Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

SHAKACITIKA MUBUUMI BWABO

Ndakasangalala Kwiiya Akwiisha Bamwi Pali Yehova

Ndakasangalala Kwiiya Akwiisha Bamwi Pali Yehova

NDYENDAKALINGA kukula ku Easton, Pennsylvania, ku U.S.A., ndakalinga kusunishishi kuya ku yunivesti kwaamba ayi mbe muntu uyandika abuumbi. Ndakalinga kusangalala kwiiya alimwi ndakalinga kucita kabotu mu nsamushi alimwi amushiiyo sha sayansi. Mu 1956 ndakapekwa maali amadola ali 25 kuswa ku kabunga kalanga pa lwaanguluko lwa bantu ceebo cakwaamba ayi ndakalinga ndacita kabotu abuumbi pa bana bacikolo bantu bashiya. Mukuya kwa ciindi ndakaalula nshendakalinga kusuni kucita mubuumi. Ino nceebonshi?

MBONDAKEEYA PALI YEHOVA

Ndipakeendabo ciindi ciniini kuswa mumwaaka wa 1940, bashali bangu bakatalika kwiiya Baibo a Bakamboni Bakwe Yehova. Nabi kwaamba ayi tabakwe kutolelela kwiiya, bama bakatolelela kutambula magazini a Njashi Yamulindilishi alimwi a Sinsimuka! Mu 1950, kwakalinga kubungana kunene kwa bakaswa mushishi kwakabeta mu tauni ya New York, alimwi bamumukwashi wangu bakacanikaako.

Pesule lya kubungana kunene uku, Mukwesu Lawrence Jeffries wakatalika kutufwakashila. Wakeelesha kuncafwa kwiiya cancine. Pakutaanguna ndakalinga kuyeeya ayi Bakamboni Bakwe Yehova balyeelete kunokwaabanamo lubasu mushamapolitiki akunjila busoja. Ndakamulwiita ayi na uli woonse mu America wakaka kuya ku nkondo balwani besu inga batunyaya cishi cesu coonse. Cakukalika moyo Mukwesu Jeffries wakanjipusha ayi: “Ino utoyeeya ayi Yehova Lesa inga wacita buyani na bantu boonse mu America kabamusebensela lyalo balwani besa mukubalwana?” Nshakaamba pamakani aya alimwi amakani amwi shakancafwa kushiba ayi kuyeeya kwangu takwakalinga kabotu. Ici cakampa kusuna kwiiya cancine.

Ndyendakalinga kubombekwa

Ndakatola ciindi cilaamfu kubelenga magazini akale kale a Njashi Yamulindilishi alimwi a Sinsimuka! bama ngobakalinga babika mucipinda cimwi. Mukuya kwa ciindi ndakesa mukushiba ayi nshendakalinga kwiiya nshancine, aboobo ndakasumina kutalika kwiiya Baibo a Mukwesu Jeffries. Alimwi ndakatalika akucanika kumabungano lyoonse. Ndakalinga kushisuni abuumbi nshendakalinga kwiiya, alimwi ndakaba shikushimikila wamakani abotu. Ndakaalula nshendakalinga kusuni kucita ndyendakeeya ayi ‘bushiku benene bwakwe Yehova buli pafwiifwi.’ (Sefa. 1:14) Muciindi cakusuna kuya ku yunivesti, ndakalinga kusuni kucafwa bantu kwiiya cancine camu Baibo.

Ndyendakamanisha cikolo caku sekondali pa 13 June, 1956, pakeendabo nshiku shotatwe ndakabombekwa pakubungana kwa lubasu. Nshindakalinga kucishiiwo ayi inga ndacaana shoolwe shiinji kuswa kuli Yehova ceebo cakusuna kwiiya alimwi akwiisha bamwi pali nguwe.

KWIIYA AKWIISHA BAMWI NDYENDAKALINGA PAINIYA

Ndipakeenda myeenshi 6 pesule lya kubombekwa, ndakaba painiya waciindi coonse. Ncito Yesu ya Bwaami yamu December 1956 yakalinga kucite mutwi wakwaamba ayi “Sa inga Mwasebenselako Kumusena Ubulishite?” Aya makani akankuma andime. Ndakalinga kusuni kuya mukucafwilisha kwakalinga beshikushimikila makani abotu baniini.​—Mate. 24:14.

Ndakalongela kumusena wiitwa ayi Edgefield kumalenge lya tauni iitwa ayi Carolina. Libungano lya kumusena uku lyakalinga kucitebo beshikushimikila bali 4. Aboobo nebo ndakesa mukuba wa namba 5. Twakalinga kubunganina muŋanda ya mukwesu umwi. Mweenshi uli woonse ndakalinga kusebensa mawoola 100 muncito yakushimikila. Liinji ndime ndakalinga kutanjilila muncito yakushimikila alimwi akwaamba makani kulibungano. Ici cakancafwa kwiiya shiinji pali Yehova.

