Kɔ no mu nsɛm no do

Kɔ no mu nsɛm a wɔahyehyɛ no do

ASETSENA MU NSƐM

M’enyi Agye Dɛ Mesua Jehovah Ho Adze Na Medze Akyerɛkyerɛ Nkorɔfo

M’enyi Agye Dɛ Mesua Jehovah Ho Adze Na Medze Akyerɛkyerɛ Nkorɔfo

WƆTSETSEE me wɔ Easton, Pennsylvania, U.S.A. Nna botae a osi m’enyi do nye dɛ mobɔkɔ skuulpɔn ama daakye maabɛyɛ nyimpa tsitsir. Nna mepɛ adzesua, ntsi nna meyɛ adze wɔ science na maths mu. Afe 1956 mu no, ahyehyɛdze bi a wɔbɔ nkorɔfo fahodzi ho ban kyɛɛ me dɔla 25. Nna wɔdze robɔ m’abaw do dɛ, ebibifo a wɔwɔ mo skuul no, emi na meyɛɛ adze kyɛɛn obiara. Naaso ekyir yi, mesesaa botae a nna osi m’enyi do no. Ebɛnadze ntsi a?

MBRƐ MISII HUN NOKWAR NO

Jehovah Adasefo hyɛɛ ase nye m’awofo suaa adze wɔ 1940 mfe no mu. Odur beebi no, m’awofo gyaa adzesua no. Naaso, nna me maame da ho ara gye Ɔweɔn-Aban na Nyan! magazine ahorow no bi. Afe 1950 mu no, wɔyɛɛ amanaman ntamu ehyiadzi bi wɔ New York City, na hɛn ebusua no kɔr bi.

Wowiee ehyiadzi no, Onua Lawrence Jeffries hyɛɛ ase bɛseraa hɛn. Ɔdze sii n’enyi do dɛ ɔbɔboa me ma meesua Bible no. Ahyɛse no, nna menye no nnyɛ adwen dɛ Jehovah Adasefo nnyɛ amanyɛsɛm na wɔnnkɔ sogya so. Ntsi mekaa dɛ, sɛ obiara a ɔwɔ America ka dɛ ɔronnko mma ɔman no a, nkyɛ atamfo bɛgye ɔman no abɔ do. Onua Jeffries nyaa abotar nye me susuu nsɛm ho. Ɔkaa dɛ: “Fa no dɛ Americafo nyina som Nyankopɔn, nna atamfo bi robɔtow ahyɛ hɔn do. Ehwɛ a Nyankopɔn bɛyɛ dɛn?” Nkyerɛkyerɛmu a ɔdze maa me wɔ asɛm yi nye nsɛm afofor ho no maa muhun dɛ dza mereka no nnyi ngyinado biara. Iyi maa m’enyi bɛgyee ho dɛ mubosua nokwar no.

Da a wonumaa me

Megyee ber paa kenkaan Ɔweɔn-Aban na Nyan! a nna me maame aboa ano egu hɔ no. Ekyir yi mubohun dɛ dza murusua no, ɔnoara nye nokwar no, ntsi megyee too mu dɛ Onua Jeffries nye me nsua Bible no. Afei so mehyɛɛ ase kɔr asafo nhyiamu. Mese, nokwar no kaa m’akoma dɛ! Iyi ntsi mehyɛɛ ase kɔr asɛnka so. Aber a mubohun dɛ ‘Jehovah ne da kɛse no abɛn’ no, mesesaa botae a nna osi m’enyi do wɔ asetsena mu no. (Zeph. 1:14) Misii gyinae dɛ moronnkɔ skuulpɔn, mbom medze me ber bɔboa nkorɔfo ma woeesua Bible mu nokwar no.

Muwiee ntoado skuul June 13, 1956, na nda ebiasa ekyir no wonumaa me wɔ ɔmansin ehyiadzi bi ase. Mannda anndwen ho da dɛ gyinae a misii dɛ mubosua Jehovah ho adze na medze dza mesua no akyerɛkyerɛ nkorɔfo no bɛma menya nhyira pii.

