Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 37

Mbakhulupirani Abale Wanu Wauzimu

Mbakhulupirani Abale Wanu Wauzimu

Lufoyi . . . limbakhulupira bzinthu bzentse, limbadikhirira bzinthu bzentse.  —  1 AKOLINTO 13:4, 7.

NYIMBO 124 Kukhala Wakukhulupirika Nthawe Zense

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1. Thangwe ranyi wanthu mbakusaya kukhulupirika ntsiku zino?

 WANTHU mu dziko la Sathaniri akusaya munthu wakumuthemba. Thangwe ranyi? Thangwe kazinji-kazinji iwo ambapondesedwa mwala na munthu omwe akhamukhulupira. Iwo ambanamizidwa na anyamalonda, wanthu wa ndale pabodzi na akulu-akulu wa magereja. Ndipo bzomwe bzimbawawawa kwene-kwene mpsakuti ambafika pakunamizidwa na axamwali wawo, avizinyu wawo ayai adzinza wawo caiwo. Bzimwebzi bzimbatidabwisa lini. Thangwe Bibliya limbalewa kuti: “Dziwa kuti [mu] ntsiku zakumalizira . . .  wanthu an’dzakhala . . . wakusaya kukhulupirika, . . . wakulewa kuipa anzawo, . . . [na] wakuphindukira anzawo.” Wanthu ambalatiza makhalidwe yamweya thangwe ra kucitisidwa na Sathani, omwe ni mtongi wa dzikoli.  —  2 Timotio 3:1-4; 2 Akolinto 4:4.

2. (a) Kodi ifepano timbakhulupira ciyani? (b) Kodi ifepano tingabzibvunze mbvunzo uponi?

2 Tsono Akristaufe timbadziwa kuti tin’funika kukhulupira Yahova. (Jeremiya 17:7, 8) Ifepano timbadziwa kuti iye ambatifuna ndipo ‘an’dzasiya lini’ axamwali wace. (Salimo 9:10) Ifepano timbakhulupirambo Kristu Jezu thangwe rakuti iye adatifera. (1 Pedru 3:18) Ndipo timbakhulupira Bibliya thangwe rakuti malango yomwe limbapereka yambatithandiza. (2 Timotio 3:16, 17) Tawona kuti timbakhulupira Yahova, Jezu na Bibliya. Tsono kodi tingafunikembo kumbakhulupira abale na mpfumakazi zathu m’gwere? Mtawiro ngwakuti, inde. Thangwe ranyi?

ABALE NA MPFUMAKAZI ZATHU MBAKUFUNIKA KWA IFEPANO

Ifepano tina abale na mpfumakazi wakukhulupirika pa dziko lentse la pantsi omwe ambafuna Yahova ninga ifepano (Onani ndime 3)

3. Kodi ifepano tina mwayi uponi? (Marko 10:29, 30)

3 Yahova adatisankhula kuti ticite mbali ya banja la pa dziko lentse la atumiki wace. Umweyu ni mwayi ukulu kwene-kwene kwa ifepano thangwe umbaticitisa kukhala na bzisimbo bzizinji! (Werengani Marko 10:29, 30.) Ifepano tina abale na mpfumakazi pa dziko lentse la pantsi omwe ambafuna Yahova ndipo ambacita nyongo kuti ateweze mitemo yace. Ndife wanthu wakusiyana bzirewedwe, cikhalidwe na kabvalidwe. Tsono tikakhala pabodzi timbalatiza kuti timbabverana napo kuti tikhadziwana lini. Comwe cimbatidekera kwene-kwene ndico kutsonkhana pabodzi na abale wathu ticinamata na kutumbiza Baba wathu wa kudzulu Yahova.  —  Salimo 133:1.

