1-2. Asūp töt ṙanāngen inlahen hī pòrô öi ngaich kē ngam vinôkö? Mikahtökuö hī.

 ĀM HEUH öm më-eṅ ṙung öm ha-et patī re? Yē meh ṙung öm yôklö el öp tufömngöre patī, ngaich urěh më-eṅ lohten öm chumkūöṙen öm ha-ëtö e. Yē meh pöri min öm höng hěng van öm ha-ëtö e ngaich ṙāngen re, sitih inlahen öng min ngam patī? Höng ilööṙen min angū-ö nö yīhi mum. Yē meh pöri lōnu tö ngam patīre nö örheūheu nö vai, ngaich hòṅ örheūheu më-eṅ öm ha-ëtö e.

² Ngatī ṙēngen ngam inlahen hī yěi halööktitre urēhěkūö re öi kē ngam vinôkö. Ngaich ṙūöhöngre tö minë “chanôichö ngam alaha, ma-alaha” inrē. (2 Kòr. 7:1) Rö-ö pöri ayī-ö öi höng hěngheuh. Pön ngöṙô ang Pôl, unôichrit meh inrē öm vōkö hòṅ “iṙūöhen më-eṅ tumfömlö ngam mufēre hēk tinrīkenre” inrē. (Efi. 4:23) Kūöyòh öi hòṅ iṙūöhen ngatī inlahen? Yē hī öt ilööṙen min ngatī inlahen ngaich öt löng min ngam mufē hī nö sā mufē ngih panam. Lökten ayī-ö hòṅ örheūheu ngëichköre öi ngëichkö ngam mufēre, tinrīkenre hēk ngam elkuilōnre inrē, hòṅ Yāvē nö ṙamlōn nö in hī.

3. Tö sitih manah öng ngam inlahen hī öi tumfömlö ngam mufēre? (Rōma 12:2)

³ Asūp tö hòṅ inlahen hī yěi hòṅ tumfömlö mufēre hēk haṙīngö mufēre inrē? (Vë-evkūö Rōma 12:2.) In ngam ëlô krīk “tumfömlö ngam mufēre”, tö ngö manah angū-ö tö hī öi hòṅ haṙīngö minë mufēre. Tö sā öp patī hī öre yēn chahu-iyö, ngaich hö-ö min ayī-ö öi höng havai öp lamā-uk, pöi vī ngam patī öi  kēnyen nup hötṙeh i alaha e ngaich vītö nup tufömngöre. Ngatī inlahen ayī-ö öi ötkô öi höng havai nup la-enre. Pöi hòṅ örheūheu öi ngëichköre yěi kô-en öi halööktitre. Hòṅ hī öi asā minë inchöngtenre lamöktö in Yāvē. Rö-ö ayī-ö öi höng hěngheuh öi halööktit minë mufēre, pöi hòṅ örheūheu.

4. Sitih inlahen öi mihôiṅ chumkūöṙen tö ngam mufēre nö un sā mufē ngih panam?

⁴ Yē hī min öi hetlöre, ngaich örheūheu min ayī-ö teungten öi kēken nup la-en tö ṙamlōn tī tö Yāvē. Lökten ayī-ö töngamuh öi hòṅ mā-anyre öi haṙamlōn Yāvē. Chumkūöṙen tö ngam ṙô Pôl in ngam Rōma 12:2 Yē hī öi ‘tumfömlö ngam mufēre’ ngaich in e min ayī-ö öi akahakūö töp kuilōn ngam Tēv. Pöi mihôiṅ öi ilööṙen sā mufē ngih panam. Lökten nö töt ṙanāngen ngam inlahen hī öi hòṅ ngëichköre öi ui höng sāḵta la-en öi ing panam hēk kô-en hòng minë la-en hī nö sā nup kuilōn ngam Tēv.

5. Sitih mikahkūö öi töre lööngö mufē, ngaich ṙātö-ellōnre töp sakāmö Yāvē nö röhten yanīhi? (Ngëichköm nyat.)

⁵ Sitih inlahen öi hòṅ ngëichköre? Töi ngëichkö ngih töhěng inchōḵ elmat. Lōnu ang Yāvē tö hī öi örheūheu chumkūöṙen tö ngih ṙô ‘tö ngam sakāmö ò nö röhten yanīhi.’ (2 Pīt. 3:12) Lökten öm hatöönöre, ‘kô-en öich chū-ö hameuktöre öich löktö in minë tinrīkenre öich ṙātö-ellōnre tö ngam manāngen ngih panam nö röhten? In minë kahë chu fësla, öich in ngam inkööpö hēk kinmānö, möḵlö hòng anū-ö në tö ngam linöökö lōn Yāvē? Ṙātö-ellōnre hòng chū-ö tö Yāvē nö hateungngö hanakten ngam mikūönö chu hēk höng piṙūtken u ṙöng chū-ö? Yěn pòrô nö kūönen hēk kirööngen nup fësla kahë hī, yē hī pöri öi chumkūöṙen tö nup kuilōn Yāvē, ngaich ṙamlōn min anga-aṅ nö in hī.—Mët. 6:25-27, 33; Filip. 4:12, 13.

