Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 39

¿Yaʼ ba an a cʼabaʼ ti jiñi «libro chaʼan bʌ cuxtʌlel»?

¿Yaʼ ba an a cʼabaʼ ti jiñi «libro chaʼan bʌ cuxtʌlel»?

«An i chaʼan lac Yum i juñilel lac ñaʼtʌntel baʼ tsaʼ tsʼijbunti i cʼabaʼ tac jini muʼ bʌ i bʌcʼñañob lac Yum» (MAL. 3:16).

CʼAY 61 Chaʼlenla wersa, Testigojetbʌla

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

Cʼʌlʌl ti wajali, Jehová an i yotsa cʼabaʼʌl tac ti jiñi «libro chaʼan bʌ cuxtʌlel». (Qʼuele jiñi párrafo 1 yicʼot 2).

1. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Malaquías 3:16, ¿chuqui ti libro an i tsʼijbu tilel Jehová, i chuqui an yaʼi?

 JEHOVÁ cabʌlix jab cajel i tsʼijbun jumpʼejl libro baqui an cʼabaʼʌl tac. Jiñi ñaxam bʌ miʼ tilel jiñʌch Abel, jiñi ñaxam bʌ testigo xucʼul bʌ (Luc. 11:50, 51). * Jehová wajalix cajel i tsʼijbun jiñi cʼabaʼʌl tac, i cabʌlix cʼabaʼʌl yaʼan. Yaʼ ti Biblia cabʌl bajcheʼ miʼ subentel ili libro: «I juñilel lac ñaʼtʌntel», jiñi «libro chaʼan bʌ cuxtʌlel» yicʼot jiñi «bʌlbil bʌ jun chaʼan cuxtʌlel». Ti ili estudio mi caj lac taj ti tʼan bajcheʼ jiñi «libro chaʼan bʌ cuxtʌlel» (pejcan Malaquías 3:16; Apoc. 3:5; 17:8).

2. ¿Majqui i cʼabaʼob tsʼijbubil yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel, i chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan miʼ tsʼijbuntel laj cʼabaʼ?

2 Ti ili utsʼatax bʌ libro yaʼan i cʼabaʼ pejtelel jiñi muʼ bʌ i chʼujutesañob Jehová ti wen yicʼot muʼ bʌ i cʼuxbibeñob i cʼabaʼ. Añob i pijtaya chaʼan miʼ chumtʌlob tiʼ pejtelel ora ti panchan o ti Pañimil. Miʼ mejlel ti tsʼijbuntel laj cʼabaʼ ti ili libro mi lʌcʼʌlʌch mi la cajñel la quicʼot Jehová, Jesús tsiʼ yʌcʼʌ i cuxtʌlel chaʼan miʼ mejlel lac mel (chaʼlen) iliyi (Juan 3:16, 36). Ti lac pejtelel la com chaʼan miʼ tsʼijbuntel laj cʼabaʼ ti ili libro.

3, 4. a) ¿Yom ba i yʌl chaʼan mi caj lac chumtʌl tiʼ pejtelel ora mi yaʼix tsʼijbubil laj cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel? b) ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio yicʼot ti yambʌ?

3 ¿Yom ba i yʌl chaʼan mucʼʌch caj lac taj laj cuxtʌlel maʼañic bʌ i jilibal cheʼ tsʼijbubil laj cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel? Mi lac taj i jacʼbal ti Éxodo 32:33, baqui Jehová tiʼ sube Moisés: «Majqui jach tsiʼ chaʼle mulil tij contra, mi caj c yʌpben i cʼabaʼ tic jun». Ili yom i yʌl chaʼan muʼto i mejlel ti yʌjpel jiñi cʼabaʼʌl tac tsʼijbubil bʌ yaʼ ti libro, lajal bajcheʼ ti lápiz jaxto tiʼ tsʼijbu Jehová (Apoc. 3:5). Yom mi lac chaʼlen wersa chaʼan jiñi laj cʼabaʼ yaʼ miʼ bej ajñel ti jiñi libro jinto cheʼ bʌ maʼañix miʼ mejlel ti yʌjpel, lajal bajcheʼ muqʼuix i tsʼijbuntel yicʼot tinta.

