Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

ATURIAHANI 38

Arufuda waméi gafiñerúadi lan wawagu

Arufuda waméi gafiñerúadi lan wawagu

“Gürigia le gafiñerúadibei luagu mabahüdahan lumuti houn amu le ariñawagúbei lun” (ARI. 11:13TNM).

UREMU 101 Seriwi wamá lun Bungiu lidan aban

LE LUNBEI WATURIAHANI *

1. Ida liña gürigia le gayaraabei lafiñerúniwa luagu?

 GÜRIGIA le gafiñerúaditi luagu áfaaguati lun lagunfuliruni le füramase lubéi ani ariñaga lumuti inarüni (Sal. 15:4). Subudi hamuti amu gayara lan hafiñerun luagu. Busentiwa giñe harihini wábirigu gayara lan lafiñerúniwa wawagu. Ka gayaraabei líderaguniwa lun gayara lan hafiñerun wawagu?

2. Ida liña warufuduni gafiñerúadi lan wawagu?

2 Siñati wafosuruniña amu lun hafiñerun wawagu, mosu warufuduni gafiñerúadi lan wawagu. Ítara liña katei le kei seinsu: hénrenguti lagañeirúniwa ani ménrengunti lagastarun. Chouru wamuti gayara lan wafiñerun luagu Heowá lugundun “lau katei le burí ladügübei arufuda lumuti luagu gúnfuli lan” (Sal. 33:4). Ani agurabati lun wáyeihani (Efe. 5:1). Lidan aturiahani le, wakutihabei ida liña lan háyeihani fiu lubúeingu Heowá lani hénpulu ani arufuda hamuti gayara lan lafiñerúniwa hawagu. Wayanuhaba giñe luagu seingü igaburi le gayaraabei líderaguniwa lun gafiñerúadi lan wawagu.

ÁYEIHA WAMAÑA LUBÚEINGU HEOWÁ HA MEHA GAFIÑERÚADITI HAWAGU

3, 4. a) Ida liña larufuduni profeta Danieli gafiñerúadi lan luagu? b) Ka álügüdahani le lunbei wadügüni wóuniwagua?

3 Ígirati profeta Danieli aban lubuidun hénpulu woun. Dan le meha hanügünbalin Babilónioun, lidan murusun dan arufuda lumuti aban lan gürigia le gafiñerúaditi luagu. Aba laganwoundun lasubudirúniwa dan le líderagunbalin Heowá lun lasubudiruni lanichigu luénedü urúei Nabukodonosoru. Luagu aban dan mosu meha líchugun aban ñunsu lun urúei, le mabusenrun lubéi ni aban urúei laganbun: magundan lan Heowá lau. Mosu meha ganigi lan Danieli ladüga furundeti meha Nabukodonosoru (Dan. 2:12; 4:20-22, 25). Saragu irumu lárigiñe, ábaya larufuduni Danieli gafiñerúadi lan luagu dan le lariñagunbalin le mini lubéi uganu le áfuachubei bürüñu luagu touba palasiu to Babilóniaboun (Dan. 5:5, 25-29). Dan lárigiñe, aba líchugun Daríu le médiana hama gumadimatiña ha lúmabaña fe luagu “lueirin lubafu” Danieli. Aba hasubudiruni gayara lan lafiñerúniwa luagu, ladüga aban “lan wügüri harumati Danieli, madaritiña mégeiti lidan luadigimari; siñatiti híchugun lidurun” (Dan. 6:3, 4). Íbini gumadimatiña ha máhuduragunbaña lun Heowá ariha hamuti gayara lan lafiñerúniwa luagu lubúein Heowá le.

4 Lau wasaminarun luagun lubúein Heowá le, álügüdagua wamá woungua: Ka hasaminarubei gürigia ha mámabaña lubúeingu Heowá nuagu? Ariha hamutina san kei aban gürigia le gafiñerúaditi luagu ani le gúnfuliti lau lidasin? Súdiniti lun wadügüni álügüdahani burí le wóuniwagua, lugundun dan le warufuduni gafiñerúadi lan wawagu, wíchuguña uéiriguni lun Heowá.

Anúadirati Neemíasi wügüriña ha gayaraati lafiñerúniwa hawagu lun hetenirun lun dasi súdiniti. (Ariha huméi párafu 5).

