Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KA̱ʼVIYÓ 38

Ná na̱ʼa̱yó ña̱ kivi kandíxa inkana miíyó

Ná na̱ʼa̱yó ña̱ kivi kandíxa inkana miíyó

“Na̱ nda̱kú íyo ini va̱ása nátúʼunna xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱” (PROV. 11:13).

YAA 101 Inkáchi ná kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Nda̱saa kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kandíxa inkana miíyó?

 TÁ SÁXI̱NUYÓ ña̱ ki̱ndooyó keʼéyó ta káʼa̱nyó nina ña̱ nda̱a̱, saá kúú ña̱ kivi kandíxa inkana miíyó ta kundaa-inina miíyó (Sal. 15:4). Ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ ndiʼi na̱ hermanoyó ná kundaa-inina miíyó. Soo, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundaa-inina miíyó?

2. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kandíxa inkana miíyó?

2 Va̱ása kivi ixandúxayó xíʼin na̱ hermanoyó ña̱ kandíxana miíyó, chi siʼnaka miíyó xíniñúʼu chika̱a̱ ndee̱ ña̱ va̱ʼa kandíxana miíyó. Ña̱ kandíxa na̱ hermano miíyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo xu̱ʼún saá íyoña, saáchi yo̱ʼvi̱va ni̱ʼíyó xu̱ʼún soo va̱ása yo̱ʼvi̱ kuniñúʼuyóña. Tá kúú, va̱ʼaní ni̱xa̱a̱yó kándíxayó Jehová saáchi xíʼin ña̱ kéʼéra náʼa̱ra ña̱ kiviva kandíxayóra (Sal. 33:4). Ta kúni̱ra ná kundiku̱nyó yichi̱ra (Efes. 5:1). Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó xa̱ʼa̱ sava na̱ xi̱ndasakáʼnu Jehová na̱ xi̱ndiku̱n yichi̱ra. Ta saátu sakúaʼayó xa̱ʼa̱ u̱ʼu̱n ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kandíxaka inkana miíyó.

NÁ KUNDIKU̱NYÓ YICHI̱ NA̱ XI̱NDASAKÁʼNU JEHOVÁ

3, 4. a) ¿Nda̱chun va̱ʼa xi̱kandíxana ta̱ profeta Daniel? b) ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱?

3 Va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoo ta̱ profeta Daniel nu̱úyó. Tá nda̱kiʼinnara ku̱a̱ʼa̱nra chí Babilonia, kán ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kivi kandíxa inkanara. Ta va̱ʼaníka ni̱xa̱a̱ na̱ yiví ka̱ndíxanara tá chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinra ña̱ ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ xa̱ni ta̱ rey Nabucodonosor. Iin yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ rey Nabucodonosor ña̱ va̱ása kútóo Jehová ña̱ xi̱keʼéra. Ta̱ Daniel xi̱niñúʼu ndakúní koo inira ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ rey yóʼo chi ta̱yóʼo kue̱ʼe̱ní ni̱xi̱yora (Dan. 2:12; 4:20-22, 25). Tá ni̱ya̱ʼa ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ saá ni̱na̱ʼa̱ tuku ta̱ Daniel ña̱ kivi kandíxa inkanara, saáchi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ndáaña kúni̱ kachi tu̱ʼun ña̱ ka̱na kándíka veʼe nu̱ú ni̱xi̱yo ta̱ rey ña̱ ñuu Babilonia (Dan. 5:5, 25-29). Ta tá ni̱ya̱ʼa loʼoka tiempo, ta̱ Darío xíʼin na̱ xi̱kitáʼan xíʼinra ki̱ʼinna kuenta ña̱ ta̱ Daniel xi̱kuura iin ta̱a ta̱ ndíchiní. Xi̱kandíxanínara saáchi nda̱kúní xi̱keʼéra ndiʼi chiñu (Dan. 6:3, 4). Nda̱a̱ na̱ chíñu na̱ va̱ása ndásakáʼnu Jehová ki̱ʼinna kuenta ña̱ kivi kundaa-inina ta̱ Daniel.

4 Vitin ña̱ xa̱a̱ sa̱kúaʼayó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Daniel, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Ndáaña ndákanixi̱ní na̱ va̱ása kúú testigo xa̱ʼíi̱? ¿Á ndáa-ini inkana yi̱ʼi̱ chi sáxi̱nui̱ ña̱ káʼi̱n?”. Ndáyáʼviní ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo saáchi tá ndáa-ini inkana miíyó, saá kúú ña̱ káʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ Jehová.

