Mumasure me gore ra 1940, abereki angu akatanga kufunda Bhaibheri no Apupuri a Djehovha. Awona akazosiya kufunda asi mai angu airumbwa ecitambira Murindiri uye Mukai!. Muna 1950 anyaukama angu akatenda mupiko wekupinda gungano re nyika dzakawanda mu Thaundi re Nova York.

Mumasure mazvo, Hama Lawrence Jeffries akatanga kutivhakacira kumba kedu. Awona aida maningi kuti ndifunde cokwadi. Asi pakutanga ndainga ndisikatenderi zvaiizwa no Apupuri a Djehovha zvakaringana no kutama kugara no dii re zve matongerhwo e nyika uye hondo. Inini ndakaabvunza kuti kudai pasina munhu unoda kwenda ku hondo, nyika inozonda América yaida kupinda uye yoirhwisa. No mwoyo unononoka kutsamwa hameyo yakati: “Munoona kuti Djehovha aida kuzoitei kana anhu ese e mu América aimuseenzera uye munhu worhwisa nyikeyo?” Zvaakandipanganidzira nge zve nyaya ii uye no zvimweniwo zvakandibetsera kuona kuti zviro zvandairangarira zvainga zvisikabetseri. Izvona zvakandiita kuti ndide cokwadi.

Inini ndakapedza nguwa yakawanda decierenga Murindiri no Mukai! yakasiyana-siyana yainga yasiiwa ndi mai angu pasi po bharko. Nokuhamba ke nguwa ndakazoona kuti ndainga ndecifunda cokwadi, ndiyo ndaa ndakazotenda kufunda Bhaibheri na Hama Jeffries. Ndakatangawo kupinda misangano yese. Inini ndaipfarira maningi zvese zvandaifunda uye ndakazogara muparidzi we masoko akanaka. Zvinangwa zvangu zvese zvakacinja pandakaziya kuti “zuwa ra Djehovha [riri] padhuze.” (Zef. 1:14) Ndainga ndisisinazve cido cekwenda kucikora cepamusoro-soro, uye candainga ndooda basi kubetsera amweni kuti afunde cokwadi.

Ndakapedzesa cikora cesekundaria mu zuwa 13 ya Junyo, ya 1956, uye mumasure mekudarika mazuwa matatu inini ndakabhabhatidzwa pa gungano re nharaunda. Ndainga ndisikatorangariri makomborero andaizotambira ngekusanangura kuseenzesa upenyu wangu pakufunda ngezva Djehovha uye kufundisa anhu amweni nge zvake.

Mumasure mekudarika mwedzi mutanhatu ndaa nda Bhabhatidzwa, inini ndakagara mupionero we nguwa dzese. Ministério do Reino ya Dezembro wa 1956 wainga uno fundo ino musoro unoti: “Pode servir onde há grande necessidade?” Inini ndaida nge kuti ndainga ndinocido cekubetsera ku mbuto inodiwa aparidzi akawanda.—Mat. 24:14.

Inini ndakafuruka ndoenda ku thaundi raizwi Edjifirti, ku Carolina do Sul. Ungano yakhona yainga ino aparidzi arongomuna basi uye inini ndainga ndiri we cishanu. Isusu taipinda misangano pa sara ye nyumba ye hama imweni. Pamwedzi wese inini ndaikwanisa maora 100 mu basa rekuparidzira. Inini ndaigara ndakabatikana no basa rekuparidzira uye nge matii andaiita pa misangano. Cinopfadza ngecekuti pandaiseenza mu ungano ndainyasa kufunda ngezva Djehovha.

Ndainga ndino mufundi umweni wainga ari muridzi we funerária ku thaudi re Johnston, rainga riri padhuze no Edjifirti. Iyena wakandipangidzira unaki uye wakandipasa basa raienda dakara pakati pe zuwa randaida maningi pa nguwa iyona, uye iyena wakatipasa cimbuto cidoko caainga anaco kuti ticiseenzese hinga Nyumba ye Umambo.

