1. Morwasinke na yi dilira kututetukisa mokumona asi sinzi sovantu kulizuvha asi kapi tava vhuru kuhuguvara nkenye ogu?

 VANTU womouzuni ou waSatana kapi va diva asi yilye ogu nava vhura kuhuguvara. Yininke eyi ava rugana vanangesefa novampitisili womaupolitika ntani novampitisili womaukarelikarunga, kuvakoresa nkenye apa. Ntani sinzi sovantu hena kulizuvha asi kapi tava vhuru kuhuguvara vakaume vawo novamusinda vawo ntani nampili vekoro lyawo. Yininke eyi kapi ta yi vhuru kututetukisa. Bibeli kwa pumbire asi: “Pomazuva gopouhura . . . , vantu ngava . . . siga vakwawo, . . . ngava kara varundili, . . . ngava gombeka vakwawo.” Eyi kutanta asi vantu ngava honena Satana, karunga gouzuni ou, ogu natu dira kuhuguvara.—2 Tim. 3:1-4; 2 Kol. 4:4.

2. (a) Wolye ava natu vhura kuhuguvara nawa-nawa? (b) Yisinke vamwe nampo nava vhura kulipura?

² NgoVakriste, ose twa yi diva asi kuvhura tu huguvare mwaJehova. (Jer. 17:7, 8) Ose twa yi pura nawa-nawa asi Jehova ga tu hara ntani asi ‘kapi a zumbu’ vakaume vendi.” (Epis. 9:10) Ose kuvhura hena kuhuguvara Jesus Kristusa morwa ga tu pere eparu lyendi. (1 Pet. 3:18) Ntani ose twa yi li monena asi moBibeli kwa kara mo mavyukiso gokuvhura kuhuguvara. (2 Tim. 3:16, 17) Ose twa yi pura nawa-nawa asi ose kuvhura kuhuguvara mwaJehova naJesus ntani nomoBibeli. Nye vamwe kuvhura kulipura nsene asi kuvhura va huguvare vanavazinyetu womombungakriste. Nsene asi yimo, morwasinke natu va huguvarera?

3. Situmbukira musinke somulyo twa kara naso? (Marukusa 10:29, 30)

³ Jehova kwa tu horowora yipo tu hamene kepata lyovakareli vendi uzuni mudima. Aso kuna kara situmbukira somulyo unene esi asi twaredesa komauwa gomanzi! (Resa Marukusa 10:29, 30.) Ose twa kara novanavazinyetu mouzuni mudima ava va hara Jehova ngwendi moomu twa mu hara ntani ava ava hetekere ko kuparuka kuliza nonompango dendi. Ose kwa hara vanavazinyetu, nampili  yikare asi twa lisiga momaraka nomonompo ntani mondwareso nampili apa atu li gwana nawo sikando sokuhova. Unene po ose kwa hara kukara kumwe nawo yipo tu hamberere noku karera Guhyetu gemeguru geharo.—Epis. 133:1.

4. Morwasinke twa hepera vanavazinyetu?

⁴ Ngesi, ayo yina kara nomulyo unene tu kare pepi novanavazinyetu. Poyiruwo yimwe, awo kutuvatera apa atu piti momaudigu. (Rom. 15:1; Gar. 6:2) Awo hena kutukorangeda tu twikire kukarera Jehova ntani yipo tu twikire kupama pampepo. (1 Tes. 5:11; Heb. 10:23-25) Gazara tupu omu ngano atu lizuvhu nsene ngano kapi twa kara novanavazinyetu ava ava tu popere konkore zetu Satana Muzonaguli nokouzuni wendi woudona. Satana kumwe nava a pangere, ntaatani tupu ngava homokere vakareli vaKarunga. Gazara tupu omu ngayi tu hafesa pokukara novanavazinyetu ava ngava tu vatera posiruwo oso!

5. Morwasinke nampo vamwe ayi va karere udigu kuhuguvara vapuli vakwawo?

⁵ Nye nampili ngoso, vamwe kuvakarera udigu kuhuguvara vapuli vakwawo, morwa awo nampo kwa tantera mupuli mukwawo yuma yemehoramo nye munazinyetu ogo nampo ga tantera ko wopeke yininke oyo yemehoramo. Ndi nampo gumwe gomombungakriste kwa uyunga ndi kwa rugana yininke eyi yava koresa unene. Ayo ku tu karera udigu kuhuguvara vanavazinyetu apa ayi horoka oyo. Yisinke nayi tu vatera tu huguvare vapuli vakwetu?

