Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 2

“Alumukenu ku Kupwisa Chaha Cha Kunyonga Chenu”

“Alumukenu ku Kupwisa Chaha Cha Kunyonga Chenu”

“Alumukenu ku kupwisa chaha cha kunyonga chenu, hanga nukase chinyingi chize wapwa upale upema ni ungunu wa Zambi.”A-ROMA 12:2.

MWASO 88 Ngulweze Kama Majila Je

CHIKUMA CHILEMU a

1-2. Yika twatamba kununga ni kulinga hanyima lia kutupapachisa? Lumbununa.

 SHINA wakukomba zuwo lie mashimbu eswe? Muze te kanda uchalukila mu zuwo liacho kota wakombelemo kanawa. Alioze, yika muyihasa kulingiwako nyi mwecha kukomba zuwo liacho kukatuka haze ndo musono? Kwamba pundu, zuwo liacho mulipwa lia too ni yiswa-swa ni fufuta. Nyi unazange kupwa ni zuwo lipema, watamba kukombamo mashimbu eswe.

2 Chizechene nawa, nyi tunazange kuvwisa Yehova kuwaha, twatamba kwalumuna manyonga ni utu wetu. Shimbu te kanda atupapachisa, twalumwine yimwe ku mwono wetu hanga ‘tulipemese ku luchisa mweswe wa musunya ni spiritu.’ (2 Kori. 7:1) Alioze haliapwila, tunafupiwa kukaula chiyulo cha postolo Paulu chinambe ngwo, nungenu ni ‘kupwa atu aha.’ (Efwe. 4:23) Mumu liaka twatamba kuchilinga? Mumu luchisa wa hano hashi mahasa kutanda ni kawashi mu manyonga ni mu mbunge yetu. Mba tununge ni kuvwisa Yehova kuwaha, tunafupiwa mashimbu eswe kuhengwola manyonga, utu ni usolo wetu.

NUNGENU NI ‘KUPWISA CHAHA KUNYONGA CHENU’

3. Yika chinalumbunuka “kupwisa chaha cha kunyonga” chetu? (A-Roma 12:2)

3 Kuchi mutuhasa kupwisa chaha kunyonga chetu, hanji ngwetu, kwalumuna mutapu wetu wa kunyonga? (Tanga A-Roma 12:2.) Liji lia Ngregu alumbununa ngwo, “kupwisa chaha cha kunyonga chenu” mulihasa kulumbunuka nawa ‘kwalumuna manyonga jetu.’ Kashika, kutwatambile wika kulinga yimwe yuma yipema. Twatamba kulihulumba ha utu wetu wa muchima ni kwalumuna haze mutufupiwa hanga tuvwise Yehova kuwaha. Twatamba kuchilinga ha yisuho yinji hi kamuwika wika ko.

Manyonga je hakutwala ku shikola yinene ni ku mulimo kakusolola ngwo, wakusa Wanangana wa Zambi ha chihela chitangu ku mwono we? (Tala maparagrafu 4-5) c

4. Yika mutuhasa kulinga hanga kunyonga chetu chihone kulita ni ndako ja hano hashi?

4 Muze mutukapwa angunu, yuma yeswe mutukalingila Yehova muyikapwa yalita. Shimbu yino kanda yilingiwa, twatamba kusa tachi hanga tulinge yuma yize muyimuvwisa kuwaha. Ha A-Roma 12:2, Paulu kambile ngwenyi, twatamba kupwisa chaha kunyonga chetu hanga tunyingike upale wa Yehova. Shimbu tweche chifuchi chino chitusongwele, twatamba kulihengwola hanga tumone nyi yiyulo yize twakukwata yakukatuka ha manyonga ja Yehova nyi ha manyonga a hano hashi.

5. Yika twatamba kulihula mba tusolole nyi tunanyingika ngwetu, tuli ha matangwa a kusula? (Tala chizulie.)

5 Tutalenu chimwe chilweza. Mbimbiliya yinambe ngwo, twatamba kupwa “nikupupwisa kuheta cha tangwa lia Zambi.” (2 Petu. 3:12) Kashika lihule ngwe: ‘Shina yitanga yami yakusolola ngwo ngunanyingika ngwami, tuli ha matangwa a kusula? Yize nakunyonga hakutwala ku shikola yinene ni mulimo, shina yakusolola ngwo kuwayila Yehova chili chuma chilemu ku mwono wami? Shina nakufuliela ngwami, Yehova matwaha yize yami ni asoko jami tunafupiwa, nyi nakulihulumba chinji ni yuma ya ku musunya?’ Yehova kakuwahilila chinji muze akumona tachi jize twakusa hanga tumuvwise kuwaha ha yeswe yize twakulinga.—Mateu 6:25-27, 33; Fwili. 4:12, 13.

