1. Pabia ku manga di jintis aos pirdi konfiansa na Biblia?

 MANGA di jintis aos sta na sufri pabia di falta di konfiansa. E ka sibi na ba kin ku e pudi konfia nel. E ka tene sertesa di kuma si kontra jintis ke rispita, suma pulitikus, sientistas ku omis di nogos sempri ta tenta fasi ke ki minjor pa relis. Alen di kila, e ka ta rispita ŝefis riliẑiosu ku ta fala kuma e sedu kristons. Pa kila, e ka ta konfia na Biblia, livru ku es ŝefis riliẑiosu ta fala kuma e ta sigi.

2. Di akordu ku Salmu 119:​160, ke ku no dibi di sta konvensidu del?

² Suma servus di Jeova, no sta konvensidu di kuma “Deus ka pudi konta mintida”, tambi sempri i misti ke ki minjor pa nos. (Isa 48:17; Eb 6:18) No pudi konfia na ke ku no ta lei na Biblia. No konfia di kuma ‘Palabra di Deus i di bardadi’. (Lei Salmu 119:160.) No konkorda ku ke ku un piskisadur di Biblia skirbi. I fala sin: “I ka ten nada ku Deus fala ki falsu, o ku ka na ciga di sedu. Povu di Deus pudi konfia na ke ki fala pabia e konfia na Deus ku falal.”

3. Ke ku no na fala del nes studu?

³ Kuma ku no pudi juda utrus tene es mesmu konfiansa  ku no tene na Palabra di Deus? No na pensa fundu na tris motivus ku pui no pudi konfia na Biblia. No na oja di kuma, ke ku Biblia fala ka muda. Tambi no na oja di kuma profesias di Biblia kumpri, i di kuma e tene puder di muda vida di jintis.

4. Pabia ku manga di jintis pensa di kuma Biblia mudadu?

⁴ Jeova Deus usa serka di 40 omis fiel pa skirbi livrus di Biblia. Ma, i ka ten nin un manuskritu oriẑinal aos. b Elis tudu e sedu kopias di testus oriẑinal ku kopiadu. Es leba alguns jintis na punta si kontra ke ke lei na Biblia aos, i mesmu ku ke ku ki omis skirbi. Sera ki bu ciga ja di punta, kal sertesa ku no tene di kuma, ke ku ki omis skirbi i bardadi?

5. Kuma ku Skrituras Ebraiku kopiadu? (Jubi diseñu ku sta na kapa.)

⁵ Pa proteẑi mensaẑen di Biblia, Jeova fala si povu pa e kopial. I fala reis di Israel pa se fasi se propi kopia di Lei ku skirbidu, tambi i disigna levitas pa e nsina ki Lei pa povu. (Lei 17:18; 31:​24-26; Ne 8:​7) Dipus di judeus libertadu di Babilonia, un grupu di kopiaduris profisional kumsa ku fasi manga di kopias di Skrituras Ebraiku. (Esd 7:​6) Es omis ta tarbaja ku kuidadu. Kopiaduris ka kumsa so konta palabras, ma tambi e ta kontaba letras pa tene sertesa di kuma tudu staba diritu. Mesmu asin, suma e seduba imperfeitu, alguns di ki kopias teneba erus pikininu. Ma, i fasidu manga di kopias di mesmu testu, asin ki erus pudi diskubridu mas tardi. Di kal manera?    

6. Kuma ku erus na kopias di Biblia diskubridu?

⁶ Piskisaduris di Biblia di no tempu, tene bon manera di diskubri erus ku fasidu pa kilis ku ta kopia testu di Biblia. No pudi komparal asin: Imaẑina kuma 100 omis disignadu pa skirbi kopia di un paẑina di testu. Un di ki omis fasi un erusiñu na si kopia. Un di manera ku no pudi diskubri ki eru i ora ku no kompara si kopia ku tudu ki utrus. Di mesmu manera, piskisaduris di Biblia kompara manga di manuskritus, asin e konsigi diskubri erus o kusas ku sta na falta na kopia ku fasidu.

7. Kal kuidadu ku manga di kilis ku ta kopia Biblia toma?

⁷ Kilis ku kopia manuskritus di Biblia toma manga di kuidadu pa fasil diritu. Jubi un isemplu ku mostra es. Kopia kompletu mas antigu di Skrituras Ebraiku fasidu na anu 1008 o 1009 EK. I comadu livru di Leningradu. Ma, i ka tarda, manga di manuskritus di Biblia ku partis di manuskritu mas antigu di ki livru di Leningradu diskubridu serka di 1.000 anu antis. Algin pudi pensa kuma dipus di kopia i torna kopia es manuskritus pa serka di 1.000 anu, ke ku skirbidu na livru di Leningradu na sedu diferenti dimas ku kil ku skirbidu na manuskritus antigu. Ma, es i ka bardadi. Ora ku piskisaduris kompara manuskritus antigu ku nobu, e diskubri di kuma i ten so diferensa pikininu na palabra ma signifikadu ka muda.

