Olupe wihina wone muselu dhilimo

Olupele muselu wogwaddela

OHUDHERA 38

We oli muthu ororomeleya

We oli muthu ororomeleya

‘Muthu ororomeleya kanavuwiha muselu.’—PROV. 11:13.

JHIBO 101 Nimulabele Yehova mowiwanana

DHITHU NNAAHUDHERIHU *

1. Muthu ororomeleya anera ddi?

 MUTHU ororomeleya anowilibihedha wakwaneliha yopaganya yaye ni onowoga ebaribari. (Sal. 15:4) Muthu yoyo iyo podi omuroromela. Iyo nnafuna nikale athu owi ndo wa addibilihu. Nnere ddi wihina addibilihu enroromelege?

2. Ohudhera wula nnaasuze ddi?

2 Kannahowela wawaddihedha athu amodha wihina enroromelege. Nnohowela watonyihedha wi nili athu ororomeleya. Athu amodha eni: “ororomeleya enaligana ni korowa.” Enorusa okanna ni kinaliba omala. Mohaganyedha nnohowela omuroromela Yehova mwaha dhithu ‘dhatedhene aneriyena sororomeleya.’ (Sal. 33:4) Yehova anafuna wihina nimutajhihege oliye. (Efé. 5:1) Nnere woona dhopadduwa dha mBibiliyani dha adhaari a Yehova yamutajhihile ni yonihe wi yaali athu ororomeleya. Namala nnere woona dhikalelo tanu dhinanikavihere okala athu ororomeleya.

DHOTAJHIHA DHINANIKAVIHERA OKALA ATHU OROROMELEYA

3-4. Namavuhulela Daniyeli onihe addi wihina ali muthu ororomeleya, ki makoho baani nnahowelihu wawerana?

3 Namavuhulela Daniyeli ohuhiya yotajhiha yapama yokala muthu ororomeleya. Naarive agathukuleliwe oBabiloniya ninga mudhaari ahadahinya athu owinjhiva murima, ofiyedha okalagave ororomeleya. Athu owinjhiva yahithabwa omuroromela Daniyeli mudhidhi Yehova amukaviheriye otapulela dhoroha dha mwene ooBabiloniya. Nuuvira mudhidhi, Daniyeli ohowela omwaddela mwene wihina ahimukuula Yehova. Eyo kiyaali ethu yokweya werana mwaha mweneya ali muthu owopiha ni kadhiveliwa wiwa muselu ole. (Dan. 2:12; 4:20-22, 25) Nuuvira yaka dhowinjhiva Daniyeli ahoniha wihina ali muthu ororomeleya. Oliye watapulela madhu ootikiniha yalebiwe vasirini ya opalasiyu wa mwene ooBabiloniya. (Dan. 5:5, 25-29) Voharela Dariyu ooMedu ni anamahara aye woonelamo wihina Daniyeli ahikanna ‘muzimu wa kopolo’ wamukavihera. Aatene yahonelamo wihina Daniyeli ‘ohowela ororomeliwa, kanna muladdu ni karumedha onyigaliwa.’ (Dan. 6:3, 4) Anamaholela a mudhidhi yole yahinona wihina Daniyeli aali muthu oororomeleya!

4 Wubuwela yopadduwa ya Daniyeli wikohege: Addibila ni athu amodha enagoona aavi? ‘Enagoona ninga muthu ororomeleya anaakwanihedha dhothoma dhaye?’ Mwahaya bwaddi sapama wawerana makoho ala? Mwaha nakala athu ororomeleya nnere omuthithimiha babihu.

Neemiya ahathomela alobwana ororomeleya mabasa a thima (Osugwe ddima 5)

5. Yamukavihere Ananiya okala muthu ororomeleya ddi?

5 Yaka ya 455 M.W.O, musadoro Neemiya nuuvenyhihedha txinga dha oJeruzale oliye wasayela alobwana ororomeleya wihina esugwerege luwani ele. Wodhela alobwana amodha Neemiya omusakula Ananiya ‘ali muthu ororomeleya amova Mulugu wapitha athu amodha.’ (Nee. 7:2) Ananiya oosamalela pamadhene kadda mutholo aakeliye. Yamuthukulela werana ndo sowihina omudhivela Yehova ni kaafuna omuukula. Ohara yotajhiha eyo enere onikavihera okala athu ororomeleya mmabasani a Yehova.

