Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 37

Ŵakulupilileje Abale ni Alongo

Ŵakulupilileje Abale ni Alongo

“Chinonyelo . . . chikusakulupilila yindu yosope, chikusajembecheya yindu yosope.”—1 AKOLI. 13:7.

NYIMBO NA. 124 Tuŵeje Ŵakulupichika

YACHITULIJIGANYE *

1. Ligongo chichi ngatukusasimonga patukwawona ŵandu ali mkulepela kwakulupilila achimjawo?

 M’CHILAMBO cha Satanachi yikusaŵa yakusawusya kuti ŵandu amkulupilileje mundu jwine. Yili myoyo ligongo lyakuti, ŵamalonda, ŵandale nambosoni achimlongola ŵa dini akusatenda yindu yangali chilungamo. Yeleyi yikusiyatendekasyasoni ŵandu kuti akakulupililaga achimjawo, ŵandu ŵakuŵandikana nawo majumba atamosesoni ŵachibale ŵawo. Nambo yeleyi nganiyiŵa yakusimonjesya, ligongo Baibulo jasasile kala kuti, ‘M’masiku gakumalisya. . . , ŵandu chachiŵa . . . ŵangakulupichika, . . . ŵakwalambuchisya achimjawo, . . . soni ŵakwapeleka achimjawo kwa adani.’ Yeleyi yikulosya kuti ŵandu chachilosyaga ndamo sya Satana jwali jwakulamulila jwa chilambochi jwele pangali jwampaka amkulupilile.—2 Tim. 3:1-4; 2 Akoli. 4:4.

2. (a) Ana ŵani ŵatukusosekwa kwakulupilila mnope? (b) Ana ŵane mpaka akayichileje chichi?

2 M’weji Aklistu, tukusamanyilila kuti mpaka tumkulupilile mnope Yehofa. (Yel. 17:7, 8) Tukusakulupilila kuti jwalakwe akusatunonyela soni kuti ‘ngasiŵaleka’ ŵandu ŵakwe. (Sal. 9:10) Mpaka tumkulupililesoni Yesu Klistu ligongo lyakuti jwapeleche umi wakwe ligongo lya m’weji. (1 Pet. 3:18) Nambosoni yindu yatuŵele tuli mkusimana nayo yikusatukamuchisya kumanyilila kuti Baibulo jikwete malangiso gakamuchisya. (2 Tim. 3:16, 17) Tukusosekwa tumkulupileje Yehofa, Yesu nambosoni Baibulo. Nambo ŵane mpaka akayichileje naga ndaŵi syosope yili yakomboleka kwakulupilila abale ni alongo ŵa mumpingo mwawo. Naga yili myoyo, ligongo chichi tukusosekwa kwakulupililaga jemanjaji?

TUKUSASOSEKWA CHIKAMUCHISYO CHA ABALE NI ALONGO ŴETU

Pachilambo chosope tukwete abale ni alongo ŵakudalilichika ŵakusamnonyela Yehofa mpela m’weji (Alole ndime 3)

3. Ana tukwete upile wekulungwa wapi? (Maliko 10:29, 30)

3 Yehofa atusagwile kuti tuŵe m’liŵasa lya abale ni alongo ŵakusamtumichila jwalakwe pachilambo chosope. Welewutu uli upile wekulungwa mnope wawukusatukamuchisya kupata yindu yambone yejinji. (Aŵalanje Maliko 10:29, 30.) Pachilambo chosope tukwete abale ni alongo ŵakusamnonyela Yehofa soni ŵakusalingalinga kukuya ndamo syakwe syambone. Atamose kuti tuli ŵakulekangana yiŵecheto, ndamo soni kawale, nambope tukusaŵa ŵakamulana atamose patusimene kwandaŵi jandanda. Tukusasangalala kuŵa yimpepe ni jemanjaji patukwalambila Atati ŵetu ŵakwinani.—Sal. 133:1.