Hama Jolly Jeffries, mwana we hama yandakafundiswa nayo Bhaibhei, akafuruka kubva ku Brooklyn, Nova York, ouya ku thaundi redu uye takatanga kuseenza tese hinga mapionero. Isusu takakoanisanawo dii re vhidhiyo yatainga takumbiriswa no hama imweni.

Mare yataitambira pamwedzi yainga yakateerera maningi mu nyikemo. Taitambiriswa 2 kana 3 dhorari pa zuwa. Zuwa rimweni ndainga ndapedza mare yangu yese yandaida kutenga nayo zvokurhya ku bazari. Asi mwanarume umweni wakauya kandiri uye wakandibvunzisa kuti: “Iwewe urikuda basa? Inini ndingakupasa dhorari rimwe panguwa imwe basi.” Iyena wakandipasa basa re mazuwa matatu kuti ndicenese mbuto yaaizirhwa basa rekuwaka. Kandiri zvakanyasa kudjeka kuti Djehovha aindibetsera kurumbwa deciseenzera ku Edjifirti. Kunyazi zvakadaro, inini ndakakwanisa kwenda ku gungano re nyika dzakawanda muna 1958 ku Thaundi re Nova York.

Pa zuwa recipiri re gungano pakaitika ciro cinokosha maningi. Inini ndakaziya hanzvadzi imweni yaizwi Ruby Wadlington yaiseenza hinga mupionero ku thaundi re Gallatin, Tennessee. Ngekuti isusu tiri airi taida kugara ma misionario, takapinda musangano waibhuya ngezve anhu aida ku kupinda cikora ce Girihedhi. Isusu takatanga kutarirana tsamba. Nokuhamba ke nguwa, ndakazoenda kooita mharidzo ku ungano yake. Ndakazokhorovhera mukana uu kuti ndimukumbire kucata naye. Ndakafuruka ndoenda ku ungano ya Ruby uye isusu takazocata muna 1959.

Pandainga ndaano makore 23, ndakagadzwa kuti ndigare mubati anoseenzera ku ungano ye ku Gallatin (mazuwa ano zvaakuzwi murongi mu dare re akuru). Ungano yedu ndiyo yakatanga kuvhakacirhwa na hama Charles Thompson paakagara muonereri we nharaunda. Iyona yainga iri hama ino maeshiperiensiya akawanda, kunyazi zvakadaro iyona yaindibvunzisa ngezve zvitsinzwa zvaibatana no hama uye hanzvadzi dze mu ungano uye kuti  aonereri enharaunda amweni akabetsera kudini unganoyo. Inini ndakafundira nawo kuti pandinonga decida kubatana no nyaya dzimweni ndinodikana kutanga ndaita mubvunzo uye ndozwisisa zvinobatanidzwa pa nyaya iyona.

Mu mayo ya 1964, ndakapikwa kuti ndipinde Chikoro Choushumiri hwoUmambo caizotera mumasure me mwedzi umwe ku South Lansing, Nova York. Hama dzaifundisa cikora icona dzakaita kuti ndide kufunda zvakawanda ngezva Djehovha uye ndikure pakunamata.

Muna Janero wa 1965 takapikwa kuti tiende koovhakacira nharaunda yainga yakakura maningi dze ku Knoxville, Tennessee, almost to Richmond, Virginia. Zvaibatanidza ungano dze ku Carolina do Norte, Kentucky, uye ku Virgínia Ocidental. Inini ndaiparidzira basi ungano dze aparidzi eabhoi ngekuti nguwa iyona mitemo yerusananguro ku Estados Unidos, yairambidza kuti azungu aungane no abhoi. Ngekuti hama dzainga dzino zviro padoko zvokurarama nazvo, isusu takafundira kupasa zviro zvatinonga tinazvo ku amweni asina. Zuwa rimweni muonereri we nharaunda wainga ano eshiperiensiya wakandifundisa fundo inokosha. Iyena wakati: “Ita hinga hama. Usagume mu ungano woita hingana kuti uri mutungamiriri. Iwewe unongakwanisa kubetsera hama no hanzvadzi kana awona akakuona hinga hama.”

