Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

RUSANGU RA MWOM

Nasangera Kudandamen Kwilej ni Kufundish Piur pa Yehova

Nasangera Kudandamen Kwilej ni Kufundish Piur pa Yehova

PINADING niyila mu kupam mu musumb wa Easton, mu Pennsylvanie, mwi ngand ya États-Unis, nitekina mupak wa kuya ku Iniversite mulong wa kwikal muntu wa usey mu mwom wam. Nading nikatin nakash kwilej, ni nasangera dilejan dia tumpamp (mathématique) ni dia siyans. Mu muvu wa 1956, ditenchik dimwing (organisation pour les droits civils) dianginkisha adolar 25 mulong natwisha ni mapweng mavud kuyisutamu ayindel. Kupwa, mipak yam yaswimpa. Mulong wak?

MUTAPU NILEJA PIUR PA YEHOVA

Chisu chikemp kupwa kwa muvu wa 1940, anvaj am asambisha kwilej Bibil nau Atuman a Yehova. Ap anch anvajam alikap kwilej Bibil, pakwez maku wadandamena kutambul makopi ma gazet Chinong cha Kalam ni Lankany! Mu muvu wa 1950, kwasadika chitentam cha pa mangand mawonsu mu New York, ni dijuku diam diaya kukumangan ku chitentam chinech.

Chisu chikemp kupwa kwa yiney, Mukadivar Lawrence Jeffries wasambisha kwez kututal. Wapakisha kwinkwash kwilej uyakin. Kwinsambishin nasangerap, mulong Atuman a Yehova kiyandjikangap mu yom ya politik ap mu usalay. Namuleja anch, ang muntu mwawonsu wa mu Amerik walik kuya kwi njit, akankuny akutwish kwez ni kutuyikel. Mukadivar Jeffries wantongisha nich kushimpish muchim kwawonsu anch: “Ov, utongin nchik: Anch antu awonsu adia mu Amerik ading amusadidin Yehova Nzamb chad akankuny ez kuyirishikish, yom ik yikusalay?” Yom yalonday pa mulong winou ni piur pa yom yikwau kand yankwasha kuman anch yitongijok yam yading yiyimp. Chinech chanlangwisha impu ya kwilej uyakin wa Bibil.

Dichuku diambatishau

Nasutisha asaa avud mu kutang mitu ya milong yikur ya mu Chinong cha Kalam ni Lankany! yalaminay maku mu kapalakany ka pansh. Mu kusut kwa chisu, najingunina anch nading nilejin uyakin, chawiy nitiya kwilej Bibil ni Mukadivar Jeffries. Nasambisha kand kukumangan ku yikumangan pakad kujing. Nakata nakash uyakin nileja, ni nikala mwin kulejan wa rusangu ruwamp. Mipak yam yaswimpa pinajingunina anch “dichuku dijim dia [Yehova] didi piswimp.” (Zef. 1:14) Pa ndond pa kukimb kand kuya kwilej ku Iniversite, nakata chad kuyikwash antu akwau kwilej uyakin wa Bibil.

Napwisha shikol ya sekonder machuku ma ngond 13 Ngond wa 6, 1956, ni kupwa kwa machuku masatu, ambatisha ku chitentam cha munyingumuku. Natonginap kamu anch nikutwish kutambul yiyukish yivud mwamu kusutin kwipan kwilej ni kufundish piur pa Yehova.

KWILEJ NI KUFUNDISH PIUR PA YEHOVA PINADINGA CHIBOL

Angond musamban kupwa kwa kutambul dibatish, nikala chibol wa rawonsu. Mudimu Wetu wa Want wa Ngond wa 12, 1956 (mu Français) wading ukwet mutu wa mulong ulondina anch: “Ov, ukutwish kusadin kwi ndond kudia maswir nakash?” Mutu wa mulong winou wading kand wintadin am. Nading nikatin kuya kukwash kwi ndond kwadinga in kulejan akemp.​—Mat. 24:14.