4. Thangwe ranyi tin’funika kubverana na abale na mpfumakazi zathu?

4 Ifepano tikukhala mu ntsiku zakuipa kwene-kwene, ndipopa tin’funika kumbabverana na abale na mpfumakazi zathu. Bzimwebzi mpsakufunika thangwe rakuti iwo ambatithandiza tikagumana na mabvuto. (Aroma 15:1; Agalatiya 6:2) Ndipo iwo ambatithandizambo kupitiriza kutumikira Yahova. (1 Atesalonika 5:11; Ahebereu 10:23-25) Kodi bzinthu bzingadakhala tani tingadasaya kukhala na abale na mpfumakazi kuti ambatikhotcerere kuna anyamadulanthaka wathu, omwe ni Sathani Dyabu na dziko lakuipali? Anyamadulanthaka wathuwa tsapanopali an’tiphindukira. Bzimwebzi bzikacitika, tin’dzawona kuti tidacita msolo kubverana na abale na mpfumakazi zathu!

5. Thangwe ranyi abale winango ambakhulupira lini abale na mpfumakazi zawo?

5 Tsono, abale winango bzimbawanesa kukhulupira abale na mpfumakazi zawo thangwe rakuti adapondesedwa kale mwala na m’bale. Ndipo winango ambatazira kukhulupira abale na mpfumakazi zawo, pinango thangwe rakuti adalewedwa mafala yakuipa na m’bale. Bzimwebzi bzingacitise kuti abale winango aleke kukhulupira anzawo. Tsono n’ciyani cingatithandize kuti timbakhulupire abale wathu wacikristau?

LUFOYI LIMBATITHANDIZA KUKHULUPIRA ABALE NA MPFUMAKAZI ZATHU

6. Kodi lufoyi lingatithandize tani kukhulupira abale wathu? (1 Akolinto 13:4-8)

6 Lufoyi ndiro lingatithandize kumbakhulupira abale na mpfumakazi zathu. Kapitulo 13 ya bukhu la Akolinto wakuyamba imbalewa bzinthu bzakusiyana-siyana bzomwe lufoyi lingatithandize kucita kuti tikhulupire abale wathu. (Werengani 1 Akolinto 13:4-8.) Pa vesi 4 pambalewa kuti “lufoyi limbapirira ndipo ndakudeka mtima.” Ifepano timbaphonyera Yahova kazinji-kentse, koma iye ambapitiriza kutifuna. Ndipopa, abale wathu akacita cinthu comwe tiribe kukomedwa naco, ifepano tin’funikambo kupitiriza kuwafuna. Pa vesi 5 pambalewa kuti: “[Lufoyi] limbakalipa lini kamangu ndipo limbakoya lini cakumtima.” Bzimwebzi bzikutipfunzisa kuti tin’funika lini ‘kumbakoyera cakumtima anzathu,’ mwakumbakumbukira bzinthu bzakuipa bzomwe iwo adaticitira. Mpsabwino kwene-kwene kukumbukira mafala ya pa Mpalizi 7:9, yomwe yambalewa kuti: “Leka kumbafulumiza kukalipa.” Ndipo bzingakhale bwino kuphatisambo basa mafala ya pa Aefezo 4:26, yomwe yambati: “Lekani kukhala mudakalipa mpaka dzuwa kumira”!

7. Kodi nfundo zakugumanika pa Mateu 7:1-5 zimbatithandiza tani kuti timbakhulupire abale wathu?

7 Cinthu cinango comwe cingatithandize kukhulupira abale wathu ni kuwawona ninga momwe Yahova ambawawonera. Mulungu ambafuna abale na mpfumakazi zathu ndipo ambalekerera pikado zawo. Ifepano tin’funikambo kucita bzibodzi-bodzibzi. (Salimo 130:3) Ifepano tin’funika lini kumbandowona bzinthu bzakuipa bzomwe iwo ambacita, koma tin’funikambo kumbawona makhalidwe yawo yabwino na bzinthu bzabwino bzomwe iwo angakwanise kucita. (Werengani Mateu 7:1-5.) Iwo akatiphonyera, ifepano timbadziwa kuti alibe kucita utowa thangwe lufoyi “limbakhulupira bzinthu bzentse.” (1 Akolinto 13:7) Bzimwebzi bzin’funa lini kulewa kuti Yahova an’funa kuti timbandokhulupire abale wathuwo thangwe rakuti tikuuzidwa kuti ticite bzimwebzi, koma iye an’funa kuti tiwakhulupire thangwe rakuti ambacita bzinthu bzabwino. *

