1-2. Ngo ma myero wamedde ki timo i nge nongo batija? Tit kong.

 IN IGWOKO lengo me paconi tyen adi? Twero bedo ni ma peya idonyo i ot meno, kong ijwayo maleng adada. Ento ngo ma bitimme ka i ngeye dong pe idunyo matwal? Kit ma ingeyo kwede, apwa ki cilo bijoge woko oyotoyot. Me gwoko paconi wek obed maleng, mitte ni iti iye kare ducu.

² Tute ma kit meno bene mitte ka odok i kom tiro tamwa ki kitwa. Ngene kene ni, ma peya wanongo batija watiyo matek me timo alokaloka ma mitte i kwowa wek “walonnye woko kekenwa i gin mo ducu ma cido komwa nyo cwinywa.” (2 Kor. 7:1) Ento kombeddi mitte ni walub tira pa lakwena Paulo ma waco ni “wuwek Lubanga omedde ki roco tam me cwinywu odok nyen.” (Ep. 4:23, NWT) Pingo mitte ni wamedde ki tiro tamwa? Pien apwa ki cilo me lobo man twero cido tamwa oyotoyot ma weko pe wabedo leng i nyim Jehovah. Me medde ki yomo cwiny Jehovah, myero wabed ka ngiyo tamwa, kitwa, ki mitiwa kare ki kare.

3. Tyen lokke ngo me ‘loko tammi doko nyen’? (Jo Roma 12:2)

³ Ngo ma myero watim me loko tamwa wek odok nyen? (Kwan Jo Roma 12:2.) Nyig lok me leb Grik ma kigonyo ni ‘loko tamwu doko nyen’ kitwero bene gonyo ni “roco tamwu.” Roco gin moni pe kwako mere timo alokaloka  mogo ki woko keken. Me labolle, deyo ot pat ki rocone. I yo acel-lu, deyo kwowa ki tic mogo mabeco pe te lokke ni dong waroco tamwa. Me timo man, myero wangi ngat ma wabedo ki i cwinywa ci watim alokaloka ma mitte wek kwowa obed macok ki rwom me kwo ma Jehovah mito. Myero pe watim man kicel keken, ento kare ki kare.

4. Watwero gwokke nining wek lobo man pe odor tamwa?

⁴ Ka dong wape ki roc, wabiyomo cwiny Jehovah i jami ducu ma watimo. Ento ka pud watye ka kuro kare meno, mitte ni wamedde ki tic matek me yomo cwiny Jehovah. Waneno ni i Jo Roma 12:2, lakwena Paulo owaco ni myero walok tamwa odok nyen ka wek waniang gin ma Lubanga mito ki botwa. Me ka weko lobo man marac-ci doro tamwa, myero kong wangine kekenwa me niang ka watye ka ye ni tam pa Lubanga—ento pe tam me lobo-ni—odor yubwa ki tam ma wamoko.

5. I yo ma nining ma watwero ngiyo kwede tamwa ka odok i kom kit ma nino pa Jehovah onyiko cok kwede? (Nen cal.)

⁵ Nen kong labol acel. Jehovah mito ni ‘wakur nino pa Lubanga kun waketo cwinywa iye.’ (2 Pet. 3:12) Pennye kekeni ni: ‘Tika kit ma akwo kwede nyuto ni aniang ni agikki me lobo man marac-ci dong cok adada? Tika tam ma amoko madok i kom kwan i rwom ma lamal nyo dog tic nyuto ni tic pi Jehovah aye gin ma pire tek loyo i kwona? Tika atye ki niye ni Jehovah bimiyo jami ma mitte pira ki jo ganga, nyo kare ducu abedo ka paro pi jami me kom?’ Jehovah cwinye bedo yom adada ka oneno tutewa me  kwo i yo ma rwatte ki mitine.—Mat. 6:25-27, 33; Pil. 4:12, 13.