Nabukina mu musumb wa Edgefield, mu Caroline du Sud. Mu chikumangen chading kwinikwa mwading kwau in kulejan anying. Pinashika, twawanyina atan. Twasadinang yikumangan mu kapalikany kading katalijadina ni chikumbu cha mukadivar umwing. Ngond ni ngond, nasalang asaa 100 mu mudimu wa kulejan. Nakwatikana nakash mu kutakel mudimu wa kulejan ni kutakel yikunku ku yikumangan. Pakwez chisangareshina chid anch, kwipan nakash mu mudimu wa Yehova kwankwasha kand kwilej nakash piur Pend.

Mband umwing nileja nend Bibil wading ukwet chikumbu mu musumb wa Johnston wading pa chintamp cha akilometre akemp. Wangitiya kumusadin tumidimu twitina chisu chikemp, ni watwitiya kusadin yikumangan mu kapalikany kend kakemp.

Mukadivar Jolly Jeffries, mwan a mukadivar twileja nend Bibil, wabukina niyend mu Brooklyn, mu New York, ni wikala mbay nam chibol. Twashakama mu kachikumbu kakemp katushilau kud mukadivar.

Difut diading mwinshin nakash mutambu wa Kurul. Atufutang adolar aad ap asatu kupwa kwa kusal mudimu mu dichuku diakabuj. Dichuku dimwing, nading kwam ni nfalang jikemp nasadina mulong wa kuland yakudia. Panachirika, muntu umwing wansejina ni wangipula anch: “Ov, ukimbin mudimu? Nikukufut dolar umwing pa saa umwing.” Wanginkisha mudimu wa machuku masatu wa kurijek pa ndond ya kutungin. Chamekana patok anch Yehova wading winkwashin kushakam mu Edgefield. Chawiy, natwisha kuya ku chitentam cha pa mangand mawonsu cha mu muvu wa 1958 mu New York.

Dichuku twatijana

Dichuku diakaad dia chitentam, chom chimwing cha pakampwil chanshikena. Natanijana ni nambaz Ruby Wadlington, wading usadina mud chibol wa rawonsu mu musumb wa Gallatin, mu Tennessee. Mulong twading tukatin etu awonsu kwikal amishoner, twakumangana ku chikumangan cha antu akatina kuya ku Galad ku chitentam. Mu kusut kwa chisu, twasambisha kufundijadin uruu. Kupwa antazuka kuya kusal diskur dia antu awonsu mu chikumangen cha Gallatin. Nasadina chisu chinech mulong wa kumwipul chakwel twatijan. Nabuukina mu chikumangen chadingay Ruby, ni twatijana mu muvu wa 1959.

KWILEJ NI KUFUNDISH MU CHIKUMANGEN

Pinawanyisha mivu 23, antonda kwikal kashalapol wa chikumangen (utazukinau nlel anch ntakel wa chisak cha amakurump) mu musumb wa Gallatin. Chikumangen chetu chading chakusambish chendinay mukadivar Charles Thompson pikalay kalam wa munyingumuku. Wading ukwet ukaliweny nakash; pakwez wangipula yom nading nitongina piur pa maswir ma akadivar ni mutapu wawanishangau maswir minam kud atulam a munyingumuku akwau. Kusutin ndiy nileja anch chid chiwamp kwipul yipul ni kwikal ni uman wawonsu kurutu kwa kukwat mupak kanang.

Mwi Ngond wa 5, 1964, antazuka ku Shikol ya Mudimu wa Want yading yifanyidina kusal ngond umwing, mu musumb wa South Lansing, mu New York. Mukadivar watakela shikol yiney wanlangwisha impu ya kwilej yom yivud ni kwikal muntu uswila mu spiritu.

KWILEJ NI KUFUNDISH MU MUDIMU WA MUNYINGUMUK NI WA DISTRIK

Am ni Ruby atuleja kusambish mudimu wa munyingumuku mwi Ngond wa 1, 1965. Munyingumuku wetu wa kusambish wading ujim nakash, kusambishin ku musumb wa Knoxville, mu Tennessee, kushik piswimp ni musumb wa Richmond, mu Virginie. Munyingumuku winou wading ni yikumangen mu Caroline du Nord, Kentucky, ni mu Virginie-Occidentale. Nasadinang kwam ching mu yikumangen ya antu ajal, mulong pa chisu chinicha mu États-Unis mutambu wa kwiyand, antu ajal kadingap kafanyidina kukumangan pamwing ni ayindel. Akadivar kadingap ni yom yivud ya ku mujimbu, ni twileja kwanganijan ni antu adia mu maswir. Kalam wa munyingumuku umwing wading wasadina kal mivu yivud mu mudimu wend wanfundisha dilejan dia usey nakash anch: “Ikal mukadivar. Kangal waya mu chikumangen mud mwin kutakel. Ukutwish kuyikwash anch akuman mud mukadivar nau.”

