MUSORO WE KUFUNDA 1
Garai no Rugondo Rokuti “Soko ra Mwari Ngere Cokwadi”
TSAMBA YEDU YE GORE YA 2023: “Soko renyu rese nge re zvirokwazvo.”—PIS. 119:160.
NGOMA 96 Bhuku ra Mwari—I Pfuma
ZVATICAFUNDA a
1. Ngei anhu akawanda aatendi zvinobhuiwa no Bhaibheri?
ANHU akawanda nyamasi uno aacazii munhu wekugonda. Awona aatozii kuti angagonda ani. Awona aatogondiwo kunyazi anhu aanoshamiswa ndiwo uye anhu aanoreremedza akaita hingana—e zvematongerhwe e nyika, masiyentista uye maemprezariyo. Kusiya izvona awona aatonyasi kureremedza atungamiri e magereja awo. Hino nge ndaa yekuti atungamiriri aya e magereja anobhuya kuti anosenzesa Bhaibheri, azvishamisi kuti anhu anosiya kutenda mu zviya zvarinobhuya.
2. Maererano na Pisarema 119:160, tinodikana kugara no rugondo ripi?
2 Hinga aseenzi a Djehovha, isusu tino rugondo rekuti iyena ndi “Mwari we zvirokwazvo” uye nguwa dzese iyena anoda zvakatinakira. (Pis. 31:5; Isa. 48:17) Isusu tingagara no rugondo rekuti zvese zvatinoerenga mu Bhaibheri—kana kuti mu “soko rese ra [Mwari] nge re zvirokwazvo.” b (Erengai Pisarema 119:160.) Isusu tinotenderana no zvakatarhwa no muzii umweni we Bhaibheri kuti: “Mwari aabhuyi zviro zvekunyepa uye zvisikazoitiki. Anhu a Mwari angakwanisa kutendera zvese zvinobhuiwa na Mwari ngekuti anogonda naye.”
3. Ticaonei mu fundo ino?
3 Tingabetsera kudini amweni kuti agonde Soko ra Mwari hinga zvatinoitawo? Ngatiwone zvikonzero zvitatu zvinoita kuti tigonde Bhaibheri. Kunyasa kudjeka ke tsamba, kudzadzika ke uphorofiti uye simba rekucinja upenyu we anhu.
TINOZIYA KUDINI KUTI BHAIBHERI ARIZI KUCINJA KUBVIRA PARAKATARHWA
4. Ngei anhu akawanda aagondi Bhaibheri?
4 Djehovha akaseenzesa anarume 40 kuti atare mabhuku e Bhaibheri. Asi matarhwa ekutanga akucina. c Zvese zvatinazvo nyamasi uno makopiya akakopiyarhwi kakawanda. Ndiyo ndaa amweni anokana-kana kuti zvatinoerenga mu Bhaibheri ndizvodi here zvakatarhwa no anarume aya. Asi isusu tingagara no rugundo rokuti ndizvo zvimwezvo. Ngei?
Ataria ano ungwaru akapeta masimba kuti atare matarahwa mu ci Hebheru hinga mushobo wazvainga zviri kubva musoko ra Mwari (onai ndima 5)
5. Matarhwa e ciHebheru akakopiyarhwi nge gwanza ripi? (Onai foto ye pa kapa.)
5 Kuti adziirire Bhaibheri, Djehovha akabvunza aseenzi ake kuti atare makopiya. Iyena akabvunza madzimambo e Israeri kuti aite makopiya e Mutemo, uye akasanangura Arevhi kuti afundise anhu ake. (Dhe. 17:18; 31:24-26; Nee. 8:7) Mumasure mekuti Adjudha atorhwa kuendeswa ku Bhabhironi, cikwata ce anhu ano uzii we kuita makopiya akatanga kuita makopiya akawanda e Matarhwa e ciHebheru. (Esdra 7:6, masoko e pasi) Anarume aya aiacengeta. Ngo muezaniso, no kuhamba ke nguwa, anhu aya akatanga kuerenga, haiwa basi masoko e tsamba asi no mabhii. Izvi zvaiizwa kuti pagare no rugondo rekuti tsamba yakopiyarhwi ngo mwazvo. Kunyazi zvakadaro, awona ainga ari anhu asikazi kukwana, ndiyo ndaa, azvesepi zvakanyasa kukopiyarhwi. Asi ngekuti makopiya akawanda akaizwa, makashaishika muya makakwanisa kuoneka. Asi zvakaitika kudini?