MEBƐYƐƐ DAA KWAMPAAFO

Wonumaa me no, abosoom esia ekyir na mebɛyɛɛ daa kwampaafo. Nna asɛm bi wɔ December 1956 Ahendzi Som no mu a wɔato dzin “Can You Serve Where the Need Is Great?” (Ana Ibotum Akɔsom Wɔ Beebi A Wohia Mboa Kɛse?) Nna muhu dɛ meyɛ obi a mubotum etu moho ama. Nna mepɛ dɛ mokɔboa wɔ beebi a wohia Ahendzi adawurbɔfo pii.​—Matt. 24:14.

Mutui kɔr Edgefield wɔ South Carolina. Nna adawurbɔfo baanan pɛ na wɔwɔ asafo a ɔwɔ hɔ no mu. Mekɛkaa ho ma yɛyɛɛ beenum. Nna yɛyɛ asafo nhyiamu wɔ onua kor ne fie. Nna medze ndɔnhwer 100 yɛ asɛnka edwuma no bosoom biara. Nna minnyi adagyer koraa osiandɛ nna midzi enyim wɔ asɛnka edwuma a asafo no yɛ no mu. Nnyɛ ɔno nko, nna meyɛ dwumadzi ahorow pii so wɔ asafo no mu. Enyikasɛm nye dɛ, aber biara a nna mebɛyɛ dwumadzi bi wɔ asafo no mu no, nna minya hokwan sua Jehovah ho adze pii.

Menye ɔbaa bi suaa adze. Nna oebue edwuma bi a wɔyɛ funsie ho ntotoe wɔ Johnston. Ofi hɔ kɔ Edgefield no, ɔkwan nnwar. Ɔmaa me part time edwuma bi ma meyɛe. Afei so, ɔdze dan kakraba bi maa hɛn dɛ yɛmfa nyɛ asafo nhyiamu.

Onua Jolly Jeffries fi Brooklyn, New York bɛkaa moho ma yɛyɛɛ akwampaa edwuma no. Nna ɔyɛ onua a ɔnye me suaa Bible no ne ba. Onua bi maa hɛn trailer, ntsi nna ɔno na yɛda mu.

Beebi a nna yɛwɔ no, sɛ nna eyɛ edwuma a, innya akatua ahen biara. Nna sɛ yɛyɛ edwuma da mu no nyina a, yeenya ara, dɔla ebien anaa ebiasa pɛ. Da kor bi, medze sika a nna aka moho nyina kɔtɔɔ edziban kakra wɔ store bi mu. Mifii store no mu puei ara na papa bi bisaa me dɛ: “Inya edwuma a ebɛyɛ? Dɔnhwer kor biara a edze bɛyɛ edwuma no mubotua wo kaw dɔla kor.” Edwuma a ɔdze maa me nye dɛ medze nda ebiasa besiesie beebi a nna worisi dan. Iyi maa muhun dɛ nna Jehovah pɛ dɛ metsena Edgefield. Ɔwɔ mu dɛ nna minnyi sika ahen biara dze, naaso mutumii kɔr 1958 amanaman ntamu ehyiadzi a wɔyɛe wɔ New York City no bi.

Da a yɛwaree

Ehyiadzi ne da a otsia ebien no, biribi tsitsir bi sii. Mihyiaa Ruby Wadlington; nna ɔyɛ daa kwampaafo wɔ Gallatin, Tennessee. Nna hɛn beenu no enyi gye ho dɛ yɛbɛyɛ asɛmpatserɛw edwuma no bi. Ntsi yɛkɔr nhyiamu a wɔyɛe maa hɔn a wɔpɛ dɛ wɔkɔ Gilead no bi. Ehyiadzi no ekyir no, nna yɛkyerɛw hɛnho nkrataa. Mber bi ekyir no, wɔtoo nsa frɛɛ me ma mekɛmaa bagua mu ɔkasa wɔ Gallatin. Mihyiaa Ruby no, medze too n’enyim dɛ mepɛ dɛ mowar no na ɔgyee too mu. Mutui kɔr Ruby n’asafo mu na yɛwaree wɔ 1959.

