Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

NKHANI YAKULONGOSORA UMOYO WA MUNTHU

Naŵa Wakukondwa Chifukwa cha Kusambira na Kusambizga Ŵanthu vya Yehova

Naŵa Wakukondwa Chifukwa cha Kusambira na Kusambizga Ŵanthu vya Yehova

NKHAKULIRA ku Easton, Pennsylvania, U.S.A. Apo nkhakuranga nkhaŵikapo mtima chomene pa masambiro, ndipo nkhakhumbanga kuti nizakalute ku yunivesite mwakuti nizakaŵe munthu wakuzirwa. Nkhakondwanga kusambira, ndipo nkhachitanga makora chomene pa masamu na sayansi. Mu 1956 wupu wakulwera wanangwa wa ŵanthu ukanipa madola 25 chifukwa chakuti nkhakwera makora chomene kuluska ŵana ŵanyane ŵafipa awo nkhasambiranga nawo. Kweni pamanyuma, nkhasintha chilato chane. Chifukwa wuli?

UMO NKHASAMBILIRA VYA YEHOVA

Kukwambilira kwa 1940, ŵapapi ŵane ŵakamba kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova. Nangauli ŵakalutilira yayi kusambira Baibolo, kweni amama ŵakalutilira kupokera magazini gha Gongwe la Mulinda na Wukani! Mu 1950 kukaŵa ungano wa mitundu yose uwo ukachitikira mu msumba wa New York, ndipo banja lakwithu nalo likaluta ku ungano uwu.

Ungano ukati wajumpha waka, Mubali Lawrence Jeffries wakamba kutiyendera. Wakaŵa wakukhumbisiska kuti wanovwire kumanya unenesko. Pakwamba, nkhaghanaghananga kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakwenera kuchitako ndyali na kunjira usilikari. Nkhamuphalira mubali yura kuti: Usange waliyose kuno ku America wangakana kuluta ku nkhondo, ŵalwani ŵangiza na kupoka charu chose ichi. Mubali Jeffries mwakuzikira wakazgora kuti: “Kasi ukughanaghana kuti Yehova Chiuta wangachita vichi usange ŵanthu wose muno mu America ŵakumuteŵetera ndipo ŵalwani ŵawo ŵaŵawukira?” Ivyo wakayowoya pa nkhani iyi kweniso nkhani zinyake, vikanovwira kumanya kuti nkhaghanaghananga mwakubudika. Ivi vikanipa njara yakuti nimanye vinandi vya unenesko wa mu Baibolo.

Apo nkhabatizikanga

Nyengo yinandi nkhamaliranga pakuŵerenga magazini ghakale gha Gongwe la Mulinda na Wukani! agho amama ŵakasunga. Pamanyuma, nkhamanya kuti nkhasambiranga unenesko, ntheura nkhazomera kuti Mubali Jeffries wasambirenge nane Baibolo. Nkhambaso kuluta ku maungano nyengo zose. Nkhamba kutemwa chomene ivyo nkhasambiranga, ndipo pamanyuma nkhaŵa mupharazgi wa makani ghawemi. Vilato vyane vikasintha nkhati namanya kuti “zuŵa likuru la Yehova [likaŵa] pafupi.” (Zef. 1:14) Sono nkhakhumbangaso yayi kuluta ku yunivesite, m’malo mwake, nkhakhumbanga kuti novwire ŵanji ŵasambire unenesko wa mu Baibolo.

Nkhamalizga masambiro ghane gha ku sekondare pa Juni 13, 1956, ndipo pati pajumpha mazuŵa ghatatu, nkhabatizika pa ungano wa dera. Nkhamanyanga yayi kuti nisangenge vitumbiko vinandi chifukwa cha kujipeleka kusambira na kusambizga ŵanji vya Yehova.

