Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

U TSIKBALIL U KUXTAL SUKUʼUNOʼOB

Kiʼimak in wóol in kaanbal tiʼ Jéeoba bey xan in kaʼansik u jaajil

Kiʼimak in wóol in kaanbal tiʼ Jéeoba bey xan in kaʼansik u jaajil

SÍIJEN Easton (Pensilvania, Estados Unidos). In chʼaʼtukultmaj kaʼach in bin xook universidad utiaʼal u maas maʼalobtal in kuxtal. Jach uts tin tʼaan kaʼach in xook. Maʼalob kaʼach in calificación tiʼ matemáticas yéetel tiʼ ciencias. Tu añoil 1956, junpʼéel organizacióneʼ tu tsʼáajten 25 dólares tumen ichil le negroʼoboʼ teen maas maʼalob in calificación. Chéen baʼaleʼ kʼexpaj le baʼax taak in beetik kaʼachoʼ. ¿Baʼaxten?

BIX TIN KʼAJ ÓOLTIL JÉEOBA

In papá yéetel in maamaeʼ káaj u xookoʼob yéetel u testigoʼob Jéeoba tu yookbal u añoil 1940. Kex xuʼul u xookoʼobeʼ in maamaeʼ seguernaj u kʼamik le revista U Pʼíich Tulumil Kanan bey xan ¡Aajkech! Tu añoil 1950, teen yéetel in familiaeʼ binoʼon tiʼ junpʼéel asamblea internacional tu kaajil Nueva York.

Maʼ sen úuch tiʼ leloʼ káaj u xíimbaltikoʼon sukuʼun Lawrence Jeffries, letiʼeʼ tu yilaj u kaʼansikten u jaajil. Tu káajbaleʼ jelaʼan in wilik u testigoʼob Jéeobaeʼ maʼatech u táakpajloʼob tiʼ política yéetel maʼatech u beetik u servicio militaroʼob. Tin waʼalajtiʼeʼ wa tuláakal le máakoʼob kajaʼanoʼob Estados Unidos maʼ tu yóotkoʼob baʼateloʼ séebaʼan jeʼel k-atacartaʼal tumen le máaxoʼob pʼekmiloʼonoʼ. Chéen baʼaleʼ le sukuʼun Jeffriesoʼ jach tu yeʼesajten paciencia. Ku yaʼalikten kaʼachi: «Wa tuláakal le máaxoʼob kajaʼanoʼob Estados Unidos ku meyajtikoʼob Diosoʼ, ¿baʼax a tuklik jeʼel u beetik Jéeoba wa ka taalak atacarbil le máaxoʼob meyajtikoʼ?». Le bix tu tsoliltenoʼ tu yeʼesajten maʼ maʼalob le bix in tuukuloʼ yéetel tu beetaj u maas taaktal in kaanbal.

Le kʼiin ka okjaʼanajenoʼ

Máan yaʼab tiempo táan in xokik u yúuchben revistailoʼob U Pʼiich Tulumil Kanan yéetel ¡Aajkech! u taʼakmaj in maama. Le ka máan kʼiineʼ tin tsʼáaj cuenta letiʼe u jaajiloʼ, le oʼolal tin wóotaj ka u tsʼáaten xook le sukuʼun Jeffriesoʼ, yéetel suukchaj in bin muchʼtáambal. U jaajileʼ kiʼimak in wóol kaʼach yoʼolal baʼax kin kanik, le oʼolal joʼopʼ in jóokʼol kʼaʼaytaj. Úuchik in naʼatik ‹naatsʼ yanil u nojoch kʼiinil Jéeobaeʼ› le beet in kʼexik baʼax in tukultmaj in beetik (Sof. 1:14). Pʼáat maʼ taak in bin universidadiʼ, baʼaxeʼ joʼopʼ in tsʼíiboltik in wáantik le máakoʼob yéetel le Bibliaoʼ.

