Tayta-mamaykunan ñaupaqtaqa 1940 watapi testigokunawan Bibliata estudiarqanku. Chaymantan ichaqa saqepurqanku, chaywanpas mamitayqa chaskikullaqmi Qhawaq, ¡Rijch’ariy! revistakunataqa. 1950 watapin Nueva York llaqtapi juj asamblea aparikurqan, chaymanqa llapallaykun rirqayku.

Jinan chaymantaqa Lawrence Jeffries hermano wasiman jamuq Bibliamanta yachachiwanankupaq. Qallariypiqa testigokunatan mana allinpaq qhawariq kani politicapi mana participasqankumanta guerraman mana riy munasqankumantapas. Chaymi noqaqa hermanota niq kani: “Sichus kaypi tiyaqkuna guerraman mana riyta munasunmanchu chayqa, ¿pitaq enemigonchiskunamanta defiendewasun? Llapanchistachá wañuchipuwasunman riki”, nispa. Ichaqa Jeffries hermanonchisqa pacienciawanmi entiendechiwaq. Jinan niwaq: “Sichus kay Estados Unidos nacionpi tiyaq llapa runakuna Diosta servinkuman chayqa jinallatachu Jehová Dios qhawanman enemigonkuna paykunata wañuchinanta, ¿manan riki?”, nispa. Chay nisqanwanmi noqaqa reparakurqani mana imatapas Bibliamanta yachasqayta. Jeffries hermanoqa llapa tapukusqaykunatan Bibliawan kutichiwaq, chaymi astawan Bibliamanta yachayta munarqani.

Chaymantapachan noqaqa mamitaypa ukhu cuartopi waqaychasqan Qhawaq, ¡Rijch’ariy! revistakunata leeq kani. Chaykunatan noqaqa unayta leeq kani, chaykunata leespan noqaqa allinta reparakurqani yachasqayqa cheqaqpuni kasqanta. Chaymi Jeffries hermanowan Bibliata estudiapurqani, juñunakuykunamanpas sapa kuti riq kani. Kusisqan kasharqani Biblia estudiasqaymanta chaymi Diosmanta willaq lloqsipurqani. Allintan yacharqani “Jehová Diospa jatun p’unchayninqa” cercapiña kashasqanta (Sof. 1:14). Chaymi manaña universidadman riypi piensarqaniñachu, aswanpas jujkunatan yanapayta munarqani Bibliamanta yachanankupaq.

 Noqaqa 1956 watapin 13 junio killapi colegioyta tukurqani, jinaspa kinsa p’unchay qhepallaman juj asambleapi bautizakapurqani.

Soqta killa bautizakusqay qhepallamanmi precursor regular kapurqani, chhaynapi tukuy tiempoywan Jehová Diosta servinaypaq. 1956 watapin Diciembre killapi Diosmanta willasunchis nisqa qelqapi lloqsimurqan juj sumaq yachachikuy. Chaypin llapa iñiqmasikunata kallpachakurqan maypichus necesitakusqan llaqtakunapi yanapakunankupaq. Chayqa noqatapas nishawanman jinan karqan, noqaqa riytapunin munasharqani maychus necesitakusqan llaqtakunaman Diosmanta willaq (Mat. 24:14).

Chaymi noqaqa Carolina del Sur nisqa llaqtaman ripurqani. Chaypiqa tawa iñiqmasikunallan kasqaku, noqapiwanqa pisqan karqayku. Sapa killanmi pachaj horakunata jina Diosmanta willaq kani. Chaymantapas iñiqmasikunatan iñiyninkupi kallpachaq kani, Diosmanta willanapaq juñunakuytapas apariq kani, juñunakuykunapaqpas preparakuq kani. Chaykunata ruwaymi yanapawarqan astawan Diosta munakunaypaq.

Johnston llaqtapi yachachisqay señoran wañuqkunata p’ampanapaq cajonkunata vendeq. Chay señoraqa sumaqllan karqan, chaymi wakin p’unchaykunaqa tiendanpi llank’aq kani. Jinaspapas wasintan qowarqanku juñunakuykunata aparinaykupaq.

Chaymantaqa Jolly Jeffries hermanon Brooklyn llaqtamanta tiyasqay ladoman astakanpurqan. Payqa yachachiwaqniypa hermanoq churinmi karqan, paywanqa kuskan tiyarqayku Diosmantapas kuskan willaq kayku.