Ta̱ Nehemías nda̱kaxinra sava na̱ ta̱a ña̱ keʼéna chiñu ña̱ ndáyáʼviní saáchi xi̱kandíxanírana. (Koto párrafo 5).

5. ¿Nda̱chun va̱ʼaní xi̱kandíxa inkana ta̱ Hananías?

5 Tá ku̱i̱ya̱ 455 tiempo xi̱naʼá, tá ndi̱ʼi nda̱saviína nama̱ ña̱ ñuu Jerusalén, ta̱ Nehemías ta̱xira chiñu ndaʼa̱ sava na̱ ta̱a ñuu kán saáchi xi̱kandíxanírana. Ta iin ta̱ ta̱xira chiñu ndaʼa̱ xi̱kuu ta̱ Hananías, ta̱ xi̱kiʼin kuenta xíʼin veʼe nu̱ú xi̱ndoo na̱ soldado. Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ta̱ Hananías ña̱ va̱ʼaní xi̱ndaa-ini inkanara, ta va̱ʼaní xi̱ ixato̱ʼóra Ndióxi̱ (Neh. 7:2). Xi̱kuʼvi̱ní-inira xi̱xinira Jehová ta saátu xi̱ ixato̱ʼónírara, ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ viíní keʼéra chiñu ña̱ xi̱ndakiʼinra. Ña̱yóʼo chindeétáʼantu xíʼin miíyó ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnukayó Jehová ta saátu ña̱ va̱ʼa kandíxa inkana miíyó.

6. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Tíquico ña̱ va̱ʼaní xi̱kitáʼanra xíʼin ta̱ Pablo?

6 Ná kotoyó ndáaña ke̱ʼé ta̱ Tíquico, ta̱yóʼo va̱ʼaní xi̱kitáʼanra xíʼin ta̱ Pablo ña̱kán va̱ʼaní xi̱kandíxa ta̱ Pablo ta̱yóʼo. Tá nda̱kasina ta̱ Pablo veʼera, xi̱ndaa-inira ta̱ Tíquico ña̱ chindeétáʼanra xíʼinra ta ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ra “ta̱ nda̱kúní íyo ini xíʼin tátayó Jesús” (Efes. 6:21, 22). Va̱ása níxindaa kuití inira ta̱ Tíquico ña̱ ndataxira carta ndaʼa̱ na̱ hermano na̱ ñuu Éfeso xíʼin na̱ ñuu Colosas, chi saátu xi̱kandíxa ta̱ Pablo ta̱yóʼo ña̱ chika̱a̱ra ndee̱ xíʼin na̱ hermano ta sandíkora-inina. Tá ke̱ʼé ta̱ Tíquico saátu kéʼé na̱ hermanoyó tiempo vitin, chi nda̱kúní-inina ta kándíxaníyóna ta na̱yóʼo chíndeétáʼannína xíʼinyó ña̱ sakúaʼakayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Col. 4:7-9).

7. ¿Ndáa yichi̱ va̱ʼaní kúú ña̱ chínúu na̱ anciano xíʼin na̱ siervo ministerial nu̱úyó ti̱xin congregación?

7 Tiempo vitin chíndayáʼviníyó chiñu ña̱ kéʼé na̱ anciano xíʼin na̱ siervo ministerial, chi va̱ʼaní ndáa-iniyó na̱ hermano yóʼo. Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Daniel, ta̱ Hananías xíʼin ta̱ Tíquico, viíní kéʼéna chiñuna. Tá kúú tá ku̱a̱ʼa̱nyó reunión ña̱ xíyo ma̱ʼñú semana, kándíxanívayó ña̱ xa̱a̱ nda̱taxina asignación ndaʼa̱ ndiʼi na̱ hermano na̱ ya̱ʼa ti̱xin reunión. Ta na̱ anciano yóʼo táxinína tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ ndiʼi na̱ hermano xíʼin na̱ hermana ña̱ viíní káʼvina tá kúma̱níka ya̱ʼana ti̱xin reunión. Ta saátu tá káʼa̱nyó xíʼin na̱ káʼviyó xíʼin ña̱ ku̱ʼu̱nna reunión xíʼinyó ña̱ xíyo sábado á domingo, kándíxavayó ña̱ ku̱ʼu̱n iin ta̱ taxi discurso. Saátu kándíxavayó ña̱ koo tutu ña̱ kuniñúʼuyó ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ña̱kán kándíxaníyó na̱ hermano yóʼo saáchi nda̱kúní-inina ta chíndeétáʼannína xíʼinyó, ña̱kán táxiníyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ra xa̱ʼa̱ na̱ hermanoyó. Soo, ¿ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱yó ña̱ va̱ʼa kandíxa na̱ hermanoyó miíyó?