5. Ka uagu lasubudirúa Ananíasi kei aban gürigia le gayaraabei lafiñerúniwa luagu?

5 Lidan irumu 455 lubaragiñe lidaani Kristu, lárigiñe lábunawagunya lubarieirun Herusalén, aba líchugun gumadimati Heremíasi dasi houn fiu wügüriña ha gayaraati lafiñerúniwa hawagu lun hóunigiruni uburugu. Ananíasi aban hádangiñe, le meha gumadanbei Palasiurugu. Ariñagatu Bíbülia luagu Ananíasi: “Aban wügüri le gayaraabei lemenigidúniwa luagu, ani inebehabúti lun Bungiu sügǘ hau saragu gürigia” (Nee. 7:2). Ínsiñeni le lasandirubei luagu Heowá luma mabusenrun lan ladügün aban katei le aubei magundan lan Heowá ligía ínchahabalin Ananíasi lun lóunigiruni dasi le ichugúbei lun buidu. Igaburi burí libe le líderagubadiwa lun lubúeingu wamá Bungiu ha gayaraati lafiñerúniwa hawagu.

6. Ida liña larufuduni Tíkiku aban lan meha lumada Pábulu le gayaraati lafiñerúniwa luagu?

6 Ariha waméi lani Tíkiku hénpulu, aban lupaaná apostolu Pábulu le gayaraabei lafiñerúniwa luagu. Dan le dáüwañu lubéi Pábulu lúbiñe, íderagua lumuti Tíkiku ani ariñagati Pábulu aban lan iduhei le “íderagubaliwa buidu lidan luadigimari Wabureme” (Efe. 6:21, 22). Mama afiñerügüti luagu lun lanügünu gárada houn kristiánugu ha Éfesubaña luma houn ha Kolosabaña, afiñeti giñe luagu lun líchugun dǘgüdaguaü luma gurasu houn. Haritaguagüda lumutiwa Tíkiku hawagu wügüriña úaraguatiña ani ha gafiñerúaditi hawagu ha etenirubaña lun wamadagua luma Heowá uguñe weyu (Kol. 4:7-9).

7. Ka buiti hénpulu híchugubei wéiyaaña lidan afiñeni hama ídehatiña ha lídanbaña damuriguaü woun?

7 Uguñe weyu, wéiriti lebegi wadagimanu le hadügübei wéiyaaña lidan afiñeni hama ídehatiña lidan damuriguaü woun, lugundun gayaraati lafiñerúniwa hawagu. Ítara kei Danieli, Ananíasi luma Tíkiku, ténitiña buidu lun dasi le ichugúbei houn. Kéiburi, dan le woudin lidan adamuridaguni le adügübei labadinagua dimaasu, chouru wamuti aranse hamaali lan sun fánreinti le lunbei lichugún lidan adamuridaguni. Rútiña wéiyaaña lidan afiñeni seremei houn íbirigu ha gánibaña fánreinti luagu haranseruni buidu ani ru haméi hani fánreinti. Lanwoun lira, dan le wamisurahan aban aturiahati lidoun adamuridaguni le adügǘbei samudi o dimaasu, málügüdaguntiwa woungua anhein aniheinbei lubéi aban íbirigu lun líchuguni yanu le hounti sun gürigia. Luagun le aban oubaü, chouru wamuti ñeinboun lan agumeiraguagüdüni to wemegeiruboun lun wapurichihan. Sanditiwa góunigi hamani íbirigu úaraguatiña ha wamadagua luma Heowá buidu, ani rútiwa seremei lun Heowá luagu katei le. Agia wagía, ida luba warufuduni gayara lan lafiñerúniwa wawagu?

MABAHÜDAHA WAMÁ KATEI LE MOUN LUMUTI WARIÑAGUNI

8. Ida luba warufudun berese wamá hau amu sin wádaragun woungua lidoun habagari? (Ariñawagúni 11:13TNM).

8 Hínsiñetiña wábirigu woun ani nidiheritiwa luagu le ásügürübei houn. Lunti inebe lan habagari woun ani mádaragun wagíame woungua lidoun habagari. Lidan damuriguaü kristiánu le lánina furumiñeti sígulu añahein meha gürigia adimuredügütiña ñein, aba hádahani hayuma lidoun habagari amu ani adimureha hagía katei le moun lumuti hariñaguni (1 Tim. 5:13). Chóuruti mabusenrun wamá ítara wamá. Samina wamá aba lan labahüdahan aban gürigia somu katei woun luagu libagari lau lafiñen wawagu mabahüdahan wabéi lan houn amu. Kei hénpulu, aba tariñagun aban íbiri woun anihein lan aban sandi tuagu o tásügürüña lídangiñe aban óuchawaguni, ani aba tamuriahan wama lun mabahüdahan wamani. Ma lunti inebe lan le tamuriahabei wama woun (aliiha huméi Ariñawagúni 11:13TNM *). * Ka burí amu katei moun lubéi wabahüdahani?