Estados Unidos nacionpa uray ladonpin tiyarqani, chaypiqa pisitan pagawaqku. Iskay kinsa dolarkunallatan juj p’unchay llank’asqaykumanta pagawaqku, chayqa solespiqa kanman 6 soles 9 soles jinallan. Juj kutinmi qolqey mana karqanchu, chay p’unchay mijunallaypaqmi karqan, chay p’unchaymi chaytaqa llapanta gastarapurqani. Ichaqa tiendamanta lloqsishaqtillaymi juj wiraqocha niwarqan: “¿Manachu llank’ayta munawaq? Juj dolarta juj hora llank’asqaykimanta pagapusayki”, nispa. Jinan kinsa p’unchay chaypi llank’arqani chayllaraq jatarichisqanku wasita pichaspa. Chaywanmi repararqani Jehová Dios Edgefield llaqtapi qhepakunaypaq yanapashawasqanta. Pisiña qolqey karqan chaypas 1958 watapin rirqani Nueva York llaqtata chaypi tawa p’unchay asambleata uyarikunaypaq.

Chay asambleapin Ruby Wadlington hermanata reqsirqani. Payqa Gallatin llaqtapin tukuy tiemponwan Jehová Diosta servishasqa. Iskayniykun misionero kayta munasharqayku, chaymi chay p’unchay misionero kay munaqkunapaq juñunakuyman rirqayku. Astawan reqsinakunaykupaqmi cartakunata apachinakuq kayku, chaymantaqa Gallatin llaqtapi discurso qonaypaqmi niwarqanku, chay kutipin Rubyta nirqani noqawan kasarakunanpaq. Jinan chaymantaqa Gallatin llaqtaman astakapurqani, jinaspa 1959 watapi casarakapurqayku.

Gallatin iñiq t’aqapi umallikunaq llank’ayninpi yanapaq umalli kanaypaqmi churawarqanku, chay  kutipaqqa 23 watallaypiraqmi kasharqani. Chay kutipin Charles Thompson hermano chayllaraq watukuq umalli jina iñiq t’aqaykuman jamurqan. Allin experienciayoqña chay hermano karqan chaypas k’umuykukuqmi karqan. Chaymi iñiq t’aqapi hermanokunamanta tapuwaq imaynachus kashasqankumanta, imaynatachus ñaupaqpi paykunata yanapakurqan chaymantapas, chhaynapi paykunata yanapananpaq. Chaywanmi yacharqani iñiqmasikunata yanapanaypaqqa ñaupaqta tapukunayraq kasqanta.

1964 watapin mayo killapi nombrasqa qharikunapaq escuelaman rinaypaq niwarqanku. Chayqa juj killan aparikurqan South Lansing Nueva York llaqtapi. Chaypi yachachiwaqniykunan allinta kallpachawarqanku Jehová Diosmanta astawan yachashanallaypaq iñiyniypipas astawan wiñashanallaypaq.

1965 watapin enero killapi esposaywan kuska watukuq umalli kanaypaq niwarqanku. Noqaykuqa karu llaqtakunatan watukunayku karqan Tennessee llaqtamanta Virginia llaqtakama. Chaymantapas Carolina del Norte iñiq t’aqakunamanmi rinayku karqan, Kentucky, Virginia Occidental iñiq t’aqakunamanpas. Chaypiqa yana colorniyoq iñiq t’aqakunallamanmi watukuq kayku. Chay kutipiqa nishutan yana colorniyoq runakunataqa cheqnikuqku, chaymi paykunaqa wajllapi juñukuqku. Chaypi iñiqmasikunaqqa pisillan imankupas kaq, chaymi noqaykuqa atisqaykuman jina paykunata yanapaq kayku. Juj kutinpin juj watukuq umalli niwarqan: “Iñiqmasikunata yanapanaykipaqqa iñiq t’aqakunata watukushaspaqa manan jefe jinachu chayanayki, chhayna kaqtiykiqa manan iñiqmasikunataqa yanapayta atinkichu. Kallpachakunaykin paykunaq amigon kanaykipaq, chhaynapi paykunata yanapanaykipaq”, nispa.