KUSAMBIRA NA KUSAMBIZGA NGA MUPAYINIYA

Pati pajumpha myezi 6 kufuma apo nkhabatizikira, nkhamba upayiniya wanyengozose. Mu Uteŵeti wa Ufumu wa Disembala 1956 mukaŵa nkhani ya mutu wakuti “Kasi Mungaluta Kukateŵetera Uko Nkhwakusoŵa?” (“Can You Serve Where the Need Is Great?”) Ine nkhaŵa yumoza wawo. Nkhakhumbanga kukawovwira uko ŵapharazgi ŵa makani ghawemi mbachoko.—Mat. 24:14.

Nkhasamira ku Edgefield, South Carolina. Mpingo wa ku malo agha, ukaŵa waka na ŵapharazgi ŵanayi. So kusazgapo na ine, mbwe tikakwana 5. Maungano tikapangiranga mu nyumba ya mubali munyake. Mwezi uliwose nkhapharazganga maora 100. Nkhatangwanikanga chomene kulongozga ungano wakunozgekera uteŵeti kweniso kuyowoya nkhani mu mpingo. Chakukondweska ntchakuti apo nkhachitanga vinandi chomene, ndipo nkhasambirangaso vinandi vyakukhwaskana na Yehova.

Mwanakazi munyake uyo nkhasambiranga nayo Baibolo wakaŵa na kanyumba kanyake ku Johnston, ndipo kakaŵa kutaliko na tawuni. Wakanilemba ntchito iyo nkhagwiranga kwa mazuŵa ghachoko waka, kweniso wakatizomerezga kuti tiwunganengemo mu kanyumba aka.

Mubali Jolly Jeffries, mwana wa mubali uyo wakasambiranga nane Baibolo, wakasamuka ku Brooklyn, New York, na kwiza uko nkhakhalanga ine ndipo tikachitiranga lumoza upayiniya. Tikakhalanga mu kanyumba kachoko waka ako mubali wakati tikhalengemo.

Malipiro ghakaŵa ghachoko chomene ku South Carolina. Pa zuŵa tikapokeranga madola ghaŵiri panji ghatatu. Zuŵa linyake, nkhakhala na kandalama kachoko waka ako nkhagura chakurya pa sitoro. Mbwenu nati nafuma mu sitoro mura nkhakumana na mwanalume munyake ndipo wakanifumba kuti: “Kasi ungayikhumba ntchito? Nikupenge dola limoza pa ora lililose.” Wakanipa ntchito ya mazuŵa ghatatu, yakutozga pa malo apo pakachitikanga ntchito yakuzenga. Apa vikalongolerathu kuti Yehova ndiyo wakanovwiranga kuti nilutilire kukhala ku Edgefield. Nkhakwaniska kuluta ku ungano wa mitundu yose uwo ukachitikira mu msumba wa New York mu 1958.

Pa zuŵa la ukwati withu

Pa zuŵa lachiŵiri la ungano, pakachitika chinthu chinyake chapadera. Nkhakumana na Ruby Wadlington, uyo wakachitanga upayiniya wanyengozose ku Gallatin, Tennessee. Pakuti tose tikakhumbanga kuzakaŵa ŵamishonale, tikaŵapo pa ungano wa awo ŵakakhumbanga kuluta ku sukulu ya Giliyadi pa ungano wura. Kufuma apo, tikamba kulemberana makalata. Pamanyuma nkhapempheka kuti nkhayowoye nkhani yachisanisani ku mpingo wa ku Gallatin. Nkhasangirapo mwaŵi wakusongera Ruby. Nkhasamira ku mpingo uwo Ruby wakawungananga, ndipo mu 1959 tikatorana.

KUSAMBIRA NA KUSAMBIZGA MU MPINGO

Apo nkhaŵa na vyaka 23 nkhimikika kuŵa muteŵeti wa mpingo (uyo pasono wakuchemeka mulaŵiliri wa milimo ya wupu wa ŵalara) mu mpingo wa Gallatin. Mpingo withu ndiwo ukaŵa wakwamba uwo Charles Thompson wakamba kwendera wati wimikika waka kuŵa mulaŵiliri wa dera. Nangauli wakamanyanga vinandi, kweni wakanipempha kuti niyowoyepo ivyo ŵabali ŵakukhumbikwira, kweniso umo ŵalaŵiliri ŵanyake ŵa dera ŵakawovwilirapo. Kwa mubali uyu, nkhasambirako kuti ntchiwemi kufumba na kumanya nkhani yose pambere nindasankhe chakuchita pa nkhani yinyake.