6. Zvishaishi zve makopiya e Bhaibheri zvinooneka kudini?
6 Anhu akafunda maningi nyamasi uno, anokwanisa kugumira zvishaishi izvona mu makopiya akaizwa e Bhaibheri. Cimborangaridzai kuti: Anhu anokwana kuita 100 ari kuda kukopiyari nge nyara tsamba imweyo. Umwe wakhona unoshaisha padoko pa kopiya yake. Hino umwe we mushobo we kuona cishaishi icona, ngewe kuezanisa kopiyeyo no makopiya amweni. Ngo mushobo umwewo, kuezanisa Matarhwa e kare e Bhaibheri, zvinobvira kuona panonga pashaishwa uye zvainga zvisikakopiyarhwi no munhu waikopiyari.
7. Tinoziya kudini kuti tsamba dze Bhaiberi dzakacengetedzwa zvakanaka uye adzizi kucinja?
7 Aya aikopiyari matarhwa e kare e Bhaibheri ainyasa kukoshesa basa irona. Onai muezaniso unopangidza izvona. Matarhwa akakwana e ciHebheru e kare-kare anotangira muna 1008 kana kuti 1009 K.A. Irona rinodainzwa kuti Códice de Leningrado. Asi munguwa doko yadarika, pakaoneka matarhwa e kare no zvidimbu zve Bhaibheri zvakatarhwa mumakore 1000 Códice de Leningrado isati yatarhwa. Anhu pamweni aizorangarira kuti mumasure mekuti matarhwa awona akopiyarhwi nokukopeyarizve kemakore 1000, paizooneka musiyano wakakura pakati pe matarhwa e Códice de Leningrado no matarhwa e kare akaoneka. Asi andizvopi zvakaitika, azii paaiezanisa tsambeyo akaona kuti painga pano musiyano pa masoko manganani basi, asi zviro zvazvaireya azvizi kucinja.
8. Musiyano upi uripo pakati pe makopiya e Matarhwa e ciGrego no makopiya e mabhuku amweni akatarhwa mu nguwa imweyo?
8 Akristu e pakutanga aiitawo makopiya e Matarhwa e ciHebheru. Awona akanyasawo kukopiyari zvakanaka mabhuku ese 27 e Matarhwa e ciGrego aaiseenzesa pa misangano uye pa basa rekuparidzira. Muzii umweni mumasure mekuongorora Matarhwa e ciGrego uye no mabhuku amweni akatarhwa pa nguwa imweyo, wakati: “Nyamasi uno kuno [makopiya e Matarhwa e ciGrego] akawanda kudarika mabhuku amweni akatarhwa pa nguwa imweyo, . . . uye matarhwa e Bhaibheri ndiwona akanyasa kukwana.” Bhuku rinozwi Anatomy of the New Testament rinoti: “Tingagonda hedu kuti zvatinoerenga mu shanduro ye mazuwa ano [ye Matarhwa e Cikristu] ndizvona kamare zvakatarhwa no atari e kare.”
9. Maererano na Isaya 40:8, tingabhuyei ngezve masoko e Bhaibheri?
9 Ke mazana e makore, anhu anokopiyari akasenza no simba kuti aite makopiya e Bhaibheri nokungwarira uye izvona zvakabetsera kuti Bhaibheri ratinaro nyamasi uno rigondeke. d Zviri pamhene kuti Djehovha ndiyena akaita kuti Soko rake rirumbwe rakanyasa kudjeka uye rirumbwe riripo katiri nyamasi uno. (Erengai Isaya 40:8.) Kunyazi zvakadaro anhu amweni angabhuya kuti kunyazi Bhaibheri risikazi kucinja azvirei kuti irona rakafemerhwa na Mwari. Hino ngationei zviitiko zvimweni zvinopangidza kuti Bhaibheri rakafemerhwa na Mwari.