8. Kodi tingacite tani kuti timbakhulupire abale wathu?

8 Kukhulupira munthu kudandendemera na kulemekeza munthu. Kuti ifepano tilemekeze munthu pambatenga nthawe. Mpsibodzi-bodzimbo na kukhulupira munthu. Pangatengembo nthawe. Kodi mungacite tani kuti mumbakhulupire abale wanu? Adziweni bwino abale wanuwo. Mbakhalani na nthawe yakumbaceza nawo mukakhala muli ku mitsonkhano, mbayendani nawo mu utumiki ndipo mbakhalani wakupirira na abale wanu mwa kuwapasa mpata kuti alatize kuti mbakukhulupirika. Imwepo mungayambe kukhulupira abale wanu pa bzinthu bzing’ono-bzing’ono. Pinango mungayambe kumbawauza bzinthu bzinango bzomwe bzikukucitikirani. Tsono pomwe uxamwali bwanu na iwo bukukula, imwepo mungakhale wakutsudzuka kuwauza bzinthu bza mu mtima mwanu. (Luka 16:10) Tsono tani m’bale wanu akasaya kukhala wakukhulupirika kwa imwepo? Lekani kukumbuka kuti iye ni munthu wakuipa. Koma mupaseni nthawe kuti alatize kuti ni munthu wabwino. Ndipo lekani kubvuma kuti bzakucita bza wanthu winango bzikucitiseni kuleka kukhulupira abale wanu. Kuti tiwone momwe tingacitire bzimwebzi, tin’cezerana bza atumiki wa Yahova omwe adapitiriza kukhulupira anzawo napo kuti adacitiridwa bzinthu bzakuipa.

PFUNZANI NA WANTHU OMWE ADAPITIRIZA KUKHULUPIRA ANZAWO

Napo kuti Eli adalewa mafala yakuipa kwa Ana, Anayo adapitiriza kukhulupira makonzedwe ya Yahova (Onani ndime 9)

9. (a) Kodi Ana adapitiriza tani kukhulupira makonzedwe ya Yahova napo kuti wanthu omwe akhatsogolera akhacita bzinthu bzakuipa? (b) Kodi bzomwe Ana adacitabzi bzakupfunzisani ciyani? (Onani cithunzi-thunzi.)

9 Kodi imwepo mudacitiridwa kale cinthu cakuipa na m’bale omwe ana udindo m’gwere? Penu bzidakucitikirani, nkhani ya Ana ingakuthandizeni. Pa nthawe imweyire, munthu omwe akhatsogolera Ajirayeri pa kunamata Yahova akhali Mkulu wa Antsembe Eli. Tsono wana wace, omwe akhatumikira naye pabodzi, akhacita bzinthu bzakuipa. Iwo kazinji-kentse akhacita bzinthu bza upombo, bzomwe bzikhali bzakupasa manyazi kwene-kwene. Tsono pai wawoyo akhawapusisa thangwe akhawalanga lini. Yahova alibe kumucosa Eli pa mpando wace thangwe ra bzimwebzi. Ndipo Ana alibe kusiya kuyenda kukanamata Yahova pa tendi la mkonkhano napo kuti Eli adapitiriza kukhala mkulu wa antsembe. Pomwe Eli adawona Ana akupemba mwa kudandaula, iye adakumbuka kuti Anayo akhadaledzera. Ndipopa adamutsimula mwa kumuuza kuti aleke kumbayenda kukapemba uko adaledzera. (1 Samuweri 1:12-16) Pakuti Ana akhafuna mwana, iye adalumbira kwa Mulungu kuti Mulunguyo akamupasa mwanayo, angadakamupereka kuti akatumikire pa tendi la mkonkhano pabodzi na Eli. (1 Samuweri 1:11) Kodi wana wa Eli akhadasiya kucita bzinthu bzakuipa? Ne. Iwo akhapitiriza basi kucita bzinthu bzakuipa, ndipopa Yahova adadzawalanga. (1 Samuweri 4:17) Tsono napo bzikhali tenepo, Ana adapitiriza kukhulupira makonzedwe ya Yahova, ndipo Yahovayo adamubaira mwa kumupasa mwana wakucemeredwa Samuyeri.  —  1 Samuweri 1:17-20.