NÁ VA̱ÁSA NATÚʼUNYÓ XÍʼIN INKANA XA̱ʼA̱ ÑA̱ VA̱ÁSA XÍNIÑÚʼU KUNDA̱A̱-ININA XA̱ʼA̱

8. ¿Nda̱saa kivi na̱ʼa̱yó ña̱ ndíʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ inkana? (Proverbios 11:13).

8 Kúʼvi̱ní-iniyó xíniyó na̱ hermanoyó ta ndíʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼona. Soo xíniñúʼu xíʼin ki̱ʼva keʼéyó ña̱yóʼo, ta va̱ása xíniñúʼu kakayó natúʼunyó xa̱ʼa̱na tá íyo iin ña̱ na̱túʼunna xíʼinyó. Saá xi̱kuu ti̱xin congregación tá siglo nu̱ú, ni̱xi̱yo na̱ xi̱ka̱ʼa̱n ña̱ vatá xa̱ʼa̱ inkana ta xi̱ndi̱ʼi̱ní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼé inkana, ta xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxi̱xiniñúʼu ka̱ʼa̱nna (1 Tim. 5:13). Miíyó va̱ása kúni̱yó kooyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo na̱kán. Ná ndakanixi̱níyó ña̱ na̱túʼun na̱ hermanoyó xíʼinyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa, ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ña̱ va̱ása natúʼunyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ña. Tá kúú, iin ñá hermana na̱túʼunñá xíʼinyó ña̱ ndeéní ndóʼoñá á na̱túʼuntuñá xíʼinyó ña̱ yáʼañá nu̱ú iin tu̱ndóʼo, ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinyó ña̱ va̱ása xíniñúʼu natúʼunyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Xíniñúʼu ixato̱ʼóvayó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinyó (kaʼvi Proverbios 11:13). * * ¿Ama kǒo kivi natúʼunyó xa̱ʼa̱ inkana?

9. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kandíxatáʼanyó ti̱xin veʼeyó?

9 Xa̱ʼa̱ na̱ veʼeyó. Va̱ása xíniñúʼu natúʼunyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ sava ña̱ kúu ti̱xin veʼeyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ta̱ hermano: ñá síʼira kéʼéñá iin ña̱ʼa ña̱ sáku̱a̱ku̱ní miíra, soo va̱ása kakavíra natúʼunra xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé ñáyóʼo. Chi xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínirañá, va̱ása keʼévíra iin ña̱ʼa ña̱ kivi sákukaʼan nu̱úñá á ña̱ kivi sakúsuchí-iniñá (Efes. 5:33). Saátu na̱ íyo se̱ʼe xíniñúʼu ndakaʼánna ña̱ na̱ va̱lí se̱ʼena kútóonína ña̱ vií ná keʼéna xíʼinna. Xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ása sakúkaʼanvína nu̱úna ta natúʼunna xíʼin inka na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé na̱ va̱lí yóʼo (Col. 3:21). Ta saátu na̱ va̱lí xíniñúʼu sakúaʼana ña̱ va̱ása xíniñúʼu natúʼunna xa̱ʼa̱ sava ña̱ ndóo na̱ veʼena, chi kivi sakúkaʼanna nu̱úna (Deut. 5:16). Tá ndiʼina chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ va̱ása nátúʼunna xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼo na̱ veʼena, va̱ʼaní kitáʼan ndiʼina.

10. ¿Ndáaña kéʼé na̱ ndixa kúú migoyó? (Proverbios 17:17).

10 Xa̱ʼa̱ na̱ migoyó. Sava yichi̱ nátúʼunyó xíʼin na̱ migoyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndóoyó. Soo savayó íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ natúʼunyó xa̱ʼa̱ña xíʼin inkana, saáchi va̱ása kúúmiíyó costumbre ña̱ natúʼunyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoyó. Tá na̱túʼunyó xíʼin iin na̱ migoyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoyó ta so̱ndíʼi ku̱nda̱a̱-iniyó ña̱ na̱túʼunna xíʼin inkana, va̱ása va̱ʼa níkuniyó. Soo kúsi̱íníva-iniyó tá íyo iin na̱ migoyó na̱ kivi natúʼunyó xíʼin xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ndóʼoyó, ta va̱ása natúʼunna xíʼin inkana. Na̱yóʼo kúú na̱ ndixa kúú migoyó (kaʼvi Proverbios 17:17). *