UPHOROFITI WE BHAIBHERI WAKAGONDEKA
Left: C. Sappa/DeAgostini/Getty Images; right: Image © Homo Cosmicos/Shutterstock
Uphorofiti we Bhaibheri wakadzadzika uye uri kurumbwa wecidzadzika (Onai mandima 10-11) f
10. Tecirangarira 2 Pedru 1:21 pasai muezaniso we uphorofiti wakadzadzika. (Onai mifanikiso.)
10 Bhaibheri rino uphorofiti wakawanda wakadzadzika, umweni wakhona wakadzadzika mumasure mekudarika mazana e makore waa watarhwa. Uye zvakaitika kare zvinopangidza izvona. Isusu atishamisiki ngekuti tinoziya kuti Djehovha ndiyena Akafemera uphorofiti wese. (Erengai 2 Pedru 1:21.) Ngo muezaniso, rangarirai ngezve uphorofiti wekuparadzwa ke guta re kare re Bhabhironi. Zana remakore re cisere K.A.A., muphorofita Isaya wakafemerhwa kutara kuti Bhabhironi guta rainga rino simba pa nguwa iyona raizoparadzwa. Iyena wakatoreketawo kuti mwanarume unozwi Siro ndiye waizoparadza gutero uye wakatopanganidzawo zvaaizoita kuti ariparadze. (Isa. 44:27–45:2) Isaya wakaphorofitawo kuti yaizoguma nguwa yekuti Bhabhironi raizoparadzwa uye kuti rainga risikazogarhwizve. (Isa. 13:19, 20) Uye ndizvona kamare zvakaitika. Bhabhironi rakaparadzwa no a Medhiya uye Persiya mu gore ra 539 K.A.A., uye nyamasi uno pa mbuto painga pano thaundi iri pasara mathuku basi.—Onai vhidhiyo ino musoro unoti Bhaibheri Ranga Rakabhuya Kare nge zve Kunyiswa ke Bhabhironi iri mu bhuku ra Pfadzwai ne Upenyu Nokusikaperi! fundo 03 ndima 5.
11. Uphorofiti wa Dhanyeri 2:41-43 uri kudzadzika kudini mazuwa ano?
11 Uphorofiti we Bhaibheri auzi kudzadzika basi kare, asi uri kudzadzikawo nyamasi uno. Ngo muezaniso, rangarirai ngezve uphorofiti wa Dhanyeri unoreketa ngezve Umambo we Grã-Bretanha ne America. (Erengai Dhanyeri 2:41-43.) Uphorofiti uu unonyasa kupanganidza zvakadjeka kuti umambo uu uno simba waizogara “wakabamba dii rimwe” hinga simbi uye “dii rimweni risikazi kubamba” hinga mavhu. Hino nyamasi uno tinokwanisa kuona kuti izvi izvirokwazvodi kamare. Grã-Bretanha ne America akapangidza simba rakaita hinga simbi ngekuwina Hondo mbiri dze Nyika yese uye awona anorumbwa ano simba pakurhwa. Asi simba raanaro arigumi kure ngekuti anhu anorumbwa ecikumbira zvitenderhwa zvawo eciseenzesa mubatanidzwa ye aseenzi, kampanya ye zvitenderhwa zve anhu, uye masangano anodziimirira. Mu nguwa doko yadarika, muzii umweni we zvematongerhwo e nyika yese wakati: “Nyamasi uno, akuna nyika yakasudzunuka yakaparadzana pane cokuita no zve matongerhwo e nyika kupinda Estados Unidos.” Uye ku Reino Unido, dii rimweni re utongi uu uno simba, ririkundoitawo zvimwezvo, uye ikona kunokuparadzana kukuru nge ndaa yekuti kubatana kupi kunodikana kugara pakati pe Reino Unido ne União Europeia. Nge ndaa yekuparadzana uku, Umambo we Grã-Bretanha ne America aucakwanisi kuita zvisananguro.