Mu Meyi 1964, nkhachemeka kuti nkhanjire Sukulu ya Uteŵeti wa Ufumu iyo yikachitikira ku South Lansing, New York kwa mwezi umoza. Ŵabali awo ŵakachitiskanga sukulu iyi ŵakanovwira chomene kuti niŵe na khumbo lakusambira vinandi kweniso kuti niŵe wakukhora mwauzimu.

KUSAMBIRA NA KUSAMBIZGA NGA MULAŴILIRI WA DERA NA WACHIGAŴA

Mu Janyuwale 1965, nkhapempheka kuti niŵe mulaŵiliri wa dera na kwendera mipingo pamoza na Ruby. Chigaŵa icho tikenderanga chikaŵa chikuru chomene. Kufuma ku Knoxville, Tennessee, m’paka ku Richmond, Virginia. Dera lithu likasazgangaposo mipingo iyo yikaŵa ku North Carolina, Kentucky, na West Virginia. Nkhenderanga mipingo iyo yikaŵa na ŵabali ŵafipa pera chifukwa panyengo iyo kumwera kwa United States kukaŵa dango lakuti ŵafipa na ŵazungu ŵangachitiranga vinthu pamoza yayi. Ŵabali ŵakaŵa ŵakavu, ntheura tikasambira kuti ivyo tili navyo tikwenera kugaŵirako awo mbakusoŵerwa. Pakuti mulimo uwu nkhawuchita kwanyengo yitali, ukanisambizga sambiro lakuzirwa chomene lakuti: “Para ukwendera mpingo, ukwenera kuchita vinthu nga ni mubali, bwana yayi. Ungaŵawovwira ŵabali para iwo ŵakukuwona nga mubali wawo.”

Apo tikenderanga mpingo unyake uchoko, Ruby wakamba kusambira Baibolo na mwanakazi munyake wa vyaka 17 uyo wakaŵa na kamwana kasungwana ka chaka chimoza. Para palije waliyose mu mpingo wakuti walute wakasambire na mwanakazi uyu, mbwenu Ruby wakasambiranga nayo kwizira mu makalata. Tikati talutaso kukendera mpingo uwu, tikasanga kuti mwanakazi uyu wakizanga pa maungano ghose. Ŵadumbu ŵaŵiri ŵapayiniya ŵapadera awo ŵakatumika ku mpingo uwu, ŵakalutilira kusambira nayo Baibolo ndipo pakati pajumpha nyengo yichoko waka wakabatizika. Pati pajumpha vyaka 30, mu 1995, ku Beteli ya ku Patterson, tikakumana na mudumbu munyake muwukirano ndipo wakadumbiskana na Ruby. Mudumbu uyu wakaŵa mwana wa mwanakazi yura Ruby wakasambiranga nayo Baibolo. Iyo pamoza na mfumu wake ŵakaŵa kuti ŵiza ku Sukulu ya Giliyadi kilasi la nambara 100.

Dera lachiŵiri ilo tikenderanga likaŵa ku central Florida. Panyengo iyi tikakhumbikwiranga galimoto, ntheura tikagulako yimoza pa mtengo uwemi. Ndipouli, mu sabata yakwamba mbwe chinthu chinyake mu injini chikanangika. Tikaŵavya ndalama yiliyose yakuti tinganozgera galimoto. Nkhimbira mubali munyake uyo nkhaghanaghananga kuti wangatovwira. Mubali uyu wakapempha yumoza wa ŵantchito ŵake kuti watinozgere galimoto. Kweni wati wanozga, wakakhumba yayi kuti timulipire. Wakati waka, “Kunipa chilichose yayi.” Padera pakutinozgera galimoto, wakatipaso ndalama nga ntchawanangwa. Ichi chikaŵa chiyelezgero chiwemi chomene cha umo Yehova wakupwelelelera ŵateŵeti ŵake. Vikatikumbuska waka kuti nase tikwenera kuŵa ŵakupa.