6. Hòṅ asuh öp tö hòṅ inlahen hī?

⁶ Hòṅ örheūheu ayī-ö öi ngëichköre yē minë  mufē hī nö sā ngam kuilōn Yāvē hēk hö-ö. Yěn öt ngatī pöri, ngaich hòṅ halööktit ngam mufēre ayī-ö. Ngöṙô ök Pôl nö in yik Kristīön aṅ Kòrin, “kalahare yin yē yīö im mikah, hameuktöre yin.” (2 Kòr. 13:5) Öt tö ngö manah pöri angū-ö tö hī īnu töm ṙinātö-ellōn yěi örheūheu öi chuh el mīting hēk ahangkö ngam tölöök inhānga, pön inup mufē hī, īnup yamih el kuilōn hī hēk tö nup la-en inrē kahëken hī, in e öi akahka tö hī öi inu töm ṙinātö-ellōn hēk hö-ö. Yē hī öi hòṅ asīöp ngam “tufömngöre mufēre” ngaich hòṅ vë-ekuö ngam ṙô ngam Tēv ayī-ö, hòṅ mikahtökūöre ayī-ö tö mufē Yāvē ngaich asīnken minë kuilōn ò min ayī-ö öi halööktitre.—1 Kòr. 2:14-16.

7. Sā ṙô ngam Efisös 4:31, 32, asūp ih tö hòṅ inlahen hī ngaich kūöyòh angū-ö nö kanihngen?

⁷ Vë-evkūö Efisös 4:31, 32. Yěi hòṅ halööktit minë mufēre ngaich hòṅ urāngö ayī-ö hòṅ hayutlöre tö ngam “tufömngöre tinrīken.” (Efi. 4:24) Ōtre yip tö kihngen nö ngatī inlahen. Tö sā tinrīken yip rīkre nö tö veūtö tanānyö hēk ilöö līn nö löktö in nup töng rahëichyēn ṙô hēk ṙānyngö inrē tö yip holre. Vënyu nang in inrē tö ngam Paipöl nö ōt min yip “tötainy” hēk tö “angëṅ” inrē. (Inch. 29:22) Ngaich yē hī hòṅ ṙāngen në töngatī öi keuheūtngen u unôichrit inlahen hī öi kē ngam vinôkö ngaich hòṅ mā-anyre ayī-ö öi ṙāngen u. Ta-a töi ngëichkö inlahen ök ihih tö hěngtak prötör ök tö ngatī inlahen nö ṙāngen u.

8-9. Asūp mikahkūö hī öi in ngam ekspīriöns prötör Istiven tö hī öi hòṅ iṙūöhen öi ṙāngö ngam hötṙeh tinrīkenre?

⁸ Hěngtak ök ihih prötör tö Istiven minënyi urěh sin anga-aṅ nö tö tainy. Ngöṙô anga-aṅ, “Ngaich chū-ö öich keuheūten kē ngam vinôkö, ṙōlheuh pöri öich yīhi tanānyö. Ötkô chū-ö öich ṙāpöre. Hěngheuh ngaich ik sā ih öi ahangkö ngam tölöök inhānga öi chuh kūö patī, ngaich meuk inlahen ngam mū-ulāya chū-ö nö kēngö ök radio ngam lòrī chu. Ilööṙen chū-ö öich fallörit ò ngaich ik sā chu ngaich kē-ě ò, ngaich kavalngen ök radio chu anga-aṅ ngaich falngöre. Ik sā chu öich vë-eny nang yip tahëng tö inlahen ò, ngaich ngöṙô ök minṙönylen aṅ el öp krup chu nö hatöönö chu, ‘Istiven yěm teūngen öre öm kē-ě ò, sitih inlahen öm öreh?’ Ngaich afītöre chū-ö, tö chu hòṅ ṙap ngam tanānyöre ngaich vī ngam lanāmö öich in yip tahëng.” b

