuza arhayinjaga anihira abandi. Agenderera kulangalira owindi mwira wage mwimana Hushai, walahiraga kuchiheba m’obola bugamba. Daudi aligwerhe empanvu zinja z’okunihira Hushai. Hushai alichiyerekene oku ali mwira mwinja, anaheba akalamo kage omu buhanya eju y’okurhabala Daudi.​—2 Sa. 17:1-16.

11. Mu njira ehe nguma mukozi muguma wa Nabali aliyerekene obunihire?

11 Rhushambalage oku mufano gwa muguma omu bakozi ba Nabali. Daudi n’abambali bage balilangire oku buzigire abakozi ba Muizraeli muguma waliyirikirwe Nabali. Hagerere kasanzi kalebe, Daudi ahema omuchire Nabali amuhe yewe n’abambali bage akalyo koshi-koshi akaba agwerhe. Nabali abere alahira kubaha akalyo, Daudi ayunva oburhe bwenene, anahigirira kuyirha buli mulume omu mulala gwa Nabali. Mukozi muguma w’omu mulala gwa Nabali, ajabwira Abigaili muka Nabali. Bulala naye alilamire omu mulala gwa Nabali, alimenyere oku Abigaili akayokwere akalamo kage. Ahali h’okulibirha arhenge ahola, alinihire oku Abigaili akagalire kumala echola chibazo. Alinihire ntyo bulala alimenyere oku Abigaili aliri mukazi ogwerhe obwengehe. Eby’ajaga byarhengerera byaliyerekene kweri oku aligwerhe empanvu zinja z’okunihira Abigaili. Abigaili akola n’obushiru omu kulahiza Daudi amenye ajira ebyabaga arheganyize kujira. (1 Sa. 25:2-35) Abigaili alinihire oku Daudi arhakajirire ebyola.

12. Nka gurhe Yesu aliyerekene oku anihire abanafunzi bage chiro akaba oku baligwerhe amagosa?

12 Yesu aliyerekene oku anihire abanafunzi bage chiro akaba oku baliri bajira amagosa. (Yoh. 15:15, 16) Amango Yakobo na Yohana baja kuhema Yesu echeo ch’enyanya omu Bwami, Yesu arhawazaga oku bagwerhe emihigo mibi y’okukolera Yehova changwa mpu abalahire barhachibaga omu ntumwa zage. (Mk. 10:35-40) Buzinda, omu budufu amango bafarha Yesu, abanafunzi bage boshi bamujahika. (Mt. 26:56) Aliko, Yesu arhalekaga kubanihira. Alimenyere bwinja-bwinja obuzamba bwabo; aliko ‘abazigira kuhika oku buzinda.’ (Yoh. 13:1) Enyuma y’okufuka kwage, chiro Yesu ahereza entumwa zage 11 engabane y’akamaro y’okuyumangira akasi k’okujira abanafunzi n’okushishikala entama zage z’akachiro. (Mt. 28:19, 20; Yoh. 21:15-17) Aligwerhe empanvu zinja z’okunihira abola balume barhashinganene. Boshi balingenderere kukolera Yehova oku bwimana kuhika amango bafaga. Kweri, Hana, Daudi, omukozi wa Nabali, Abigaili, na Yesu balirhulekere omufano gwinja omu kunihira abantu barhali bashinganyanya.

OSHUBE ONIHIRE BENE-BENYU NA BALI-BENYU

13. Bichi byakarhuma byarhukomerera kunihira abandi?

13 Ka wachigerere kubwira mwene-wenyu changwa mwali-wenyu mwazi muguma gw’esiri n’enyuma w’ahola wayinja menya oku akuhebere embuga? Echola chakavuna omurhima bwenene. Mango maguma, mwali-werhu muguma abwira mushamuka muguma omwazi gw’esiri n’okulangalira aku arhakagubwira abandi. Olusiku lwakulikiraga ho, muk’oyola mushamuka ahamagala oyola mwali-werhu omu kumuhira omurhima ey’anamenyere bwinja-bwinja byoshi oyola mwali-werhu abwiraga oyola mushamuka eyi bali bonyine. Kweri, oyola mwali-werhu abona oku arhakachinihire oyola mushamuka. Aliko oyola mwali-werhu ajira echintu chinja, anaja hema oburhabale. Aja ganira n’owindi mushamuka muguma oku bilolere echola, n’oyola mushamuka amurhabala ashube anihire abashamuka.

14. Bichi byarhabalaga mwene-werhu muguma ashube ahwanze kunihira abandi?

14 Mwene-werhu muguma alibikiire bashamuka babiri omujinya mu myaka minene anabona oku arhakabanihira. Aliko ahwanza kuwaza ku binwa biguma mwene-werhu alikengere bwenene aderhaga. Ebyola binwa byaliyorohere aliko byaligwerhe akamaro bwenene. Aderha ntya: “Shetani ye mwanzi werhu s’arhali bene-berhu na bali-berhu.” Oyola mwene-werhu awaza bwenene kw’ebyola binwa na bichi akajira. Enyuma y’okusalira Yehova amurhabale, aj’agala kujira omurhula n’abola bashamuka bombi.