MEBƐYƐƐ ASAFO MU PANYIN

Midzii mfe 23 no, wɔpaaw me dɛ asafo somfo (ndɛ wɔfrɛ no mpanyimfo ntamu nkitahodzifo) wɔ Gallatin asafo no mu. Aber a Onua Charles Thompson bɛyɛɛ ɔmansin do hwɛfo no, hɛn asafo no nye asafo a odzi kan a ɔbɔsomee. Nna ɔdze mfe pii asom Jehovah, naaso ɔmaa mekyerɛɛ m’adwen wɔ dza ɔbɔboa enuanom no ho. Afei so, obisaa me ma mekaa dza amansin do ahwɛfo binom yɛ dze boa asafo no ho asɛm kyerɛɛ no. Dza musuae fii no hɔ nye dɛ, ansaana mibedzi asɛm bi ho dwuma no, ɔwɔ dɛ mibisa mu na muhu nokwasɛm a ɔwɔ mu.

Wɔtoo nsa frɛɛ me ma mokɔr Ahendzi Som Skuul wɔ May 1964. Wɔyɛɛ skuul yi wɔ South Lansing, New York. Wɔdze bosoom kor yɛɛ skuul no. Enuanom a wɔhwɛɛ skuul no do no maa minyaa ɔpɛ paa dɛ mubosua Jehovah ho adze pii na maatwe abɛn no yie.

MEKƐYƐƐ ƆMANSIN NA ƆMANTƆW EDWUMA

January 1965 mu no, wɔmaa menye Ruby kɛyɛɛ ɔmansin edwuma. Ɔmansin a yɛkɔsomee wɔ mu no, nna no mu tserɛw paa. Nna ɔhyɛ ase fi Knoxville, Tennessee araa keka kɔ Richmond, Virginia. Nna asafo a wɔwɔ North Carolina, Kentucky, na West Virginia ka ho. Asafo ahorow a mosomee no, nna ebibifo nkotsee na wɔwɔ mu. Siantsir nye dɛ, nna mifi ha mifi ha agye ndwow wɔ United States anaafo afamu. Iyi ntsi, nna ebibifo nye aborɔfo nntum nnhyia mu. Nna enuanom no dzi hia, ntsi yɛnye hɔn a ehia hɔn no kyɛɛ dza yɛwɔ no. Ɔmansin do hwɛfo bi a ɔasom akyɛr dze afotu bi a no hia paa maa me. Ɔkaa kyerɛɛ me dɛ: “Ma enuanom no nhu dɛ eyɛ hɔn nua. Sɛ ekɔ asafo bi mu a, mma nnyɛ woho dɛ ɔwo nye bɔs. Sɛ ibotum aboa enuanom no a, gyedɛ wohu dɛ eyɛ hɔn nua.”

Da kor bi, nna yɛrosom asafo bi a no mu adawurbɔfo nndɔɔ so. Ruby nye ɔbaa bi a ɔwɔ basiaba a oedzi afe kor hyɛɛ Bible adzesua ase. Yerifi hɔ no, nna obiara nnyi hɔ a obotum atoa adzesua no do, ntsi nna ɔbra gye dɛ Ruby noara fa krataakyerɛw do nye ɔbaa no sua adze. Yɛsanee kɔsoom asafo no, ɔbaa no baa asafo nhyiamu a yɛyɛe wɔ dapɛn no mu nyina. Wɔdze nkyerɛbaa beenu a wɔyɛ akwampaafo etsitsir baa dɛm asafo no mu. Wɔnye ɔbaa no toaa adzesua no do na annkyɛr na wonumaa no. Mfe 30 ekyir wɔ 1995 aber a nna yɛrosom wɔ Patterson Bethel no, akataasia bi baa Ruby ne nkyɛn. Ɔkaa dɛ ne maame nye ɔbaa no a Ruby nye no hyɛɛ Bible adzesua ase no. Nna akataasia no nye no kun aba Gilead Skuul ma wɔka adzesua kuw a otsia 100 no ho.

Ɔmansin a otsia ebien a yɛkɔsomee wɔ mu no, nna ɔwɔ Florida ne finimfin afamu. Dɛm aber yi dze, nna no ho ebehia dɛ yenya kaar. Yɛtɔɔ kaar bi a ɔwɔ ahoɔdzen na no bo so wɔ famu. Naaso, dapɛn a odzi kan a yɛtɔɔ kaar no, biribi sɛɛ wɔ engine no mu. Mefrɛɛ onua bi a minyim dɛ obotum esiesie kaar no ama hɛn. Ɔmaa n’edwumayɛfo no mu kor siesiee kaar no maa hɛn, naaso ɔanngye hwee. Asɛm a ɔkae ara nye dɛ, “Mo nua, mma nnhaw woho na menngye wo hwee.” Ɔmaa hɛn sika mpo pee do! Iyi maa yehun mbrɛ Jehovah si hwɛ n’asomfo. Ɔmaa yehun dɛ ɔwɔ dɛ yebue hɛn nsamu kyɛ adze.