Tu kʼiinil 13 tiʼ junio tiʼ 1956, tin graduartinba preparatoria. Le ka máan tres díaseʼ okjaʼanen tiʼ junpʼéel asamblea tiʼ circuito. Mix juntéen tin tuklaj wa yaan in kʼamik yaʼab bendiciónoʼob úuchik in tsʼáaik in wóol kaanbal tiʼ Jéeoba bey xan in kaʼansik u jaajil.

KAANBALNAJEN YÉETEL KAʼANSAJNAJEN KA TIN BEETAJ IN PRECURSORIL

Le ka máan seis meses okjaʼanakeneʼ tin beetinba precursor regular. Le K-meeyjil tiʼ le Reinooʼ tiʼ diciembre tiʼ 1956 ich inglésoʼ tu taasaj junpʼéel xook ku yaʼalik tiʼ le táankelmoʼob ka xiʼikoʼob áantaj tuʼux maas kʼaʼabéetoʼ. Tin wuʼuyaj tiʼ teen ku yaʼalik, tumen teneʼ taak kaʼach in bin áantaj tuʼux maas kʼaʼabéet u yúuchul kʼaʼaytaj (Mat. 24:14).

Teneʼ binen tiʼ junpʼéel múuchʼulil yaan Edgefield (Carolina del Sur). Teʼeloʼ chéen kantúul j-kʼaʼaytajoʼob yaan kaʼachiʼ, yéetel teneʼ tu chukaj cinco, k-muchʼikba kaʼach tu salail u yotoch juntúul sukuʼun. Cada meseʼ kin beetik 100 horas teʼ kʼaʼaytajoʼ. Chʼiikilen kaʼach kʼaʼaytaj, in máans discursoʼob bey xan uláakʼ asignaciónoʼob teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Mientras táan kaʼach in maas meyajtik Jéeobaeʼ táan kaʼach in maas kaanbal tiʼ letiʼ.

Juntúul koʼolel kin tsʼáaik xook tiʼeʼ, letiʼ u yuumil junpʼéel funeraria yaan tu kaajil Johnston, lelaʼ naatsʼ kaʼach teʼ tuʼux yanoʼonoʼ. Letiʼeʼ tu yeʼesaj u yutsilten tumen tu chaʼaj in meyaj chéen wa jaypʼéel kʼiinoʼob teʼ semanaoʼ. Ku tsʼoʼokoleʼ tu chaʼaj k-beetik muchʼtáambaloʼob tiʼ junpʼéel tiʼ le najoʼob yaantiʼoʼ.

Le sukuʼun Jolly Jeffries, u hijo le sukuʼun tsʼáaten xookoʼ, lukʼ tu kaajil Brooklyneʼ (Nueva York) ka taal kajtal teʼ tuʼux yanenoʼ. Yéetel letiʼ tin múul beetaj in precursoril. Kajaʼanoʼon kaʼach tiʼ junpʼéel chan remolque u majáantmajtoʼon juntúul sukuʼun, lelaʼ bey junpʼéel naj kaʼacheʼ.

Tu noojolil Estados Unidoseʼ jach junpʼíit ku náajaltik máak kaʼachi. Tiʼ junpʼéel kʼiineʼ chéen k-náajaltik kaʼapʼéel wa óoxpʼéel dólar. Juntéenjeakeʼ le ka tsʼoʼok in manik baʼal in jaanteʼ pʼáat mix junpʼíit taakʼin yaanten. Le ka jóokʼen teʼ tiendaoʼ náatsʼ juntúul máak tin wiknaleʼ ka tu yaʼalajten: «¿A kʼáat wa meyaj? Cada hora meyajeʼ teneʼ jeʼel in boʼotiktech junpʼéel dólareʼ». Tres días meyajnajen tu yéetel, táan kaʼach in limpiartik junpʼéel terreno tuʼux táan construcción. Tin wuʼuyaj táan u yáantken Jéeoba utiaʼal in pʼáatal Edgefield. Teʼ kʼiinoʼoboʼ hasta páajchaj in bin tiʼ junpʼéel asamblea internacional beetaʼab tu kaajil Nueva York tu añoil 1958.