Pitwendina chikumangen chimwing chikemp, mukajam Ruby wasambisha kwilej ni maku umwing wa mivu 17 wading ukweta mwan wa muvu umwing. Anch kwaburen muntu uwanyidina kutakel dilejan, Ruby wasalang mwamu kusutin mesaj. Chisu twendina chikumangen kapamp ka kaad, mband winou wezang ku chikumangan pakad kujing. Chisu chayitumau anambaz ading ayibol a pakampwil mu chikumangen chinech, asambisha kwilej nend Bibil, ni kupwa kwa chisu chikemp amubatisha. Kupwa kwa mivu 30, mu muvu wa 1995 ku Betel wa mu Patterson, nambaz umwing changadim weza kwiyijikish kud Ruby. Wading mwan wa mband wileja Bibil ni Ruby. Changadim winou ni nfumwend ileja kalas ka 100 ka Shikol ya Galad.

Munyingumuku wa kaad twendina wading mukach ni mukach mwa Floride. Pa chisu chinicha twaswirikena motak, chawiy twamana motak ku usey uwamp. Pakwez, rubing ra kusambish, chom chimwing ku motak chabukuka. Twadingap ni nfalang ja kuurijekish nich. Namutazuka mukadivar natongina anch ukutwish kutukwash. Mukadivar winou wamutazuka nsalamudimu wend umwing kurijek motak, ni kupwa kwa motak kuwap, mukadivar winou kakatap anch tumufut. Walonda kwend anch: “Twakusadinang kwey chamwamu.” Watuwejinap kand ni nfalang! Chinech chading chilakej chiwamp nakash chimekeshina mutapu Yehova ukatay kuyibangin atushalapol end. Chatuvurisha kwikal in kupan.

Chisu chawonsu twendinang chikumangen, twashakamang ku yikumbu ya akadivar. Mud chibudikin, twikala ni arund avud awamp nakash. Dichuku dimwing, nasambisha kufund rapor umwing wa chikumangen, ni namusha mu mashiny mam ma kufundin chisu nadiokala ku chikumbu. Pinachirika urel, anleja anch mwan wa mivu yisatu wa mu dijuku twading tushicha wankwasha “kupwish” rapor winou, charumburik anch washatola mashiny, ni wamuyipisha. Namusarumunang mulong wa kumuswimbul piur pa yom yiney mu mivu yivud.

Mu muvu wa 1971, natambula mukand wangijikisha chisend chisu cha kuya kusal mud kalam wa distrik mu New York. Twashimoka nakash! Pitwabuukina kwinikwa, nading nichikwet kwam mivu 34. Mulong nading muntu mujal wa kusambish kwikal kalam wau wa distrik, akadivar angaka nich chirungul nakash.

Mud kalam wa distrik, nasangerang kufundish piur pa Yehova kwinsudiel kwawonsu kwa rubing ku chitentam cha munyingumuku. Atulam a munyingumuku avud ading akwet ukaliweny nakash kwinsutamu am. Umwing pakach pau ndiy wasala diskur diam dia dibatish. Mukadivar mukwau, Theodore Jaracz, wikala mu kusut kwa chisu chid cha Chisak Chitakedila. Kwading kand akadivar avud akweta ukaliweny ading asadidina ku Betel wa Brooklyn. Nasangara nakash mulong atulam a munyingumuku ni antu ading asadina ku Betel asala anch niyova nawamp. Nimenap amwinam anch ading atufung a rukat achingejidina mu Dizu dia Nzamb ni akwashina dirijek nich kushinshaman. Kwikepish kwau kwasala anch chinswapel kusal mud kalam wa distrik.