Nyengo yiliyose para tikwendera mipingo, tikakhalanga mu nyumba za ŵabali. Pa chifukwa ichi, tikaŵa na ŵabwezi ŵanandi ŵawemi. Zuŵa linyake nkhatayipanga lipoti la mpingo, ndipo nkhalileka pa mashini ghakutayipira apo nkhafumapo. Apo nkhizanga namise, nkhasanga kuti kamwana ka vyaka vitatu ka panyumba apo tikakhalanga kadofya mabatani pa makina ghakutayipira ndipo lipoti lose likanangika mwakuti nkhambiraso waka kutayipa lipoti ili. Para tasangana na mwana uyu nkhamukumbuskanga ivyo wakachita apa na kumuseka, ndipo nkhachita nthena kwa vyaka vinandi.

Mu 1971, nkhapokera kalata yakuti nambe kuteŵetera nga mulaŵiliri wa chigaŵa mu msumba wa New York. Tikazizwa chomene! Apo ŵakatisamuskiranga uku, nkhaŵa waka na vyaka 34. Pakuŵa mulaŵiliri wa chigaŵa wakwamba mufipa, ŵabali ŵakanipokelera na mawoko ghaŵiri.

Pakuŵa mulaŵiliri wa chigaŵa, nkhakondwanga kusambizga vya Yehova kuumaliro wa sabata yiliyose pa ungano wadera. Ŵalaŵiliri ŵa dera ŵanandi ŵakaŵa ŵakumanya vinandi kuluska ine. Yumoza wawo, wakaŵa uyo wakayowoya nkhani ya ubatizo pa zuŵa ilo ine nkhabatizikira. Mubali munyake wakaŵa Theodore Jaracz, uyo pamanyuma wakazakaŵa mu Wupu Wakulongozga. Pakaŵaso ŵabali ŵanandi ŵakumanya vinandi awo ŵakateŵeteranga pa Beteli ya Brooklyn. Nkhaŵawonganga chomene ŵalaŵiliri ŵa dera kweniso awo ŵakateŵeteranga pa Beteli chifukwa ŵakanovwira kuti niŵe wakufwatuka. Nkhajiwonera nekha kuti aŵa ŵakaŵa ŵaliska ŵachitemwa awo ŵakuthemba Mazgu gha Chiuta, kweniso ŵakukhozgera gulu la Yehova mwakugomezgeka. Chifukwa chakuti ŵakaŵa ŵakujiyuyura, vikawovwira kuti chiŵe chipusu kwa ine kuteŵetera nga mulaŵiliri wa chigaŵa.

KUWELERASO KU MULIMO WAKWENDERA DERA

Mu 1974, Wupu Wakulongozga ukasankha ŵalaŵiliri ŵa dera ŵanyake kuti ŵakaŵe ŵalaŵiliri ŵa chigaŵa, ndipo ine nkhaŵaso mulaŵiliri wa dera, ndipo sono ŵakanituma ku South Carolina. Chakukondweska ntchakuti panyengo iyi mipingo kweniso madera ghakaŵaso ghakugaŵikana nga pakwamba yayi, ŵafipa na ŵazungu ŵakachitiranga pamoza vinthu. Ntheura ŵabali ŵakaŵa ŵakukondwa.

Chakuumaliro kwa 1976, ŵakanituma ku dera la Georgia ilo lili pakati pa Atlanta na Columbus. Uku ndiko nkhayowoya nkhani ya nyifwa za ŵana ŵankhondi ŵanyumba yimoza awo ŵakafwa panyengo yimoza apo ŵanthu ŵanyake ŵakawotcha nyumba yakwawo. Amama ŵawo ŵakapwetekeka ndipo ŵakaŵagoneka mu chipatala. Ŵakaboni ŵa Yehova ŵafipa na ŵazungu wuwo ŵakalutanga ku chipatala kuti ŵakakhwimiske ŵapapi ŵa ŵana aŵa. Nkhawona kuti chitemwa chapakati pa ŵabali ntchapadera chomene. Lusungu lwa nthena ulu lukovwira ŵateŵeti ŵa Chiuta kuti ŵazizipizgenge masuzgo ghakuru agho ŵakukumana nawo.