Le kʼiin ka tsʼoʼok k-beeloʼ

Tu kaʼapʼéel kʼiinil le asambleaoʼ tin kʼaj óoltaj Ruby Wadlington, letiʼeʼ ku beetik kaʼach u precursora regularil tu kaajil Gallatin (Tennessee). Tumen tu kaʼatúulaloʼon taak k-beetik k-misioneroileʼ binoʼon teʼ muchʼtáambal ku beetaʼal utiaʼal le máaxoʼob taak u binoʼob Galaadoʼ. Ka tsʼoʼokeʼ utiaʼal k-kʼaj óoltikbaeʼ joʼopʼ in tsʼíib tiʼ letiʼ, letiʼ xaneʼ ku núukikten. Juntéenjeakeʼ invitartaʼaben discursar tu kaajil Gallatin, teʼ kʼiinoʼ tin aprovechartaj utiaʼal in wuʼuyik tiʼ Ruby wa jeʼel u tsʼoʼokol u beel tin wéeteleʼ. Teneʼ máanen servir tu múuchʼulil Ruby, yéetel tu añoil 1959, tsʼoʼok k-beel.

KAANBALNAJEN YÉETEL KAʼANSAJNAJEN TEʼ MÚUCHʼULILOʼ

Le yaanten 23 añosoʼ tsʼaʼaben in beet in siervo de congregaciónil tu múuchʼulil Gallatin (bejlaʼeʼ kʼaj óolaʼan bey coordinador tiʼ le muchʼ ancianoʼoboʼ). Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ toʼon le yáax múuchʼulil xíimbaltaʼab tumen juntúul superintendente tiʼ circuito ku kʼaabaʼtik Charles Thompson. Letiʼeʼ jach yaʼab experiencia yaan kaʼach tiʼ. Kex beyoʼ tu kʼáatajten baʼax kʼaʼabéet tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ bey xan baʼax tsʼoʼok u beetik uláakʼ superintendenteʼob tiʼ circuito utiaʼal u atenderkoʼob le baʼax kʼaʼabéetoʼ. Tiʼ letiʼeʼ tin kaneʼ táanil tiʼ in chʼaʼtuklik junpʼéel baʼaleʼ unaj in averigüartik tubeel tuláakal baʼal.

Tu mesil mayo tiʼ 1964, invitartaʼaben utiaʼal in bin teʼ Escuela utiaʼal u Meeyjil le Reino kun beetbil kaʼach South Lansingoʼ (Nueva York), lelaʼ ku xáantal kaʼach junpʼéel mes. Le sukuʼunoʼob ku kaʼansajoʼoboʼ tu yáantenoʼob in tsʼíibolt in maas kaanbal tiʼ Jéeoba bey xan in maas tsʼáaik in wóol in meyajte.

KAANBALNAJEN YÉETEL KAʼANSAJNAJEN KA TIN BEETAJ IN CIRCUITOIL YÉETEL IN DISTRITOIL

Tu mesil enero tiʼ 1965, invitartaʼaboʼon utiaʼal k-beetik k-superintendenteil tiʼ circuito. Joʼopʼ k-xíimbaltik junpʼéel circuito ku káajal desde Knoxville (Tennessee) yéetel ku kʼuchul tak Richmond (Virginia). Ichil le circuitoaʼ táakaʼan múuchʼuliloʼob yanoʼob Carolina del Norte, Kentucky yéetel Virginia Occidental. Chéen kin xíimbaltik kaʼach le múuchʼuliloʼob tuʼux yaan sukuʼunoʼob negroʼoboʼ, tumen teʼ kʼiinoʼoboʼ tu noojolil Estados Unidoseʼ le negroʼoboʼ maʼ tu páajtal u muchʼkubaʼob yéetel le máakoʼob sak u wíinkliloʼoboʼ. Le sukuʼunoʼoboʼ jach óotsiloʼob, le oʼolal toʼoneʼ t-compartirtaj tu yéeteloʼob le baʼaxoʼob yaantoʼonoʼ. Juntúul superintendente jach yaan experiencia tiʼeʼ tu kaʼansajten junpʼéel baʼax jach kʼaʼanaʼan. Letiʼeʼ tu yaʼalajten: «Eʼestiʼob u sukuʼunechoʼob. Le kéen kʼuchkech tiʼ junpʼéel múuchʼulileʼ maʼ a weʼesik bey teech u jefeileʼ. Yaan u páajtal a wáantkoʼob wa letiʼob ku yilkechoʼob bey u sukuʼunoʼobeʼ».

