Skip to content

Skip to table of contents

ONDOOFENITOLI

Mi e piisii fu leli sabi Yehofa, anga fu yeepi taawan fu sabi en

Mi e piisii fu leli sabi Yehofa, anga fu yeepi taawan fu sabi en

MI KIYA na Ameekankondee a wan peesi den e kai Easton, aini a foto di den e kai Pennsylvania. Mi be wani go a universiteit, neen meke mi be lobi sani fu sikoo. Mi be e kisi hei cijfer gi den moo pelensipali vak. Mi be wani toon wan pelensipali sama aini a kondee. Aini a yali 1956 wan olikanisâsi di e feti gi a leti fu sama be gi mi 25 Ameekan dala fu di mi be kisi a moo hei cijfer fu ala den taa baaka pikin. Ma bakaten, mi kengi pakisei. Meke mi taigi saide mi be wani du wan taa sani anga mi libi.

MI LELI SABI YEHOFA

Aini den yali baka 1940, mma anga nda be bigin sutudeli Beibel anga den Yehofa Kotoigi. Bakaten den á be e sutudeli moo, ma toku u be e fende den Wakititolen anga den Ontwaakt! ete. Aini 1950 u go a wan gaan konkelesi di be holi a New York.

Baka a konkelesi de, Baala Lawrence Jeffries bigin kon leli u. A be wani yeepi mi fu kon sabi Yehofa. Biginbigin mia be e fusutan saide den Yehofa Kotoigi á be e mumui aini politiki. Mia be fende en bun taki den á be wani feti gi den kondee. Mi taigi a baala ya taki efu ala sama aini Ameekan be taki den naw feti gi a kondee, da feyanti be o puu a hii kondee a wi ana. Ma Baala Jeffries ati á weli a mi. A akisi mi taki: ‘Meke u taki ala sama na Ameekan be e dini Yehofa Gadu. Sai denki a be o du efu feyanti be o kon feti anga u?’ A fasi fa a be taki anga mi yeepi mi fu si taki mia be e denki bun. Neen meke mi be wani sabi moo.

Di mi be e dopu

Mi bigin leisi den gaandi Wakititolen anga Ontwaakt! di mma be abi a osu. A omen yuu langa mi be e sidon leisi den buku ya. Bakaten mi be kon si taki a disi na a waaleiti. Neen meke mi taigi Baala Jeffries taki a sa sutudeli Beibel anga mi. Mi be bigin go a den komakandaa tu. Mi be lobi den sani di mi be e leli, neen meke mi toon wan peleikiman fu a bun nyunsu. Di mi fusutan taki ‘a gaan dei fu Yehofa koosube’, a sani de kengi mi hii libi (Sef. 1:14). Mia be wani go a universiteit moo, bika mi be wani yeepi taa sama fu fusutan a Beibel.

Mi kaba sikoo a 13 yuni 1956. Dii dei baka di mi kisi mi dipoloma, neen mi dopu a wan kelen komakandaa. Mi teke a okasi di mi fende fu leli sabi Yehofa, anga fu yeepi taawan fu sabi en. Mia be sabi taki a so Yehofa be o belesi mi di mi du a sani ya.

MI LELI OMEN SANI DI MI TOON WAN PIONILI, MI LELI TAAWAN TU

Baka sigisi mun di mi dopu, neen mi bigin anga a pioniliwooko. Wan artikel aini a Kownukondee Diniwooko fu december 1956 be taki: ‘I si enke i sa go yeepi a pe moo peleikiman de fanowdu?’ Mi be e fii enke anga mi a be e taki. Mi be wani yeepi paati a bun nyunsu a den peesi pe moo peleikiman be de fanowdu.​—Mat. 24:14.