⁹ Asūp haköplö hī in prötör Istiven? Ngaich ayī-ö öi ngölōn, töre öi ṙāngen nup töt löng la-enre, pi-a pöri öi mihôiṅ havantenre öi kēken u. Yē meh öm ngatī inlahen, ngaich um haṙivlōn. Hēk ötkô öm ngö mufē töre öm töng rö-övö öm Kristīön. Ngöṙô inrē ang Pôl, “Yē chu öich kēken minë tölöök la-en, ngaich ōtre ngam tötlöök nö in chu.” (Rōm. 7:21-23) Ōt nup tötlöng la-en kahëken hī pò hī töthet lökten ayī-ö öi ṙōlkataheuh öi kēken nup tötkô nö kahëken hī. Minë tötlöök inlahen hī nöng sā ṙēngen pitung anū-ö yěi pòrô ha-et ngam patī sön hēk anū-ö nö havantöre. Lökten ayī-ö ṙāngen u öi hòṅ mā-anyre öi la-al u. Ngaich hòṅ sitih inlahen ayī-ö?

10. Asūp tö hòṅ inlahen hī öi ṙāngen minë tötlöng tinrīkenre? (1 Yôhan 5:14, 15)

¹⁰ Vë-eny nang Yāvē më-eṅ tö inlahen meh öm sitih inlahen öm mā-anyre öm ṙāngenre tö minë hötṙeh la-enre. Ṙātö-ellōnre man tö ò min nö hangṙô meh hēk öthō inrē nö öt hayööken meh. (Vë-evkūö 1 Yôhan 5:14, 15.) Hö-ö ön nö hameuktö pinngangkūö nö kēngen u, kētö kumlēḵ meh pöri anga-aṅ öm la-al u. (1 Pīt. 5:10) Ngaich yē meh öm vë-ekūö Tēv ngaich hòṅ kētöre inrē më-eṅ öm hòṅ  ṙāngen u. Tö sā meh öm ötkô meuk minë sinimā hēk minë prōkrām el ngam TV hēk ötkô inrē öm vë-ekūö nup istōri nup vamë-eny inlahen nuk urěh ṙahāngö meh hēk tötlöng. Hòṅ chumkūöṙen më-eṅ öm ötkô öm fēken minë tötlöng mufē hòṅ u nö öt yih nö elkuilōn meh.—Filip. 4:8; Kòl. 3:2.

11. Asūp tö hòṅ inlahen hī hòṅ hī öi chumhenlöre töm tufömngöre tinrīken?

¹¹ Pi-a in Lohten öm ṙāngen ngam hötṙeh tinrīkenre, töt ṙanāngen pöri ngam inlahen meh hòṅ hayutlöre tö ngam tufömngöre tinrīken. Hòṅ sitih inlahen më-eṅ? Yē meh öm iṙūöhen mikahtökūöre tö inlahen ngam Tēv Yāvē nö sitih inlahen minë tinrīken ò ngaich mihôiṅ min öm asīnken minë tinrīken ò. (Efi. 5:1, 2) Tö sā meh yěm haköp mat ngam Paipöl tö inlahen Yāvē nö vënyu nö ṙòngnyökūö elkuilōnre nö aṙě-el ngaich mihôiṅ öm hatöönöre, ‘Aṙēlen yip holre öich chū-ö?’ Ngaich yē meh inrē öm haköp inlahen Yāvē nö hayööken yip tarik hēk chumkūöṙen tö cha ngaich mihôiṅ öm hatöönöre, ‘Ngatī inlahen öich chū-ö öich hayööken yip prötör sistör hēk chumkūöṙen tö cha öich sā inlahen Yāvē?’ Lökten öm hòṅ hayutlöre tö ngam tufömngöre tinrīken öm asīöp ngam tufömngöre mufēre. Hamööyöre pöri më-eṅ tön ötlööṙen in yē hī öi hòṅ halööktitre.

12. Sitih inlahen ang prötör Istiven nö harīkngö ngam tinrīkenre nö löktö i inyöökenre tö ngam Paipöl?

¹² Ngam tö kakka taheui prötör ang Istiven, iṙūöhen anga-aṅ nö hayutlöre töm tufömngöre tinrīken ngöṙô anga-aṅ, “Unôichrit chu öich kē ngam vinôkö ōtre yip vamīlö tanānyö chu, sön pöri chū-ö öich ṙap ngam tanānyöre. Yē yip tahëng nö vīlö tanānyö chu, ngaich kiröönngöre chū-ö hēk kēkö nup tahëng la-en hòṅ ngam tanānyö chu nö öt sīöplöre. Ngam pīhö chu hēk tö yip tahëng inrē prötör nö eū ngam inlahen chu öich ṙap ngam tanānyöre. Hēṙu inrē ṙung chū-ö öich pingangkūö töm inlahenre öich vī ngam lanāmö öich in re. Kô-en pöri öich öt kanahngenre öich ngatī inlahen pöich teūngen tö inyöökenre öich imat ngam Paipöl. Kô-en an nö harīkngö tinrīken tarik.”