Na̱ anciano va̱ása nátúʼunna xíʼin na̱ veʼena xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása xíniñúʼu kunda̱a̱-ini na̱kán xa̱ʼa̱. (Koto párrafo 11). *

11. a) ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ na̱ anciano xíʼin ñá síʼina ña̱ kivi kandíxa inkanana? b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ kéʼé iin ta̱ anciano ta̱ va̱ása nátúʼun xa̱ʼa̱ na̱ hermano xíʼin na̱ veʼera? (Koto na̱ʼná).

11 Xa̱ʼa̱ na̱ hermanoyó. Na̱ anciano na̱ va̱ása nátúʼun xa̱ʼa̱ iin ña̱ na̱túʼun iin na̱ hermano xíʼinna, íyona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin veʼe nu̱ú kivi chise̱ʼé na̱ yiví miína tá káni ta̱chí (Is. 32:2). Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kivi natúʼunyó xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoyó chi kándíxaníyó ña̱ va̱ása natúʼunna xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ na̱túʼunyó xíʼinna. Ta saátu va̱ása íxandúxayó xíʼinna ña̱ natúʼunna xíʼinyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa ña̱ va̱ása xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱. Ta saátu chíndayáʼviníyó ñá síʼi na̱ anciano, saáchi va̱ása íxandúxaná xíʼin yiíná ña̱ natúʼunra xíʼinná xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása xíniñúʼu kunda̱a̱-ininá xa̱ʼa̱. Iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ va̱ása nátúʼun na̱ anciano xíʼin ñá síʼina xa̱ʼa̱ ña̱ nátúʼun na̱ hermano xíʼinna. Ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱n ñá síʼi iin ta̱ anciano: “Táxiníi̱ tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ yiíi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása nátúʼunra xíʼi̱n xa̱ʼa̱ na̱ hermano na̱ xáʼa̱nra xítora á na̱ xíniñúʼu ndakiʼin iin consejo, ni ki̱vi̱ na̱ hermano kán va̱ása káʼa̱nra xíʼi̱n. Ta saátu táxiníi̱ tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ yiíi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása nátúʼunra xíʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼo na̱ hermano. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ʼaní kítáʼi̱n xíʼin ndiʼi na̱ hermano. Ta tá nátúʼi̱n xíʼin yiíi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼi̱ á ndáa ki̱ʼva kúnii̱ kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ va̱ása natúʼunra xíʼin inkana xa̱ʼa̱ña”. Ndiʼiyó kúni̱yó ná kandíxa inkana miíyó. Ná kotoyó u̱ʼu̱n ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ keʼéyóña.

NÁ CHIKA̱A̱YÓ NDEE̱ ÑA̱ VA̱ʼA KANDÍXA INKANA MIÍYÓ

12. Ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanña xíʼinyó?

12 Tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ hermanoyó saá kúú ña̱ kivi kandíxana miíyó. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ xíniñúʼu keʼéyó: ña̱ kuʼvi̱ní-iniyó kuniyó Jehová ta saátu ña̱ kuʼvi̱ní-iniyó kuniyó na̱ yiví (Mat. 22:37-39). Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-iniyó xíniyó Jehová kúú ña̱ kúni̱yó kooyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo miíra, chi iinlá ta̱yóʼo kúú ta̱ kivi kandíxayó saáchi va̱ása nátúʼunra xa̱ʼa̱yó xíʼin inkana. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-iniyó xíniyó na̱ hermanoyó, va̱ása nátúʼunyó xa̱ʼa̱na xíʼin inkana. Ña̱kán nda̱a̱ ni iin yichi̱ ná va̱ása sakúsuchíyó-inina á sakúkaʼanyó nu̱úna (Juan 15:12).

13. Ña̱ vitá koo iniyó, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanña xíʼinyó?

13 Ña̱ vitá koo iniyó chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxa inkana miíyó. Na̱ hermano na̱ vitá-ini, va̱ása ndi̱ku̱n nátúʼunna xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ xíni̱na ña̱ va̱ʼa ná ndakanda̱-inina na̱kán (Filip. 2:3). Ta va̱ása náʼa̱na ña̱ xíni̱na xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní ta va̱ása kivi natúʼunna xa̱ʼa̱ña. Ta saátu tá kúúyó na̱ vitá-ini va̱ása kakayó natúʼunyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ ndákanixi̱ní miíyó, tá kúú ña̱ kǒo va̱xi nu̱ú Biblia á ña̱ kǒo va̱xi nu̱ú tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱.