6. Ni makalelo baani Tikiku aamonihiliye Pawulo wi ali muthu ororomeleya?

6 Kasugwa yotajhiha ya Tikiku mukiristawu murumiwi Pawulo amuroromeliye vanlubale. Murumiwi Pawulo agaali mukambura ororomela nikavihero na Tikiku awogaga egi: oliye ‘mudhaari ororomeleya.’ (Efé. 6:21, 22) Pawulo omuloba Tikiku wihina aavahedhele addibila makarta alebiliye, alebelaga makiristawu o efeso, oKoloso alibihaga ni atodolaga addibila ale. Teto Pawulo ahikanna ebaribari wihina Tikiku eere wakwanihedha mutholo waye. Yotajhiha yaye enowawubusedha addibila owinjhiva ororomeleya a mmulogoni enasamalela epaddiihu yomuzimuni. — Col. 4:7-9.

7. Nnahudhera ddi ni ororomeleya wa anamaholela mulogo ni wa adhaari okavihera, nnonihe aavi okala oororomeleya ndhithu nnonnihu?

7 Peeno nnotamalela okanna anamaholela mulogo ni adhaari okavihera nnaaroromelihu. Moligana ni Daniyeli, Ananiya ni Tikiku aliwa enovaha thima mutholo dhewa. Motajhiha iyo nihikanna ebaribari wihina mutugumano dha vaari va sumana ehikalawo athu ethomeliwe. Teto anamaholela mulogo enohagalala yawonaga addibila ethomeliwe dhipaddi yegeredhaga ni yakwanelihaga mutholo dhewa! Teto nawithana anamahudhera ehu wihina edhe yoone mutugumano dha omakuthulo wa sumana kannanganyedha wihina ohukalawo ddibila athomiwe wihina awoge mwaha wa vathaddo. Ni nnokanna ebaribari wihina nnerege okanna marevista owalabihedha mmalaleyelo. Mwebaribarene addibila enna mutholo mmulogoni enonisamalela pamadhene epaddi yehu ya omuzimuni ni nnomutamalela vanlubale Yehova wodhela onivaha addibila ala. Mbwenye ethu baani nnahowelihu werana wihina noonihe wi nili athu ororomeleya?

OKALE OROROMELEYA WODHELA OHUVUWIHA MUSELU

8. Mwahaya bwaddi egahoweleya okala pasope nawogaga wodhela athu amodha? (Provérbios 11:13)

8 Iyo nnowadhivela addibilihu bumwahaya nigathuwathuwelaga. Mbwenye nnohowela okala pasope wihina nihilupihe manddile odhivela ninnihuna naaliwa. Mudhidhi wa murumiwi Pawulo athu ‘yowaaba ni yokakafuwela muselu dhihili dhewa ewogaga dhithu dhahifwanelela owogiwa.’ (1 Tim. 5:13) Iyo kannafuna okala ndo. Ki muthu anaddela ethu ya mwigumini mwaaye anilobaga wihina nahivuwihe! Motajhiha podi wera murogola anonaddela makathamiho enanfwanya mwigumini mwaaye obe makathamiho bi makathamiho, vano oniloba wihina nihimwaddela muthu mmodha. Eyo yapadduwa, nnohowela werana ele alobiliye. * (Omwileri Provérbios 11:13.) Vano kabeni none muselu dha thima dhinanikavihere ohivuwiha muselu dhaathu amodha.

9. Nimakalelo baani kadda muthu vamuralani anahoweliye wooniha wihina dororomeleya?

9 Vamuralani. Dhihikalawo muselu dhinahoowela weddihiwa va muralani baahi. Motajhiha, mulobwana ootela podi wera anowoona wihina mwariye ohukanna dhikalelo dhihinamudhivela. Yere okala yapama oliye wawaddelaga athu amodha dhikalelo ndho wihina amutote mwariye manyazo? Naari? Oliye anomudhivela mwihiyanaye ni kanafuna omuukula. (Efé. 5:33) Azombwe enohowela orihiwa, teto ababi eli makiristawu enohowela onona eyo. Kiyakale yapama aliwa watotela manyazo aniwa wodhela wawaddela athu amodha dhoviriganiha dhewa. (Col. 3:21) Teto anamwani enohowela ohudhera ohuvuwihaga muselu dhatotele manyazo amudhiwa. (Deut. 5:16) Bumwahaya kadda muthu vamuralani eragana epaddaaye wodhela ohivuwiha muselu dha vamuralani, aliwa enakala owiwananeene.