Mi foloisi go a Edgefield, wan peesi a Carolina. A tu baala anga tu sisa namo be de aini a kemeente ape. A mi be meke du fu feifi peleikiman. Aini wan baala osu u be e holi komakandaa. Mi be e wooko 100 yuu ala mun. A mi be e teke fesi te u be e go peleiki. Mi be e holi lezing aini a kemeente tu. Den wooko be ipi te. Ma o moo mi be e wooko aini a kemeente, o moo mi be e si fa Yehofa be e gi mi leli.

Wan uman di mi be e leli be abi wan kiin-osu a Johnston wan foto di be de koosube a pe mi be e tan. A be lobi sama. Mi be poolo te di a meke mi be e wooko gi en. Mi be abi a wooko fanowdu. A be e meke u holi komakandaa aini wan pikin osu fi en.

Bakaten mi be fende wan pionili paa. Baala Jolly Jeffries, a boi fu a baala di sutudeli Beibel anga mi foloisi komoto a Brooklyn, New York, fu kon yeepi u. Mi anga en be e tan aini wan pikin wagi osu di wan baala be leni u.

A ten de a be taanga fu fende wan wooko di be e pai bun na a pisi pe mi be e tan. Te i be wooko wan dei, son yuu a tu efuso dii Ameekan dala namo den be e gii. Mi sabi ete taki wan leisi mi go a wenkii anga a lasiti moni di mi be abi. Mi bai nyanyan anga ala. Di mi komoto aini a wenkii, neen wan man waka kon a mi, neen a akisi mi taki: ‘I wani wooko gi mi? Mi o pai yu wan Ameekan dala wan yuu.’ A wooko fi en be o teke dii dei. Mi be mu kiin wan peesi pe den be e meke osu gi en. Mi be si kiin taki a Yehofa be yeepi mi fu mi be tan yeepi a Edgefield. Mi be man go na a gaan konkelesi di be holi a New York aini 1958.

A toow dei fu u

Wan moin sani pasa na a du fu tu dei fu a konkelesi. Mi miti wan sisa den e kai Ruby Wadlington. A sisa ya be e du a pioniliwooko na a kemeente a Gallatin, aini a foto Tennessee. U tu man be wani du a zendeling wooko, neen meke u go na a takimakandaa di den be e holi anga den sama di wani du a wooko ya. Bakaten u bigin sikiifi biifi gi useefi. Den baala be kai mi fu go holi wan lezing a kemeente Gallatin. Baka a lezing neen mi akisi Ruby efu a wani toow anga mi. Bakaten mi foloisi go a Ruby kemeente, neen u toow aini a yali 1959.

MI LELI OMEN SANI AINI A KEMEENTE, MI LELI TAAWAN TU

Di mi be abi 23 yali, den be poti mi enke fesiman fu den owluman aini a kemeente a Gallatin. Aw na a fosi kemeente di baala Charles Thompson be kon luku enke kelen owluman. A baala ya be lai ondoofeni, ma toku a be e akisi mi san den baala anga sisa abi fanowdu. A akisi mi tu fa den taa kelen owluman be e yeepi den baala anga sisa. A sani ya leli mi taki a bun fu e akisi taawan sani. A bun fu ondoosuku sani bun fosi mi du wan sani tu.

Aini mei 1964, mi be fende a gaandi fu go na a owluman sikoo di be holi a Zuidse fu Lansing a New York. Den baala di be e gi leli na a sikoo ya yeepi mi fu si taki a omen sani de aini Beibel di mi sa ondoosuku.

MI LELI OMEN SANI DI MI DU A KELEN WOOKO ANGA DISTRICT-OPZIENER WOOKO, MI LELI TAAWAN TU

Aini yanuari 1965 mi anga Ruby fende a gaandi fu du a kelen wooko. A wan gaan peesi u be e du a kelen wooko. Te u be bigin a Knoxville, da u be e naki teke a se fu Tennessee. Beina u be e doo te a Richmond, Virginia. U be e go luku den kemeente a Noord Carolina, Kentucky, anga West Virginia. A den kemeente pe baaka man be de wawan u be e go. A ten de, baakaman anga weti man á be e mokisa na a Zuidse fu Ameekankondee. Den baala anga sisa di u be e go luku a be pootiman. Neen meke u be e paati san wi abi anga den. Wan baala di be du a kelen wooko omen yali kaba, be taigi mi wan sani di be yeepi mi fu du a kelen wooko moo bun. A be taki: ‘Te i go aini wan kemeente, ya mu go a den baala anga sisa enke ya basi. I mu de enke wan baala gi den. Efu den e fii taki yu a den baala, yo poi yeepi den.’