14. Ña̱ vií ndakanixi̱níyó, ¿ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanña xíʼinyó?

14 Ña̱ vií ndakanixi̱níyó kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ama kúú ña̱ ka̱ʼa̱nyó ta ama kúú ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó (Ecl. 3:7). Sava ñuu káʼa̱nna ña̱yóʼo: “Tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó táki̱ʼva íyo plata saá íyoña ta tá ndási yuʼúyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa táki̱ʼva íyo oro saá íyoña”. Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña, ña̱ va̱ʼaka kúú ña̱ kasi yuʼúyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa nu̱úka ña̱ natúʼunyó xa̱ʼa̱ña. Proverbios 11:12 káchiña: “Na̱ ndátu xíʼin ña̱ káʼa̱nna, kúúmiína ña̱ ndíchi”. Ná kotoyó ndáaña kéʼé iin ta̱ anciano, ta̱ káʼa̱nna xíʼin ña̱ ku̱ʼu̱nra chindeétáʼanra xíʼin inka congregación ña̱ ndasaviína iin ku̱a̱chi ña̱ ndeéní. Ña̱yóʼo káʼa̱n inka ta̱ anciano xa̱ʼa̱ra: “Ta̱ hermano yóʼo kíʼinníra kuenta ta va̱ása nátúʼunra xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéra tá xáʼa̱nra chíndeétáʼanra xíʼin na̱ inka congregación”. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ saá kéʼé ta̱ hermano yóʼo, na̱ kúú anciano xíʼinra ti̱xin congregación íxato̱ʼónínara chi kúnda̱a̱-inina ña̱ va̱ása natúʼunra xa̱ʼa̱ ña̱ kúu ti̱xin congregación.

15. Ña̱ vií keʼéyó ndiʼi ña̱ʼa, ¿ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanña xíʼinyó? Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ iin ejemplo.

15 Ña̱ vií keʼéyó ndiʼi ña̱ʼa chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxa inkana miíyó. Na̱ yiví na̱ káʼa̱n nina ña̱ nda̱a̱, va̱ása yo̱ʼvi̱ xáa̱yó kándíxayóna. (Efes. 4:25; Heb. 13:18). Ná ndakanixi̱níyó ña̱ iin ta̱ hermano viíníka kúni̱ra taxira discurso. Ña̱kán káʼa̱nra xíʼin iin ta̱ migora ña̱ ná kuniso̱ʼorara ta ná ka̱ʼa̱nra xíʼinra ndáaña kivi viíka keʼéra. Soo, ¿ndáa ta̱ migora kúú ta̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin? ¿Á ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ ka̱ʼa̱n xíʼinra ña̱ xa̱a̱ va̱ʼaní táxira discurso? ¿Á ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ ka̱ʼa̱n xíʼinra ña̱ kivi viíka keʼéraña? Kúnda̱a̱va-iniyó ndáa ta̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin. Tu̱ʼun Ndióxi̱ káchiña: “Va̱ʼaníka ña̱ ná taxina consejo ndaʼa̱yó, nu̱úka ña̱ va̱ása na̱ʼa̱na ña̱ kúni̱na xínina miíyó. Na̱ va̱ʼaní kúú migoyó, va̱ʼaní consejo táxina ndaʼa̱yó ni sava yichi̱ kǒo kútóoyoña” (Prov. 27:5, 6). Sana ixayo̱ʼvi̱vaña xíʼinyó ndakiʼinyó iin consejo ña̱ táxi iin na̱ migoyó ndaʼa̱yó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa, soo va̱ʼaníva chindeétáʼanña xíʼinyó tá ná kundiku̱nyóña.

16. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ Proverbios 10:19 ña̱ ndáyáʼviní ka̱ʼnu̱-iniyó?