4 Tajol mi lac melben lac bʌ cʼajtiya tac. Jumpʼejl ejemplo, ¿chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia tiʼ tojlelob jiñi yaʼix bʌ tsʼijbubil i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel yicʼot tiʼ tojlelob jiñi maxto bʌ añic? ¿Jala mi caj i tajob i cuxtʌlel maʼañic bʌ miʼ jilel jiñi yaʼix bʌ tsʼijbubil i cʼabaʼob yaʼi? ¿Chuqui mi caj i yujtel tiʼ tojlelob jiñi mach bʌ i cʌñʌyobic Jehová tsaʼ chʌmiyob (sajtiyob)? ¿Yaʼ ba tsʼijbubil jaʼel jiñi i cʼabaʼob? Ti ili estudio yicʼot ti yambʌ mi caj laj qʼuel.

¿MAJQUI I CʼABAʼOB TSʼIJBUBIL YAʼ TI LIBRO?

5, 6. a) Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Filipenses 4:3, ¿majquiyob tsʼijbubil i cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel? b) ¿Jala mi caj i tsʼijbubentelob i cʼabaʼ chaʼan maʼañix miʼ mejlel ti yʌjpel?

5 ¿Majqui i cʼabaʼob tsʼijbubil yaʼ ti libro? Chaʼan mi lac ñaʼtan, mi caj lac taj ti tʼan joʼpʼejl grupo lac piʼʌlob. An grupo tac tsʼijbubil bʌ i cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel, i an maʼañic bʌ.

6 Yaʼ ti ñaxam bʌ grupo ochemob jiñi tsaʼ bʌ yajcʌntiyob chaʼan miʼ majlelob ti yumʌntel yicʼot Cristo ti panchan. ¿Yaʼix ba tsʼijbubil i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel? Yaʼixi. Jiñi apóstol Pablo tiʼ sube jiñi i piʼʌlob ti eʼtel (troñel) ti Filipos chaʼan yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel yaʼix an i cʼabaʼ jiñi muʼ bʌ caj i majlelob ti yumʌntel yicʼot Cristo yaʼ ti panchan (pejcan Filipenses 4:3). Pero chaʼan maʼañic miʼ yʌjpel jiñi i cʼabaʼob yaʼ ti libro, yomʌch bej xucʼul miʼ yajñelob. I cheʼ bʌ miʼ ñoj aqʼuentelob jiñi sello, cheʼ bʌ muqʼuix caj i chʌmelob o cheʼ bʌ muʼto caj i tejchel jiñi i yorajlel cabʌl wocol, mi caj i tsʼijbubentelob i cʼabaʼ yaʼ ti libro i maʼañix mi caj i mejlel ti yʌjpel (Apoc. 7:3).

7. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla Apocalipsis 7:16, 17 chaʼan mi lac ñaʼtan jala mi caj i tsʼijbubentelob i cʼabaʼ jiñi yambʌ tʌñʌmeʼ tac yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel i maʼañix miʼ mejlel ti yʌjpel?

7 Ti jiñi i chaʼpʼejlel grupo yaʼ ochemob jiñi yambʌ tʌñʌmeʼ tac. ¿Yaʼix ba tsʼijbubil jiñi i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel? Yaʼixi. ¿Yaʼ ba mi caj i bej ajñel jiñi i cʼabaʼob cheʼ miʼ ñusañob Armagedón? Yaʼʌchi (Apoc. 7:14). Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan ili lac piʼʌlob lajaloʼ bʌ bajcheʼ tʌñʌmeʼ «mi caj i tajob i cuxtʌlel maʼañic bʌ i jilibal» (Mat. 25:46). Pero jiñi cuxuloʼ bʌ miʼ ñumelob ti Armagedón mach ti orajic mi caj i tajob jiñi i cuxtʌlel maʼañic bʌ miʼ jilel. Jiñi i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel lajal bajcheʼ tsʼijbubil jaxto ti lápiz. Ti jiñi Mil jab, Jesús «mi caj i cʌntañob bajcheʼ xcʌnta tiñʌmeʼ i mi caj i pʌyob majlel baqui miʼ loqʼuel cuxul bʌ jaʼ muʼ bʌ i yʌcʼ cuxtʌlel». Jiñi mucʼʌch bʌ i jacʼbeñob i tʼan Cristo yicʼot xucʼul miʼ yajñelob ti Jehová mi caj i tsʼijbubentelob i cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel chaʼan maʼañix miʼ mejlel ti yʌjpel (pejcan Apocalipsis 7:16, 17).