Mwanakashi umwi ngondakalinga kwiisha Baibo, wakalinga kucite kampani ilama shamalilo mu tauni iitwa ayi Johnston, iyo yakalinga pafwiifwi ankondakalinga kukala. Wakanjishako ncito yapakaciindi alimwi wakatusuminisha kunosebenseshako kaanda kakwe kaniini mbuli Ŋanda ya Bwaami.

Mukwesu Jolly Jeffries, mwanaakwe Mukwesu Lawrence Jeffries, wakesa kuswa ku tauni ya Brooklyn, New York alimwi ngondakatalika kusebensaakwe muncito ya bupainiya. Twakalinga kukala mukaanda kaniini ka mukwesu umwi.

Kumusena nkotwakalinga kukala tabakalinga kufoleshawo maali aanji. Bushiku bomwi na twasebensa, bakalinga kutufoleshabo maali amadola obilo na otatwe. Bushiku bumwi pesule lyakusebensesha tumaali toonse ntondakalinga kucite kuula shakulya, ndakakumanya musankwa umwi wakanjipusha ayi: “Sa mulisuni ncito? Ndanoomufolesha dola yomwi muliwoola lyomwi.” Wakaampa ncito ya nshiku shotatwe yakubotesha pamusena wakuyakilaawo. Cakabonekela patuba kwaamba ayi Yehova wakalinga kusuni ayi ntolelele kukala ku Edgefield. Nacibi boobo, ndakacikonsha kuya kukubungana kunene kwa bakaswa mushishi kwakabeta mu tauni ya New York.

Pabushiku bwa bwiinga bwesu

Pabushiku bwabili bwakubungana uku, kwakacitika cintu cimwi cilibetele. Ndakakumanya ba Ruby Wadlington abo bakalinga kusebensa bupainiya bwa ciindi coonse ku tauni iitwa ayi Gallatin, Tennessee. Mukwiinga soonse twakalinga kusuni kusebensa ncito ya bumishonali, twakacanikaako kukubungana kwabaabo basuni kunjila cikolo ca Gilyadi kwakalingaako pakubungana kunene uku. Mukuya kwaciindi twakatalika kulembelana makalata. Lyalo bakanjita kuya mukwaamba likani ku Gallatin. Paciindi ici ndakalwiita ba Ruby ayi ndisuni kubeeba. Ndakalongela kulibungano nkobakalinga lyalo mu 1959 twakeebana.

KWIIYA AKWIISHA BAMWI MULIBUNGANO

Ndyendakalinga kucite myaaka 23, ndakasalwa kuba musebenshi walibungano (pacecino ciindi wiitwa ayi shikubunganya likoto lya bamanene) ku Gallatin. Libungano lyesu ndyelyakalinga lyakutaanguna kufwakashilwa a Mukwesu Charles Thompson ndyaakababo mutanjilili walubasu. Nabi kwaamba ayi wakasebensa kwamyaaka iinji, wakalinga kunjipusha bamakwesu abenankashi nshebakalinga kuyandika alimwi abamatanjilili balubasu bamwi mbobakalinga kulama mabungano. Ndakeeya kuswa kuli nguwe kwaamba ayi ndyeelete kutaanguna kwiipusha kaantana kusalawo shakucita.

Mu May 1964, ndakeetwa kuya mukucanika kucikolo ca Ncito ya Bwaami ca mweenshi womwi ico cakabeta kumusena wiitwa ayi South Lansing, ku New York. Cikolo ici cankacafwa kusuna kwiiya shiinji abuumbi pali Yehova alimwi akuyumya bushicibusa bwangu anguwe.

KWIIYA AKWIISHA BAMWI MUNCITO YALUBASU AYA KUFWAKASHILA BAMATANJILILI BALUBASU

Mu January 1965, nebo aba Ruby twakatambula coolwe cakutalika kusebensa muncito yakufwakashila mabungano. Twakapekwa lubasu lunene lwakalinga kutalikila kumusena wiitwa ayi Knoxville, Tennessee, kuya mukushika pafwiifwi amusena wiitwa ayi Richmond, Virginia. Lubasu ulu lwakalinga kwiilikaawo amabungano akalinga ku North Carolina, ku Kentucky, alimwi aku West Virginia. Ndakalinga kufwakashilabo mabungano abantu bashiya ceebo cakwaamba ayi paciindi cilya kulubasu lwakumalenge kwa cishi ca United States kwakalinga kusalululana mishobo, aboobo bantu bashiya tabakalinga kubungana pomwi abasungu. Bamakwesu abenankashi kumusena uku tabakalinga kucite shiinji lwakumubili, aboobo twakeeya kwaabilako bamwi bakalinga kubulishite. Mukwesu umwi wakalinga mutanjilili walubasu kwamyaaka iinji wakancafwa kwiiya ciiyo ciyandika abuumbi. Wakandwiita ayi: “Amube mbuli mukwesu. Ndyemutofwakashila libungano mutaciti anga ngu boosi. Inga mwabacafwa na kabamubona ayi mulibo mukwesu bweenka mbuli mbabo.”