6. Ngo ma myero wamedde ki timone?

⁶ Myero wangi tamwa kare ki kare ci watim alokaloka mo keken ma mitte. Paulo owaco bot Lukricitayo me Korint ni: “Kong wungine kekenwu, wek wunen ka ce wucung matek i niyewu.” (2 Kor. 13:5) Bedo ‘i niye’ pe kwako mere cito i cokke ki nywako i tic me pwony kare ki kare keken. Kwako bene tamwa, mitiwa, ki tyen lok mumiyo watimo gin moni. Dong omyero wamedde ki loko tamwa doko nyen ki kwano Lok pa Lubanga, kun wapwonnye me tam kit ma en tamo kwede dok watimo gin mo keken ma mitte me yomo cwiny Jehovah.—1 Kor. 2:14-16.

7. Ma lubbe ki Jo Epeco 4:31, 32, gin ango mukene ma mitte ni watim, dok pingo timone twero bedo tek?

⁷ Kwan Jo Epeco 4:31, 32. Medo i kom timo alokaloka i kit ma watamo kwede, mitte bene ni ‘waruk kit pa dano manyen.’ (Ep. 4:24) Meno mito tic matek ki tung botwa. I kin jami mukene, myero wati matek me loyo kit mogo maraco calo keccwiny, wang ic, ki kiniga. Pingo timo meno twero bedo tek? Pien kit mogo maraco nongo orwako lwite matut i kwowa. Me labolle, Baibul waco ni jo mogo ‘gupong ki akemo kare ducu’ dok ‘kinigagi lyet.’ (Car. 29:22) Ngat ma tye ki kit maraco magi myero obed ka yelle matek me timo alokaloka i kwone, kadi wa i nge nongo batija. Meno aye gin mutimme i kwo pa omego mo acel ma wabineno i paragraf ma lubo-ni.

8-9. I yo ma nining ma gin mutimme i kwo pa Stephen nyuto ni omyero wamedde ki bwoto kwowa macon?

⁸ Omego mo ma nyinge Stephen onongo tye ki peko me juko akemone. En owaco ni, “Kadi wa i nge nongo batija, onongo mitte ni ati matek me diyo kinigana. Me labolle, i nino mo acel ma watye ka tito kwena i ot ki ot, aryemo kor lakwo mo ma okwalo redio ki i mutokana. I kare ma anyiko cok kwede, obolo redio ci oringo woko. I cawa ma aboko ki jo mukene kit ma agamo kwede rediona, laelda mo ma i gurupwa openya ni, ‘Stephen, ngo ma onongo ibitimo kono onongo imako lakwo-ni?’ Lapeny meno oweko atamo matut dok otugo cwinya me medde ki tutena me bedo lamar kuc.” b

⁹ Kit ma gin mutimme i kom Stephen nyuto kwede, kit mogo maraco ma watye kwede twero bwoyo tamwa atura, kadi bed watamo ni dong watyeko loyone. Ka meno otimme i komi, pe iwek cwinyi otur dok pe itam ni ibedo Lakricitayo marac. Kadi wa lakwena Paulo oye ni: “Ka amito tiyo gin ma atir, ci gin marac nyiko cok kweda.” (Rom. 7:21-23) Lukricitayo ducu ma gitye ki roc gitye ka yelle ki kit mogo maraco ma bedo calo apwa ki cilo ma joge i pacowa. Myero wamedde ki tic matek me bedo leng. Watwero timo meno nining?

10. Watwero lweny ki kit maraco ma watye kwede nining? (1 Jon 5:14, 15)

¹⁰ Leg bot Jehovah i kom kit marac ma itye ka yelle kwede-ni, ki gen matek ni en biwinyi dok bikonyi. (Kwan 1 Jon 5: 14, 15.) Kadi bed Jehovah pe bikwanyo kit meno marac-ci i yo me tango, ento en bimini teko wek kit meno pe obwoyi woko. (1 Pet. 5:10) Ki tungcel, ti matek ma lubbe ki legani kun igwokke ki timo jami ma weko kit me kwoni macon dwogo cen. Me labolle, gwokke ki neno filim, neno yub me telebijon, nyo kwano bukke ma weko nen calo kiti ma itye ka lweny kwede-ni pe obedo gin marac. Dok pe ibed ka lwodo miti maraco.—Pil. 4:8; Kol. 3:2.