10. Kodi n’ciyani cikulatiza kuti Mambo Davide adapitiriza kukhulupira wanthu winango napo kuti adaphindukiridwa?

10 Kodi imwepo mudaphindukiridwa kale na xamwali wanu wa ponda ndipondembo? Penu bzidakucitikirani, kumbukirani bzomwe bzidacitikira Mambo Davide. M’bodzi mwa axamwali wace akhali Ahitofeli. Tsono, pomwe mwana wa Davide wakucemeredwa Abisalomu adayezera kucosa Davideyo pa mpando wace wa umambo, Ahitofeli adakhala ku mbali ya Abisalomu. Kuphindukiridwa na mwana wace pabodzi na xamwali wace wa pa mtima kudamuwawa kwene-kwene Davide! Tsono Davide alibe kubvuma kuti bzimwebzi bzimutazise kumbakhulupira axamwali wace winango. Iye adapitiriza kukhulupira xamwali wace munango wabwino wakucemeredwa Husai. Husai adalamba kukhala ku mbali ya Abisalomu pa kuphindukira Davide. Davide adakhulupira kwene-kwene Husai thangwe rakuti iye adalatiza kuti akhali munthu wabwino ndipo adaikha moyo wace pa ngozi kuti athandize Davideyo.  —  2 Samuweri 17:1-16.

11. Kodi nyabasa wa Nabali adalatiza tani kuti akhakhulupira wanthu winango?

11 Munthu munango omwe adalatiza kuti akhakhulupira wanthu winango ni nyabasa m’bodzi wa Nabali. Davide na acikunda wace adacitira Nabali bzinthu bzabwino. Iwo adakhotcerera bzifuwo bza Nabaliyo. Tsono pa nthawe inango, Davide adakumbira Nabaliyo cakudya kuti apase acikunda wace. Nabali adalamba, napo kuti akhali munthu wakudala. Ndipopa Davide adakalipa kwene-kwene ndipo akhafuna kupha amuna wentse omwe akhakhala pa mui pa Nabaliyo. Nyabasa m’bodzi wa Nabali adadziwa bzomwe Davideyo akhafuna kucita, ndipo adakalewa nkhaniyo kuna mkazi wa Nabali wakucemeredwa Abigayeli. Nyabasayo angadafuna, angadathawa kuti aleke kuphedwa. Tsono iye alibe kucita bzimwebzi thangwe akhakhulupira kuti Abigayeli angadapulumusa moyo wace. Iye akhakhulupira bzimwebzi thangwe akhadziwa kuti Abigayeli akhali mkazi wanzeru. Ndipo bzomwe Abigayeli adadzacita bzikutitsimikizira bzimwebzo. Iye adakhala wakukhwimika aciyenda kukakhotca Davide kuti aleke kucita cinthu cakuipaci. (1 Samuweri 25:2-35) Ndipo Abigayeli akhakhulupirambo kuti Davide angadacita bzinthu bzabwino.

12. Kodi Jezu adalatiza tani kuti akhakhulupira anyakupfunza wace napo kuti iwo akhaphonya?

12 Jezu adakhulupira anyakupfunza wace napo kuti nthawe zinango iwo akhaphonya. (Juwau 15:15, 16) Pa nthawe inango, Tiyago na Juwau adakumbira Jezu kuti adzawapase mpando wabwino mu Umambo bwa Mulungu. Tsono Jezu alibe kuwakumbukira kuipa ayai kuwacosa kuti aleke kukhala pomwe apostolo wace. (Marko 10:35-40) Ndipo pa usiku bomwe Jezu adamangidwa, anyakupfunza wace wentse adamuthawa. (Mateu 26:56) Tsono Jezu alibe kukumbuka kuti iwo ni wanthu wakuipa. Iye akhadziwa kuti iwo mbakuperewera; ndipo “adapitiriza kuwafuna mpaka kuphampha kwa moyo wace.” (Juwau 13:1) Pomwe Jezu adalamusidwa, iye adapasa apostolo wace wakukhulupirika wakukwana 11 basa lakufunika kwene-kwene. Iye adawauza kuti atsogolere basa lakupfunzisa wanthu na kuthandiza mabira yace. (Mateu 28:19, 20; Juwau 21:15-17) Jezu adawakhulupira kwene-kwene amuna amwewa thangwe akhawadziwa bwino; ndipo iwo adatumikira Yahova mwakukhulupirika mpaka kuphampha kwa moyo wawo wa pa dziko la pantsi. Tawona kuti Ana, Davide, nyabasa wa Nabali, Abigayeli na Jezu adakhulupira wanthu wakuperewera ndipo ifepano tingacitembo bzimwebzi.