9. Ida luba harufudun tílana muna gayara lan lafiñerúniwa hawagu?

9 Hadan iduheñu. Sun tílana muna moun lumuti hayanuhani sun le ásügürübei múnada. Kei hénpulu, gayaraati lasaminarun tani aban würi weiriei anihein lan aban échuni tuagu le éheragüdübalin. Ma mayanuhanbei luagu katei le hama amu gürigia? Uá. Kei le hínsiñe tubéi lani weiriou lun, mabusenrunbei ladügün somu katei le adügüti lun tasandirun busiganu o lun tasandiragun tungua wuriba (Efe. 5:33). Lunti haritaguni agübürigu hínsiñe lan houn nibureintiña houserúniwa lau inebesei. Ligía madügün habéi lun hásügürün hasaanigu busiganu lau habahüdahani hachara houn amu (Kol. 3:21). Mosu hafurendeirun irahüñü moun lumuti lan habahüdahan ni kata le gayaraati ladügün lun hasandirun haduheñu busiganu (2 Lur. 5:16). Ánhaña áfaagua sun tílana muna lun mabahüdahan hamani le ásügürübei múnada houn amu, wéiritimabei úarani hadan iduheñu.

10. Ida liña lóuserun aban umadaü inarüniti? (Ariñawagúni 17:17).

10 Hama umadagu. Sun gürigia chülüti dan lun megei hamá hayanuhani ida liña lan hasandiragun houngua lun aban umadaü buiti. Anihein dan hénrenguti katei le. Háfuga mechun wamá ayanuhei houn amu gürigia ida liña lan wasandiragun woungua. Ani anhein wadüga lárigiñe aba wíchugun fe ayanuha laali lan wamada sun le wariñagubei lun houn amu gürigia, wuribabei wasandiragun woungua. Luagu amu oubaü, rútiwa seremei luagu gamadagu wamá ha gayaraati wafiñerun hawagu. Ligía ábanbei umadaü buiti! (Aliiha huméi Ariñawagúni 17:17).

Mabahüdahan hamuti wéiyaaña lidan afiñeni houn haduheñu katei le moun lumuti lun hasubudiruni. (Ariha huméi párafu 11). *

11. a) Ida liña harufuduni wéiyaaña lidan afiñeni hama hánigu weiriou gayara lan lafiñerúniwa hawagu? b) Ka gayaraabei wafurendeiruni lúmagiñe aban wéiyaali lidan afiñeni le etenirubei lun aban sügǘ le siñati layanuhani hama amu, ani lárigiñe anihán ásügüra dan hama liduheñu? (Ariha humoun iyawaü)

11 Lidan damuriguaü. Wéiyaaña lidan afiñeni ha mabahüdahanbalin le ariñawagúbei houn ítara haña houn íbirigu kei aramudaguagülei luéi garabali luma luéi luriban dan (Isa. 32:2). Subudi wamuti gayara lan wayanuhan houn luagu furumiñeguarügü katei lau ichouruni luagu mabahüdahan habéi lan le wariñagubei houn houn amu. Madügüdaruntiwa giñe hawagu lun hariñaguni katei le moun lubéi hariñaguni woun. Lanwoun lira, gebegitiña hánigu wéiyaaña lidan afiñeni weiriou woun saragu ladüga málügüdagun hamaniña luagu ariñahani le moun lumuti hasubudiruni ni wagía. Le linarün katei, aban abiniruni woun mabahüdahan hamani wéiyaaña lidan afiñeni haturobulin íbirigu houn hánigu weiriou. Ariñagatu lani aban wéiyaali lidan afiñeni weiriou: “Rútina seremei lun nani weiriei luagu mabahüdahan lan ni kata nun hawagu íbirigu ha labisidahabaña lun líchugun dǘgüdaguaü houn ni hawagu ha mégeibaña ídemuei lidan hamadagua luma Heowá. Ni hiri mariñagun lumuti nun. Gúndaatina luagu mabahüdahan lan katei nun le ídanbei siñá lan nídehan. Adügati katei le lun buidu lan nóuseruniña sun íbirigu lidan damuriguaü. Ani chouru numuti dan le lan nabahüdaguni lun nani weiriei ida liña lan nasandiragun nungua o ka lan niturobulinbei, mariñagun lubéi lan houn amu”. Chóuruti sun lan wagía busentiwa wasubudirúniwa kei gürigia ha gayaraati lafiñerúniwa hawagu. Ariha wamá seingü igaburi le lunbei líderaguniwa ibihei katei le.