4. Ligongo chichi tukusasosekwa abale ni alongo?

4 Kulekangana ni kalakose, apano tukusosekwa kupitilisya kukamulana mnope ni abale ni alongo ŵetu. Ndaŵi sine, jemanjaji akusatukamuchisya patusimene ni yakusawusya. (Alo. 15:1; Agal. 6:2) Akusatulimbikasyasoni kuti tumtumichileje Yehofa nambosoni kuti tupitilisyepe kuŵa paunasi wakulimba mnope ni jwalakwe. (1 Ates. 5:11; Aheb. 10:23-25) Agambe ganisya mwatukapikanilaga yikaŵe kuti nganitukola abale ni alongo ŵakusatukamuchisya kulimbana ni Satana soni yindu yakusakala yayikutendekwa pachilambopa. Pachangakaŵapa Satana yalumo ni ŵandu ŵali kumbali jakwe chiŵajimuchile ŵandu ŵa Mlungu. Nambope, pandaŵijo tuchiŵa ŵakusangalala mnope kuyiwona kuti kumbali jetu kwana abale ni alongo ŵajinji ŵakutukamuchisya.

5. Ligongo chichi ŵane yikusiyasawusya kuti ŵakulupilileje abale ni alongo?

5 Ŵandu ŵane yikusiyasawusya kwakulupilila achimjawo ligongo lyakuti ŵane ŵalepele kwasunjila chimsisi. Kapena mundu jwine jwaŵechetele mwinesoni kwatendela yindu yayatumbilikasisye. Yindu mpela yeleyi mpaka yitendekasye kuŵa yakusawusya kwakulupilila ŵane. Nambo ana chichi champaka chitukamuchisye kuti twakulupilileje Aklistu achimjetu?

CHINONYELO CHIKUSATUKAMUCHISYA KUTI TWAKULUPILILEJE ŴANE

6. Ana chinonyelo mpaka chitukamuchisye chamtuli kuti twakulupilileje ŵane? (1 Akolinto 13:4-8)

6 Chinonyelo chili chakusosekwa kuti twakulupilileje ŵane. Pa 1 Akolinto chaputala 13 pakusasala yindu yejinji yachikusatenda chinonyelo yampaka yitukamuchisye kuti twakulupilileje ŵane. (Aŵalanje 1 Akolinto 13:4-8.) Mwachisyasyo ndime 4 jikusati, “chinonyelo chili chakuwusimana mtima soni chaumbone mtima.” Yehofa akusawusimana mtima atamose patumlemwechesye. M’wejisoni tukusosekwa tuwusimaneje mtima abale ni alongo ŵetu patutendele kapena kutuŵechetela yakutukuŵasya. Ndime 5 jikusajonjechesya kuti, “Chinonyelo . . . changatumbila. Chinonyelo changasunjila ŵane magongo.” Ngatukusasakaga ‘kwasunjila ŵane magongo’ ni kwambaga kumbuchila yindu yaŵatuleŵele. Pa Jwakulalichila 7:9 pakusati, “Mkajanguyaga kutumbila.” Kusala yisyene, yikusaŵa yakamuchisya mnope kukamulichisya masengo maloŵe ga pa Aefeso 4:26 gakuti, “Mkakunda kuti lyuŵa litiŵile mli chitumbilile.”

7. Ana mfundo ja pa Mateyu 7:1-5 mpaka jitukamuchisye chamtuli kwakulupilila ŵane?

7 Chindu chine champaka chitukamuchisye kuti twakulupilileje abale ni alongo ŵetu chili kwawonaga mpela mwakusiŵawonela Yehofa. Mlungu akusiŵanonyela abale ni alongo ŵetuŵa mwamti jwangayisungaga yindu yaŵalemwisye jemanjaji. M’wejisoni tukayisungaga yindu yaŵatuleŵele abale ni alongo ŵetu. (Sal. 130:3) Mmalo mwaganichisya mnope yakulepela yawo, tuganichisyeje mnope ndamo syawo syambone soni yindu yampaka atende chenene. (Aŵalanje Mateyu 7:1-5.) Tukusakulupilila kuti jemanjaji akusasaka kutenda yambone, soni ŵangasaka kutukuŵasya. Tukusatenda yeleyi ligongo lyakuti chinonyelo “chikusakulupilila yindu yosope.” (1 Akoli. 13:7) Maloŵega ngagakugopolela kuti Yehofa akusajembecheya kuti tugambeje kumkulupilila jwalijose mwaujinga. Mmalomwakwe jwalakwe akusajembecheya kuti twakulupilile abale ni alongo ŵetu ligongo lyakuti alosisye kuti ali ŵakulupichika. *