10. Okala muthu owandaneyana enavolowelavo ddi? (Provérbios 17:17)

10 Naakwihu. Malabo mamodha iyo podi ohowelaga othapanya naakwihu wihina nawaddele dhithu dhinanipadduwela mwigumini mwehu. Malabo mamodha owoga dhithu dhinanipadduwela podi okala ethu yorusa. Podi wera kanilemele wawaddela athu amodha dhithu dha mwigumini mwehu obe dhithu nnubuwelihu. Mwebaribarene nere wukuuwa nahiiwe wihina mukwihu nimwaddenlihu ethu ya mwigumini mwehu ohumala ovuwiha. Mbwenye nnohowela okanna akwihu nnahowelihu waroromelaga. ‘Akwihu ebaribari’ baale ehinavuwiha muselu wa mwigumini mwehu! — Omwileri Provérbios 17:17.

Anamaholela mulogo kinavuwiha muselu wodhela wawaddela amudhiwa (Osugwe ddima 11) *

11. a) Anamaholela mulogo vamodha namwariwa enonihe addi wihina boororomeleya? b) Mowiwana ni fotu nnahudhera ddi nnamaholela mulogo ahinavuwiha muselu dha mmulogoni, mbwenye vano ali ni amudhaaye?

11 Mmulogoni. Anamaholela mulogo ehinavuwiha muselu enaligana ‘nnikungu nothawelawo mudhidhi wa nipevo ninlubale’ teto enakala ninga mburo wothawelawo naafwanyiwaga makathamiho mmulogoni. (Isa. 32:2) Iyo nihinona wihina podi wawaddela ethu sithu addibila ala nihovaga aliwa wawaddela athu amodha. Teto kannafuna wawaddihedha addibila ala wihina enaaddele muselu dhihinanipatha, ohiya eyo nnowatamalela amwadha anamaholela mulogo mwaha aliwa kinaawaddihedha amamuniwa owoga muselu dha mmulogoni. Mwebaribarene, sapama amwadha anamaholela mulogo yahinona muselu dha addibila a munlogoni. Mwadha namaholela mulogo dhaala ohuwoga egi: “Ginomutamalela vanlubale mamunaga mwaha ohugaddelaga muselu dha addibila a mmulogoni enahowela nikavihero epaddi yomuzimuni. Oliye newene kanagaaddela mandina addibilaya enafwanyiwa makathamiho. Miyo ginotamalela vanlubale mwaha ohaanona makathamiho addibila ayo yaginyemelege mbwenye gihinna makalelo owakavihera. Ni makalelo yayo ginowandana ni addibila aatene a mmulogoni ni ginororomela wihina gamwaddela muselu bu muselu mamunaga kanadhe amwaddela muthu mmodha.” Ebaribari wihina nnofuna ononiwa ninga athu oororomeleya. Vano kabeni none dhithu tanu dhinanikavihere okala athu ororomeleya.

OKANNE DHIKALELO DHINUKAVIHERE OKALA MUTHU OROROMELEYA

12. Mwahaya bwaddi nigawoga wihina odhivela ntxela na ororomeleya?

12 Odhivela ntxela na ororomeleya webaribari. Yesu ohuwoga egi malamulo manlubale baala: omudhivela Yehova ni mwanddamani. (Mat. 22:37-39) Iyo nnomudhivela Yehova bumwahaya nnafuna nimutajhihe wodhela okala athu ororomeleya. Teto naadhivelaga addibilihu kannavuwihege muselu dha mwigumini mwewa. Mwaha iyo nihinona wihina eyo podi wawukuula ni watotela manyazo. — João 15:12.

13. Ni makalelo baani wiyeviha winanikaviheriwa okala athu ororomeleya?

13 Wiyeviha onere onikavihera okala athu oororomeleya. Muthu owiyeviha kanamelana mweddo muselu dhaathu amodha. (Fil. 2:3) Teto kanoniha wihina ohunona muselu dha addibila owinjhiva ni kanafuna wawaddela athu amodha. Mbwenye wiyeviha onere onthukulela ohivuwiha muselu ohuli mBibiliyani obe mmarevistani.

14. Ni makalelo baani okanna ekalelo yapama enanikaviheriwa okala oororomeleya?

14 Muthu anna ekalelo yapama ohunona wihina ohukalawo ‘mudhidhi wowoga ni womaala.’ (Ecl. 3:7) Ohukalawo mwana musibe onihina: ‘owoga onaligana ninga parata vano omaala onaligana ni oru.’ Eyo enatapulela wihina mudhidhi mmodha sapama okala omaleene ohiya owoga. Bumwahaya Provérbios 11:12 anonikongomedha egi: ‘Ole anna enonelo ya ebaribari kanavuwiha muselu.’ Kasugwa yotajhiha ya ddibila dhaala. Yaka dhowinjhivadhene oliye analaba ninga namaholela mulogo mwaha waxagela mabasa anowithaneliwa mulogo dhimodha wihina awoge muladdu dhorusa. Namaholela mulogo analaba nuliye ohuwoga egi: “Oliye anookala pasope wihina ahivuwihe muladdu dhorusa dha mulogo dhimodha.” Ninga anawogela ddibila ola ekalelo yapama ya namaholela mulogo ola ehaathukulela anamaholela mulogo amodha omurihaga. Aliwa kinanganyedha wihina dororomeleya.