GAGABURI WAMÁ IGABURI LE LUNBEI LÍDERAGUNIWA LUN GAFIÑERÚADI LAN WAWAGU

12. Afuranguagüda huméi ka lan uagu ínsiñeni lubéi lébunabei afiñeni.

12 Ínsiñeni ligía lébunabei afiñeni. Ariñagati Hesusu anihán lan bián gumadi le súdinitimabei, lun línsiñedun Heowá woun ani hínsiñe hagíame gürigia wáledigu woun (Mat. 22:37-39). Kei hínsiñe lan Heowá woun, busentiwa ítara wamá kei ligía, ladüga ligía aban Bungiu le gafiñerúaditi luagu. Kei hénpulu, ínchaha lumutiwa ínsiñeni le wasandirubei hawagu wábirigu lun maburuchaguagüdün wamani le asuseredubei houn. Maweiyasun wamá aburuchaguagüda ni kata le gayaraabei ladügün lun hasandiragun houngua wuriba o lun hasandirun busiganu (Huan 15:12).

13. Ida liña líderaguniwa ǘnabuguni lun gafiñerúadi lan wawagu?

13 Líderagubadiwa ǘnabuguni lun gafiñerúadi lan wawagu. Kristiánu le ǘnabugubei, málugunti lun ligía lan íchiga aban ñunsu furumiñe lun laweiridagüdünu hanigi amu (Fili. 2:3). Málugunti giñe lun hasaminarun amu subudi lan ñunsu súdiniti lun le siñati labahüdahani. Luagu amu oubaü, anhein ǘnabugu wabéi, meredebadiwa ayanuha luagu le wasaminarubei luagu katei le miridúnti tidan Bíbülia ni tidan wani agumeiraguagüdüni.

14. Ida liña líderaguniwa lichú aau lun gafiñerúadi lan wawagu?

14 Lichú aau. Líderagubei lichú aau aban kristiánu asubudirei “lidaani ámanichuni” luma “lidaani adimurehani” (Apur. 3:7). Anihein fulasu le ñein lubéi layusurúa ariñawagúni le: “Ítara liña dimurei kei pülata ani ítara liña ámanichuni kei golu”. Mini lan le, anihein lan dan buídutima lan werederun maniñu. Ligía lariñagunbei Ariñawagúni 11:12: “Gürigia ha buídubaña mánitiña”. Ariha waméi lani aban wéiyaali lidan afiñeni hénpulu le úmabei lamuriahóua súnwandan lun lídehan lidan amu burí damuriguaü lun laransehóun turobuli le hénrenguti. Ariñagati ábanya wéiyaali lidan afiñeni luagu íbiri le: “Súnwandan duari lan íbiri le ani mabahüdagun lumuti ariñahani le lídangiñeti amu damuriguaü le moun lumuti lasubudiragüdüni”. Seremei lichú lau íbiri le, inebeti houn ha híbiri wéiyaaña lidan afiñeni ha lídanbaña damuriguaü le ñein lubéi, ladüga subudi hamuti mayanuhabei lan luagu katei le moun lumuti layanuhani.

15. Afuranguagüda huméi lau aban hénpulu ida luba lan líderaguniwa laruman igaburi lun gayara lan hafiñerun ha híbiri wawagu.

15 Laruman igaburi. Ligía aban lídangiñe igaburi le lunbei líderaguniwa lun gafiñerúadi lan wawagu. Kei súnwandan lubéi hariñaguni gürigia ha harumabaña igaburi inarüni, ménrengunti lafiñerúniwa hawagu (Efe. 4:25; Ebü. 13:18). Samina wamá luagun aban íbiri le busenbei labuiduragüdüni ligaburi líchugun yanu. Ábati lamuriahan luma aban lumada lun laganbuni luma lun lariñaguni lun ka lan lunbei labuiduragüdün. Kaba umoun lidin? Lumoun san le lunbei lariñaguni lérügü labusenrubei laganbun lun o láluahaba aban gürigia le lunbei lariñaguni inarüni lun furangu? Furanguti óunabagülei. Ariñagatu Bíbülia: “Buítimati adeinhani lau furangu sügǘ lau ínsiñeni le aramudaguati. Gayaraatimati lemenigidúniwa hawagun umadagu ha agañidagüdütiña” (Ari. 27:5, 6). Furumiñe hénrengubei woun waganbuni eweridihani le líchugubei aban umadaü furanguti woun, gama lumoun, lau lásügürün dan, lanügüba saragu buiti woun.