12. Uphorofiti we Bhaibheri unotipasa rugondo rei?
12 Zvipikirhwa zve Bhaibheri zvakawanda zvakadzadzika, zvinobambisa rugondo redu rekuti zvipikirhwa zva Djehovha zve mune ramangwana zvicadzadzika. Isusu tinotenderana no munamato we mutari we pisarema, wakati: “Ndinosuwa ruponeso renyu, ngekuti soko renyu ndiro kariro yangu.” (Pis. 119:81) Eciseenzesa Bhaibheri, Djehovha no unaki anotipasa “ramangwana rakanaka uye kariro.” (Djer. 29:11) Kariro yedu ye mune ramangwana inotsamira haiwa pakupeta masimba ke anhu, asi pa zvipikirhwa zva Djehovha. Ndiyo ndaa zvinokosha maningi kurumbwa tecifunda Soko ra Mwari uye kubambisa rugondo redu kaari.
MAZANO E BHAIBHERI ANOBETSERA MAMIRIONJI E ANHU
13. Maererano na Pisarema 119:66, 138, cipangidzo cipi cimweni catinaco cinopangidza kuti Bhaibheri rakagondeka?
13 Ciro cimweni cinopangidza kuti tingakwanisa kugonda Bhaibheri ngecekuti mazano aro anobetsera anhu akawanda. (Erengai Pisarema 119:66, 138.) Ngo muezaniso, no rubetso re mazano e Bhaibheri, kazado dzainga dzoda kuparadzana zvino dzaano mucato unonyasa kupfadza. Ana e kazado idzi anorarama mu mbuto yaanozwa akacengeteka uye anodiwa.—Aef. 5:22-29.
14. Pasai muezaniso unopangidza kuti kuseenzesa mazano e Bhaibheri kungakwanisa kucinja upenyu we munhu.
14 Anhu aitodainzwa kare kuti makriminozo, akacinza maitiro awo mumasure mekuseenzesa mazano ano ungwaru ari mu Bhaibheri. Onai kuti izvi zvakaitika kudini no musungwa umweni unozwi Jack. e Iyena wainga ari mukriminozo wainga uno bvinga maningi. Uye pa asungwa ese ainga akatemerhwa rufu iyena ndiye waithyisa maningi. Asi wainga aripoo paiizwa fundo ye Bhaibheri. Unaki wakapangidzwa no hama ku musungwa uya wakasungwa kakaita kuti Jack adewo kufunda. Iyena wakatotanga kufunda uye wakatanga kuseenzesa zvaaifunda, ndiyo ndaa maitiro ake akacinza uye wakagara munhu wakanaka. Nokuhamba ke nguwa, Jack wakagara muparidzi asikazi kubhabhatidzwa pedzepo wakazobhabhatidzwa. Iyena waiparidzira no kushingaira ngezve Umambo wa Mwari ku asungwa amweni uye wakakwanisa kubetsera anhu arongomuna kufunda cokwadi. Zuwa rokuuraiwa kake rainga raguma, asi Jack wainga acinja. Umwe we mu adhivhugado wake wakati: “Jack andiyepi mwanarume wandakaziya mumakore 20 adarika. Zvaakafunda no Apupuri a Djehovha zvakacinja upenyu wake.” Jack wakazouraiwa, asi muezaniso wake unopangidza kuti tingakwanisa kugonda Soko ra Mwari, uye irona rino simba rekucinja upenyu we anhu.—Isa. 11:6-9.
Mazano e Bhaibheri ari kubetsera anhu akasiyana-siyana kuti acinje upenyu wawo (Onai ndima 15) g
15. Kuseenzesa zvokwadi zvisikacinji zve Bhaibheri zvinoita kudini kuti anhu a Mwari asiyane no anhu amweni? (Onai mufanikiso.)