8. Ana mpaka tutende wuli kuti twakulupilileje abale ni alongo ŵetu?

8 Kumdalila mundu jwine kuli mpela kumchimbichisya mwamti kutenda yeleyi kukusasaka ndaŵi nditu. Ana mpaka tutende wuli kuti twakulupilileje abale ni alongo ŵetu? Twamanyilileje chenene. Tupateje ndaŵi jakuŵechetana nawo patuli ku misongano ja mpingo. Tujendeje nawo mu utumiki nambosoni tuŵeje ŵakuwusimana mtima. Yeleyi mpaka yape upile jemanjaji wakulosya kuti ali achimjetu ŵakudalilichika. Pagambile kumanyigana kwene ni mundu jwine jwakwe, ngakusagamba kumsalila chilichose chakwamba wawojo. Nambo unasi wawo pawukukula ni pakusaŵa ŵagopoka kumsalila yindu yejinji yakwamba wawojo. (Luk. 16:10) Nambo ana mpaka atende uli naga m’bale jwakusamkulupilila ŵakuŵesye? Akawutuchila kuleka kumkulupilila, mmalomwakwe apitilisye kutenda najo yindu mpela muŵatendelaga kala. Nambosoni akakundaga kuti yitendo ya ŵandu ŵamnono yatendekasyeje kulepela kwakulupilila abale ni alongo ŵawo. Pangani jeleji, chitulole yisyasyo ya ŵakutumichila ŵane ŵa Yehofa ŵakulupichika ŵaŵapitilisye kwakulupilila achimjawo atamose kuti ŵane mwa jemanjajo ŵakuŵesye.

YAMPAKA TULIJIGANYE KWA ŴANDU ŴAŴAPITILISYE KWAKULUPILILA ŴANE

Mwangasamala kandu ni yaŵaŵechete Eli, Hana jwapitilisye kukuya dongosolo ja Yehofa (Alole ndime 9)

9. (a) Ana Hana jwakombwele chamtuli kupitilisya kwawula kunyumba jakulambilila atamose kuti ŵandu ŵaŵalongolelaga ŵatendaga yakulemwecheka? (b) Ana chisyasyo cha Hana chikwajiganya yamtuli pangani ja kukuya dongosolo ja Yehofa? (Alole chiwulili.)

9 Ana pakwete pajwakuŵesye m’bale jwakwete udindo? Naga yili myoyo, kwende tuganichisye chisyasyo cha Hana. Pandaŵi jelejo, Eli ni juŵaliji Jwamkulungwa jwa Ŵakutaga Mbopesi pa nyumba ja Mlungu ku Isalayeli. Nambo liŵasa lyakwe nganiliŵa lya chisyasyo chambone. Ŵanache ŵakwe ŵaŵatumichilagasoni mpela ŵakutaga mbopesi, ŵatendaga yakusakala ndaŵi syosope. Nambope Eli nganiŵajamukaga jemanjaji. Nambo Yehofa nganawutuchila kumtyosya Eli paudindo wakwe. Yeleyi nganiyimtendekasya Hana kuleka kwawula ku nyumba jakulambilila kwaŵatumichilaga Eli. Lisiku line Hana ali mkupopela mwakulagasika nganisyo, Eli jwaganisyaga kuti Hanajo akolelwe. Mmalo mwakuwungunya kaje, Eli jwawutuchile kum’welusya jwamkongwe juŵalagasikaga nganisyoju. (1 Sam. 1:12-16) Atamose kuti yaliji myoyo, Hana jwasimichisye kuti pachachikola mwanache chachimpeleka kuti akatumichileje yimpepe ni Eli ku nyumba jakulambilila. (1 Sam. 1:11) Ana Yehofa jwasosekwagape kutendapo kandu ni yindu yaŵatendaga ŵanache ŵa Eli? Elo, mwamti jwatesile yeleyi pandaŵi jakwe. (1 Sam. 4:17) Pali papitile ndaŵi, Mlungu ŵampele upile Hana wakola mwanache. Mwanacheju ŵampele lina lyakuti Samuele.—1 Sam. 1:17-20.

