Notatauaj pejkej momachtiaj ininuaya Jehová itlajtoltemakauaj ipan ipejya 1940. Maske teipa ayokmo momachtijkej, nonana nojua kiseliyaya pilamochtsitsij Tlen Tematiltia uan ¡Xitlachixtokaj! Ipan 1950 mochijki se ueyi tlanechikolistli kampa yauij tlen miak altepemej ipan Nueva York uan nochampoyouaj nojkia yajkej.

Teipa, toikni Lawrence Jeffries pejki techpaxaloua uan kichijki kampeka nechmachtis tlen melauak. Achtouia amo kuali nikinitayaya Jehová itlajtoltemakauaj pampa amo mokalakiaj ipan política yon kikixtiaj inincartilla militar. Nikiljuiyaya toikni, tlaj nochi katli itstokej Estados Unidos amo yaskiaj kampa mochiua tlauilankayotl, uajka tokualankaitakauaj kalakiskia ipan toaltepe. Toikni Jeffries, kinextik kipia iyolo kema nechixtomilik nochi tlen nijnekiyaya nijmatis. Ya nechiljuik: “¿Tlake kichiuaskia Jehová tlaj nochi katli itstokej Estados Unidos kitekipanoskiaj uan teipa ualaskiaj ininkualankaitakauaj kinteuisej?”. Kema nechixtomilik ni tlamantli uan sekinok, nikitak amo kinamikiyaya kiampa nimoiljuis uan nopa nechpaleuik nojua ma nijneki nimomachtis.

Nijpojki miak pilamochtsitsij Tlen Tematiltia uan ¡Xitlachixtokaj! tlen nonana kiajoktoya. Kej panotiajki tonali, nikitak tlen nijpojki eliyaya melauak, yeka nijnejki ma nechmachti toikni Jeffries. Pejki nochipa nimosentilia ininuaya toikniuaj uan asik ipan noyolo nochi tlen nijyekojtiauiyaya, yeka nojkia pejki nitlajtolmoyaua. Kema nijmatki Jehová nechka kitsontlamiltis tlen amo kuali, ayokmo nijnejki nias universidad (Sof. 1:14). San nimosentlalik nikinmachtis sekinok tlen Biblia tlamachtia.

Ipan junio 13, 1956, tlanki nimomachtia ipan preparatoria. Uan kema panok eyi tonali, nimoatsonpoliuiltik  ipan se ueyi tlanechikolistli tlen se tonali. Amo nimoiljuijtoya tlaj nijseliskia miak tlateochiualistli pampa nijtlapejpenik nijtekipanos Jehová uan nitlamachtis tlen ya.

Kema panok tlajko xiuitl ika nimoatsonpoliuiltijtoya, nimochijki precursor. Ipan Ministerio del Reino diciembre 1956, ika inglés, kipiayaya se tlamachtili kampa kiijtouayaya ueliskia titlapaleuitij kampa monekiyaya. Tlauel nechpaktik nopa tlamachtili pampa nijnekiyaya nias kampa amo itstoyaj miakej tlajtolmoyauanij (Mat. 24:14).

Yeka niajki ipan Edgefield (Carolina del Sur), kampa itstoyaj san nauij tlajtolmoyauanij. Timonechikouayayaj ichaj se toikni. Sejse metstli nitlajtolmoyauayaya se 100 horas. Tlauel nitlajtolmoyauayaya, nijchiuayaya tekitl tlen nechmakayayaj ipan tlanechikoli uan nojkia nitlamachtiyaya. Nijyekouayaya miak tlamantli tlen Jehová pampa nimosentlalijtoya nijtekipanos.

Ipan Johnston, nechka kampa tiitstoyaj, nijmachtiyaya se toaui katli kipiayaya se funeraria uan kinamakayaya kaxa kampa kintlaliaj mijkatsitsij. Ya nechtekimakak se keskij tonali uan nojkia techtlanejtik kampa ueliskia timosentilisej.

Toikni Jolly Jeffries, katli eliyaya ikone nopa toikni katli nechmachtik, yajki Brooklyn (Nueva York) pampa ya nojkia tlatekipanoskia nopaya kej precursor. Uan se toikni techtlanejtijtoya se pilkaltsi tlen ueliyayaj kiuikaj sejkanok.