Di u be go luku wan pikin kemeente, Ruby bigin wan sutudi anga wan yonkuu uman di be abi wan meisyo fu wan yali. Nawan sama á be de fu sutudeli anga en go doo, neen meke Ruby be e sutudeli anga en anga email. Di u go luku a kemeente baka, a uman ya be kon na ala den komakandaa. Bakaten tu spesuutu pionili be kon aini a kemeente, neen den sutudeli go doo anga a uman ya. Aa langa baka dati neen a dopu. Baka wan sani fu 30 yali aini 1995 u be de a Betel a Patterson. Di Ruby de ape, neen wan yonkuu sisa kon taki anga en. A taigi en taki neen a be a beibi fu a uman di a be e sutudeli Beibel anga en. A sisa ya anga en man be kon na a Gileyad sikoo. Disi a du fu 100 leisi di a sikoo ya be holi.

A Florida na a du fu tu kelen di den baala sende u go. A ten de u be abi wan wagi fanowdu. U be fende wan bunkopu wan bai, ma wa lei en langa seefi fosi a wataapompu booko. Wa be abi moni moo fu seeka en, neen meke mi telefon wan baala, neen mi akisi en efu a sa yeepi u. Di mi telefon en, neen a sende wan fu den wookoman fi en kon seeka a wagi gi u. A taigi u taki aa de fu u pai. Ma a ná dati wawan, a gi u moni tu. U si kiin taki Yehofa e solugu den sama di e dini en. U si tu taki u mu e yeepi taawan te den fuka.

Te u be go a den kemeente u be e tan anga den baala anga sisa. A so u meke omen mati. Wan leisi di u go luku wan kemeente, mi be e sikiifi a pampila fu a kemeente di mi be mu sende go na a beikantoo. Di mi sikiifi doo wan pisi, neen mi fika a pampila aini a masini. Di mi daai kon baka, neen mi si taki a boi fu den di be abi dii yali piiti a pampila. A omen yali langa mi deegi a boi anga toli de.

Aini 1971 den baala gi mi a gaandi fu du a district opziener wooko aini New York. U be dyombo te di u fende a gaandi ya. Di u go anda, a 34 yali namo mi be abi. Den baala anga sisa poolo anga u te. A mi a be a fosi baakaman di be de district opziener.

Di mi be e du a district opziener wooko, a be de wan gaandi gi mi fu leli taawan fu Yehofa a den kelen komakandaa. A omen fu den kelen owluman be abi ondoofeni moo mi. Wan fu den na a baala di be holi a dopu lezing fu mi. Wan taawan, a baala Theodore Jaracz. A baala ya be toon wan fu den baala di e tii a wooko a hii goontapu bakaten. Mi be e miti tu anga baala di be e wooko a Betel a Brooklyn. Den baala ya seefi be lai ondoofeni. Ai bigi gi mi taki den kelen owluman, anga den taa baala di be e wooko a Betel yeepi mi fu mia feele fu du a wooko fu mi. Den baala ya be lobi den baala anga sisa. Den be e holibaka gi a olikanisâsi anga den hii ati tu. Fu di den be abi sakafasi, meke a be makiliki gi mi fu du a district opziener wooko te mi be doo aini a kemeente fu den.