10. Ana Mwenye Daudi jwapitilisye chamtuli kwakulupilila achimjakwe atamose kuti ŵandu ŵane ŵamjimuchile?

10 Ana mjawo jwapamtima pakwete paŵakuŵesye? Naga yili myoyo, aganichisye chisyasyo cha Mwenye Daudi. Jumo mwa achimjakwe ŵapamtima jwaliji Ahitofelo. Nambo mwanache jwa Daudi lina lyakwe Abisalomu paŵajimuchile babagwe kuti ŵasumule uchimwene, Ahitofelo jwaŵele kumbali ja Abisalomu. Kusala yisyene, yaliji yakupweteka mnope kwa Daudi kuyiwona kuti mwanache jwakwe soni mjakwe jwa pamtima amjimuchile. Nambo yeleyi, nganiyimtendekasya Daudi kuleka kwakulupilila ŵane. Jwalakwe jwapitilisye kumkulupilila mjakwe jwine lina lyakwe Hushai juŵakanile kuŵa kumbali ja ŵandu ŵakwimuchilawo. Daudi jwakwete magongo gambone gakumkulupilila Hushai. Jwalakwe jwaliji mundu jwambone, mwamti jwayikene pakuŵika umi wakwe pangosi kuti amkamuchisye Daudi.—2 Sam. 17:1-16.

11. Ana jumo jwa ŵakutumichila ŵa Nabala jwalosisye chamtuli kwadalila ŵane?

11 Aganichisyesoni chisyasyo cha jumo jwa ŵakutumichila ŵa Nabala. Daudi yalumo ni achalume ŵakwe ŵaŵele ali mkwachenjela ŵamasengo ŵa Nabala. Kaneko, Daudi jwatumile achalume ŵakweŵa kuti akaŵende yakulya kwa Nabala. Nambo Nabala pajwakanyisye yakulya achalumewo, Daudi jwatumbile mwamti jwalinganyisye yakwawulaga achalume wosope ŵa m’nyumba ja Nabala. Nambo jwamasengo jwine jwasasile ya nganiji kwa Abigelo juŵaliji ŵamkwakwe Nabala. Jwamasengoju jwamanyililaga kuti mpela jumo jwa ŵandu ŵa m’liŵasa lya Nabala, Abigelo mpaka akulupusye umi wakwe. Mmalo mwakutila, jwalakwe jwakulupilile kuti Abigelo chamasye nganijo. Jwamasengoju jwakwete chikulupi chelechi ligongo lyakuti Abigelo jwaliji jwamkongwe jwalunda. Mwamti yayatendekwe panyuma pakwe, yalosisye kuti jwamasengoju jwakwete magongo gambone gakumdalila Abigelo. Mwakulimba mtima, Abigelo jwatesile yindu yayatendekasisye kuti Daudi achenje nganisyo syakwe. (1 Sam. 25:2-35) Abigelo jwakulupililaga kuti Daudi chatende yindu mwalunda.

12. Ana Yesu jwalosisye chamtuli kuti jwakulupililaga ŵakulijiganya ŵakwe atamose kuti ŵalepelaga pa yindu yine?

12 Yesu jwakulupililagape ŵakulijiganya ŵakwe atamose kuti ŵalepelaga pa yindu yine. (Yoh. 15:15, 16) Pandaŵi jine Yakobo ni Yohane ŵamŵendile Yesu kuti chiŵape malo gambone mu Uchimwene wakwe. Nambope Yesu nganakayichila yakulinga ya jemanjaji pakumtumichila Yehofa kapena kwawona kuti ngakuŵajilwa kuŵa ŵandumetume. (Maliko 10:35-40) Kaneko ŵakulijiganya wosope ŵa Yesu ŵamtisile pa chilo chaŵataŵidwe. (Mat. 26:56) Nambope, Yesu nganaleka kwakulupilila jemanjaji. Jwalakwe jwamanyililaga kuti jemanjaji ŵaliji ŵangali umlama, mwamti “ŵanonyele jemanjajo mpaka kumbesi.” (Yoh. 13:1) Yesu ali ajimwiche ku ŵawe jwayikene pakwapa udindo wekulungwa mnope ŵandumetume ŵakwe 11 ŵakulupichikaŵa, wakulongolela masengo gakulalichila soni kusamalila ngondolo syakwe. (Mat. 28:19, 20; Yoh. 21:15-17) Jwalakwe jwakwete magongo gambone gakumtendekasya kwadalila ŵandumetume ŵakwe ŵaŵaliji ŵangali umlama. Mwamti wosopeŵa ŵatumichile mwakulupichika mpaka chiwa chawo. Kusala yisyene, Hana, Daudi, jwamasengo jwa Nabala, Abigelo, nambosoni Yesu ŵalosisye chisyasyo chambone pangani ja kwakulupilila ŵandu ŵangali umlama.