Ika sur tlen Estados Unidos san tijtlaniyayaj ome o eyi dólares ipan se tonal, amo miak techtlaxtlauiyayaj. Se tonali kema ya nijtekiuijtoya nochi notomij pampa nijkojtoya tlakualistli, se tlakatl nechtlatsintokik kema nikisayaya kampa nitlakojki: “¿Tijtemoua tekitl? Nimitstlaxtlauis se dólar ipan se hora”. Nijpaleuik eyi tonali ma kikualtlali kampa kichijchiuayayaj se kali. Nikitak Jehová kinekiyaya ma nitlatekipano ipan nopa altepetl. Maske amo nijpiayaya miak tomij, uelki nia ipan ueyi tlanechikolistli kampa yauij tlen miak altepemej tlen mochijki ipan Nueva York, 1958.

Kema panotoya ome tonali, ipan nopa ueyi tlanechikolistli panok se tlamantli tlen tlauel yejyektsi. Nikixmatki Ruby Wadlington, ya eliyaya se precursora katli tlatekipanouayaya ipan Gallatin (Tennessee). Tijnekiyayaj titlatekipanosej kej misioneros, yeka tiajkej ipan se tlanechikoli kampa yauij katli kinekij yasej Galaad. Kema panok tonali, pejki timotlajkuiljuiliaj. Se tonali nechtlanejkej ma nitlamachtiti Gallatin, uan nopaya nikiljuik Ruby tlaj kinekiyaya mosenkauas nouaya. Teipa niajki nitlatekipanoto ipan itlanechikol uan timosenkajkej ipan 1959.

Nijpiayaya 23 xiuitl kema nechtekimakakej kej siervo de congregación (nama kintokaxtiaj Katli kinyakana ueuejtlakamej) ipan Gallatin. Totlanechikol eliskia tlen achtoui kipaxaloskia toikni Charles Thompson, katli namanok kitekimakatoyaj kej  tepaxalojketl. Maske toikni kimatiyaya miak tlamantli, nechtlatsintokik tlake kinpolouayaya toikniuaj uan kenijkatsa kinpaleuijtoyaj katli tepaxalouaj. Tlen kichijki toikni, nechmachtik achtoui moneki nitlatsintokas se keski tlamantli uan teipa nijtlapejpenis tlen nijchiuas.

Ipan mayo 1964, nechtlanejkej ma nia Escuela del Ministerio del Reino kampa techmachtiyayaj se metstli uan mochiuaskia ipan South Lansing (Nueva York). Katli tlamachtijkej nechpaleuijkej nojua kuali ma nikixmati Jehová uan nojua kuali ma nitlaneltoka.

Ipan 1965, nechtlanejkej ma nikinpaxalo tlanechikolmej iuaya Ruby. Tikinpaxalouayayaj miak tlanechikolmej, tipeuayayaj Knoxville (Tennessee) uan titlamiyayaj nechka Richmond (Virginia). Nojkia ipan Carolina del Norte, Kentucky uan Virginia Occidental. San nikinpaxalouayaya tlanechikolmej kampa itstoyaj toikniuaj katli amo chipaktikej. Ipan nopa tonali ika sur tlen Estados Unidos kinxelouayayaj katli chipaktikej uan katli amo, yeka toikniuaj katli amo chipaktikej iyoka mosentiliyayaj. Inijuantij amo tlapijpiayayaj, yeka nopaya tijyekojkej titemakasej tlen tijpiayayaj. Se toikni katli miak xiuitl kinpaxalojtoya tlanechikolmej nechmachtik se tlamantli tlen tlauel ipati. Ya nechiljuik: “Ximonejnemilti kej se toikni. Amo xiasi ipan tlanechikoli uan san tikinnauatis toikniuaj. Tlauel tikinpaleuis tlaj inijuantij nochipa mitsitasej kej se toikni”.