8. ¿Majquiyob mach yaʼic tsʼijbubil i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel, i chuqui mi caj i chaʼleñob?

8 Jiñi i yuxpʼejlel grupo jiñobʌch jiñi lajaloʼ bʌ bajcheʼ chivo, muʼ bʌ caj i jisʌntelob ti Armagedón. Mach yaʼic tsʼijbubil i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel. Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan «mi caj i jisʌntelob chaʼan tiʼ pejtelel ora» (Mat. 25:46). I Pablo tsiʼ yʌlʌ chuqui mi caj i chaʼleñob jiñi lac piʼʌlob cheʼoʼ bʌ bajcheʼ iliyi: «Lac Yum mi caj i chaʼlen meloñel tiʼ tojlelob. Jiñi i tojolob i mul jiñʌch i jisʌntelob tiʼ pejtelel ora» (2 Tes. 1:9; 2 Ped. 2:9). I cheʼʌch mi caj i yujtel jaʼel tiʼ tojlel jiñi muʼ bʌ i yilol chaʼleñob mulil tiʼ contra jiñi chʼujul bʌ espíritu cʼʌlʌl ti wajali. Mi caj i junyajl jisʌntelob jaʼel, maʼañic mi caj i tajob i cuxtʌlel mach bʌ añic miʼ jilel. Tsiquil chaʼan maʼañic mi caj i chaʼ chʼojyelob (Mat. 12:32; Mar. 3:28, 29; Heb. 6:4-6). Wʌle, mi caj laj cʌn tiʼ tojlel chaʼpʼejl grupo muʼ bʌ caj i chaʼ chʼojyelob ila ti Lum.

JIÑI MUʼ BɅ CAJ I CHAʼ CUXTɅYELOB

9. ¿Baqui bʌ chaʼpʼejl grupo mi caj i chaʼ chʼojyelob ila ti Lum, i chucoch mach lajalobic? (Hechos 24:15).

9 Jiñi Biblia miʼ taj ti tʼan chaʼpʼejl grupo lac piʼʌlob muʼ bʌ caj i chaʼ cuxtʌyelob i mi caj i mejlelob ti chumtʌl tiʼ pejtelel ora ila ti Lum: Jiñobʌch jiñi «tojoʼ bʌ» yicʼot jiñi «mach bʌ tojobic» (pejcan Hechos 24:15). Jiñi «tojoʼ bʌ» jiñobʌch jiñi xucʼul bʌ tsiʼ melbeyob i yeʼtel Jehová cheʼ bʌ cuxulobto. I jiñi «mach bʌ tojobic» jiñobʌch jiñi maʼañic bʌ tsiʼ melbeyob i yeʼtel Jehová cheʼ bʌ cuxulobto. Lʌcʼʌ tiʼ pejtelelob tsiʼ meleyob mach bʌ weñic tiʼ wut Dios. Anquese ili chaʼpʼejl grupo mi caj i chaʼ chʼojyelob, ¿yom ba i yʌl chaʼan yaʼ tsʼijbubilob i cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel? Chaʼan mi lac jacʼ ili cʼajtiya, laʼ lac ñumen cʌn tiʼ tojlel ili chaʼpʼejl grupo.

10. ¿Chucoch mi caj i chaʼ chʼojyelob jiñi «tojoʼ bʌ», i chuqui ti eʼtel mi caj i yʌqʼuentelob chaʼtiqui uxtiquil? (Qʼuele jaʼel jiñi sección «Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ» am bʌ ti ili revista, muʼ bʌ i taj ti tʼan jiñi muʼ bʌ caj i chaʼ cuxtʌyelob ila ti Lum).