6. Ngapi omu eharo nali tuvatera tu huguvare wopeke? (1 Vakolinte 13:4-8)

⁶ Mokuninka asi o huguvare muntu, ove ntudi wa hepa kumuhara. MoVakolinte wokuhova egaununo 13 kwa faturura mo yininke yoyinzi kuhamena omu lya kara eharo. Yininke oyo kuvhura kutuvatera tu huguvare wopeke ndi tu twikire kuvahuguvara. (Resa 1 Vakolinte 13:4-8.) Pasihonena, velise zo-4 kutanta asi “eharo kulididimika ntani nkenda.” Jehova kutulididimikira apa atu mu zonene, yipo nye nose twa hepa  kulididimikira vanavazinyetu nsene va tu uyungira ndi nsene va tu rugana yininke eyi nayi tu handukisa ndi eyi nayi tu koresa. Velise zo-5 kwa gwederera ko asi: “[Eharo] kapi ali handuka usimbu. Kapi lya kara nonkoko.” Ose kapi tuna hara kukara “nonkoko,” eyi kutanta asi kapi tuna hara kudiworoka yininke yokukoresa eyi va tu rugana vanavazinyetu. MwaMuudisi 7:9 kwa uyunga mo asi ‘walye atu genderere kuhandukisa mutjima gwetu.’ Ayo ya kara nomulyo kutura pasirugana nonkango edi da kara moVaefeso 4:26, edi adi uyunga asi: “Mwa ha tarerera ezuva li ka toke one simpe ha mwa handukira”!

7. Ngapi omu mpangera ezi za kara mwaMateusa 7:1-5 na zi tu vatera tu huguvare vanavazinyetu?

⁷ Sininke simwe hena esi twa hepa kurugana mokuninka asi tu huguvare vanavazinyetu kuna kara pokuvatara ngwendi moomu ava tara Jehova. Karunga kwa va hara ntani kapi a varura nonzo dawo. Yipo nye, nose kapisi tu yi rugane. (Epis. 130:3) Mevango lyokudemenena komapuko gawo, ose twa hepa kudemenena koyikara yawo yoyiwa ntani nokugazadara ko koyininke yoyiwa eyi nava vhura kusikisamo. (Resa Mateusa 7:1-5.) Ose twa yi pura asi awo vana hara kurugana uwa ntani kapi ngava hara kutukoresa morwa eharo “kupura nayinye.” (1 Kol. 13:7) Nonkango odo kapi adi tanta asi Jehova kuna kundindira ko kwetu tu huguvare wopeke pwa hana nokonda donongwa, nye age kuna kundindira ko kwetu tu huguvare wopeke morwa va yi likida asi kuvhura tu va huguvare. *

8. Yisinke norugana yipo o huguvare wopeke?

⁸ Ayo kugusa siruwo mokuninka asi tu huguvare vanavazinyetu. Ngapi omu natu yi rugana? Va diva nawa momunene. Zogera nawo komapongo. Litulira po siruwo sokurugana kumwe nawo mokuzuvhisa. Kara nelididimikiro pokuvapa ko siruwo yipo va yi likide asi kuvhura kuvahuguvara. Pomuhowo ove nampo kuvhura o dire kutantera muntu ogu ono kulidiva nendi yininke nayinye yokukuhamena. Ngomu ukaume weni ngau nkondopara, ayo ngayi kukarera ureru ku mu tantera omu o lizuvhu. (Ruk. 16:10) Yisinke norugana nsene munazinyetu ga kukoresa? Wa ha genderera kuhagekesa po ukaume nendi. Nye mevango lyokuyirugana oyo, mu pa ko siruwo yipo a yi likide asi kuvhura o mu huguvare. Ntani wa ha pulisira yininke eyi va rugana vapuli vakweni yi kuninkise o dire kuhuguvara vanavazinyetu. Kuliza nomagano ogo, tatu ka zogera yihonena yovakareli vaJehova vamwe ava va huguvarere wopeke, nampili ngomu vamwe va va koresere.