11. Ngo ma waromo timo me medde ki ruko kit pa dano manyen?

¹¹ Kadi bed dong iweko kit me kwoni macon woko, pire tek ni imedde ki dongo kit pa dano manyen. Itwero timo meno nining? Ket macalo yubbi me poro Jehovah, ka iwoto ki pwonyo lok i kom kite. (Ep. 5:1, 2) Me labolle, ka ikwano lok mo i Baibul ma nyuto kit ma Jehovah timo kwede kica, pennye kekeni ni, ‘Tika an atimo kica ki jo mukene?’ Ka ikwano kit ma Jehovah paro kwede pi lucan, pennye kekeni ni, ‘Tika an atye ki par marom pi omege ki lumege ma gimito kony i yo me kom, dok anyuto meno i ticca?’ Medde ki loko tammi wek odok nyen ki ruko kit pa dano manyen, kun idiyo cwinyi i komi kekeni ka iwoto ki timone.

12. I yo ma nining ma Stephen oneno teko pa Baibul me loko kwo pa dano?

¹² Stephen, ma waloko i kome con-ni, oniang ni motmot onongo twere me ruko kit pa dano manyen. En owaco ni: “Nicakke ma anongo batija, arwatte ki jami mapol ma onongo mitte ni ajuk kinigana iye. Apwonnye me a woko ki bot jo ma gitye ka temo tugo kinigana nyo me kweyo jamine i yo mukene. Jo mapol, kadi wa dakona, gupwoya adada pi kit ma ajukke kwede i kare magi ducu. Kadi wa an kikoma bene abedo ki ur! Pe ajolo pwoc pi alokaloka ducu ma atimo i kwona. Me ka meno, aye ni alokaloka magi gimoko atir ni Baibul twero loko kwo pa dano.”

13. Ngo ma bikonyowa me timo gin ma atir? (Jo Galatia 5:16)

¹³ Kwan Jo Galatia 5:16. Me konyowa loyo lwenywa me timo gin ma atir, Jehovah miniwa cwiny mere maleng. Ka wakwano Lok pa Lubanga, nongo watye ka ye ni cwiny pa Lubanga odorwa. Wanongo bene cwiny maleng ka wabedo i cokkewa. I cokke pa Lukricitayo, watero kare ki omege ki lumege, ma gin bene calo wan, gitye ka tute me timo gin ma atir, dok man cuko cwinywa matek. (Ibru 10:24, 25; 13:7) Dok ka walokke bot Jehovah i lega kun wabako dogwa ni okonywa ki gorowa mo, en biminiwa cwiny mere maleng me jingowa wek wamedde ki lweny. Kadi bed timo jami magi pe birwenyo miti maraco woko, ento gibikonyowa pe me cobo miti magi. Kit ma Jo Galatia 5:16 otito kwede, jo ma giye ni cwiny pa Lubanga otelgi, ‘pe gibicobo miti me kom.’

14. Pingo pire tek me medde ki dongo miti me timo gin ma atir?

¹⁴ Ka dong wacako timo jami ma konyowa me bedo ki wat maber ki Jehovah, pire tek adada ni wamedde ki timogi dok wamedde ki dongo miti me timo gin ma atir. Pingo? Pien watye ki lamonewa mo acel ma pe nino. Lamone meno obedo atematema me timo gin marac. Kadi wa i nge nongo batija, waromo nongo  ni watye ki miti i kom jami ma omyero wagwokke kwede, calo tuko luguma, tic ki kongo i yo marac, nyo neno cal macilo. (Ep. 5:3, 4) Omego mo ma pud bulu oye ni: “Gin acel matek adada ma ayelle kwede aye ni atye ki miti i kom co luwota. Onongo atamo ni miti meno birweny woko, ento pud atye ka lweny kwede.” Ngo ma twero konyi ka miti marac moni tye matek adada?