16 Ndáyáʼviní ña̱ ka̱ʼnu̱-iniyó, saáchi chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxa inkana miíyó. Tá kúni̱yó kixáʼayó ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ inkana, ña̱ ka̱ʼnu̱-iniyó kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása keʼéyóña (kaʼvi Proverbios 10:19). * Iin ña̱ kivi ixayo̱ʼvi̱ xíʼinyó ña̱ kǒo natúʼunyó xa̱ʼa̱ inkana kúúña tá xíniñúʼuyó Internet. Saáchi tá va̱ása kíʼinyó kuenta ndáa ki̱ʼva xíniñúʼuyóña, kivi xaxáyó ña̱ va̱ása xíniñúʼu kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ nu̱ú ku̱a̱ʼání na̱ yiví. Saáchi tá xa̱a̱ xa̱xáyó ña̱yóʼo, va̱ása kivi kasiyó ndáa ki̱ʼva kuniñúʼu inkanaña ta saátu va̱ása kivi ndasaviíyó ña̱ ke̱ʼéyó. Ta saátu ña̱ ka̱ʼnu̱-iniyó chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása natúʼunyó xa̱ʼa̱ na̱ hermanoyó xíʼin na̱ sáa̱-ini xíni miíyó. Ta ña̱yóʼo kivi kuuña tá ndáka̱tu̱ʼun na̱ policía miíyó xa̱ʼa̱ na̱ hermanoyó, ñuu nu̱ú va̱ása xíínna taxina ña̱ natúʼunyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tá kúu ña̱yóʼo, consejo yóʼo kivi chindeétáʼanña xíʼinyó: “Ndakasii̱ yuʼíi̱ ña̱ va̱ása ka̱ʼi̱n ni iin ña̱ʼa” (Sal. 39:1). Ná na̱ʼa̱yó ña̱ kivi kandíxa inkana miíyó, tá kúú na̱ veʼeyó, na̱ migoyó, na̱ hermanoyó á nda̱a̱ ndáaka inka na̱ yiví. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, ndáyáʼviní ka̱ʼnu̱-iniyó.

17. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼaníka kandíxatáʼanyó ti̱xin ña̱ congregación?

17 Kúsi̱íní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱na Jehová miíyó ña̱ kutáʼanyó xíʼin na̱ ñuura, na̱ kúʼvi̱ní-ini xínitáʼan ta kándíxatáʼanna. Ndiʼiyó xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ʼa kandíxa na̱ hermano miíyó. Tá iin tá iinyó ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kuʼvi̱-iniyó kunitáʼanyó, ña̱ vitá koo iniyó, ña̱ vií ndakanixi̱níyó, ña̱ vií keʼéyó ndiʼi ña̱ʼa xíʼin ña̱ ka̱ʼnu̱-iniyó, saá kúú ña̱ va̱ʼaníka kandíxatáʼanyó ti̱xin ña̱ congregación. Ná kundiku̱nyó yichi̱ Jehová Ndióxi̱yó, ta ná ndakundeéyó na̱ʼa̱yó ña̱ kivi kandíxa inkana miíyó.

YAA 123 Ná kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱n Jehová

^ Tá kúni̱yó ña̱ ná kandíxa inkana miíyó, siʼna miíyó ná na̱ʼa̱ ña̱ kivi kandíxana miíyó. Nu̱ú artículo yóʼo ndakaʼányó nda̱chun ndáyáʼviní kandíxa táʼanyó, ta saátu sakúaʼayó ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa kandíxa inkana miíyó.

^ Proverbios 11:13: “Na̱ vatá xíkana nátúʼunna xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱, soo na̱ nda̱kú íyo ini va̱ása nátúʼunna xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱”.

^ Tá ku̱nda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ iin na̱ hermano ña̱ ni̱ki̱ʼvina iin ku̱a̱chi ndeé, ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinna ña̱ ná natúʼunna xíʼin na̱ anciano ta na̱kán chindeétáʼanna xíʼinna. Tá va̱ása xíínna natúʼunna xíʼin na̱ anciano, miíyó kúú na̱ xíniñúʼu natúʼun xa̱ʼa̱na saáchi kúni̱yó nda̱kú koo iniyó xíʼin Jehová ta saátu xíʼin na̱ congregación.

^ Proverbios 17:17: “Na̱ ndixa kúú migoyó ndiʼi tiempo kúʼvi̱-inina xínina miíyó, tá íyo tu̱ndóʼo nu̱úyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ñaniyó á ku̱ʼvayó saá íyona xíʼinyó”.

^ Proverbios 10:19: “Na̱ ku̱a̱ʼání káʼa̱n kíxáʼa káʼa̱nna tu̱ʼun ña̱ va̱ása va̱ʼa, soo na̱ xáʼnu̱-ini xíʼin ña̱ káʼa̱nna va̱ʼaní ndákanixi̱ní na̱yóʼo”.

^ ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ anciano yóʼo, va̱ása nátúʼunra xíʼin na̱ veʼera xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ ke̱ʼéra xíʼin inka ta̱ anciano.