6. Yika twatamba kununga ni kulinga?

6 Twatamba kuhengwola manyonga jetu mashimbu eswe ni kwalumuna haze muhafupiwa. Postolo Paulu kambile ngwenyi: “Liesekenu yenwene nyi mu ufulielo nuli, sololenu chinyingi hali yenwene.” (2 Kori. 13:5) Kupwa “mu ufulielo,” kuchatalile wika ha kuya ni kukunguluka hanji kwambujola. Alioze chinatale nawa ha manyonga jetu, yize twakulinga ni yize twazanga chinji. Kashika, twatamba kwalumuna manyonga jetu ha kutanga Mbimbiliya, ha kunyonga ngwe chize Yehova akunyonga ni kulinga yuma yeswe yize muyimuvwisa kuwaha.—1 Kori. 2:14-16.

‘ZALENU UTU WAHA’

7. Kulita ni A-Efwesu 4:31, 32, chuma chikwo chika chize twatamba kulinga, mba mumu liaka muchihasa kupwa chikalu?

7 Tanga A-Efwesu 4:31, 32. Kutwatambile wika kwalumuna kunyonga chetu, twatamba nawa ‘kuzala utu waha.’ (Efwe. 4:24) Twatamba kusa tachi mba tuchilinge. Mumu tunafupiwa twehuke yitanga yipi ngwe, usasu, utenu ni ufwatulo. Alioze kulinga chino hi chashi ko, mumu liaka? Mumu yuma yimwe hiyinatande miji mu mbunge yetu. Chakutalilaho, Mbimbiliya yinambe ngwo, atu amwe kapwa ‘yitenu’ nawa ‘yifwatulo.’ (Yishi. 29:22) Mutu yoze ukwete yitanga yino, katamba kusa tachi jinji hanga alumuke chipwe muze hamupapachisa. Yino ye mutumona ha paragrafu muyihataho.

8-9. Kuchi chilweza cha Stephen chinasolola ulemu wa kuzula utu ukulu?

8 Ndumbu Stephen kapwile ni kapinda wa kukumba ufwatulo. Yamba ngwenyi: “Chipwe muze te hangupapachisa, nafupiwile kusa tachi jinji hanga ngupwe ni kulihumikiza. Chakutalilaho, tangwa limwe muze te ngunambujola ku zuwo ni zuwo, yingukikisa umwe mwiji yoze weyile chisaji cha mu mashinyi jami. Mba muze te ngunambe kumukwata, yambila chisaji hashi yachina. Muze nalwezele akwetu chize nawanyine cheka chisaji chami, mukulwana umwe yanguhula ngwenyi, ‘Stephen nyi wakwatanga mwiji wacho kachi yika walinganga?’ Chihula chacho changukwachile chinji ku mbunge, kashika yingununga ni kusa tachi hanga ngupwe mukwa-sambukila.” b

9 Chilweza cha Stephen chinasolola ngwo, ha mashimbu amwe susumuku mutuhasa kusoloka ndako yipi, chipwe muze mutunyonga ngwetu hitunayikumbu. Nyi chino muchilingiwa, kanda unenganyana hanji kunyonga ngwe hi uli Mukwa-Kristu mupema ko. Yino yalingiwile ni kuli Paulu, kashika ambile ngwenyi: “Muze nakupala kulinga kanawa, yipi yili muli yami.” (Roma 7:21-23) Ngwe chize twamona ku uputukilo, nyi kutwakombele zuwo lietu mashimbu eswe mumuzala nawa too ni fufuta ni majilo. Chizechene nawa mumu lia uhenge, utu wetu ukulu muuhasa kufuna cheka. Kashika, twatamba kusa tachi hanga tukumbe utu wetu ukulu. Kuchi mutuhasa kuchilinga?

10. Yika muhasa kulinga mba ukumbe ndako yipi? (1 Yoano 5:14, 15)

10 Nyi kuushi kuhasa kukumba yimwe ndako yipi, lemba kuli Yehova ni kufuliela ngwe makukwasa kuyikumba. (Tanga 1 Yoano 5:14, 15.) Yehova kechi kulinga chikomokeso hanga ahwise ndako yacho yipi, alioze makwaha tachi jize mufupiwa hanga uhone kuyisolola nawa. (1 Petu. 5:10) Hachino, sako tachi hanga ulinge yuma yize mwita mu yilemba, ni kwehuka kulinga yuma yize muyikutwala ku utu ukulu. Chakutalilaho, kanyama ha yinema ni yiheho yize mutala ni yuma yize mutanga yize yili ni yitanga ya utu ukulu uze unase tachi hanga uzule. Chikwo nawa, kanda uzalisa manyonga je ni usolo upi.—Fwili. 4:8; Kolo. 3:2.