15. Pingo tye me cuko cwiny tutwal me ngeyo ni miti maraco “mako dano ducu”? (Nen cal.)

¹⁵ Ka itye ka lweny ki miti marac mo matek adada, wi myero opo ni pe itye keni. Baibul waco ni: ‘Pe tye bita mo ma makowu ma pe mako dano ducu.’ (1 Kor. 10:13a) Lok meno kicoyo bot co ki mon ma Lukricitayo ma onongo gibedo i Korint. Jo mogo i kingi onongo con gubedo lutim abor, co ma gibuto ki co wadgi, ki dong lumero. (1 Kor. 6:9-11) Tika itamo ni i nge nongo batija pe dong gubedo ki miti maraco mo? Meno pe twero bedo lok ada. Tye ada gire ni gin ducu onongo gubedo Lukricitayo ma kiwirogi ento onongo pud gubedo dano ma gitye ki roc. Labongo akalakala mo, onongo mitte ni gubed ka lweny ki miti maraco kare ki kare. Meno myero obed me cuko cwiny adada botwa. Pingo? Pien nyuto ni miti marac mo keken ma itye ka lweny kwede, nongo ngat mukene bene olwenyo kwede. Ki lok ada, itwero medde ki ‘cung matek i niye kun ingeyo ni, utmegini ma gitye i lobo ducu gitye ka ciro kit can macalo meno.’—1 Pet. 5:9.

16. Tam marac ango ma myero wagwokke kwede, dok pingo?

¹⁶ Gwokke ki tamo ni pe tye ngat mo ma twero niang goro ma itye ka lweny kwede. Tam ma kit meno twero weko itamo ni pe dong kitwero konyi dok ni ipe  ki kero me lweny ki miti maraco. Baibul pe ye tam meno. Waco ni: “Lubanga genne, pe biye ni gibitwu matek makato ma wuromo cirone, ento i kare ma Catan tye ka bitowu, Lubanga bimiyowu yo ma myero wubwot kwede, wek wubed ki twero me ciro.” (1 Kor. 10:13b) Pi meno, kadi bed miti marac moni tek adada, watwero cirone. Ki kony pa Jehovah, watwero kwero cobone.

17. Kadi bed pe watwero gengo miti maraco ki ngole i tamwa, ento ngo ma watwero jukone?

¹⁷ Kare ducu myero wi opo i kom lok man: Kit macalo watye ki roc, pe watwero gengo miti maraco ducu ki i donyo i tamwa. Ento ka ce miti maraco ongole i tamwa, watwero kwerogi cutcut, kit ma Yucepu otimo kwede i kare ma oringo woko ki bot dako pa Potipar. (Acak. 39:12) Pe mitte ni icob miti maraco!

18-19. Lapeny mene ma watwero pennye kwede ka watye ka yelle me loko tamwa wek odok nyen?

¹⁸ Loko tamwa wek odok nyen te lokke ni omyero wamedde ki neno ni tamwa ki jami ma watimo yomo cwiny Jehovah. Me timo meno, bed ka ngine kekeni kun ipennye ki lapeny magi: ‘Tika kit ma akwo kwede nyuto ni aniang ni agikki me lobo-ni dong cok adada? Tika atye ka yelle me ruko kit pa dano manyen? Tika atye ka ye ni cwiny pa Jehovah odor kwona wek pe acob miti maraco ma atye kwede?’

¹⁹ Ka iwoto ki ngine kekeni, pe itam ni myero ibed labongo roc mo keken, ento bed ki yomcwiny pi alokaloka ma itimo. Ka ineno ni mitte ni itim alokaloka mukene, pe iwek cwinyi otur. Me ka meno, lub tam ma kimiyo i Jo Pilipi 3:16 ni: “Myero wamedde me cung matek i yo ma dong wao iye.” Ka itimo meno, bed ki tekcwiny ni Jehovah bigoyo laane i kom tuteni me loko tammi wek odok nyen.