Juntéenjeakil táan k-xíimbaltik junpʼéel múuchʼulileʼ Rubyeʼ káaj u tsʼáaik xook tiʼ juntúul x-lóoʼbayan yaan juntúul u chan hija. Tumen minaʼan mix máak teʼ múuchʼulil jeʼel u tsʼáaik xook tiʼoʼ Rubyeʼ joʼopʼ u tsʼíibtik cartaʼob tiʼ le koʼolel utiaʼal u seguertik le xookoʼ. Le ka kʼuch u kʼiinil k-kaʼa xíimbaltik le múuchʼuliloʼ le koʼoleloʼ bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ ka tsʼoʼokeʼ kaʼatúul precursora especialeʼ binoʼob áantaj teʼ múuchʼuliloʼ ka joʼopʼ u tsʼáaikoʼob xook tiʼ le koʼolel tak ka okjaʼanajoʼ. Tu añoil 1995, kex 30 años tiʼ leloʼ, tu Betelil Pattersoneʼ juntúul x-lóoʼbayan kiikeʼ tu natsʼuba yiknal Ruby utiaʼal u saludartik. U hija bakáan le koʼolel tsʼaʼab xook tiʼ tumen Rubyoʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ le hijatsil yéetel u yíichamoʼ tiaʼanoʼob teʼ xook 100 tiʼ Galaadoʼ.

Le u kaʼapʼéel circuito t-xíimbaltoʼ ku kʼuchul tak tu chúumukil u estadoil Florida. Teʼ kʼiinoʼoboʼ t-ilaj kʼaʼabéettoʼon junpʼéel coche, le oʼolal t-manaj junpʼéel maʼ jach koʼojiʼ. Chéen baʼaleʼ teʼ semana t-manoʼ kʼaschaj u bombail u jaʼil, tsʼoʼoleʼ minaʼantoʼon u tojol k-utskíintik. Pero kʼaʼajten juntúul sukuʼun jeʼel u páajtal u yáantkoʼoneʼ ka tin tʼanaj. Letiʼeʼ tu túuxtaj juntúul tiʼ u j-meyajoʼob utiaʼal u yutskíintik yéetel maʼ tu yóotaj u cobrart mix baʼaliʼ. Le sukuʼunoʼ chéen tu yaʼalajtoʼon: «Pʼateʼex beyoʼ». Ku tsʼoʼokoleʼ tu síiajtoʼon junpʼíit taakʼin. Leloʼ tu yeʼesajtoʼon bix u kanáantik Jéeoba le máaxoʼob meyajtikoʼ yéetel tu kʼaʼajsajtoʼon jach unaj u yeʼesik u yutsil máak.

Le kéen k-xíimbalt le múuchʼuliloʼoboʼ u suukileʼ k-pʼáatal tu yotoch le sukuʼunoʼoboʼ, le oʼolal béeychaj k-bisikba maʼalob tu yéeteloʼob. Juntéenjeakil táan in beetik u informe junpʼéel múuchʼulileʼ, maʼ béeychaj in tsʼoʼoksikeʼ ka tin pʼataj yóokʼol u máquinail tsʼíib. Le ka suunajeneʼ tin tsʼáaj cuentaeʼ le chan xiʼipal de tres años yaan teʼ naj tuʼux k-pʼáatloʼ tsʼoʼok u tsʼantsʼankʼabtik u teclasil le máquinaoʼ. Teen yéetel letiʼeʼ cada kéen k-kʼaʼajseʼ k-cheʼejtik.