10 Jiñi i chʌmpʼejlel grupo jiñobʌch jiñi «tojoʼ bʌ». Yaʼix tsʼijbubil i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel cheʼ bʌ cuxulobto. ¿Tsaʼ ba yʌjpi loqʼuel i cʼabaʼob cheʼ bʌ tsaʼ chʌmiyob? Maʼañic, come bej cuxulobto tiʼ ñaʼtʌbal Jehová. «Mach i Diosic chʌmeñoʼ bʌ, i Diosʌch cuxuloʼ bʌ come laj cuxulob tiʼ wut» (Luc. 20:38). Ili yom i yʌl chaʼan cheʼ bʌ jiñi tojoʼ bʌ miʼ chaʼ chumtʌlob ila ti Lum yaʼix tsʼijbubil i cʼabaʼob yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel. Pero lajal bajcheʼ ti lápiz jaxto tsʼijbubil (Luc. 14:14). Tiʼ sujm, jiñi muʼ bʌ i chaʼ chʼojyelob an muʼ bʌ caj i yochelob «ti yumʌlob tiʼ pejtelel pañimil» (Sal. 45:16).

11. ¿Chuqui yom miʼ cʌñob jiñi «mach bʌ tojobic» chaʼan miʼ tsʼijbuntel i cʼabaʼob ti jiñi libro chaʼan bʌ cuxtʌlel?

11 Wʌle laʼ lac taj ti tʼan jiñi cojix bʌ grupo: Jiñi «mach bʌ tojobic». Tajol tiʼ caj maʼañic tsiʼ cʌñʌyob i mandar tac Jehová tsiʼ meleyob mach bʌ weñic cheʼ bʌ cuxulobto. Jin chaʼan, mach yaʼic tsʼijbubil i cʼabaʼob ti jiñi libro chaʼan bʌ cuxtʌlel. Pero cheʼ bʌ Dios miʼ chaʼ cuxtesañob, mi caj i yʌqʼueñob tiempo chaʼan miʼ mejlel i pʌsob mi yomʌch miʼ tsʼijbuntel i cʼabaʼob yaʼ ti libro. Yomʌch miʼ coltʌntelob jiñi mach bʌ tojobic. An tsaʼ bʌ i wen meleyob mach bʌ weñic cheʼ bʌ cuxulobto. Jin chaʼan, yom miʼ cʌñob jiñi i mandar tac Jehová. Jiñi i Yumʌntel Dios mi caj i yʌcʼ ti ujtel jumpʼejl ñuc bʌ cʌntesa chaʼan miʼ coltʌntelob.

12. a) ¿Majquiyob mi caj i cʌntesañob jiñi mach bʌ tojobic? b) ¿Chuqui mi caj i chaʼleñob jiñi maʼañic bʌ miʼ jacʼob chuqui miʼ cʌñob?

12 ¿Majquiyob mi caj i cʌntesañob jiñi mach bʌ tojobic? Jiñobʌch jiñi yambʌ tʌñʌmeʼ yicʼot jiñi tojoʼ bʌ muʼ bʌ i chaʼ chʼojyelob. ¿Chuqui yom miʼ melob jiñi mach bʌ tojobic mi yomob miʼ tsʼijbuntel i cʼabaʼob ti jiñi libro chaʼan bʌ cuxtʌlel? Yom miʼ sujtelob tiʼ yamigo Jehová i miʼ yʌcʼob i bʌ tiʼ tojlel. Jesús yicʼot jiñi yajcʌbilob chaʼan miʼ chaʼleñob eʼtel bajcheʼ juez mi caj i qʼuelob bajcheʼ miʼ chaʼleñob wersa majlel jiñi mach bʌ tojobic (Apoc. 20:4). Mi an maʼañic bʌ miʼ jacʼ, mi caj i jisʌntel anquese 100 i jabilel (Is. 65:20). Jehová yicʼot Jesús miʼ mejlel i qʼuelob chuqui an ti lac pusicʼal, i mi caj i chʼʌmob tiʼ wenta chaʼan maʼañic majqui miʼ mel mach bʌ weñic yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil (mulawil) (Is. 11:9; 60:18; 65:25; Juan 2:25).