Ndyetwakalinga kufwakashila libungano limwi liniini, ba Ruby bakatalika kwiisha Baibo mwanakashi umwi wacanike wakalinga kucite mwaana mwanakashi wa mwaaka womwi. Na taakuwo umwi wakumwiisha mulibungano, ba Ruby bakalinga kumwiisha kwiinda mukumulembela nkalata. Ndyetwakafwakashila libungano lweendo lwakaboolaawo, mwanakashi uyu wakacanikaako kumabungano oonse. Benankashi bobilo bapainiya balibetele ndyebakesa mulibungano, bakatolelela kwiiyaakwe, lyalo tapana kwiinda aciindi cilaamfu wakabombekwa. Mu 1995 ndyetwakalinga ku Bethel yaku Patterson pesule lya myaaka 30, nankashi wacanike wakesa mukubandika aba Ruby. Wakalinga mwaana wa mwanakashi ba Ruby ngobakalinga kwiisha. Nankashi uyu abeebaye bakalinga mu Cikolo ca Gilyadi ca namba 100.

Lubasu lwabili nkotwakaya mukusebensela lwakalinga ku central Florida. Paciindi ici twakalinga kuyandika motoka, aboobo twakacikonsha kuula motoka pa mutengo ubotu abuumbi. Nacibi boobo, munsondo yakutaanguna motoka iyi yakafwa. Tatwakalinga kucitewo maali akwilungishisha. Aboobo ndakatumina mukwesu umwi ngondakalinga kuyeeya ayi inga watucafwa. Wakatuma womwi wabasebenshi bakwe kusa mukwiilungisha kwakubula kutulipilisha. Wakaambabo ayi, “Teshi mulipilishewo maali ali woonse.” Alimwi wakatupa amaali mbuli cipo! Ici cakalinga cakubonenaako cibotu abuumbi citondesha Yehova mbwaalama basebenshi bakwe. Cakatucafwa kwiibaluka kuba amubo wa kwaabilako bamwi.

Lyoonse ndyetwakalinga kufwakashila mabungano twakalinga kukala mumaanda abamakwesu. Aboobo twakaba abeshicibusa baanji bali kabotu. Bushiku bumwi, ndakatalika kutaipa lipooti ya libungano lyalo nshina kumanisha aboobo ndakaishiya. Macolesha ndyendakaboola, ndakacana ayi mwanike wa myaaka yotatwe wa bene ŋanda walinga kusekanya mashini yakutaipila, aboobo ndakatalika alimwi kulemba cipya. Kwamyaaka iinji ndakalinga kumuseka pa nshaakacita.

Mu 1971 ndakatambula nkalata yakuya mukusebensela muncito yakufwakashila bamatanjilili balubasu mutauni ya New York. Twakakankamana abuumbi! Ndyetwakalongela kumusena uku kaancitebo myaaka 34. Bamakwesu bakantambula camaansa obilo mbuli muntu mushiya wakutaanguna kusebensa mbuli shikufwakashila bamatanjilili balubasu kumusena uku.

Mbuli shikufwakashila bamatanjilili balubasu, ndakalinga kusangalala kwiisha bamwi pali Yehova nsondo ansondo pakubungana kwalubasu. Bamatanjilili balubasu baanji bakalinga kucite lushibo abuumbi kwiinda ndime. Womwi pabaabo ngowakaamba likani ndyendakalinga kubombekwa. Alimwi umwi pabaabo wakalinga Mukwesu Theodore Jaracz uyo mukuya kwaciindi wakesa mukuba wamu Likoto Litanjilila. Ku Bethel yaku Brooklyn kwakalinga bamakwesu baanji bakasebensa kwamyaaka iinji. Ndakalumba abuumbi kwaamba ayi bamatanjilili balubasu alimwi abamakwesu pa Bethel bakancafwa kulinyumfwa kwaanguluka. Ndakabona kwaamba ayi bakalinga beembeshi bacinka manungo mu Maswi akwe Lesa alimwi bashomeka ku libunga. Ndakacikonsha kusebensa kabotu muncito yakufwakashila bamatanjilili balubasu ceebo cakuliceesha kwa bamakwesu aba.