Tu añoil 1971, tin kʼamaj junpʼéel carta tuʼux ku yaʼalaʼalten ka xiʼiken in beet in superintendenteil tiʼ distrito tu kaajil Nueva York. Leloʼ maʼ táan in páaʼtik kaʼachiʼ. Chéen 34 años yaanten ka binoʼon. Teen le yáax superintendente tiʼ distrito negro yanchaj teʼeloʼ, chéen baʼaleʼ le sukuʼunoʼoboʼ yéetel kiʼimak óolal tu kʼamenoʼob.

Le táan in beetik in superintendente tiʼ distritoiloʼ uts tin tʼaan in kaʼansik u jaajil teʼ asambleaʼob tiʼ circuitooʼ. Yaʼab tiʼ le superintendenteʼob tiʼ circuitooʼ maas yaan experiencia tiʼob ke teen. Juntúul tiʼ letiʼobeʼ letiʼ máans le discurso ka okjaʼanajenoʼ. Uláakʼ juntúuleʼ, Theodore Jaracz, le ka máan kʼiineʼ táakpaj ichil le Cuerpo Gobernanteoʼ. Tin kʼaj óoltaj xan yaʼab sukuʼunoʼob ku meyajoʼob tu Betelil Brooklyn, letiʼobeʼ jach yaan xan experiencia tiʼob. Kiʼimak in wóol bix úuchik u tratarken le superintendenteʼob tiʼ circuito yéetel le betelitaʼoboʼ. Tin wileʼ letiʼobeʼ u yaabiltmoʼob le tamanoʼoboʼ, jach ku chʼaʼikoʼob en cuenta baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel ku apoyarkoʼob baʼax ku yaʼalik u kaajal Dios. Yoʼolal le baʼax ku beetkoʼoboʼ jach tu yáantenoʼob utiaʼal in beetik in superintendente tiʼ distritoil.

TIN KAʼA BEETAJ IN CIRCUITOIL

Tu añoil 1974, le Cuerpo Gobernanteoʼ tu tsʼáaj junjaats superintendenteʼob tiʼ circuito utiaʼal ka u beet u superintendenteiloʼob tiʼ distrito. Teʼ kʼiinoʼoboʼ teneʼ tin kaʼa beetaj in superintendente tiʼ circuitoil, túuxtaʼaben Carolina del Sur. Teʼ kʼiinoʼoboʼ jach kiʼimak u yóol le sukuʼunoʼob negroʼob yéetel le sak u wíinkliloʼoboʼ tumen tu kaʼajaatsil ku béeytal u muchʼkubaʼob.

Tu tsʼoʼokbal u añoil 1976, túuxtaʼaben tu estadoil Georgia utiaʼal in atendertik junpʼéel circuito yaan entre Atlanta yéetel Columbus. Yaan junpʼéel baʼal maʼ tu tuʼubulten: juntéenjeakileʼ tin máansaj u discursoil úuchik u kíimil cinco mejen paalal negroʼob le ka tóokaʼab u yotochoʼoboʼ. Le maamatsiloʼ yanchaj u bisaʼal hospital tumen úuch loob tiʼ xan. Teʼ hospitaloʼ maʼ xuʼul u kʼuchul sukuʼunoʼob negroʼob yéetel sak u wíinkliloʼob utiaʼal u líiʼskoʼob u yóol le taatatsiloʼoboʼ. Tin wilaj bix u yeʼesik yaabilaj le sukuʼunoʼoboʼ. Leloʼ jach ku yáantik le máaxoʼob meyajtik Dios utiaʼal u aktáantkoʼob jeʼel baʼaxakoʼ.