KUCHIRIKIN MUDIMU WA MUNYINGUMUKU

Mu muvu wa 1974, Chisak Chitakedila chaweja chisak chikwau cha atulam a munyingumuku mu mudimu wa distrik, chawiy nafanyina kand kusal mud kalam wa munyingumuku​—pakwez pa chisu chinicha mu Caroline du Sud. Nova musangar mulong ayindel ni antu ajal kadingap kand aurikina mu yikumangen yadinga kurul kwa États-Unis, ni akadivar asangara nakash.

Kwinsudiel kwa muvu wa 1976, antuma mu munyingumuku wa mu Georgie wading pakach pa Atlanta ni Columbus. Nivurikin nawamp chisu nasala diskur dia chidil mulong wa an atan ajal afa chisu choshau chikumbu chau kud atubaj. Makwau wading mu opital mulong wa kwiyokish yitat. Akadivar nau anambaz avud, ajal nau ayindel, aya kuyital ku opital, chawiy chayikasikesha anvaj inay nakash. Namana anch rukat ra akadivar rading rikwamushena nakash. Ranaken mud riner rikutwish kuyikwash atushalapol a Nzamb kupandikan yikokujol yikash yikutwishau kurish nich.

KWILEJ NI KUFUNDISH KU BETHEL

Mu muvu wa 1977 atutazuka ku Betel wa Brooklyn mulong wa kukwash proje umwing mu angond akemp. Pitwashika piswimp ni kupwish proje, akadivar aad a Chisak Chitakedila eza kututal ni atwipula anch chading chituswapedin am ni Ruby kusadin ku Betel chisu chawonsu. Chawiy twitiya anch mwaning.

Mu mivu 24, nasadina mu Departema wa Mudimu mwading akadivar afanyidina kwakul yisu yivud ku yipul yikash. Mu kusut kwa mivu, Chisak Chitakedila chatwinkisha umutakel ukwatijadina ni mbil ja Bibil. Umutakel winou watukwasha kwakul ku yipul, pakwez twausadina kand mulong wa kuyifumb atulam a munyingumuku, amakurump, ni ayibol. Kufumb kwinoku kwayikwasha antu avud kukul mu spiritu. Ni chinech chakasikesha dirijek dia Yehova.

Kudiosh mu muvu wa 1995 kushik mu muvu wa 2018, nendina mabiro kushalijan ma mitiy mud katum wa biro mujim wa pa mangand mawonsu, watazukangau pasak anch kalam wa zon. Nakumanganang ni Makomite ma Mitiy, antu asadinang ku Betel, ni amishoner mulong wa kuyikasikesh ni kuyikwash kurish ni yikokujol. Mud chibudikin, nsangu jatulejangau am ni Ruby kud akadivar ni anambaz jatukasikeshang nakash. Chilakej, twendina ngand ya Rwanda mu muvu wa 2000. Twasangera nakash kutesh mutapu akadivar ni dijuku dia Betel mwatwishau kupand ku chisal cha shisum cha kunongish antu chasadika mu muvu wa 1994. Avud ashadisha akatish nau. Pakwez chikalap nchik yikokujol yajijamenau, akadivar inay amekesha ritiy, ruchingej, ni musangar.

Muvu wetu wa 50 mu uruw

Katat tukwet mivu 80 ni kusut. Mu mivu 20 yasutina ey, nasadin mu Komite wa Mutiy wa mu États-Unis. Kandikal nilejangap ku Iniversite, pakwez natambwil kal mafundish ma piur nakash kud Yehova ni dirijek diend. Chinech chawiy chinkwashining kutwish kuyifundish antu akwau uyakin wa Bibil ukutwisha kuyikwash chikupu. (2 Kor. 3:5; 2 Tim. 2:2) Namen mutapu uruu wa Bibil ukata kuyikwash antu kuwapish mashakamin mau ni kuyikwash kukudish urund wa piswimp ni Sakatang. (Jak. 4:8) Kukwatijan ni usu tukweta, am ni mukajam Ruby tudandamedin kuyikasikesh antu akwau kukwat nich usey dilau dikwetau dia kwilej piur pa Yehova ni dia kuyifundish antu akwau uyakin. Dined did dilau dijim nakash dikutwishay kashalapol wa Yehova kusanger!