Zuwa rimweni pataivhakacira ungano, Ruby wakatanga kufundisa mwanakadzi umweni wecidjaha we ku unganoyo wainga uno mwana uno gore rimwe. Paaikonerhwa kumufundisa Ruby waizviita eciseenzesa tsamba. Petakazovhakacira ungano iya kecipiri, mufundi uya wakatanga kupinda misangano dzese. Uye mapionero espesiyari mairi paakafuruka oenda ikona, aona akarumbwa ecifunda no mwanakadziwo, uye mumasure mekudarika mazuwa padoko iyena wakabhabhatidzwa. Mumasure me makore 30 muna 1995, ku Bheteri re Patterson, hanzvadzi imweni yecidjaha yakauya kooreketa na Ruby. Hanzvadzi iyona yainga iri mwana we mwanakadzi wainga akafunda na Ruby. Iyona no mwamuna wayo ainga ecifunda turma 100 ye Cikora ce Giriyedhi.

Nharaunda yecipiri yetakavhakacira yainga iri pakati pe Flórida. Panguwa iyona isusu taida kamare karu uye takakwanisa kutenga imwe yainga isikatodhuri. Asi pasumana yokutanga pesa yo motor yakaputsika. Isusu tainga tisina mare kuti tiigadzirise, ndiyo ndaa ndakakweera bote hama imweni kuti indibetsere pakugadzirisa karu yedu uye aizi kutiripisa. Iyona yakandobhuya kuti: “Zvese zvatonaka.” Iyona yakatotipasazve mare! Izvona zvakandipangidza mushobo unoriritira Djehovha anhu ake. Zvakatifundisawo kuti tinodikana kupangidza rupo ku amweni.

Pese pataivhakacira ungano taienda koogara pa nyumba dze hama. Izvona zvakatipasa mukana wekuti tiite shamwari dzakanaka. Zuwa rimweni, ndakatanga kutara tsamba inocokuita no ungano, asi andizi kupedza kuitara. Ndiyo ndaa ndakaisiya padenga po mucini wangu wokutara. Pandakahwirira co usiku kuti ndipedzese tsamba iya, ndakaona kuti mwana wo makore 13 we hama yepataigara “wakandibetsera” kupedzesa kutara tsamba iya. Ke makore akawanda, pese pondaisongana no hama iya ndaitamba nayo ndecirangarira zviya zvayakaita.

Mu gore ra 1971, ndakagadzwa kuti ndiseenze hinga muonereri we dhistrito ku Thaunde re Nova York. Cainga ciri cishamiso cakakura katiri! Inini ndainga ndino makore 34 basi patakatanga kuseenza ikona. Ndainga ndiri muonereri we dhistrito wekutanga mubhoi ku hama idzona asi awona akanditambira zvakanaka.

Hinga muonereri we dhistrito, ndakagara nocikomborero cekufundisa ngezva Djehovha kumapeto ese ebiningo ku magungano e nharaunda. Aonereri e nharaunda akawanda ainga ano maeshiperiensiya akawanda kupinda inini. Umwe wawo wakatoita mharidzo yekubhabhatidzwa kangu. Nokuhamba ke nguwa muonereri umweni we nharaunda hama Theodore Jaracz, akazogara nhengo ye Dare Rinotungamirira. Munharaundemo mainga muno hama dzakawanda dzainga dzagara no basa zvekutoti dzaiseenza ku Bheteri re Brooklyn. Asi aonereri e basa no Mabheterita akandiita kuti ndizwe ndakasudzunuka. Ndinotenda maningi mushobo wakandibata hama idzi, ndakakwanisa kuona kuti hama idzi dzainga dziri aushi ano rudo dzainyasa kugonda Bhaibheri uye kutsigira no mwoyo wese sangano. Kudzidodosa kawo kakandibetsera maningi kuti ndiseenze hinga muonereri we nharaunda.

Mu gore ra 1974 Dare Rinotungamirira rakagadza hama dzimweni kuti dziseenze hinga aonereri o dhistrito, uye inini ndakagadzwazve kuti ndiseenze hinga muonereri we nharaunda—asi zvino kainga kaa ku Carolina do Sul. Asi parizvino kainga kusisinazve mitemo dzairambidza kuti azungu no abhoi aungane, ndiyo ndaa hama dzese dzomunharaunda dzaikwanisa ku unganazve mu ungano. Izvi zvakaita kuti hama dzipfare.