YAMBANI POMWE KUKHULUPIRA ABALE WANU

13. Kodi n’ciyani cingatitazise kukhulupira anzathu?

13 Kodi imwepo mudauza kale m’bale wa udindo m’gwere nkhani ya cintsintsi patsogolo pace mucidzabva kuti nkhaniyo ikudziwika na wanthu winango? Bzimwebzi bzikaticitikira, bzingatiwawe kwene-kwene. Mpfumakazi inango idauza mkulu wa gwere nkhani ya cintsintsi ndipo ikhakhulupira kuti mkuluyo angadauza lini wanthu winango. Mangwana yace, mkazi wa mkulu wa gwereyo adaligaliri mpfumakaziyo kuti ailimbikise. Pomwe akhaceza, mpfumakaziyo idazindikira kuti mkazi wa mkuluyo akhaidziwa nkhani yomwe adauza bayaceyo. Bzimwebzi bzidacitisa kuti mpfumakaziyo ileke kukhulupira pomwe mkulu wa gwereyo. Tsono bzimwebzi bziribe kucitisa kuti mpfumakaziyo ileke kukumbira thandizo akulu winango wa gwere. Iye adakaceza na mkulu wa gwere munango ndipo mkuluyo adamuthandiza kuti ayambe pomwe kumbakhulupira akulu wa gwere.

14. Kodi n’ciyani cidathandiza m’bale m’bodzi kuyamba pomwe kukhulupira abale wace?

14 M’bale m’bodzi akhabverana lini na akulu awiri wa gwere ndipo akhawona kuti angawakhulupire lini. Tsono iye adadzakumbukira bwino-bwino mafala yomwe m’bale munango adalewa. M’baleyo adati: “Sathani ndiye nyamadulanthaka wathu, sikuti abale wathu.” Mafala yamweya yadacitisa kuti m’bale ule acinje nzeru zace. Iye adapemba kwa Mulungu, ndipo bzimwebzi bzidamuthandiza kuti ayambe pomwe kubverana na akulu wa gwere wale.

15. Thangwe ranyi pangatenge nthawe kuti tiyambe pomwe kukhulupira anzathu? Fotokozani.

15 Kodi imwepo mwacosedwa pa udindo? Penu bzakucitikirani, imwepo mukudziwa kuti bzimwebzi bzimbawawa kwene-kwene. Grete pabodzi na mai wace akhali Mboni za Yahova zakukhulupirika pa nthawe yomwe dziko la Alemanha likhatongedwa na partido ya Nazi, pomwe Nkhondo Yaciwiri ya pa Dziko Lentse ikhanati kuyamba. Pa nthawe imweyi, basa lathu likhadaletsedwa ku Alemanhako. Grete akhathandizira basa lakunemba makopiya ya revista ya Ntsanza ya Mulindiri yomwe yakhaperekedwa kwa abale. Tsono, pomwe abale adadziwa kuti pai wace akhawenga Mboni za Yahova, iwo adamusiyisa kucita basa limweri thangwe ra kugopa kuti pai wacewo angadawapereka m’manja mwa akulu-akulu wa boma. Ndipo pomwe Nkhondo Yaciwiri ya pa Dziko Lentse ikhacitika, abale adasiya kupasa mpfumakazi Grete na mai wace marevista yathu, ndipo ne akhawamusa lini akagumana nawo mu njira. Bzimwebzi bzidawawawa kwene-kwene! Padapita nthawe kuti Grete ayambe pomwe kukhulupira abalewa. Tsono iye adadzazindikira kuti Yahova awalekerera ndipo iye akhafunikambo kuwalekerera. *

“Sathani ndiye nyamadulanthaka wathu, sikuti abale wathu”