9. (a) Ngapi omu Hana ga twikilire kuhuguvara mewapaiko lyaJehova nampili ngomu vamwe ava va kere noyitumbukira ngava rugana mapuko? (b) Yisinke sina ku ku ronga sihonena saHana kuhamena kuhuguvara momawapaiko gaJehova? (Tara pefano.)

⁹ Ya ku koresa rumwe yirugana yamunazinyetu gomugara ogu ga kara noyitumbukira ndi? Nsene asi yimo, ove kuvhura o gwanene mo mauwa pokukonakona sihonena saHana. Posiruwo sina, Eli ogu ga kere Mupristeli gomunene, yige nga pitisire moukareli waJehova moIsraeli. Nye vemepata lyendi kapi va kere nosihonena sosiwa. Vana vendi wovagara ava va kere vapristeli, ngava rugana nkenye apa yininke yoyidona. Nye nampili ngoso, Eli kapi ga va pukwilire. Jehova kapi ga hagekesere poopo Eli yipo a dire kukara Mupristeli gomunene. Nye Hana kwa twikilire kukarera Jehova koNkongoronzugo, posiruwo oso age Eli kuna kara Mupristeli gomunene. Apa Eli ga mwene Hana kuna kukanderera noruguwo rorunene, age kwa gazarere mepuko asi Hana ana korwa. Mevango lyokugwana mauzera, age kwa uyungire momudona Hana. (1 Sam. 1:12-16) Nye nampili ngoso, Hana kwa gene mugano asi nsene nga reta munona gomumati, nga mu twara konkongoronzugo yipo a ka mu pakere mbili Eli.  (1 Sam. 1:11) Ngoso yirugana yoyidona eyi va rugene vana vaEli wovagara va ya yi kohwenene po ndi? Nhi, Jehova kwa ya va tengekere konyima. (1 Sam. 4:17) Ano konyima, Karunga kwa ya tungikire Hana pokumupa munona gomumati, Samwere.—1 Sam. 1:17-20.

10. Ngapi omu hompa Ndafita ga twikilire kuhuguvara wopeke nampili ngomu vamwe va mu rugene yininke yoyidona?

¹⁰ Ga ku koresa rumwe kaume zoge gomunene ndi? Nsene yimo, koneka eyi ya horokerere hompa Ndafita. Kaume zendi gumwe kwa kere Ahitofeli. Apa munwaNdafita Abisaromo, ga hetekerere ko kugusa uhompa woguhwe, Ahitofeli kwa kwatesere ko Abisaromo yipo va rwanese Ndafita. Ayo nampo kwa koresere unene Ndafita apa ga mwene asi munwendi Abisaromo ntani nakaume zendi Ahitofeli kapi vana ku mu kwatesa ko. Nye Ndafita kapi ga pulisilire ukaro owo u mu hagekese kuhuguvara wopeke. Age kwa twikilire kuhuguvara kaume zendi gumwe gomulimburukwi Husayi, ogu ga dilire kukwatesa ko Abisaromo naAhitofeli. Ndafita ga kere nonokonda donongwa deyi ga heperere kuhuguvara Husayi. Husayi kwa yi likidire asi age kwa kere kaume gomuwa.Age hena kwa tulire eparu lyendi mosiponga yipo a vatere Ndafita.—2 Sam. 17:1-16.

11. Monkedi musinke mukareli gumwe gwaNabali ga yi likidire asi ga kere nehuguvaro?

¹¹ Koneka hena sihonena esi ga tulire po mukareli gwaNabali gumwe. Ndafita novagara vendi kwa poperere vakareli womugara gomuIsraeli Nabali. Konyima zosiruwo, Ndafita kwa pulire mugara gongawo Nabali, yipo ava pe ko nkenye nondya edi ga kere nado. Ndafita kwa handukire unene apa Nabali ga dilire ku va pa eyi va hundilire, makura yipo ga tokwere kudipaga nkenye mugara ogu ga kere membo lyaNabali. Ano mukareli gumwe gwaNabali kwa ka tanterere mukadaNabali, Abigayili kuhamena ukaro owo. Ngomukareli gemepata olyo, age ga yi divire asi Abigayili kuvhura kuparura eparu lyendi. Mevango lyokuduka, age kwa huguvarere asi Abigayili na kohonona po udigu owo. Morwa nkenye gumwe ga yi divire asi Abigayili kwa kere mukadi gomunongo. Eyi ya kweme ko kwa likidire asi age ga kere nonokonda donongwa deyi ga heperere kuhuguvara mwaAbigayili. Abigayili kwa kere nouradi pokuhagekesa Ndafita yipo a dire kusikisa mo eyi ga tokwere kurugana. (1 Sam. 25:2-35) Age kwa kere nehuguvaro asi Ndafita narugana ko yuma.