11. Yika twatamba kulinga mba tuzale utu waha?

11 Hanyima lia kuzula utu ukulu, chili chilemu kuzala utu waha. Kuchi muhasa kuchilinga? Tesa kulilongesa hakutwala ku yitanga ya Zambi ni kuyimbulula. (Efwe. 5:1, 2) Chakutalilaho, muze mutanga umwe lusango mu Mbimbiliya unasolola chize Yehova apwa mukwa-kukonekena, lihule ngwe: ‘Shina yami nakukonekena akwetu?’ Muze mutanga hakutwala ku chize Yehova akusolwela keke yiswale, lihule ngwe: ‘Shina nakwimbulula Yehova ha kulihulumba hali mandumbu waze anafupiwa ukwaso, ni kuchisolola mu yitanga?’ Nunga ni kwalumuna manyonga je ha kuzala utu waha ni kupwa chihumikiji.

12. Kuchi ndundo ja Mbimbiliya jalumwine mwono wa Stephen?

12 Stephen yoze hitwatongola, kanyingikine ngwenyi, kaputukile kuzala utu waha hakehe-hakehe. Yamba ngwenyi: “Chize haze angupapachishile, napalikile mu yuma yinji yize te yineseka utu wami waha. Nahashile kukumba kapinda wacho ha kulihandununa ni atu waze te akungwihia ni kwehuka yuma yikwo yipi. Atu anji hamwe ni mukwetu-pwo, yanguchichimieka chinji ha kumona chize nahashile kukumba kapinda wacho. Ni yami mwene nakomokene! Chino kuchakalingiwile ku tachi jami, alioze chalingiwile ni ukwaso wa Zambi. Ngunatayiza ngwami, ayo kanyingika ngwo Mbimbiliya yikwete ndundo ja kwalumuna mwono wa atu.”

NUNGA NI KUKUMBA USOLO UPI

13. Yika muyitukwasa kulinga yuma yalita? (A-Ngalashia 5:16)

13 Tanga A-Ngalashia 5:16. Mba atukwase tulinge yuma yalita, Yehova kakutwaha spiritu yisandu. Muze twakutanga Mbimbiliya, twakwecha hanga spiritu yisandu yitusongwele. Twakutambula nawa spiritu yisandu muze twakupwa ha kukunguluka. Ha kukunguluka, twakupwa hamwe ni mandumbu jetu waze no akusa tachi hanga alinge yuma yalita, chino chakututakamisa chinji. (Hepre. 10:24, 25; 13:7) Chikwo nawa, muze twakulemba kuli Yehova hanga tukumbe umwe ulelu, iye kakutwaha spiritu yisandu hanga yitukwase kuukumba. Chipwe ngwe yuma yino twatongola kuyichi kuhwisa usolo upi, alioze nyi twayilinga muyitukwasa kuwehuka. A-Ngalashia 5:16 unambe ngwo, nyi twenda kulita ni spiritu kutuchi “kamanununa usolo wa musunya.”

14. Mumu liaka chili chilemu kupwa ni manyonga apema?

14 Nyi ngwe twatesa kulinga yimwe ku spiritu, chili chilemu kusa tachi hanga tuyilinge mba tupwe ni manyonga apema. Mumu liaka? Mumu tuli ni umwe mukwa-kole yoze wakulimika ni yetu matangwa eswe. Mukwa-kole wacho kali usolo wa kulinga yuma yipi. Chipwe muze hatupapachisa, nyi kutwakanyamine mutuhasa kuholokela mu usolo wa kulinga yuma yipi ngwe, kuta yiheho ya mbongo, kuzengewa ni kutala yizulie ya sonyi. (Efwe. 5:3, 4) Umwe mukweze Mukwa-Kristu yamba ngwenyi: “Chuma chikalu chinji kuli yami chapwile kusolola zango lia ulo kuli malunga-ni-akwetu. Napwile ni kumona ngwami yili ya mashimbu akehe, alioze usolo wacho muuchinunga.” Yika muyikukwasa nyi umwe usolo upi unoko chinji muli yena?