YAMPAKA ATENDE KUTI ATANDILESONI KWAKULUPILILA ABALE NI ALONGO

13. Ana chichi champaka chitendekasye kuŵa yakusawusya kwakulupilila ŵane?

13 Ana pakwete pamkulupilile m’bale kuti chiŵasunjile chimsisi pangani jine jakwe, nambo kaneko nikusimanikwa kuti nganijo jiwululiche? Yeleyi mpaka yiŵe yakupweteka mnope. Tuwanichisye kuti mlongo amsalile jwamkulungwa jwa mumpingo ngani jine jakwe, mwamti akukulupilila kuti chamsunjile chimsisi. Nambo kaneko lisiku lyakuyichisya, ŵamkwakwe ŵa jwamkulungwa jwamumpingo jula akumŵilanga mlongojo kuti amlimbikasye. Jwalakwe akutenda yeleyi ligongo lyakuti ajimanyi ngani jachimsisi jaŵasasile mlongo jula kwa ŵamkwakwe. Mwangakayichila mlongoju mpaka aleche kumkulupilila jwamkulungwa jwa mumpingoju. Kusala yisyene mlongoju nganalemwa kuŵenda chikamuchisyo kwa jwamkulungwajo. Nambo panyuma pa yeleyi, mlongoju jwamsalile jwamkulungwa jwamumpingo jwine yindu yayamtendecheleyo. Mwamti jwamkulungwa jwa mumpingoju ŵamkamuchisye mlongojo kuti atandilesoni kwakulupilila achakulungwa ŵamumpingo.

14. Ana chichi chachamkamuchisye m’bale jwine kuti atandilesoni kwakulupilila achakulungwa ŵamumpingo?

14 M’bale jwine jwalesile kwakulupilila achakulungwa ŵamumpingo ŵaŵili kwandaŵi jelewu. Nambo kaneko, jwalakwe jwatandite kuganichisya yindu yaŵasasile m’bale juŵamchimbichisyaga mnope. M’baleju jwasasile mfundo jejipi nambo jakamuchisya mnope jakuti, “Mdani jwetu ali Satana, ngaŵaga abale ni alongo ŵetu.” M’bale jula jwaganichisye mwakusamala mfundoji nambosoni yaŵasosekwaga kutenda. Panyuma pakumŵenda Yehofa kuti amkamuchisye, jwatesile yakuti aŵe pamtendele ni achakulungwa ŵamumpingo ŵaŵili ŵala.

15. Ligongo chichi kutandilasoni kwakulupilila ŵane mpaka kujigale ndaŵi? Apeleche chisyasyo.

15 Ana pakwete paŵajimiche pa utumiki wine wakwe? Yeleyi mpaka yiŵe yakupweteka mnope. Mlongo Grete yalumo ni mamagwe ŵaliji ŵamboni ŵakudalilichika mundaŵi ja ulamusi wa Nazi ku Germany cha mma 1930. Pandaŵiji m’chilambocho ŵaliji ali agalekasisye masengo getu. Mlongoju jwasangalalaga ni utumiki wakukopela Sanja ja Mlonda kuti akamulichisyeje masengo abale ni alongo. Nambo abale paŵamanyilile kuti babagwe mlongoju ŵaŵenganaga ni dini ja Mboni sya Yehofa, ŵamlekasisye mlongoju utumikiwo. Abaleŵa ŵatesile yeleyi ligongo ŵajogopaga kuti babagwewo mpaka atendekasye kuti abalewo asimane ni yakusawusya. Nambo mlongoju jwasimenesoni ni yakusawusya yine. Pandaŵi ja ngondo Jaŵili ja Pachilambo Chosope, abale ŵalesile kumpa magasini mlongoju yalumo ni mamagwe. Nambosoni pasimene nawo pamsewu nganiŵaŵechetekasyaga. Kusala yisyene, yeleyi yaliji yakupweteka mnope. Mwamti yamjigalile ndaŵi jelewu mlongoju kuti ŵakululuchile abaleŵa nikutandilasoni kwakulupilila. Kaneko pali papitile ndaŵi Grete jwakululuchile abalewo. *