15 Anhu a Mwari akabatana ngekuti anoseenzesa zvokwadi zvisikacinji zve Bhaibheri. (Juau 13:35; 1 Ako. 1:10) Runyararo uye kubatana kedu kunonyasa kuoneka maka-maka patinoezanisa nokusabatana ke zve matongerhwo e nyika, ke madzinza uye ne migariro irikuitika mu nyika ino. Kubatana ke anhu a Djehovha kakabaya mwoyo we mudjaha umweni unozwi Jean. Iyena wakarerhwa ku nyika ye ku África. Hino mu nyika iyona yaaigara makaitika hondo uye iyena wakabatana no cikwata ce anyahondo, uye nokuhamba ke nguwa iyena wakatizira ku nyika yainga iri dhuze no nyika yaaigara. Ku nyika iyona yaakatizira, ndikona kaakaziya Apupuri a Djehovha. Jean unoti: “Inini ndakafunda kuti aya anoita dii re kunamata ke zvirokwazvo, aapindiri mune zvematongerhwo e nyika aazi kuparadzana. Kusiya izvona, awona anoda umwe na umwe wawo. Inini ndakapedza nguwa yakawanda ndecidziirira nyika. Asi pandakafunda cokwadi ndakadzipira kuti ndiseenzere Djehovha.” Jean wakacinjadi upenyu wake. Pane kurhwisana no anhu ano migariro yakasiyana naye, iyena unoreketa no anhu ese masoko e Bhaibheri anobatanidza anhu. Kunyasa kuseenza ke mazano e Bhaibheri ku anhu akawanda e mbuto dzakasiyana-siyana, cipangidzo cakakura cekuti tingakwanisa kugonda Soko ra Mwari.
RUMBWAI MECIGONDA SOKO RA MWARI
16. Ngei zvecikosha kuti tibambise rugondo redu mu Soko ra Mwari?
16 Nyika ino irikubambirira kushata, ndiyo ndaa rugondo redu mu Soko ra Mwari ricabambirira kuedzwa. Anhu acaedza kutiita kuti tikane-kane mu ndangariro dzedu. Ngo muezaniso, awona angabhuya kuti Bhaibheri arizi kugondeka, kana kuti Djehovha aaseenzesi muranda akagondeka akangwara kuti atitungamirire. Asi kana tikagara no cokwadi cekuti Bhaibheri i Soko ra Mwari, kuedzwa uku akuzobati-bati kutenda kedu. Ngatigare “takashinga kuteerera mitemo ya [Djehovha] pa migariro yese dakara ku mugumo.” (Pis. 119:112) Isusu “atizopsveruki” kureketa nge zve cokwadi no amweni uye kukohomedzesa anhu kuti aseenzese mazano e Bhaibheri. (Pis. 119:46) Uye ticakwanisa kushingirira patinobatana no migariro inoshupha “no mwoyo unononoka kutsamwa uye no mupfaro.”—Ako. 1:11; Pis. 119:143, 157.
17. Tsamba ye gore icatibetsera kudini?
17 Isusu tinotenda maningi Djehovha ngekutipasa cokwadi! Cokwadi cinotibetsera kuti tizwe takaterama uye tino rugondo. Uye cinotifundisawo kuti tingararama kudini mu nyika ino irikubambirira kushata. Cokwadi cinotipasawo kariro ye ramangwana rakanaka Umambo wa Mwari paunonga waakutonga nyika. Tsamba ye gore ra 2023 icatibetsera kuti tinyase kugonda kuti Soko rese ra Mwari—nge re zvirokwazvo!—Pis. 119:160.
NGOMA 94 Kutenda Soko ra Mwari
a Pisarema 119:160 yakasanangurhwa kuti igare tsamba ye gore ya 2023, uye iyona inoti: “Soko renyu rese nge re zvirokwazvo.” Anhu akawanda aatenderi zvinorekethwa no Bhaibheri, asi irona rinokwanisa kutipasa mazano akanaka. Mu fundo ino, ticaona zvikonzero zvitatu zvatingaseenzesa kuti tibvunze anhu anopfarira kuti tingakwanisa kugonda zvinobhuiwa no Bhaibheri uye no mazano aro.
b NYASAI KUZWISISA: Mu ciHebheru soko rekuti “rese” rakaturikirhwa mu tsamba ii, rinoreya zvese, kana kuti zvakadzara, zvecida kureya kuti Bhaibheri rese nge re zvirokwazvo.
c Soko rekuti “matarhwa” e kare i tsamba dzekare dzakatarhwa no nyara.
d Kuti munyase kuzwisisa kuti Bhaibheri arizi kucinja ke makore ese aya, pindai mu jw.org uye endai pakazwi kupsvaka, motara kuti “Nhoroondo Dzekare Uye Bhaibheri.”
e Mazina amweni akacinjwa.