Juj iñiq t’aqaman watukushaqtiykun chaypi esposayqa juj sipas señorata Bibliamanta yachachiyta qallarirqan, paypa ususichanqa juj watachallayoqraqmi karqan. Chay iñiq t’aqapiqa manan pipas karqanchu chay señorata Bibliamanta yachachinanpaq, jinan esposayqa chay señorata cartakunawan Bibliamanta yachachirqan. Jujpi kutinaykupaqqa chay señoraqa kinsantin p’unchaymi juñunakuyman jamurqan. Chaymantaqa iskay precursorakunan chay llaqtaman astakamurqanku, jinan paykunaña chay señoraman Bibliamanta yachachirqanku. 30 watakuna qhepamantaq 1995 watapi Patterson Betelpi kashaqtiyku juj sipas esposayman chimpaykamurqan jinaspa napaykurqan, chay sipasqa esposaypa yachachisqan señoraq ususinmi kasqa. Payqa chaypin kashasqa qosanwan kuska clase 100 Galaad escuelapi kanankupaq.

Chaymantaqa Florida llaqtapiñataq watukuq umalli kanaypaqmi niwarqanku. Chaypi iñiq t’aqakunata watukuq rinaykupaqqa juj carrotan necesitasharqayku, jinan juj carrota baratollawan rantikurqayku. Ichaqa juj semana qhepallamanmi chay carroqa malograrakapurqan, manan qolqeyku karqanchu chay carroykuta allichachinaykupaq. Chaymi juj hermanota wajarqani yanapawananpaq, jinan payqa juj trabajadorninta nirqan carroykuta allichapuwanankupaq. Hermanoqa manan pagapunaykuta munarqanchu, aswanpas niwarqanku: “Ama pagawaychu, jinalla”, nispa. Chaymantapas qolqeta iman regalawarqanku. Chaypiqa sut’itan rikurqayku Jehová Dios cuidashawasqankuta qoykukuq kaypas may allinpuni kasqanta.

May iñiq t’aqamanña riqtiykupas iñiqmasikunaq wasinpin alojakuq kayku, chhaynapi allin amigontin paykunawan kanaykupaq. Juj kutinmi iñiq t’aqamanta informeta ruwasharqani, jinaspa maquinaypi jinallata chay informeta mana tukusqata saqerqani, tarden kutinaypaqtaq hermanoq churichan chay informeta tukupuwasqa. Sapa kuti paywan tupaspaqa asikullaykupunin chaymantaqa.

1971 watapin niwarqanku Nueva York llaqtapi watukuq umallikunaq llank’asqanta qhawarinaypaq. Chay kutipaqqa 34 watallaypiraqmi kasharqani, chaypiqa manan jayk’aqpas yana hermanoqa watukuq jinaqa kasqachu. Chaymi noqaqa karqani watukuq umalliqkunata qhawariq ñaupaq kaq yana hermano, hermanokunan ichaqa ancha munakuywan chaskiwaqku.

Umalliqkunaq llank’asqanta watukuq umalli jina kaspaqa sapa semana tukuytan asambleakunapi Diosmanta yachachiq kani, chay ruwayqa anchatan gustawaq. Chaypiqa askha watukuq umalliqkunawanmi tupaq kani. Paykunaqa allin experienciayoq hermanokunan karqanku. Chaypin tuparqani bautizakunaypaq discurso qoq hermanowanpas. Chaymantapas Theodore Jaracz hermanowanmi tuparqani, payqa tiempowanqa Umalliq T’aqamantan kapurqan. Chaymantapas karqanmi Brooklyn Betelpi llank’aq hermanokunapas. May kusisqan kasharqani chaypi watukuq umalliqkunawan Betelpi llank’aq hermanokunawanpas tupaspa. Chay iñiqmasinchiskunaqa sumaq sonqon  karqanku, munakuywanmi iñiq t’aqapi iñiqmasikunata pusariqku, Jehová Diospa siminpi confiaqku, llaqtanpipas confiaqku. Chaymantapas paykunaqa k’umuykukuqmi karqanku, chaymi noqataqa yanapawarqan chaskisqay llank’ayta allinta junt’anaypaq.