8. Kal ki diferensa entri kopias di Skrituras Gregu Kriston ku kopias di utru livrus antigu?

⁸ Tambi, purmeru kristons fasi kopias  di Skrituras Ebraiku. Ku kuidadu, e fasi kopias di 27 livrus di Skrituras Gregu ke ta usa na se runions ku se tarbaju di pregason. Un piskisadur ku kompara manuskritus di Skrituras Gregu ku utrus livrus ku skirbidu na mesmu tempu, fala sin: “Di manera ẑeral, i ten mas manus­kritus di Skrituras Gregu aos di ki utrus livrus . . . i e parsi sedu mas kompletu.” Livru aserka di studu di Nobu Testamentu fala sin: “No pudi fia di kuma ke ku no ta lei aos na bon traduson di Skrituras Gregu, i mesmu mensaẑen ku antigu skirbiduris skirbi.” — Anatomy of the New Testament.

9. Di akordu ku Isaias 40:​8, kal ki bardadi aserka di mensaẑen di Biblia?

⁹ Pa manga di anus, manga di kilis ku ta fasi kopias tarbaja risu pa fasi kopias di Biblia ku kuidadu. E ku manda no tene un Biblia izatu ku no ta lei i studa aos. c No sibi di kuma i Jeova ku pui pa no tene si Palabra aos, tambi pa i sedu izatu. (Lei Isaias 40:​8.) Na bardadi, alguns pudi fala, so pabia di kuma mensaẑen di Biblia ka mudadu, ka signifika di kuma i nspiradu pa Deus. Gosi, no jubi provas ku ta mostra di kuma, Biblia i nspiradu pa Deus.

10. Da un isemplu di un profesia ku kumpri i ku konfirma bardadi ku sta na 2 Pedru 1:​21. (Jubi diseñu ku foto.)

¹⁰ Biblia tene manga di profesias ku kumpri, i alguns delis kumpri manga di anus dipus ke skirbidu. Storia mostra di kuma es profesias kumpri. Es ka ta dimiranu pabia no sibi di kuma tudu profesias di Biblia bin di Jeova. (Lei 2 Pedru 1:​21.) Pensa na profesias aserka di antigu sidadi di Babilonia. Entri 778 ku 732 AEK, profeta Isaias nspiradu pa konta di kuma, sidadi puderosu di Babilonia na konkistadu. Te mesmu i fala di kuma un omi comadu Siru ku na konkista sidadi, tambi i splika kuma ki na fasil. (Isa  44:​27–​45:​2) Isaias fala tambi di kuma, Babilonia na bin kabadu ku el i ningin ka na mora mas la. (Isa 13:​19, 20) I es propi ku kontisi. Babilonia kai na mon di Medius ku Persas na 539 AEK, i kau nunde ku un sidadi garandi kustuma sta, gosi i ka tene ningin. — Jubi video Biblia Falaba ja kuma Babilonia na Bin Konkistadu na verson eletroniku di livru Bu Pudi Tene un Vida Filis pa Sempri!, lison 03 pontu 5.

11. Kuma ku Daniel 2:​41-​43 sta na kumpri aos?

¹¹ Profesias di Biblia ka kumpri so na tempu antigu. No sta na oja profesias di Biblia na kumpri aos. Pur isemplu, pensa na kumprimentu garandi di profesia di Daniel aserka di Putensia Mundial Anglo Amerikanu. (Lei Daniel 2:​41-​43.) Es profesia fala di manera izatu di kuma putensia mundial Anglo Amerikanu na tene “forsa” suma feru, tambi i na tene “frakesa” suma lama. Aos no pudi oja di kuma i bardadi. Gran-Bretaña ku Amerika tene forsa garandi suma feru. E juga un papel importanti na ngaña tudu dus geras mundial i e kontinua na tene puder militar garandi. Ma, se puder ta tornadu fraku pa se sidadons ku manga di bias ta protesta kontra nogos ku guvernu. I ka tarda, un spesialista na pulitika fala sin: “I ka ten tera demokratiku aos na mundu ku sta mas divididu na asuntu pulitiku di ki Stadus Unidu.” Gran-Bretaña, ku sedu, utru parti des putensia mundial, sta divididu nes ultimus anus, pabia jintis ka konkorda ku kal relason ke dibi di tene ku teras di Union Europeia. Es divisons pui pa i sedu kuas impusivel pa Putensia Mundial Anglo Amerikanu toma disison.

12. Ke ku profesia di Biblia ta konvensinu del?

¹² Manga di profesias di Biblia ku kumpri ja ta aumenta no konfiansa di kuma, ke ku Deus purmiti pa futuru na bin kumpri. No ta sinti suma salmista ku ora sin pa Jeova: “N dismaja manera ku N na faima pa bu salbason, ma N pui ña fiansa na bu palabra.” (Sal 119:81) Ku bondadi, Jeova danu un ‘futuru ku no na pera’, atraves di Biblia. (Jer 29:11) No speransa pa futuru ka dipindi di sforsus di pekaduris, ma di purmesas di Jeova. Pa no kontinua torna no konfiansa na Palabra di Deus mas forti, pa sedu bon studantis di profesias di Biblia.