13. Sitih inlahen öi mihôiṅ la-al nup tötlöng kuilōnre ngaich fēkö nup tölöök ṙô? (Kalatī 5:16)

¹³ Vë-evkūö Kalatī 5:16. Kē-ěkūö hī ang Yāvē tö ngam töhet kumlēḵ hòṅ hī öi kēken minë tölöng la-en öi la-al minë töchōich mufē elkuilōnre. Yē hī haköp mat ngam Paipöl öi chumkūöṙen, ngaich hökngen ngam töhet fanöinylö ngam Tēv ayī-ö nö la-avṙen nö ikui hī. Teūngen inrē ayī-ö tö ngam töhet fanöinylö el ṙētak mīting. In e öi meukkūö yip prötör sistör yip tö sā inlahen hī nö kēkö nup tölöng la-en ngaich teūngen ayī-ö tö nganönöre yěi vë-ekūö cha. (Hep. 10:24, 25; 13:7) Mihôiṅ inrē ayī-ö öi havëkö kūö Yāvē tö ngam töhet kumlēḵ, vë-ekūö ò inrē ayī-ö nö hayööken hī öi la-al minë töt kumlēḵ-enre. Rö-ö nun nö öt yīhen hī minë töchōich elkuilōn hī yē hī öi chuh el mīting hēk vë-ekūö ngam Paipöl inrē hēk yěi vë-ekūötēv inrē. Yē hī pöri höng iṙūöhen kēken minë tölöök la-en ngaich öthō min öi yīhiv tö minë töchōich elkuilōn, pöi mihôiṅ min öi lāköre. Ngö kinūichngö an im Kalatī 5:16, ‘Ngòh tö hachōḵokūö tö ngam töhet kumlēḵ, öthō min anga-aṅ nö hateungngö kuilōn ngam alahare.’

14. Kūöyòh öi hòṅ örheūheu öi fēkö minë tövai mufē?

¹⁴ Töt ṙanāgen an ngam inlahen hī öi hòṅ kēken minë tövai la-en hòṅ ngam innòlö hī nö vai nö in Yāvē ngaich fēken minë tölöök inrē. Ṙën öi ngatī inlahen hòṅ minë töchōich elkuilōn hī nö öt yih nö in hī. Sā ṙēngen öp la-al hī an öp töng örheūheu nö hayöngken hī. Pi-a inrē nö unôichrit inlahen hī öi kē ngam vinôkö, nö ōttit minë töchōich elkuilōn hī. Ngaich hòṅ kēken u ayī-ö minë tö ṙa-ayö  ngaich tö hī. Tö sā ngam nyinamkö rupīö hēk yanahlö ṙôkvat im inòk ka-eut hēk nginëichkö nup tötlöng nyat hēk vitīö inrē. (Efi. 5:3, 4) Ngöṙô ök i töhěngtak ṙālö, “Hěng ök kanihngen chu öich ṙāpöre. Pò chu öich höng yik tö kikōnyö. Ngölōn chū-ö tö e nöng töng ṙahëichtakūö nö in chu. Öthō min nö öt löökta. Sön pöri angū-ö nö köp nö elkuilōn chu.” Yěn ōt nup töngatī yamih elkuilōn meh hòṅ asuh öp kanöpölōn meh ṙô?