Mu gore ra 1976, ndakagadzwa kuti ndiseenze mu nharaunda yeku Georgia iri pakati pe thaundi Atlanta no Columbus. Ndiciri kunyasa kuedzurira pandakaita mharidzo ye mariro ye ana ashanu abhoi akafa nge ndaa ye kupisirhwa mumba. Mai awo akaenda koobhashari kucipitari nge ndaa yekukuwadzika nge muriro. Hama dzakawanda kutobatanidza azungu no abhoi akaenda kucipitari koanyaradza. Takakwanisa kuona rudo rakakura raipangidzwa no hama uye hanzvadzi, rudo rakadai rinobetsera maningi hama padzinonga dzecibatana no migariro inoshupha.

Muna 1977 isusu takapikwa kuti tiseenze pa projeto ye Bheteri re Brooklyn ke mwedzi minganani. Hama mbiri dze Dare Rinotungamirira dzakandidainza kuti dzirekete neni uye dzakandibvunzisa kuti inini na Ruby taida here kuseenzera ku Bheteri. Isusu takatenda mupiko uwona.

Ndakaseenza pa Dhepartamento re Basa ke makore 24 uye iri i basa rekuti hama dzinobatana no nyaya dzinosisira uye dzinoshupa. Asi nokuhamba ke nguwa Dare Rinotungamirira rakapasa nhungamiriro dzakawanda ngezve basa iri dzinotsamira mu cokwadi cisikacinji ciri mu Bhaibheri. Nhungamiriro idzi dzinobetsera Dhepartamento re Basa kuti dzikwanise kudaira mibvunzo dzinoshupa, asi nhungamiriro idzi dzinoseenzeswawo pakurowedza aonereri e nharaunda, akuru uye mapionero. Rowedzo dzese idzona dzirikubetsera maningi anhu akawanda kuti akure pakunamata uye izvi zvinobambisa maningi sangano ra Djehovha.

Kubva muna 1995 dakara 2018, ndakavhakacira maningi ma Bheteri akawanda pasi rese hinga muimiriri we Sedhi Mundiari. Ndaisoungana no hama dze Matare e Firiari, Mabheterita uye no mamisionariyo kuti ndibambise hama idzi uye kudzibetsera pazvitsinzwa zvaaibatana nazvo. Asi inini na Ruby taigara tecibambiswawo maningi no maeshiperiensiya e hama idzi. Muezaniso wakhona ndipo paya patakavhakacira Ruanda muna 2000. Takapfara maningi patakaona hama dzedu uye mhuri ye ku Bheteri payakakwanisa kupona payaida kuuraiwa muna 1994. Akawanda akafirhwa no shamwari uye anyaukama awo. Asi kunyazi zvakadaro kutenda kawo kakarumbwa kakabamba uye akarumbwa ano kariro, rugondo uye mupfaro.

Nyamasi uno taano makore anodarika 80. Padarika makore 20 ndiri nhengo ye Dare re Firiyari ku Estados Unidos. Inini andizi kumboenda kucikora ce pamusoro-soro, kunyazi zvakadaro ndakatambira fundiso yakanaka kupinda yese. Fundiso inopasa Djehovha eciseenzesa sangano rake. Nge ndaa ye fundiso iyona, inini ndinokwanisa kufundisa anhu amweni zvokwadi zve Bhaibheri zvicaabetsera mu upenyu wawo wese. (2 Ako. 3:5; 2 Ti. 2:2) Ndakagara nomukana wekuona kuti Bhaibheri rakabetsera kudini anhu akawanda kucinja upenyu wawo uye kugara no ushamwari kamare na Djehovha. (Tig. 4:8) Ruby na inini takakhorovhera mikana yese kukohomedzesa hama no hanzvadzi kuti dzikoshese cikomborero cekufunda ngezva Djehovha uye kufundisa cokwadi ciri mu Bhaibheri ku anhu amweni—ici cikomborero cakanaka cingagara no museenzi wa Djehovha!