“Mdani jwetu ali Satana, ngaŵaga abale ni alongo ŵetu”

16. Ligongo chichi tukusosekwa kutenda yampaka tukombole kuti twakulupilileje ŵane?

16 Naga wawojo ŵasimene ni yakusawusya mpela yeleyi, akusosekwa kutenda yakomboleka kuti atandilesoni kwakulupilila abale ŵawo. Mpaka papite ndaŵi kuti akombole kutenda yeleyi, nambo chachiyiwona kuti yili yakamuchisya mnope. Tuwanichisye kuti alile yakulya ya poyisoni. Ana yeleyi mpaka yatendekasye kuti aleche kulya chakulya chilichose? Iyayi. Mmalomwakwe mpaka asosekwe kuŵa ŵakusamala pakulya chakulya chilichose. Mwakulandana ni yeleyi, tukakundaga kuti chindu chimo chakusakala chiŵatutendele ŵane chitutendekasyeje kuleka kwakulupilila abale ni alongo ŵetu ŵangali umlama. Patukwakulupilila jemanjaji, tuchiŵa ŵakusangalala soni yichitukamuchisya kuganichisya yampaka tutende kuti tulimbikasye ndamo jakulupililana mumpingo.

17. Ligongo chichi kwakulupilila ŵane kuli kwakusosekwa mnope? Ana tuchikambilana chichi mungani jakuyichisya?

17 Kulupililana kuli kwakusoŵa mnope m’chilambo cha Satanachi. Nambo m’weji tukusitwakulupilila abale ni alongo pachilambo chosope ligongo lyakuti tukusanonyelana. Kulupililanaku kukusatukamuchisya kuŵa ŵakusangalala soni ŵakamulana apano. Nambosoni kuchitukamuchisya msogolo patuchisimana ni yakusawusya. Nambi uli naga ŵane ŵatendele yindu yayatendekasisye kuti aleche kwakulupilila? Akusosekwa kujiwona nganijo mpela mwakusajiwonela Yehofa, akamulichisyeje masengo mfundo sya m’Baibulo, ŵanonyeleje mnope abale ni alongo nambosoni alijiganyeje kutyochela mu yisyasyo ya m’Baibulo. Mpaka tukombole kuyiliŵalila yindu yaŵatulemwechesye ŵane ni kutandilasoni kwakulupilila abale ni alongo ŵetu. Patukutenda yeleyi, tuchisangalala ligongo lyakola achimjetu ŵajinji ‘ŵakusatunyambatila kupunda mlongo mjetu.’ (Mis. 18:24) Nambope kwamba kwakulupilila ŵane nganikuŵa kwakwanila, jemanjajisoni akusasosekwa kutukulupililaga. Mungani jakuyichisya, tuchikambilana yampaka tutende kuti abale ni alongo ŵetu atukulupilileje.

NYIMBO NA. 99 Abale Ŵangaŵalanjika

^ Tukusasosekwa kwakulupilila abale ni alongo ŵetu. Nambope kutenda yeleyi kukusaŵa kwakusawusya ligongo lyakuti ndaŵi sine akusatukuŵasya. Munganiji, chitukambilane mfundo sya m’Baibulo syampaka tukamulichisye masengo. Chitulolesoni yisyasyo yine yakala yampaka tujigalile. Yeleyi chiyitukamuchisye kuti twakulupilileje abale ni alongo ŵetu atamose ali atukuŵesye.

^ Baibulo jikusatukalamusya kuti pana ŵandu ŵane mumpingo ŵangatukusasosekwa kwakulupilila. (Yud. 4) Ndaŵi sine abale ŵaunami mpaka alinjeje kwasokonasya ŵane ‘mwakuŵecheta yindu yakusokonasya.’ (Mase. 20:30) Ngatukusasosekwa kwakulupilila soni kwapikanila jemanjaji.

^ Kuti amanyilile yejinji yakwamba yaŵasimene nayo Mlongo Grete, alole Yearbook ja 1974, pp. 129-131.