KUBOOLELA ALIMWI MUNCITO YALUBASU

Mu 1974 bamu Likoto Litanjilila bakatuma bamatanjilili balubasu bamwi muncito yakufwakashila bamatanjilili balubasu, aboobo ndakaboolela alimwi muncito yalubasu. Paciindi ici bakantuma ku South Carolina. Cisangalasha ncakwaamba ayi paciindi ici bamakwesu bantu bashiya alimwi abasungu bakalinga kubungana pomwi, ici cakapa bamakwesu kusangalala abuumbi.

Kumamanino a mwaaka wa 1976, ndakatumwa kuya mukusebensela kumusena wiitwa ayi Georgia uyo uli pakati ka musena wiitwa ayi Atlanta alimwi a Columbus. Ntokwiibaluka kabotu abuumbi ndyendakaamba likani lya malilo abaana bali 5 ba bantu bashiya, abo bakafwa bantu bamwi ndyebakatenta ŋanda yabo a boomu. Banyinawabo baana aba bakabatola ku cipatela ceebo cakwaamba ayi bakalicisa. Bamakwesu abenankashi bantu bashiya alimwi abasungu baanji bakesa mukubayuminisha ku cipatela. Ndakabona kwaamba ayi bamakwesu bakatondesha lusuno lwancinencine. Na basebenshi bakwe Yehova kabatondesha kubikilana maano munshila mbuli yeeyi, inga bacikonsha kuliyumya mumapensho ali woonse.

KWIIYA AKWIISHA BAMWI PA BETHEL

Mu 1977 bakatutuma ku Bethel yaku Brooklyn kuya mukucafwilisha muncito imwi kwa myeenshi iniinibo. Incito iyo ndyeyakalinga pafwiifwi akumana, bamakwesu bobilo bamu Likoto Litanjilila bakanjita akunjipusha na nebo aba Ruby inga twasuna kutolelela kusebensela pa Bethel. Aboobo twakasumina.

Ndakasebensela ku Dipatimenti ya Ncito kwamyaaka 24. Ku dipatimenti iyi bamakwesu liinji balacafwilisha kukumbula miipusho imwi iyumu iyandika kubikila maano abuumbi. Kwamyaaka iinji, bamu Likoto Litanjilila balapa butanjilishi bweendelana anjiisho shamu Baibo. Butanjilishi ubu mbobusebenseshekwa kukumbula miipusho, kwiisha bamatanjilili balubasu, bamanene, alimwi abapainiya. Lwiiyo ulu lwacafwa baanji kuya panembo lwakumushimu. Alimwi kucita boobo kwayuminisha libunga lyakwe Yehova.

Kuswa mu 1995 kushika mu 2018, ndakafwakashila maofesi amisampi apusenepusene mbuli shikwiimikaninaako maofesi anene, kale kale wakalinga kwiitwa ayi mutanjilili wa zooni. Ndakalinga kuyuminisha alimwi akucafwa bamu Komiti Yamusampi, basebenshi bapa Bethel, alimwi aba mishonali pamapensho ali woonse ngeenga kabeendaamo. Alimwi nebo aba Ruby tulayuminishikwa na twanyumfwa bamakwesu abenankashi nshebakeendaamo. Kucakubonenaako, mu mwaaka wa 2000 twakafwakashila musampi waku Rwanda. Twakayuminishikwa abuumbi ndyetwakanyumfwa bamakwesu abenankashi alimwi amukwashi wa Bethel mbobakacikonsha kuliyumya paciindi ndyekwakalinga kucayana abuumbi ku Rwanda mu 1994. Baanji bakafwitwa beshikamukowa alimwi abeshicibusa. Bamakwesu aba bakatondesha lushomo, kulangila, alimwi alusangalalo nabi kwaamba ayi bakeenda mubukaalo buyumu.

Mwaaka wa namba 50 kuswa ciindi ndyetwakeebana

Pacecino ciindi tulicite myaaka iindilila 80. Ndasebensa mu Komiti Yamusampi waku United States kwamyaaka 20 yaiinda. Nabi kwaamba ayi nshikwe kuyaawo ku yunivesti, ndakatambula lwiiyo lwiinditeewo kuswa kuli Yehova alimwi alibunga lyakwe. Ici cancafwa kwiisha bamwi cancine camu Baibo ceenga cabacafwa kwamuyayaya. (2 Koli. 3:5; 2 Timo. 2:2) Ndabona cancine camu Baibo mbocicafwa bantu kuba abuumi buli kabotu alimwi akuba bushicibusa a Mulengi wabo. (Jemu. 4:8) Nebo aba Ruby twatolelela kweelesha kuyuminisha bamwi kusuna coolwe cakwiiya pali Yehova alimwi akwiisha bamwi cancine camu Baibo. Ici ncoolwe ciinditeewo abuumbi nceenga musebenshi wakwe Yehova wabaaco!