JIÑI CHAʼ CHʼOJYEL CHAʼAN CUXTɅLEL YICʼOT JIÑI CHAʼ CHʼOJYEL CHAʼAN MELOÑEL

13, 14. a) ¿Bajcheʼ mi lac ñaʼtan ti wajali jiñi tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús ti Juan 5:29? b) ¿Chuqui yom mi lac wen qʼuel cheʼ bʌ mi lac pejcan ili texto?

13 Jesús tsiʼ taja ti tʼan jaʼel jiñi muʼ bʌ caj i cuxtʌyelob ila ti Lum. Jumpʼejl ejemplo, tsiʼ yʌlʌ: «Tal i yorajlel cheʼ bʌ pejtelel jiñi añoʼ bʌ ti mucoñibʌl mi caj i yubibeñob i tʼan i mi caj i loqʼuelob: Jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui tac wen mi caj i chʼojyelob chaʼan cuxtʌlel, i jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui tac mach bʌ weñic mi caj i chʼojyelob chaʼan meloñel» (Juan 5:28, 29). ¿Chuqui yom i yʌl Jesús?

14 Ti wajali mi lac ñaʼtan chaʼan Jesús woli (choncol) i taj ti tʼan jiñi muʼ bʌ caj i melob cheʼ bʌ tsaʼix chaʼ chʼojyesʌntiyob. Ili yom i yʌl chaʼan jiñi muʼ bʌ caj i chaʼ chʼojyelob an muʼ bʌ caj i melob chuqui tac wem bʌ, pero an muʼ bʌ caj i melob mach bʌ weñic. Pero mi laj qʼuel chaʼan Jesús maʼañic tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi muʼ bʌ caj i chaʼ cuxtesʌntelob mi caj i melob chuqui wem bʌ o mi caj i melob chuqui mach bʌ weñic. Tsiʼ taja ti tʼan jiñi ñumeñix bʌ, come tsiʼ yʌlʌ «jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui tac wen» yicʼot «jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui tac mach bʌ weñic». Ili yom i yʌl chaʼan jiñʌch pejtelel tsaʼ bʌ i meleyob cheʼ bʌ cuxulobto. I añʌch i sujmlel iliyi, come yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil maʼañic mi caj i yʌjqʼuel chaʼan miʼ mejlel mach bʌ weñic. Jiñi mach bʌ tojobic tsiʼ meleyob mach bʌ weñic cheʼ bʌ cuxulobto. Yubil cheʼ jiñi, ¿chuqui yom i yʌl Jesús cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ chaʼan an muʼ bʌ «caj i chʼojyelob chaʼan cuxtʌlel» yicʼot chaʼan an muʼ bʌ «caj i chʼojyelob chaʼan meloñel»?

15. ¿Majqui «mi caj i chʼojyelob chaʼan cuxtʌlel», i chucoch?

15 Jiñi tojoʼ bʌ, jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui tac wem bʌ cheʼ bʌ cuxulobto, «mi caj i chʼojyelob chaʼan cuxtʌlel» come jiñi i cʼabaʼob yaʼix tsʼijbubil ti jiñi libro chaʼan cuxtʌlel. Ili yom i yʌl chaʼan jiñi chaʼ chʼojyel chaʼan «jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui tac wen», muʼ bʌ i yʌjlel ti Juan 5:29, jiñʌch jaʼel jiñi chaʼ chʼojyel chaʼan «tojoʼ bʌ» muʼ bʌ i yʌjlel ti Hechos 24:15. Ili miʼ taj i bʌ yicʼot muʼ bʌ i yʌl Romanos 6:7: «Jiñi muʼ bʌ i chʌmel muqʼuix i ñusʌbentel i mul». Cheʼ bʌ miʼ chʌmelob jiñi tojoʼ bʌ, miʼ ñusʌbentelob i mul, pero Jehová miʼ chʌn cʼajtesan i xucʼtʌlelob (Heb. 6:10). I sujmʌch, cheʼ bʌ miʼ chaʼ cuxtʌyelob yom xucʼul miʼ bej ajñelob chaʼan maʼañic miʼ yʌpbentelob i cʼabaʼ ti jiñi libro chaʼan bʌ cuxtʌlel.