15. Owoga ebaribari winanikavihera addi okala athu ororomeleya?

15 Owoga ebaribari ekalelo emodha enikavihere okala athu ororomeleya. Iyo nnomuroromela muthu anawoga ebaribari mwaha oliye kanoota. (Efé. 4:25; Heb. 13:18) Kabiha wubuwela, we onofuna osaddula ni owomihedha makalelo awo omuhudhiha Bibiliya. Vano we omuloba nikavihero muthu mmodha wihina ukavihere osaddula makalelo awo ohudhiha. Ethu baani wasakuliwe? Onvuruwana muthu anawoga ebaribari obe wanvuruwane ole anawoga dhithu dhinudhivela? Akala we onofuna osaddula makalelo awo ohudhiha yowakulaya sokweya. Bibiliya anowoga egi: ‘Yapama fusinyusiwa mwamakalelo owoneya ohiya odhivela wohooneya. Apama bimakwadda enatotiwa ni mukwawo.’ (Prov. 27:5, 6) Podi okala ethu yorusa ovuruwana dhowakula dha ebaribari dha mukwihu, mbwenye vasogolova podi onikavihera.

16. Ninga anawogela Provérbios 10:19, mwaha bwaddi nigahowela okala athu owipimelela?

16 Akala nnofuna wihina athu amodha enroromelege nnohowela okala athu owipimelela. Ekalelo ela enere onikavihera ogonjhiha yoweha yovuwiha muselu dhaathu amodha. (Omwileri Provérbios 10:19.) Podi okala yorusa okala owipimelela mudhidhi naamulabihedhaga redi sosiyale. Nahikala pasope iyo podi ovuwiha muselu nihinonaga. Navokedha muselu mu redi sosiyale iyo kannanona makalelo enonelemo athu amodha, newene makathamiho enadhiwana. Okala owipimelela podi onikavihera ohivuwiha muselu dhapwehe addibila vang’ovini. Ndho podi opadduwa dhilabo winakoddihiwa mabasa ehu obe mburo addibila enaharahariwiwa ni asupayi. Ni makalelo yayo iyo podi ohara yolaga eni ‘sapama wakoya madhu a mwaano mwaaga.’ (Sal. 39:1) Iyo nnohowela okala athu ororomeleya, podi okala namudhihu addibilihu arogolihu obe naathu amodha. Teto wihina nikale athu oororomeleya nnohowela okala athu owipimelela.

17. Nnande addi wakavihera addibila a mmulogoni okala ororomeleya?

17 Nnomutamalela vanlubale Yehova mwaha iyo okosaga epaddi ya emudhi muli athu odhivela ni ororomeleya! Iyo aatene nihikanna mutholo wokala athu ororomeleya. Kadda muthu wa iyo ilibihedhage wooniha odhivela okala owiyeviha, okanna ekalelo yapama, owoga ebaribari ni okala owipimelela. Nerana ndo mulogo watene onere okala wororomeleya. Ononiwa ninga muthu ororomeleya kahiyo ethu eneriwana dila modha baahi. Nnohowela wilibihedhaga Malabo amatene, ni makalelo yayo nnere wooniha wihina nnomutajhiha babihu Yehova.

JHIBO 123 Nimwiwelelege Yehova

^ Sapama waroromela athu amodha, mbwenye iyo nnofwanelela otonyihedha wi nili athu ororomeleya. Ohudhera wula nnere osuza mwahaya bwaddi waroromela athu amodha ekala ethu ya thima. Ki dhikalelo baani dhinanikavihere iyo okala ororomeleya?

^ Iyo nanona wihina ddibila oherana yothega enlubale nnohowela omwaddela wihina alobe nikavihero wa anamaholela mulogo. Oliye aherana ndo, nnohowela okala oororomeleya wa Yehova ni vamentoni va addibila amodha wodhela wawaddela anamaholela mulogo ndhe nnonnihu.

^ FOTU EPADDI: Namaholela mulogo kanavuwiha muselu dha mmulogoni naari agaali ni amudhaaye.