Nyi ngwe unase tachi hanga ukumbe usolo upi iwuluka ngwe, kuushi ukawe, akwenu akwo no hanapalika mu kapinda yomwene (Tala maparagrafu 15-16)

15. Mumu liaka chili utakamiso kunyingika ngwo usolo upi chili chuma chize atu anji akupinda nacho? (Tala chizulie.)

15 Nyi ngwe unase tachi hanga ukumbe usolo upi, iwuluka ngwe kuushi ukawe. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Nichimwe cheseko kuchanuwanyine shina chize cha kulita ni chisemewa cha atu.” (1 Kori. 10:13a) Mbimbiliya yikwo yinalumbununa versu yino ngwo: “Yeseko yize nunapalika ye atu eswe no anapalika.” Maliji wano kanakaasonekena mandumbu ni mapangi Akwa-Kristu mu Korindu. Kunyima, amwe a kuli ayo kapwile yitanji, akwa-utumwa ni yizengi. (1 Kori. 6:9-11) Shina mutuhasa kwamba ngwetu, hanyima lia kwapapachisa, ayo kakapwile nawa ni kwivwa usolo upi? Kutuchi kuhasa kwamba chocho. Ayo eswe kapwile Akwa-Kristu akuwayisa, alioze mumu lia uhenge ha mashimbu amwe te mahasa kupwa ni usolo upi. Kunyingika chino chakututakamisa. Mumu liaka? Mumu twamona ngwetu, usolo weswawo unafupu kukumba kuli umwe yoze hanaukumbu. Kashika, muhasa ‘kujikiza mu ufulielo, nikunyingika ngwe lamba lie limuwika kulinamanunuka muli mandumbu eswe.’—1 Petu. 5:9.

16. Mu cheseko chika kutwatambile kuholokela, nawa mumu liaka?

16 Kuwatambile kuholokela mu cheseko cha kunyonga ngwe kukushi niumwe yoze unanyingika yize unapalika. Nyonga lino, mulihasa kukutwala hanga umone ngwe yuma yize unapinji nayo kuuchi kuhasa kuyikumba. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Zambi iye wamwenemwene, mba kechi katayiza akanweseke kuhiana chize munuhasa; alioze hamwe ni cheseko makanumwesa jila ya kutuhukamo hanga nukahase kunyongonona.” (1 Kori. 10:13b) Chino chinasolola ngwo, chipwe ngwe usolo upi hiwatanda miji, nihindu mutuhasa kuukumba. Ni ukwaso wa Yehova, mutuhasa kwehuka usolo upi.

17. Chipwe ngwe kutuchi kuhasa kwehuka usolo upi ha yisuho yeswe, yika mutuhasa kulinga?

17 Mashimbu eswe iwuluka ngwe, mumu lia uhenge, kuuchi kuhasa kwehuka usolo upi ha yisuho yeswe. Alioze nyi ngwe muopwa ni usolo upi, watamba kuwehuka ni kawashi-washi, ngwe chize alingile Yosefwe muze achinyine pwo lia Potifwa. (Uputu. 39:12) Kuwatambile kecha usolo upi hanga ukutwale kulinga shili!

NUNGA NI KUSA TACHI

18-19. Yihula yika twatamba kulihula muze tunase tachi hanga twalumune manyonga jetu?

18 Ha mutwe uno twalilongesa ngwetu, kwalumuna manyonga jetu chakufupiwa kusa tachi hanga yitanga yetu yivwise Yehova kuwaha. Kashika twatamba kulihengwola mashimbu eswe ni kulihula ngwetu: ‘Yitanga yami yinasolola ngwo, kunanyingika ngwami tuli ha matangwa a kusula? Shina ngunase tachi hanga nguzale utu waha? Shina nguneche spiritu ya Yehova hanga yingukwase kwehuka usolo wa musunya?’

19 Muze unalihengwola, kanda ushimbwila ungunu hali yena mwene. Nyi mumona ngwe watamba kwalumuna yimwe, kanda uhonga. Shimbu uhonge, kaula usongwelo uli ha A-Fwilipu 3:16, unambe ngwo: “Kuze hitunahete, twendenu nikulita ni cheseko chenacho.” Muze unachilingi, pwako ni shindakenyo ngwe, Yehova mawahisa tachi jize unase hanga walumune manyonga je.

MWASO 36 Tufungenu Mbunge Jetu

a Postolo Paulu katowezele Akwa-Kristu akanyame hanga ahone kwapiangula ni ndako ja hano hashi. Chiyulo chino chili chipema chipwe kuli yetu musono. Kanda twecha hanga ndako ja hano hashi jitupiangule. Mba tuhase kuchilinga, twatamba kwalumuna mutapu wa kunyonga chetu muze mutumona ngwetu, yuma yize tunanyongo kuyishi kuvwisa Yehova kuwaha. Ha mutwe uno, mutumonaho chize mutuhasa kwalumuna kunyonga chetu.

b Tala chikuma Minha Vida ia de Mal a Pior ha Kaposhi wa Kutalila, 1 Julho 2015.

c ULUMBUNWISO WA CHIZULIE: Umwe mukweze kananyongo ni maya ku shikola yinene ni manjila mu mulimo wa shimbu lieswe.