Aber biara a yɛbɔkɔ akɔsom asafo bi no, nna yɛtsena enuanom binom hɔn fie. Iyi maa yenyaa anyɛnkofo pii. Da kor bi, nna merekyerɛw report afa asafo bi a masom hɔn ewie ho. Mannkyerɛw ennwie, ntsi murupue no migyaa no wɔ typewriter no mu. Mubodur fie ewimbir no, nna banyimba bi a oedzi mfe ebiasa a ɔwɔ fie hɔ no abobɔ bi egu mu ama me. Mekaa dza ɔyɛe no ho asɛm dze sereew no mfe pii.

Afe 1971 mu no, me nsa kaa krataa dɛ monkɔsom dɛ ɔmantɔw do hwɛfo wɔ New York City. Hɛnho dwuruuw hɛn dɛ! Aber a yɛkɔr hɔ no, nna medzi mfe 34 pɛr. Nna emi nye ɔmantɔw do hwɛfo a odzi kan a ɔyɛ bibinyi wɔ hɔ, na enuanom no dze enyigye gyee me.

Ɔmantɔw do hwɛfo edwuma no maa minyaa hokwan kyerɛkyerɛɛ Jehovah ho adze dapɛn n’ewiei biara wɔ ɔmansin ehyiadzi ase. Dɛm aber no, nna amansin do ahwɛfo no pii wɔ suahu kyɛn me koraa. Hɔn mu kor mpo na ɔmaa m’enuma ho ɔkasa. Hɔn mu kor so nye Theodore Jaracz. Ekyir yi, ɔsoom dɛ Akwankyerɛ Kuw no munyi. Nna enuanom pii so a hɔnho akokwaa wɔ ɔmantɔw no mu a wɔsom wɔ Brooklyn Bethel. Amansin do ahwɛfo na Bethelfo no maa m’ahom kaa moho, na iyi maa m’enyi gyee paa. Mankasa medze m’enyi hun dɛ dɛm enuanom yi ma Nyankopɔn n’Asɛm kyerɛ hɔn kwan na wodzi ahyehyɛdze no n’akwankyerɛ do. Nna wɔbrɛ hɔnho adze na iyi maa ɔyɛɛ mberɛw maa me dɛ mobɔsom dɛ ɔmantɔw do hwɛfo.

MESANEE KƐYƐƐ ƆMANSIN EDWUMA NO

Afe 1974 mu no, Akwankyerɛ Kuw no maa amansin do ahwɛfo binom bɛyɛɛ amantɔw do ahwɛfo. Ntsi, mesanee kɔsoom dɛ ɔmansin do hwɛfo. Dɛm aber yi dze, wɔdze me kɔr South Carolina. Enyigyesɛm nye dɛ, dɛm aber no dze nna yennyi asafo a no mufo yɛ ebibifo nye asafo a no mufo yɛ aborɔfo. Nna hɔn nyina botum aka abɔ mu. Iyi maa enuanom no hɔn enyi gyee.

Afe 1976 n’ewiei mu hɔ no, mokɔsomee wɔ ɔmansin bi mu wɔ Georgia. Nna ɔda Atlanta na Columbus finimfin. Nyimpa bi a wodzi nsɛmbɔn twaa gyaa too fie bi mu ma mbofra beenum bi a wɔyɛ ebibifo wuwui. Mekaa paa dɛ emi na memaa hɔn eyiadze ɔkasa no wɔ esiei hɔ. Hɔn maame no piraa kɛse ma wɔgyee no too asopitsi. Enuanom pii a wɔyɛ ebibifo na aborɔfo dzii akɔnaaba kɛseraa hɔn wɔ asopitsi hɔ kyekyee hɔn werɛ. Muhun dɛ ɔdɔ a enuanom no daa no edzi no yɛ soronko. Sɛ enuanom da ayamuhyehye a ɔtse dɛm edzi a, ɔboa hɔn mfɛfo asomfo ma wɔdze enyimia gyina ɔhaw ahorow ano.