KUSAMBIRA NA KUSAMBIZGA PA BETELI

Mu 1977 ŵakatipempha kuti tilute ku Beteli ya Brooklyn kwa myezi yichoko waka kuti tikawovwirepo pa mulimo unyake. Apo mulimo uwu ukaŵa pafupi kumara, ŵabali ŵaŵiri ŵa mu Wupu Wakulongozga ŵakakumana nane na kunifumba usange ine na Ruby tingatemwa kuteŵetera pa Beteli kwanyengo yitali. Tikazomera.

Kwa vyaka 24, nkhagwiranga ku Dipatimenti ya Uteŵeti uko ŵabali kanandi ŵakupwelelera nkhani zachisisi kweniso kuzgora mafumbo ghakusuzga. Kwa vyaka vinandi, Wupu Wakulongozga wapeleka ulongozgi wakovwira uwo ukukolerana na fundo za mu Baibolo. Ulongozgi uwu ndiwo ukovwira Dipatimenti ya Uteŵeti pakuzgora mafumbo, kweniso pakusambizga ŵalaŵiliri ŵa dera, ŵalara, na ŵapayiniya. Ndipo ivi vyawovwira ŵanandi kuti ŵakure mwauzimu. Kweniso ivi vyapangiska gulu la Yehova kuŵa lakukhora.

Kufuma mu 1995 m’paka 2018, nendera maofesi gha minthavi ghakupambanapambana nga ni wakwimira likuru lithu la pa charu chose, uyo kale tikatenge wakwendera maofesi gha munthavi. Nkhakumananga na ŵa mu Komiti ya Munthavi, awo ŵakuteŵetera pa Beteli, na ŵamishonale, kuti niŵakhozge kweniso kuŵawovwira pa nkhani zinyake. Kweniso Ruby na ine, nase takhozgeka chomene na ivyo ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵakatiphaliranga vyakukhwaskana na ivyo ŵajumphamo. Mwachiyelezgero, tikaluta ku Rwanda mu 2000. Tikakhwaskika chomene kupulika ivyo ŵabali na ŵadumbu kusazgapo na awo ŵakuteŵetera pa Beteli ŵakakumana navyo, panyengo iyo mu charu ichi mukaŵa nkhondo ya pawenenawene mu 1994. Ŵanandi ŵakutemweka ŵawo ŵakafwa. Nangauli ŵakakumana na masuzgo ghose agha, kweni ŵabali ŵithu ŵakaŵa na chipulikano, chigomezgo kweniso ŵakaŵa ŵakukondwa.

Tati takwaniska vyaka 50 mu nthengwa

Pasono tili na vyaka vyakujumpha 80. Vyaka 20 ivyo vyajumpha, nateŵetera na Komiti ya Munthavi ya United States. Nindalutepo ku yunivesite, kweni nasambira masambiro ghapachanya chomene kufuma kwa Yehova na ku gulu lake. Ivi vyanovwira kuti nisambizge ŵanthu unenesko wa mu Baibolo uwo ungaŵawovwira umoyo wawo wose. (2 Kor. 3:5; 2 Tim. 2:2) Nawona umo uthenga wa mu Baibolo wawovwilira ŵanthu kuti ŵasinthe nkharo zawo na kuŵa paubwezi na Mlengi wawo. (Yak. 4:8) Ine na Ruby tikulutilira kuchiska ŵanji kuti ŵazirwiskenge mwaŵi wakusambira za Yehova na kusambizga ŵanji unenesko wa mu Baibolo. Uwu ni mwaŵi wapadera chomene uwo muteŵeti wa Yehova wangasangwa nawo!