13. Di akordu ku Salmu 119:​66, 138, kal ki utru motivu ku pui no pudi konfia na Biblia?

¹³ Utru motivu ku pui no pudi konfia na Biblia i pabia i ta juda jintis ora ke sigi si konsijus. (Lei Salmu 119:​66, 138.) Pur isemplu, kasadus ku staba kuas pa divorsia, e sta gosi kontenti pabia e aplika konsijus di Biblia. Se fijus ta kontenti di sta na un familia kriston nunde ku papes ta kuida delis i ama elis. — Ef 5:​22-29.

14. Da un isemplu ku na mostra kuma ku aplika konsijus di Biblia ta juda jintis tene un vida minjor.

¹⁴ Ora ku konsijus di Biblia ku tene jiresa aplikadu, te mesmu kriminosus pirigosu ta torna se vida pa minjor. Jubi kuma ku si konsiju juda un prisoneru comadu Jack. d I seduba un kriminosu violentu ku kunsidu suma un di kriminosus mas pirigosu, na metadi di kilis ku kondenadu pa matadu. Ma un dia, Jack mati un studu di Biblia. Bondadi ku mostradu  pa ermons ku staba na diriẑi studu di Biblia tokal ciu, i el tambi i kumsa studa. Nkuantu i staba na aplika bardadi di Biblia na si vida, si komportamentu, te mesmu si manera di sedu kumsa ku minjoria. Ku tempu, Jack kualifika pa sedu un publikadur ku ka batisadu, dipus i bin batisadu. I ta pegaba tesu na prega utrus prisonerus aserka di Renu di Deus, i juda kuatru delis pa e studa Biblia. Oca dia ki dibi di matadu ciga, Jack mudaba ja. Un di si advogadus fala sin: “Jack i ka mesmu algin ku N kunsi 20 anus atras. Nsinus di Tustumuñas di Jeova muda si vida.” Jack matadu, ma mesmu asin, si isemplu mostra di kuma no pudi konfia na Palabra di Deus, tambi i tene puder di muda vida di jintis pa minjor. — Isa 11:​6-9.

15. Kuma ku aplika bardadi ku sta na Biblia ta diferensia povu di Jeova aos? (Jubi foto.)

¹⁵ Povu di Jeova tene union pabia e ta aplika bardadi ku sta na Biblia. (Jon 13:35; 1 Kor 1:10) Pas ku union ku ten na no metadi ta notadu ciu, pabia manga di jintis aos sta divididu pa se opinions pulitiku, rasa o nivel sosial. Oca ku un joven comadu Jean oja union entri Tustumuñas di Jeova i fika dimiradu. I kirsi na un pais di Afrika. Oca ku gera sivil kumsa, i yentra na vida tropa ma dipus i kuri pa un pais visiñu. I la, i oja Tustumuñas di Jeova. Jean fala sin: “N aprindi di kuma, kilis ku ta sigi riliẑion di bardadi ka ta nvolvi na pulitika i nin e ka sta divididu. En ves di kila, e ama n̈utru.” I kontinua fala sin: “N da ña vida pa difindi ña tera. Ma, oca N aprindi ke ku Biblia ta nsina, N disidi usa ña vida pa sirbi Jeova.” Jean muda di un manera kompletu. En ves di geria kontra jintis di diferenti tera o etnia, gosi i ta konta tudu jintis ki oja mensaẑen di pas ku sta na Biblia. Suma konsijus di Biblia ta juda  jintis di manga di teras, es ta mostra di kuma no pudi konfia na Palabra di Deus.  

16. Pabia ki importanti pa no aumenta no konfiansa na Palabra di Deus?

¹⁶ Situason des mundu na piora, pa kila, i na sedu mas difisil konfia na Palabra di Deus. Jintis pudi tenta punu duvida si kontra Biblia tene bardadi, o si Jeova kuji servu jiru di fiansa pa gia si povu aos. Ma si no sta konvensidu di kuma sempri Palabra di Jeova i bardadi, no na konsigi risisti es tipu di atakis kontra no fe. No na ‘pui sintidu pa obdisi ordi di Jeova, pa sempri, te na kabantada.’ (Sal 119:112) No “ka na burguñu” konta utrus bardadi i nsentiva elis pa e aplika konsijus di Biblia na se vida. (Sal 119:46) No na konsigi nguenta situasons mas difisil suma pirsigison, “ku pasensa ku kontentamentu”. — Kol 1:11; Sal 119:​143, 157.

17. Ke ku no testu di anu na lembrantanu?

¹⁷ No kontenti dimas pa manera ku Jeova disanu kunsi bardadi! Bardadi ta judanu sinti kalma i tene konfiansa, tambi i ta nsinanu di manera klaru kuma ku no dibi di vivi na un mundu ku sta na tene kada bias mas konfuson ku purblema. I ta danu speransa di un futuru minjor bas di renansa di Renu di Deus. Pa testu di anu di 2023 judanu kontinua konfia di kuma, tudu ku sta na Palabra di Deus i bardadi. — Sal 119:160.