16. ¿Chuquiyes jiñi chaʼ chʼojyel chaʼan meloñel?

16 ¿Chuqui mi caj i yujtel tiʼ tojlel jiñi tsaʼ bʌ i meleyob mach bʌ weñic cheʼ bʌ cuxulobto? Anquese tsaʼ ñusʌbentiyob i mul cheʼ bʌ tsaʼ chʌmiyob, maʼañic tsiʼ melbeyob i yeʼtel Jehová. Jiñi i cʼabaʼob mach yaʼic an ti jiñi libro chaʼan bʌ cuxtʌlel. Jin chaʼan, jiñi chaʼ chʼojyel chaʼan «jiñi tsaʼ bʌ i meleyob chuqui tac mach bʌ weñic» lajal yicʼot jiñi chaʼ chʼojyel chaʼan jiñi «mach bʌ tojobic» muʼ bʌ i yʌjlel ti Hechos 24:15. «Mi caj i chʼojyelob chaʼan meloñel». * Cheʼ miʼ yʌjlel chaʼan miʼ cajel meloñel tiʼ tojlel jiñi mach bʌ tojobic, yom i yʌl chaʼan mi caj i wen qʼuejlel bajcheʼ yilal miʼ melob majlel i bʌ (Luc. 22:30). Yomʌch miʼ ñumel cabʌl tiempo chaʼan miʼ qʼuejlel majqui yomʌch miʼ tsʼijbubentel i cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel. Jiñi mach bʌ tojobic yomʌch miʼ cʌyob jiñi mach bʌ weñic i melbalob i miʼ yʌcʼob i bʌ ti Jehová.

17, 18. ¿Chuqui yom miʼ melob jiñi muʼ bʌ i chaʼ cuxtʌyelob ila ti Lum, i baqui bʌ jiñi melbal tac muʼ bʌ i taj ti tʼan Apocalipsis 20:12, 13?

17 Mach yʌlʌyic mi tojob o mach tojobic, jiñi muʼ bʌ caj i chaʼ chʼojyelob yom miʼ jacʼob jiñi muʼ bʌ i yʌl jiñi bʌlbil bʌ jun muʼ bʌ i jajmel ti jiñi Mil jab. Jiñi apóstol Juan tiʼ tsictesa tsaʼ bʌ pʌsbenti: «Tsaʼ j qʼuele jiñi chʌmeñoʼ bʌ, jiñi ñucoʼ bʌ yicʼot jiñi mach bʌ ñucobic, waʼalob tiʼ tojel jiñi trono, i tsaʼ jajmi bʌlbil tac bʌ jun. Pero tsaʼ jajmi yambʌ bʌlbil bʌ jun: Jiñi bʌlbil bʌ jun chaʼan bʌ cuxtʌlel. I cheʼ bajcheʼ tsʼijbubil yaʼi, tsaʼ ujti meloñel tiʼ tojlel jiñi chʌmeñoʼ bʌ chaʼan chuqui tac tsiʼ meleyob» (Apoc. 20:12, 13).

18 ¿Baqui bʌ melbal (chaʼlibal) mi caj i qʼuejlel tiʼ tojlel jiñi muʼ bʌ i chaʼ cuxtesʌntelob chaʼan miʼ yujtel meloñel tiʼ tojlelob? ¿Jimba tsaʼ bʌ i meleyob cheʼ bʌ cuxulobto? Mach jiñiqui. Laʼ laj cʼajtesan chaʼan tsaʼix ñusʌbentiyob i mul cheʼ bʌ tsaʼ chʌmiyob. Jin chaʼan, mach jiñic mi caj i qʼuejlel jiñi tsaʼ bʌ i meleyob ti ñaxan. Jiñʌch bajcheʼ yilal miʼ jacʼob jiñi muʼ bʌ i pʌsbentelob yaʼ ti tsijiʼ bʌ pañimil. Cheʼto jaʼel, jiñi wiñicob bajcheʼ Noé, Samuel, David yicʼot Daniel yom miʼ cʌñob tiʼ tojlel Jesucristo i miʼ ñopob tiʼ tojlel. ¡Ñumento jiñi mach bʌ tojobic!