12. Ngapi omu Jesus gayi likidire asi ga huguvarere varongwa vendi nampili ngomu ngava rugana mapuko?

 ¹² Jesus kwa huguvarere varongwa vendi nampili ngomu ngava rugana mapuko. (Joh. 15:15, 16) Apa Jakopo naJohanesa va pulire Jesus nsene kuvhura ngava ka kare moUhompa wemeguru, Jesus kapi ga va pulire konda zeyi ava karerere Jehova ndi ava guse situmbukira sokukara vapositoli vendi. (Mar. 10:35-40) Ano konyima, varongwa vaJesus navenye kwa mu zumbire mesiku eli va mu kwete. (Mat. 26:56) Nye nampili ngoso, Jesus kapi ga hagekere kuvahuguvara. Age ga divire maupirankondo gawo; nye nampili ngoso “age kwa va here dogoro kouhura.” (Joh. 13:1) Konyima zapa va mu vhumbwire, Jesus kwa pere vapositoli vendi 11 situmbukira somulyo, sokutulisa po varongwa ntani nokupakera mbili nonzwi dendi. (Mat. 28:19, 20; Joh. 21:15-17) Age ga kere nonokonda donongwa deyi ga heperere kuhuguvara vagara ava wokudira kusikilira mo. Vagara navenye ava kwa twikilire kukarera Jehova noulimburukwi dogoro konomfa dawo. Yosili, Hana naNdafita nomukareli gwaNabali naAbigayili ntani naJesus kwa tu tulira po sihonena sosiwa seyi natu huguvarera vanavazinyetu wokudira kusikilira mo.

13. Morwasinke poyiruwo yimwe ayi tu karere udigu kuhuguvara vanavazinyetu?

¹³ Wa huguvara rumwe munazinyetu gomugara ogu ga kara nositumbukira, pokumutantera yuma yemehoramo, ano konyima to ya dimburura asi munazinyetu ogo ga tantera wopeke yuma oyo? Oyo kuvhura kukuguvisa. Munazinyetu gumwe gomukadi kwa tanterere mukuronambunga yuma yimwe yemehoramo yokumuhamena ntani age kwa huguvarere asi mukuronambunga ogo kapi nga yi tantera wopeke. Ezuva eli lyakweme ko, mukada mukuronambunga, kwa belele munazinyetu gomukadi ogo noku mu korangeda konyima zapa ga zuvhire yininke yokumuhamena. Ano kutunda opo, munazinyetu gomukadi ogo kapi ga huguvarere hena nawa-nawa mukuronambunga ogo. Nye munazinyetu gomukadi ogo kwa rugene youhunga makura yipo ga pulire ko evatero. Age kwa uyungire nomukuronambunga gwapeke kuhamena yuma oyo ntani mukuronambunga ogo kwa mu vaterere yipo a huguvare hena vakuronambunga.

14. Yisinke ya vaterere munazinyetu gumwe gomugara yipo a huguvare hena vakuronambunga?

¹⁴ Munazinyetu gumwe gomugara kwa guvire siruwo sosire kweyi va rugene vakuronambunga vavali ava ga dilire kuhuguvara. Nye nampili ngoso, age kwa tamekere kugazadara ko kononkango edi ga uyungire munanazinyetu gumwe ogu ga fumadekere unene. Nonkango odo domukumo kwa tente asi: “Satana yige nkore zetu, nye kapisi vanavazinyetu.” Munazinyetu gomugara ogo kwa gazadarere ko unene kononkango odo ntani neyi ga hepere kurugana. Ano konyima zapa ga kanderere kwaJehova age kwa tulisire po mbili novakuronambunga owo.