16. Thangwe ranyi tin’funika kucita nyongo kuti timbakhulupire abale na mpfumakazi zathu?

16 Penu bzomwe bzidacitikira mpfumakaziyi bzidakucitikiranimbo, citani nyongo kuti muyambe pomwe kukhulupira abale wanu. Pangatenge nthawe, tsono mukacita nyongo, imwepo mun’dzakwanisa kucita bzimwebzi. Tiyezezere kuti imwepo mwadya cakudya comwe caikhidwa veneno. Kodi mungalamwiretu kudya cakudya ciri-centse thangwe ra kugopa kuti cingakhale pomwe na veneno? Ne. Imwepo mun’dzapitiriza kudya. Koma mun’dzacita mphole pomwe mukanati kudya. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano. Penu m’bale aticitira bzinthu bzakuipa, tin’funika lini kuleka kukhulupira abale na mpfumakazi zathu zentse. Ifepano timbadziwa kuti iwo mbakuperewera. Tikambakhulupira abale na mpfumakazi zathu, tin’dzakhala wakupfatsa, ndipo tin’dzacitisa kuti abale na mpfumakazi akhale wakubverana m’gwere.

17. Thangwe ranyi kukhulupira anzathu n’kwakufunika, ndipo n’ciyani comwe tin’dzapfunza mu nkhani ikubwerayi?

17 Kukhulupira munthu n’kwakunesa mu dziko la Sathaniri. Tsono ifepano tingakhulupire abale na mpfumakazi zathu thangwe timbawafuna. Tikacita bzimwebzi, tin’dzakomedwa kwene-kwene ndipo tin’dzakhala wakubverana na wakukhotcerereka ntsiku zino na pa nthawe yomwe tin’dzagumana na mabvuto kutsogolo. Tsono n’ciyani comwe cingakuthandizeni penu m’bale wanu adakupondesani mwala ndipo bzimwebzi bzimbakucitisani kutazira kukhulupira munthu ali-wentse? Citani nyongo kuti muwone munthuyo ninga momwe Yahova ambamuwonera, phatisani basa nfundo za m’Bibliya, mbafunani abale na mpfumakazi zanu ndipo mbapfunzani na bzomwe wanthu omwe ambafotokozedwa m’Bibliya adacita kuti ambakhulupire anzawo. Ifepano tingakwanise kulekerera abale na mpfumakazi zathu omwe adatiphonyera ticiyamba pomwe kuwakhulupira. Tikambacita bzimwebzi, tin’dzakhala na bzisimbo bzizinji kwene-kwene ndipo tin’dzakhala na axamwali ‘omwe an’dzatiphatisisa kuposa m’bale caiye.’ (Mimwani 18:24) Tsono tin’funika lini kumbandokhulupira abale wathu basi, ifepanombo tin’funika kukhala wakukhulupirika kwa iwo. Mu nkhani ikubwerayi, tin’dzawona bzomwe tingacite kuti abale na mpfumakazi zathu ambatikhulupire.

NYIMBO 99 Tina Abale Azinji

^ Ifepano tin’funika kumbakhulupira abale wathu wauzimu. Bzimwebzi bziribe kupusa, thangwe nthawe zinango iwo angacite bzinthu bzomwe tingakomedwe lini nabzo. Mu nkhani ino, tin’pfunza nfundo za m’Bibliya zomwe zingatithandize kumbakhulupira abale wathu. Kucita bzimwebzi kun’tithandiza kuti timbawakhulupire ayai kuti tiyambe pomwe kuwakhulupira penu tidasiya kuwakhulupirako thangwe rakuti adatiphonyera.

^ Bibliya limbalewa kuti mu gwere lacikristau mungakhale na wanthu omwe an’funika lini kukhulupiridwa. (Djuda 4) Nthawe zinango, abale wakunama angalewe “bzinthu bzakuphonyeka” kuti anamize anzawo. (Mabasa 20:30) Ifepano tikasaya kukhulupira ayai kutetekera wanthu amwewa tikuphonya lini.

^ Kuti mudziwe nkhani ya mpfumakazi Grete, onani Anuário das Testemunhas de Jeová de 1975, matsa. 129-130.