Se tonali kema tikinpaxalouayayaj toikniuaj ipan se tlanechikoli, Ruby pejki kimachtia se toaui katli kipiayaya se ipilsiuapil katli kipixtoya se xiuitl. Amo itstoya se toikni katli ueliskia kimachtis, yeka Ruby kimachtiyaya san ika tlen kitlajkuiljuiliyaya. Kema sampa tijpaxalojkej nopa tlanechikoli, nopa toaui pejki nochipa mosentilia. Teipa, asitoj omej tosiuaikniuaj katli tlatekipanojkej kej precursoras especiales, inijuantij pejkej kimachtiaj nopa toaui uan moatsonpoliuiltik. Kema panok se 30 xiuitl, ipan 1995, ipan Betel tlen Patterson, monechkauik se ichpokatl uan kitlajpalok Ruby. Eliyaya iichpoka nopa toaui katli Ruby kimachtik. Ya iuaya iueue yajtoyaj momachtitoj ipan clase 100 tlen Galaad.

Teipa techtitlankej ma tikinpaxalotij toikniuaj katli itstoyaj Florida. Nopaya monekiyaya tijpiasej se carro, yeka timokouijkej se tlen amo tlauel patiyo. Kema tijtekiuijtoyaj se semana, sosolijki nopa bomba tlen kimajkaua atl, uan amo tijpiayayaj tomij tlen ika tijkualchijchiuaskiaj. Nikilnamijki itstoya se toikni katli kikualchijchiuayaya carros, yeka nijnojnotski. Ya kiiljuik se itlapaleuijka ma kikualchijchiua tocarro uan toikni amo kinejki ma tijtlaxtlauikaj. San kiijtok: “Amo tleno niinmechinama”. Nojkia techmakak se kentsi tomij. Tikitakej kenijkatsa Jehová kinmokuitlauia itekipanojkauaj, uan tlen kichijki toikni techilnamikilik tlauel moneki titemakasej tlen tijpiaj.

Nochipa kema tikinpaxalouayayaj toikniuaj, timokauayayaj ininchaj. Yeka tikinpixkej kuali touampoyouaj. Se tonali nijkajtejki ipan máquina tlen ika nitlajkuilouayaya nopa pilamatsitsij kampa toikniuaj kiijkuilouaj keski horas tlajtolmoyauaj. Kema nitlakuepilik, nikitak ininokichpil nopa toikniuaj kampa timokauayayaj, katli san kipixtoya eyi xiuitl, kinempolojtoya nopa tekitl maske ya moiljuik nechpaleuijtoya. Tlauel techtlauetskiltiyaya kema tikilnamikiyayaj tlen kichijki.

Ipan 1971, techtitlanilijkej se amatlajkuiloli kampa kiijtouayaya titlatekipanoskiaj kej Katli kinpaxalouaj tepaxalouanij ipan Nueva York. Tlauel timosentlachilijkej pampa na san nijpiayaya 34 xiuitl. Toikniuaj amo kema kinpaxalojtoya se toikni katli amo chipaktik, uan na nieliskia katli achtoui kinpaxaloskia. Inijuantij techselijkej ika miak pakilistli.

Kema nijpixki ni tekitl, tlauel nechpaktiyaya nikinmachtis sekinok tlen Jehová ipan ueyi tlanechikolistli tlen se tonali. Miakej toikniuaj tepaxalouanij kimatiyayaj tlauel miak tlamantli. Se tlen inijuantij kipanoltik tlamachtili kema nimoatsonpoliuiltik. Seyok, Theodore Jaracz, teipa tlatekipanok kej se tlen Katli kinyakanaj Jehová itlajtoltemakauaj. Nojkia, itstoyaj miakej katli kimatiyayaj miak tlamantli uan tlatekipanouayayaj ipan Betel tlen Brooklyn. Tlauel niyolpakiyaya pampa toikniuaj tepaxalouanij uan katli tlatekipanouayayaj Betel, kichiuayayaj kuali ma nijyolmati. Nikitak inijuantij kinyakanayayaj toikniuaj ika miak tlaiknelili, motemachiyayaj ipan Biblia uan kichiuayayaj tlen kinnauatiyaya Jehová itlanechikol. Toikniuaj amo moueyimatiyayaj,  yeka amo ouij nijmatki nijchiuas nopa tekitl.