19. ¿Chuqui mi caj i chaʼleñob jiñi maʼañic bʌ miʼ jacʼob i coltʌntel?

19 ¿Chuqui mi caj i chaʼleñob jiñi maʼañic bʌ miʼ jacʼob i coltʌntel? Apocalipsis 20:15 miʼ yʌl: «Tsaʼ chojquiyob ochel yaʼ ti cʼajc jiñi mach bʌ tsʼijbubilobic i cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel». Cheʼʌchi, mi caj i junyajl jisʌntelob. ¡Wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ mi lac chaʼlen wersa chaʼan miʼ tsʼijbuntel laj cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel yicʼot chaʼan maʼañic miʼ yʌjpel!

Juntiquil hermano miʼ chaʼlen coltaya ti jiñi ñumen ñuc bʌ cʌntesa muʼ bʌ caj i mejlel ti jiñi Mil jab. (Qʼuele jiñi párrafo 20).

20. ¿Chuqui ti utsʼatax bʌ eʼtel miʼ cajel ti jiñi Mil jab? (Qʼuele jiñi dibujo am bʌ tiʼ tejchibal).

20 Wen utsʼatax miʼ cajel ti jiñi Mil jab. Ti jiñi bʌ ora miʼ cajel jiñi ñumen ñuc bʌ cʌntesa ila ti Pañimil. Ti jiñi bʌ ora jaʼel, mi caj i qʼuejlel i melbal jiñi tojoʼ bʌ yicʼot mach bʌ tojobic (Is. 26:9; Hech. 17:31). ¿Bajcheʼ mi caj i mejlel jiñi ñuc bʌ cʌntesa? Ti jiñi yambʌ estudio mi caj lac tsictesʌbentel yicʼot mi caj i coltañonla chaʼan mi laj qʼuel ti ñuc.

CʼAY 147 Jiñi isujm bʌ laj cuxtʌlel

^ Ti ili estudio, mi caj i tsictesʌntel i sujmlel tsaʼ bʌ i yʌlʌ Jesús ti Juan 5:28, 29 cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ chaʼan an muʼ bʌ «caj i chʼojyelob chaʼan cuxtʌlel» yicʼot an muʼ bʌ «caj i chʼojyelob chaʼan meloñel». Mi caj laj qʼuel chuqui yom i yʌl iliyi yicʼot majqui ochemob ti jujunchajp.

^ Ili libro tsaʼ caji ti tsʼijbuntel «cʼʌlʌl tiʼ cajibal pañimil». Ili pañimil jiñobʌch jiñi lac piʼʌlob muʼ bʌ i mejlelob ti coltʌntel chaʼan miʼ loqʼuelob tiʼ pʼʌtʌlel jiñi mulil (Mat. 25:34; Apoc. 17:8). Jin chaʼan, tajol Abel jiñʌch jiñi ñaxam bʌ tsaʼ tsʼijbubenti i cʼabaʼ yaʼ ti libro chaʼan bʌ cuxtʌlel.

^ Ti wajali miʼ yʌjlel chaʼan jiñi tʼan «meloñel» miʼ taj ti tʼan jiñi meloñel chaʼan mi la cʌqʼuentel lac toj lac mul. I sujmʌch chaʼan jiñʌch junchajp i sujmlel ili tʼan. Pero tsiquil chaʼan ti ili texto Jesús mach jiñic woliʼ taj ti tʼan jiñi, woliʼ taj ti tʼan cheʼ bʌ an chuqui miʼ wen qʼuejlel. Jumpʼejl diccionario griego miʼ yʌl chaʼan ili tʼan miʼ yʌcʼ ti ñaʼtʌntel chaʼan «an chuqui o an majqui miʼ wen qʼuejlel bajcheʼ yilal i melbal».