MI GO AINI A KELEN WOOKO BAKA

Aini 1974 den baala di e tii a wooko poti wantu kelen owluman fu du a district opziener wooko. Neen meke mia be abi fu du a wooko de moo. Den gi mi a gaandi fu du a kelen wooko na a Zuidse fu Carolina. A ten de baakaman anga bakaa be sa kon makandaa aini den kemeente anga den kelen komakandaa. Ná pikin poolo den baala anga sisa poolo di a sani ya pasa.

Na a kaba fu 1976, den baala gi mi a gaandi fu du a kelen wooko na a se fu Georgia, na a pisi fu Atlanta anga Columbus. Mi sabi ete taki feifi baaka pikin be dede fu di sama be boon a osu fu den. A mi be mu holi a beli lezing. A be moin fu si fa tyaipi baaka baala anga sisa, anga bakaa baala anga sisa be kon na ati-osu fu holibaka gi a mma anga a dda fu den pikin ya. Mi si fa den soi tuutuu lobi gi a osufamii ya. Mi si taki efu we soi taki we booko wi ede anga u baala anga sisa, wo man pasa ala sowtu tesi.

DEN SANI DI MI LELI A BETEL

Aini 1977, den baala akisi u fu go yeepi anga wan wooko wantu mun a Brooklyn Betel. Di u kaba anga a wooko, neen tu fu den baala di e tii a wooko a hii goontapu akisi mi anga Ruby efu u wani tan wooko a Betel. U piki den taki u wani.

A 24 yali langa mi wooko na a Dienstafdeling. A omen akisi sama e sende kon na a kantoo ya. Son yuu aa makiliki fu piki den akisi ya. Aini ala den yali ya, den baala di e tii a wooko e soi u faw sa wooko anga den leli fu Beibel te we piki den akisi ya. Te we seeka sikoo gi den kelen owluman, den owluman anga den pionili, anga denseefi sani ya we wooko tu. Den sikoo ya e yeepi omen baala anga sisa fu taanga den biibi. A sani ya e taanga a olikanisâsi tu.

Fanafu 1995 te anga 2018, u be abi a gaandi fu go luku wantu beikantoo fu gi den taanga-sikin. Fosi den be e kai a wooko ya zone-opziener. Te u be go a den beikantoo, da mi e taki anga a Beikantoo Komte, den Betel wookoman anga den zendeling fu gi den taanga-sikin. Mi be e yeepi den anga san den abi fanowdu tu. Mi anga Ruby e fende taanga-sikin tu te den e gi u den ondoofenitoli fu den. A so u be fende taanga-sikin di u be go a Rowanda aini a yali 2000. Tyali kisi u te, di u yee san be miti den baala anga sisa anga a Betel famii aini 1994. Aini a yali de den Hutu anga den Tutsi lo be e kii denseefi aini a kondee. A omen sama fu den baala anga sisa dede aini a feti de. Ma winsi fa den sani ya miti den, den holidoo. Den soi taki den biibi taanga. A howpu di wi abi be e yeepi den fu piisii winsi fa a ogii ya miti den.

Di u toow 50 yali

Nownow mi anga Ruby pasa 80 yali. A wan sani fu 20 yali langa mi be de aini a Beikantoo Komte fu Ameekankondee. Mia fende a okasi fu go a universiteit, ma toku mi fende a moo bun leli di de. A fu teego mi o fende wini fu den sani di Yehofa anga a olikanisâsi fi en leli mi. Mi abi a okasi fu leli taawan den sani ya tu (2 Kor. 3:5; 2 Tim. 2:2). Mi si fa den leli fu Beibel yeepi sama fu kengi den libi. Mi si tu taki den leli ya yeepi den fu toon mati anga a Sama di meke den (Yak. 4:8). Solanga mi anga Ruby fende a okasi we gi taawan taanga-sikin fu teke en fu bigi taki den abi a okasi fu fende leli fu Yehofa. A wan gaandi den abi tu fu leli taawan fu kon sabi Yehofa. A den sani ya a den moo pelensipali gaandi di den sama di e dini Yehofa abi.