Ipan 1974, Katli kinyakanayayaj Jehová itlajtoltemakauaj kintekimakakej se keskij toikniuaj katli tepaxalouayayaj chijchikuasej metstli ma kinpaxalokaj toikniuaj tepaxalouanij. Yeka sampa pejki nikinpaxaloua toikniuaj ipan Carolina del Sur. Ipan nopa tonali, ipan tlanechikoli uan ipan uejueyi tlanechikolistli ya ueliyayaj itstokej sansejko katli chipaktikej uan katli amo, yeka toikniuaj tlauel yolpakiyayaj.

Ipan itlamia 1976, nechtitlankej ipan altepetl Georgia, nechka Atlanta uan Columbus. Nochipa nikilnamiki nopaya nijpanoltik se tlamachtili kema mijkej makuiltij konemej katli amo chipaktikej pampa tlatlak ininchaj uan inintatauaj kinuikakej hospital. Nopaya asikej miakej toikniuaj katli chipaktikej uan katli amo pampa kinekiyayaj kinyolchikauasej. Nikitak toikniuaj tlauel moikneliaj. Kema kiampa kichiuaj, techpaleuia ma tikixnamikikaj se ueyi tlaouijkayotl.

Ipan 1977, techtlanejkej ma titlatekipanokaj se keski metstli ipan Betel tlen Brooklyn. Kema nechka tlamiskia nopa tekitl tlen tijchiuayayaj, omej toikniuaj Katli kinyakanaj Jehová itlajtoltemakauaj techtlatsintokijkej tlaj nojua ueliskia titlatekipanosej nopaya. Uan kena tijnejkej timokauasej.

Nitlatekipanok 24 xiuitl Kampa kiitaj tlen mochiua ipan tlajtolmoyaualistli, nopaya toikniuaj tlatsintokaj se keski tlamantli tlen ouij. Kej panotiajtok xiuitl, Katli kinyakanaj Jehová itlajtoltemakauaj kiitstokej kenijkatsa kinyakanasej toikniuaj ika tlen kiijtoua Biblia. Nopa kinpaleuia katli kinankiliaj nopa tlajtlanili, uan nojkia kema kinmachtiaj katli tepaxalouaj chijchikuasej metstli, ueuejtlakamej uan precursores. Kema kinmachtiaj toikniuaj, kinpaleuia nojua kuali ma tlaneltokakaj uan kuali ma mochiua tekitl ipan Jehová itlanechikol.

Ipan 1995, pejki nikinpaxaloua sekinok Kali Betel pampa Ueyi Kali Betel nechtitlaniyaya (achtouia kintokaxtiyayaj superintendente de zona) uan tlanki nijchiua nopa tekitl ipan 2018. Nimosentiliyaya ininuaya katli kiyakanayayaj Betel, katli nopaya tekitiyayaj uan nojkia ininuaya misioneros, pampa tikinyolchikauayayaj uan tikinpaleuiyayaj ika se keski kuesoli tlen kipiayayaj. Uan inijuantij nojkia tlauel techyolchikauayayaj. Se neskayotl, kema tiajkej Ruanda ipan xiuitl 2000, toikniuaj techpouilijkej kenijkatsa miakej kinmiktijkej ipan 1994. Nopa kichijki tlauel ma tikiniknelikaj pampa miakej kinmiktijkej ininteixmatkauaj. Maske kiixnamijkej nopa ueyi kuesoli, nojua kuali tlaneltokayayaj, motemachiyayaj se tonali kuali itstoskiaj uan yolpakiyayaj.

Nama ya tijpiaj kipano 80 xiuitl. Nijpia 20 xiuitl nitlatekipanojtok kej se Katli kiyakanaj Betel ipan Estados Unidos. Maske amo kema niajki universidad, Jehová uan itlanechikol tlauel kuali nechmachtijtokej. Nopa nechpaleuijtok ma nikinmachti sekinok tlen Biblia tlamachtia pampa nochipa kinpaleuis (2 Cor. 3:5; 2 Tim. 2:2). Nikitstok kenijkatsa tlen Biblia tlamachtia kinpaleuia maseualmej kuali ma itstokaj uan ma mouampojchiuakaj ika Jehová (Sant. 4:8). Nosiua uan na, nochipa tijchiuaj kampeka tikinpaleuisej toikniuaj ma kiitakaj eli se ueyi tlateochiualistli pampa kiixmatij Jehová uan pampa kinmachtiaj sekinok tlen Biblia kiijtoua.