KAANBALNAJEN YÉETEL KAʼANSAJNAJEN KA BINEN BETEL

Tu añoil 1977, aʼalaʼabtoʼon ka xiʼikoʼon tu Betelil Brooklyn utiaʼal k-áantaj tiʼ junpʼéel meyaj. Le jach taʼaytak u tsʼoʼokol le meyajoʼ kaʼatúul sukuʼunoʼob táakaʼanoʼob ichil le Cuerpo Gobernanteoʼ tu kʼáatoʼobten wa jeʼel k-óotik pʼáatal Beteleʼ. Le ka tsʼoʼok in tsikbaltik yéetel Rubyeʼ t-aʼalaj jeʼel k-pʼáatleʼ.

Ichil 24 añoseʼ meyajnajen tu Departamentoil Servicio, teʼeloʼ ku yilaʼal u núukaʼal le kʼáatchiʼob talamtak ku beetik le sukuʼunoʼoboʼ. Jeʼex u máan le añosoʼ le nuʼuktaj ku tsʼáaik le Cuerpo Gobernanteoʼ tsʼoʼok u yáantaj utiaʼal u núukaʼal le kʼáatchiʼoboʼ. Le nuʼuktaj ku tsʼáaikoʼoboʼ tsʼoʼok xan u yáantaj utiaʼal u kaʼansaʼal superintendenteʼob tiʼ circuito, ancianoʼob yéetel precursoroʼob. Le kaʼansaj ku tsʼaʼabaloʼ jach tsʼoʼok u yáantik yaʼab sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob, leloʼ tsʼoʼok u beetik u maas jatsʼutstal yéetel u nojochtal u kaajal Jéeoba.

Desde tu añoil 1995 tak 2018, le central mundialoʼ tu túuxten in xíimbalt yaʼab sucursaloʼob. Teneʼ kin muchʼkinba kaʼach yéetel le comitéʼob tiʼ sucursaloʼ, le betelitaʼoboʼ bey xan yéetel le misioneroʼob utiaʼal in líiʼsik u yóoloʼob yéetel utiaʼal in wáantkoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ teen yéetel Rubyeʼ jach ku líikʼil xan k-óol kéen k-uʼuy u experiencia le sukuʼunoʼobaʼ. Por ejemploeʼ ka t-xíimbaltaj Ruanda tu añoil 2000, kʼuch t-puksiʼikʼal ka t-uʼuyaj u experiencia le betelitaʼob yéetel uláakʼ sukuʼunoʼob kuxlajoʼob le táan u kíimskuba le máakoʼob tu añoil 1994. Yaʼab tiʼ letiʼobeʼ kíimsaʼab máax u yaabiltmoʼob. Kex beyoʼ chíikaʼan yaan u fejoʼob, yaan esperanza tiʼob yéetel kiʼimak u yóoloʼob.

Le kʼiin ka tu chukaj 50 años tsʼoʼokok k-beeloʼ

Bejlaʼeʼ maas tiʼ 80 años yaantoʼon. Tsʼoʼok 20 años joʼopʼok in táakpajal ichil le Comité tiʼ Sucursal yaan Estados Unidosoʼ. Teneʼ maʼ binen xook universidadiʼ, chéen baʼaleʼ Jéeoba yéetel u kaajaleʼ tsʼoʼok u tsʼáaikoʼobten le kaʼansaj maas maʼalob jeʼel u páajtal u kʼamik máakoʼ. Leloʼ tsʼoʼok u yáantken in kaʼans tiʼ u maasil le u jaajil ku yaʼalik le Bibliaoʼ, junpʼéel baʼax mantatsʼ jeʼel u taasik utsil tiʼobeʼ (2 Cor. 3:5; 2 Tim. 2:2). Tsʼoʼok in wilik bix u yáantaʼal le máakoʼob tumen le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, tsʼoʼok u yutskíintik u kuxtaloʼob yéetel tsʼoʼok u béeytal u biskubaʼob yéetel Jéeoba (Sant. 4:8). Teen yéetel Rubyeʼ mantatsʼ k-áantik u maasil utiaʼal ka u yiloʼob junpʼéel privilegio u kaanbal máak tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ… u jaajileʼ letiʼe maas nojoch privilegio jeʼel u béeytal u yantal tiʼ juntúul máax meyajtik Jéeobaoʼ.