15. Kūöyòh öi ngönlöre tö hī öi ṙòkhöre öi kö īnu tö minë kanihngenre? (Ngëichköm nyat.)

¹⁵ Öt höng hěngtak man öm töngatī inlahen öm la-al minë töchōich mufē elkuilōnre. Kūichi inrē nö imat ngam Paipöl, “Öt kinlahavö yin töp tö möthë tö kanô-òṅ tarik.” (1 Kòr. 10:13a) Kahūich Pôl ön nö chamuh in yik aṅ Kòrin holmaneuk ò. Pön urěh sin yik rīkre in cha ma-asěha, hěnghöre mihiyōi-aṅ, chamô-òṅkanö inrē. (1 Kòr. 6:9-11) Sitih mufē öm më-eṅ, öt hēk hòng nö havantöre minë töchōich elkuilōn cha pòrô ngaich nö kē ngam vinôkö. Pôyòh, rö-ö yin pön tö hachāmö elkui nö Kristīön, sön pöri, pò cha nö töthet. Öthō nö öt yih minë töchōich elkuilōn cha. Lökten ayī-ö teūngen tö nganönö re tö hī töngamuh öi pòrô öi la-al minë töchōich elkuilōnre ngaich ōtre inrē yip prötör sistör tö mihôiṅ nö la-al minë töngatī töchōich elkuilōnre. Lökten më-eṅ öm hòṅ hangön ngam ṙinātö-ellōnre pò meh öm akahakūö tö hī ṙòkhöre elkatòh ngih halīöngö öi ngatī inlahen öi la-al minë kanihngenre.”—1 Pīt. 5:9.

16. Asuh öp tötkô afēkö hī ngaich kūöyòh?

¹⁶ Um ngö mufē töre öm höng hěngtak la-al minë kanihngenre, um ngölōn tö ih öt akahakūö tö kanihngen meh. Pön mihôiṅ min nö yih ngam mirivlōn meh yēm ngatī mufē ngaich ngölōn min më-eṅ tö meh min öt kô öm la-al minë tötlöng mufē elkuilōnre. Ngö kinūichngö an nö imat ngam Paipöl, “Tökô-en pöri ngam Tēv, ngam töt hō nö halöngten yīö, mötlö kinlaha tö kanô-ôṅ yīö, hē ngam kinlaha min anga-aṅ nö vītö talöökö öt kanô-òngvah,  hòṅ yī-ö kalēḵ keūnö e.” (1 Kòr. 10:13b) Yēm yīhivö tö minë tötlöng mufē elkuilōnre, sön më-eṅ öm chiplö öm i linöökölōn Yāvē. Löktö in e min ngam inyööken meh öm la-al minë tötlöng mufē elkuilōnre öthō öm öt mihôiṅ öm ṙāpö re.

17. Hö-ö in kô lāköre yěn yih minë töchōich elkuilōn hī sön pöri öi mihôiṅ öi sitih inlahen?

¹⁷ Köpölōn ayī-ö, öi ötkô asökngen nup töchōich elkuilōnre pò hī öthet. Sön pöri ayī-ö mihôiṅ kēnyen minë töchōich elkuilōnre yěn yih anū-ö hòṅ hī öi lāköre tö u. Ngatī inlahen ök misī Yôsef. Hē ök pīhö Pòtifer nö hòṅ holtöṙah ò nö haṙòh, ngaich falngöre anga-aṅ nö ṙa-ang in ò.—Ran. 39:12.

18-19. Asuh nup ṙô hī öi hòṅ hatöönöre?

¹⁸ In ngih ātiköl in öi haköplu tö manah ngam tinfömlö elkuilōnre tö hī hòṅ örheūheu öi chumkūöṙen tö minë mufēre hēk tö minë la-en hī inrē, nö hòṅ sā kuilōn Yāvē. Lökten ayī-ö hòṅ örheūheu öi ngëichköre ngaich hòṅ afītöre, ‘Ngam inlahen minë tinrīken chu, in e öich hameuktöre ṙātö-ellōnre tö ranöhten ngam manā-ngen nö yih? Mā-anyre hòng chū-ö öich hayutlöre tö ngam tufömngöre tinrīken ngaich asīöp minë tövai tinrīkenre? Hökngen ngam töhet kumlēḵ Yāvē hòng chū-ö nö la-evṙen nö ikui chu hòṅ minë töchōich elkuilōn nö öt yih nö in chu?’

¹⁹ Yē meh min örheūheu öm ngëichköre, hēk meuk inlahenre inrē tö meh öm kūö urěh öm in minë la-enre. Köpölōn pöri më-eṅ töre öm töthet, öthō më-eṅ öm öt kēken nup tö vaich la-en. Uh pöri öm haṙivlōn. Köplōn më-eṅ tö ṙô ngam Filipī 3:16: Ngö kinūichngö an, “Höng lökten im taneūngen hī ngaich, ta-a töi lök in e angū-ö chöngö.” Yē hī min iṙūöhen öi ngatī inlahen, ngaich ṙātö-ellōnre min ayī-ö tö Yāvē nö öthō nö öt kētö inkòlô hī hòṅ hī öi mā-anyre öi asīöp ngam tufömngöre mufē elkuilōnre.