1974 watapin Umalliq T’aqamanta hermanokuna wakin watukuq umalliqkunata churarqanku watukuq umalliqkunaq llank’asqanta qhawarinankupaq. Noqatan ichaqa Carolina del Sur ladopi watukuq umalli kanaypaq niwarqanku. Chaypaqqa manañan yana runakunaqa yuraq runakunawanqa t’aqanasqañachu karqanku, chaymi iñiqmasikunaqa kusisqa kasharqanku.

1976 wata tukuyta jinan niwarqanku Georgia ladopiñataq watukuq umalli kanaypaq. Chayqa Atlanta Columbus llaqtaq chaupinpin kasharqan. Yuyashallanipunin chaypi pisqa yana wawakunaq wañupusqanmanta discurso qosqayta. Juj millay runan paykunaq wasinkutaqa ruphaykachipusqa, mamanpas hospitalpin kasharqan, chaymi hermanokunaqa hospitalman watukuq rirqanku yanaña yuraqña karqanku chaypas. Chaypin rikurqani imayna Diospa llaqtan kasqanta, khuyapayakuq munakuq kasqanta. Chhayna kaymi llapanchistapas yanapawanchis sasachakuykunata aguantananchispaq.

1977 watapin iskayniykuta niwarqanku iskay kinsa killalla Betelpi yanapakuq rinaykupaq. Chay yanapakusqayku llank’ay tukunanpaqña kashaqtinmi Umalliq T’aqamanta iskay hermanokuna noqawan juñukurqanku, jinaspa tapuwarqanku: “Munawaqchischu Betelpi qhepakuyta”, nispa. Jinan kusisqa qhepakurqayku.

Noqaqa 24 watakunan chay nacionpi predicacionta qhawariq umalli jina yanapakurqani. Chaypiqa iñiqmasikunaq llapa tapukusqankutan kutichiq kayku, mayninpiqa sasa tapuykunatan tapuwaqku. Chaymi watukuq umalliqa Bibliaq nisqanman jina chay tapuykunata kutichiq. Chay documentokunatataq waqaychakuq chhaynapi jujpi chayman jina iñiqmasikunata yanapanaykupaq. Chay documentokunan noqatapas yanapawarqan watukuq umalliqkunata, iñiq t’aqapi umalliqkunata, precursorkunata ima yanapanaypaq. Chaymi paykunata yanaparqan iñiyninkupi qaqa sayanankupaq ama Jehová Diospa llaqtanmantapas iskayanankupaq.

1995 watamanta 2018 watakaman askha Betel wasikunata rirqani Umalliq T’aqaq rantinpi paykunata watukunaypaq. Chaypin juñukuq kani sucursalmanta encargakuq hermanokunawan, Betelpi llank’aq hermanokunawan, misionero hermanokunawanpas; chhaynapi paykunata imallapipas yanapanaypaq. Jinaspapas paykunaq experienciankun noqaykutapas yanapawaqku. Juj kutinmi 2000 watapi rirqayku Ruanda nacionman iñiqmasikunata watukuq. Chaypi kaq hermanokunapas Betelpi llank’aq hermanokunapas sonqo nanaytan willawarqanku 1994 watapi jatun wañuchinakuy kasqanmanta. Chaypis wakin iñiqmasinchiskunaq familianpas wañupusqa, chaywanpas paykunaqa manan pisipasqakuchu, aswanpas kusisqan kasharqanku Jehová Diospa promesankunata yuyarispa.

Kunanqa 80 wataykupiñan kashayku. Iskay chunka watakunan llank’arqani Estados Unidos sucursalmanta jujnin encargakuq jina. Manan universidadmanqa jayk’aqpas rirqanichu, ichaqa Jehová Diosmi noqataqa allinta yachachiwarqan. Chhaynapi Jehová Diosmanta jujkunaman yachachinaypaq, paykunapas wiñay kausayta chaskinankupaq (2 Cor. 3:5; 2 Tim. 2:2). Askha runakunatan Diospa siminqa yanaparqan vidankuta cambianankupaq chhaynapi Diospa amigon kapunankupaq (Sant. 4:8). Chaymi jujkunata kallpachayku amapuni Diosmanta t’aqakunankupaq, aswanpas astawan paymanta yachanankupaq jujkunamanpas paymanta yachachinankupaq. Dioswan amigontin kayqa manan imawanpas tupanmanchu, imamantapas aswan valorniyoqmi.