15. Morwasinke ayi tu gusire siruwo yipo tu huguvare hena vanavazinyetu? Gava sihonena.

¹⁵ Wa zumbanesa rumwe situmbukira mombungakriste ndi? Ayo kuvhura kutukoresa unene apa ayi horoka oyo. Grete ntani nozina kwa kere Nombangi daJehova doulimburukwi moNazi moNdovesiranda, koyiha yonomvhura 1930 dogoro 1939, apa sirugana setu va si silikire. Age nga hafere situmbukira sendi sokutopatopa maRuhungu govapuli vakwawo. Nye apa vanavazinyetu va ya dimbwilire asi oguhwe kurwanesa usili, makura yipo va tokwere kumugusa situmbukira sendi. Morwa awo kwa kere nowoma asi oguhwe kuvhura ngava gave mauzera gombungakriste kovarwanesi usili. Owo kapisi yiwo welike udigu ga li gwanekerere nawo Grete. Posiruwo soyita yauvali youzuni mudima, vanavazinyetu kapi va pere Grete nozina maRuhungu ntani kapi ngava uyunga nawo apa ngava li gwana nawo mositarata. Oyo kwa koresere unene Grete ntani ayo kwa mu gusire siruwo sosire yipo a gusire po vanavazinyetu owo ntani noku va hara hena. Ano  mwaza siruwo, age kwa ya dimbwilire asi Jehova ga gusira po vanavazinyetu owo, yipo nye nage ga hepere kuvagusira po. *

16. Morwasinke twa hepera kurugana paapa twa hulira yipo tu huguvare vanavazinyetu?

¹⁶ Nsene asi nove wa li gwanekera noudigu wokukoresa wokufana ngoso, rugana paapa wa hulira yipo o huguvare hena vanavazinyetu. Ove ngo hepa siruwo sosinzi mokuyirugana oyo, nye elituromo lyoge nga li reta yitundwamo yoyiwa. Mokuyifanekesa, nsene asi twa lya rumwe nondya edi da tu reterere siponga, ose nampo kuvhura ngatu takamese kwankenye nondya edi ngatu lya. Nye nampili ngoso, nondya edi da tu reterere siponga kapi ngadi tu ninkisa tu hageke kulya. Mokulifana, kapisi tu pulisire sininke simwe sosidona esi va tu rugana vanavazinyetu si tu ninkise tu dire kuhuguvara vanavazinyetu navenye, morwa twa yi diva asi awo kapi va sikilira mo. Ose ngatu hafa nsene tu huguvara hena vanavazinyetu ntani ngayi tu vatera tu demenene kweyi ngatu rugana yipo vanavazinyetu womombungakriste va li huguvare-huguvare unene.

17. Morwasinke ya karera nomulyo kuhuguvara vanavazinyetu, ntani yisinke nga tu ka zogera mosirongwa sokukwama ko?

¹⁷ Ayo kapisi ureru kuhuguvara muntu mouzuni ou waSatana, nye ose kuvhura kuhuguvara vanavazinyetu morwa twa va hara ntani morwa nawo va tu hara. Kuhuguvara vanavazinyetu kutuvatera tu hafe ntani nokukara mouumwe ngesi ntani ngayi ka tu vatera komeho apa ngatu ka li gwanekera nomaudigu. Yisinke no rugana nsene asi ga ku koresa gumwe ntani kapi wa mu huguvara hena? Hetekera ko kutara yininke ngwendi moomu ayi tara Jehova, tura pasirugana nompango domoBibeli, tameka kuhara unene vapuli vakweni ntani lirongera ko koyihonena yomoBibeli. Ose kuvhura kufunda po malizuvho getu gokukoresa ntani nokuhuguvara hena vanavazinyetu. Nsene tu yi rugana oyo, ose ngatu hafera mauwa aga aga tundu mokukara novakaume wovanzi wokuhuguvara unene kupitakana ‘vamumbya vetu wovagara.’ (Yis. 18:24) Ayo kapi tupu ya gwanena po kuhuguvara vanavazinyetu, nye nawo va hepa ku yi diva asi nose kuvhura va tu huguvare. Mosirongwa sokukwama ko, ngatu ka zogera eyi natu rugana yipo vanavazinyetu va tu huguvare.