15. Bulagurhe byakahema akasanzi kagere y’omuntu ashuba hwanza kunihira abandi? Lerha omufano.

15 Ka wachigerere heza engabane yawe omu chibaga? Echola chakaba chintu chilumire oku murhima. Omufano, Grete na nyina, baliri Bahamirizi bemana omu Allemagne yalirhegekerwe n’aba Nazi embere w’Evita lya Kabiri lye Gulu Lyoshi amango akasi kerhu kalilahizwe. Grete aliri akola n’omwishingo akasi k’okuyandikira bene-babo na bali-babo ekopi z’Omunara g’Omulanzi. Aliko, amango bene-berhu bamenya oku eshe aliri alwisa okuli, bamunyaga eyola ngabane, bulala baliyubahire oku eshe akahaanire emyazi y’echibaga ku balala baliri balwisa Abahamirizi ba Yehova. Aliko arhali che chibazo echola chonyine Grete alikwanene kulembera. Amango moshi m’Evita lya Kabiri ly’Egulu Lyoshi, bene-berhu barhaliri baha Grete na nyina ekopi z’Omunara g’Omulanzi kandi baliri balahira kubalamusa amango baliri babuganana nabo omu njira. Ebyola byalibalumire oku murhima bwenene! Echola chalivunire Grete omurhima bwenene anaderha oku byalimuhemere kasanzi kanene bwenene y’ababalira abola bene-berhu n’okushuba kubanihira. Aliko mango maguma, arhegera oku Yehova akaba ey’ababalire abola bene-berhu na bali-berhu, bobola, naye alikwanene kubababalira. *

“Shetani ye mwanzi werhu s’arhali bene-berhu na bali-berhu”

16. Bulagurhe rhukwanene kujira okwerhu koshi yi rhuyinja rhwanihira bene-berhu na bali-berhu?

16 Akaba nawe wachigerere kuba omu bihe bivunire omurhima bili nk’ebyola, ochihangane oshube kuhwanza kunihira abandi. Byakahema akasanzi kagere, aliko okujira ntyo, kwakulerhera emigisho. Akaba rhwachigerere kulya bilyo bilebe byanarhuluma omu nda, echola chakarhuma rhwaba marangwe bwenene oku bilolere ebilyo rhunalya. Bobola, bilyo biguma bibihire, birhakarhuma rhwaleka kulya. Kona kuguma, omufano muguma gubi gurhakarhuma rhwaheza obunihire mu bene-berhu na bali-berhu boshi, abarhumenyere oku nabo barhali bashinganyanya. Amango rhwamashuba kunihira abandi, byarhurhabala rhumenye bichi rhwakajira yi rhugendereza engeso y’okunihira abandi omu chibaga.

17. Bulagurhe obunihire buli bw’akamaro, na bichi rhwaganirako omu mwazi gukulikire?

17 Birhayorohere okunihira abandi mu linola gulu liri lyarhambulwa na Shetani, aliko rhwakanihira bene-berhu na bali-berhu bulala rhubazigiire nabo barhuzigiire. Obunihire buli nk’obola bwarhabala oku mwishingo n’obuguma rhugwerhe, kandi byarhulanga oku bibazo by’omu mango mayinjire. Bichi wakajira nka bantu balebe bamakuvuna omurhima ey’orhanachibanihiire haba n’akatyu? Obone ebintu nk’oku Yehova naye anabibona. Okolese amakanuni me Biblia, okuze obuzigire ku bene-benyu na bali-benyu onayige kugerera emifano ye Biblia. Rhwakahima amawazo m’okuvuna omurhima n’okushuba kugwarha obunihire oku bandi. Amango rhwamajira ntyo, rhwasiimira emigisho y’okugwarha abera banene benja ‘bachishwekere ku rhwabo bwenene kulusha eyirhurhenga nda nguma naye.’ (Mez. 18:24) Aliko, okunihira abandi, arhali kurhukenere konyine si nabo bakwanene barhunihire. Omu mwazi gukulikire ho, nji rhwaganira nka gurhe rhwakayerekana oku nerhu rhukwanene obunihire bwa bene-berhu na bali-berhu.

OLWIMPO 99 Ndugu na Dada Wote

^ Birhuhemere rhunihire bene-berhu na bali-berhu. Okujira ntyo, birhaba biyorohere buli mango, bulala mango maguma banarhuvuna omurhima. Mu gunola mwazi, rhwabona nka gurhe okukolesa amakanuni me Biblia n’okukengera oku mifano y’abamira kwakarhuhabala rhukomeze obunihire bwerhu mu bene-berhu na bali-berhu changwa okushuba banihira kandi akaba balirhuvunire omurhima.

^ Ebiblia erhukengusize oku bantu baguma omu chibaga barhakanihirwa. (Yud. 4) Omu hali zirhazigana kurhengerera, abalumbwa mpu bene-berhu bakalonza kuhabula abandi kugerera “enyigirizo z’obubeshi.” (Mdo. 20:30) Rhurhanihira abantu bali nk’abola changwa kubayunviriza.