16. Ida liña larufuduni Ariñawagúni 10:19 súdini lan lun wárügüdagun woungua?

16 Ragüguaü unguaü. Súdiniti ragüguaü unguaü anhein busén wabéi lun hafiñerun ha híbiri wawagu. Íderagua lumutiwa igaburi le lun ua lan adimuredügü wamá dan le labahüdahóun somu katei woun le moun lumuti wabahüdahani ni ka un (aliiha huméi Ariñawagúni 10:19). Gayaraati hénrengu lan wárügüdagun woungua dan le wayusurun Interneti. Ánhawa móunigi gayaraati waburuchaguagüdün ariñahani le moun lumuti wariñaguni. Ani dan le óunaha wamaali ariñahani ligía, ibidiñeti woun ida luba lan hayusuruni amu ni lun waransehani dañu le gayaraabei ladügüni. Íderagua lumutiwa giñe ragüguaü unguaü lun wámanichun dan le houchun wáganiñu heyeeduniwa lun wabahüdahan katei woun le gayaraabei líchuguni habagari wábirigu lidan denchaü. Gayaraati lasuseredun le ánhawa hálügüdagua súdaragu lidan burí ageiraü le ñein lubéi máhawa lan lun wapurichihan. Lidan kesi le luma lidan amu líderagubadiwa gaganbadi wamá lun adundehani le: “Madaarun nubéi niyuma sun añahán lan wuribatiña niñúarü” (Sal. 39:1). Lunti gürigia wamá ha gafiñerúaditi hawagu dandu hama waduheñu, hama wamadagu, hama wíbirigu luma hama furumiñeguarügü gürigia. Mibihin wabéi katei le ánhawa márügüdagun woungua.

17. Ka gayaraabei wadügüni sun wagía lun gayara lan wafiñerun sun wagía wámagua lidan damuriguaü?

17 Seremei wamuti Heowá luagu lamisurahaniwa lun hádangiñe wamá íbirigu ha ítarabaña kei iduheñu, hínsiñeguatiña hámagua ani gafiñerúati hawagu. Sun wagía lunti wawadigimaridun lun hafiñerun wíbirigu wawagu. Ánhawa áfaagua lun warufudun ínsiñeni, ǘnabuguni, lichú aau, laruman igaburi luma ragüguaü unguaü, wídehaba lun gayara lan wafiñerun sun wagía wawougua keisi íbirigu lidan damuriguaü. Áyeiha waméi lani Wabungiute Heowá hénpulu, ani sigí wamá arufudei gayara lan lafiñerúniwa wawagu.

UREMU 123 Falá huméi tadundehan lóundarun Heowá

^ Anhein busén wabéi lun hafiñerun amu wawagu, furumiñe mosu warufuduni gafiñerúadi lan wawagu. Lidan aturiahani le wafurendeiruba ka lan uagu súdini lubéi lun lafiñerúniwa wawagu luma ka lan igaburi gayaraabei líderaguniwa lun gayara lan hafiñerun amu wawagu.

^ Ariñawagúni 11:13, (TNM): “Gürigia le marasualuguti éibugañahadügü liña abahüdaha le moun lumuti labahüdahani. Ánheinti gürigia le gafiñerúadibei luagu mabahüdahan lumuti houn amu le ariñawagúbei lun”.

^ Ánhawa íchiga fe adügaali lan aban íbiri lílana damuriguaü aban figóu wéiriti, mosu wínchahani lun lamuriahan ídemuei hama wéiyaaña lidan afiñeni. Anhein madügün lan, lunti wayanuhan hama wéiyaaña lidan afiñeni lun warufuduni úaragua wamá lun Heowá luma lun damuriguaü.

^ LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Mayanuhanti aban wéiyaali lidan afiñeni houn liduheñu luagu aban kesi le unbei letenira úara luma amu wéiyaali lidan afiñeni.