MOKƆSOMEE WƆ BETHEL

Afe 1977 mu no, wɔtoo nsa frɛɛ hɛn dɛ yɛmfa abosoom kakraabi nkɔboa edwuma bi a nna wɔreyɛ wɔ Brooklyn Bethel. Ber a aka kakra ma yeewie edwuma no, Akwankyerɛ Kuw no mufo beenu nye me hyiae. Wɔdze too m’enyim dɛ, aso menye Ruby enyi bɛgye ho dɛ yɛbɔkɔ do asom dɛ Bethel ebusua no mufo? Yɛgyee too mu dɛ yɛbɛyɛ.

Meyɛɛ edwuma wɔ Ɔsom Dwumadzibea hɔ mfe 24. Ɔyɛ dwumadzibea a mpɛn pii no, enuanom a wɔsom wɔ hɔ no boa ma woyi nsɛmbisa a ɔyɛ dzen ano. Mfe pii nye yi, Akwankyerɛ Kuw no dze akwankyerɛ a ofi Bible mu ama. Iyi boa Ɔsom Dwumadzibea no ma woyi nsɛmbisa ahorow ano. Afei so, dɛm akwankyerɛ yi na wɔhwɛ do tsetse amansin do ahwɛfo, asafo mu mpanyimfo, nye akwampaafo. Bio so, aboa nyimpa pii ma wɔaabɛyɛ Christianfo a wɔdze nokwardzi rosom Jehovah. Dza efi mu aba nye dɛ, aboa ahyehyɛdze no ma ɔrokɔ n’enyim.

Ofi 1995 kesi 2018 no, minyaa hokwan kɛseraa Bethel ahorow pii dɛ wiadze nyina edwumayɛbea tsir ananmusinyi. Mber bi a abɛsen kɔ no, nna wɔfrɛ no zone overseer. Nserahwɛ biara mu no, nna menye Nkorbata Egyinatukuw, Bethelfo, nye asɛmpatserɛwfo hyia hyɛ hɔn nkuran, na moboa hɔn wɔ nsɛm bi a ɔkyer hɔn adwen ho. Enuanom binom so kaa hɔn suahu kyerɛɛ menye Ruby, na ɔno hyɛɛ hɛn nkuran paa. Dɛ nhwɛdo no, yɛkɛseraa Rwanda Bethel wɔ afe 2000 mu. Wɔkaa mbrɛ enuanom no nye Bethel ebusua no mufo sii faa nyimpa ekunkumekunkum a ɔkɔr do wɔ ɔman no mu wɔ afe 1994 mu ho asɛm kyerɛɛ hɛn. Iyi kaa hɛn akoma paa. Enuanom pii hɔn adɔfo wuwui. Ɔmmfa ho ɔhaw a enuanom no faa mu no, nna wɔwɔ gyedzi, enyidado na enyigye.

Hɛn 50th anniversary

Yɛrekasa yi, yɛwɔ hɛn mfe 80 mu. Mfe 20 nye yi, masom dɛ United States Nkorbata Egyinatukuw no munyi. Mannkɔ skuulpɔn, naaso Jehovah nye n’ahyehyɛdze no ama menya nwomasua a oye kyɛn biara. Iyi aboa me ma makyerɛkyerɛ nkorɔfo Bible mu nokwar a wobotum enya do mfaso afebɔɔ. (2 Cor. 3:5; 2 Tim. 2:2) Mehu mbrɛ Bible no esi aboa hɔn ma hɔn abrabɔ esi hɔn yie nye mbrɛ wɔnye hɔn Bɔfo no enya ebusuabɔ a no mu yɛ dzen. (Jas. 4:8) Aber biara a menye Ruby hɛn tsebea bɛma hɛn kwan no, yɛhyɛ enuanom nkuran dɛ hokwan a woenya dze rusua Jehovah ho adze na wɔrekyerɛkyerɛ nkorɔfo Bible mu nokwar no, wonsuo mu dzen. Iyi yɛ hokwan kɛse paa a Jehovah no somfo biara botum enya!