Skip to content

Skip to table of contents

CIIN BWAAL CYA KULONG 2

‘Shintululaay Meej Miinun Moos Miikal Mahyaamahy’

‘Shintululaay Meej Miinun Moos Miikal Mahyaamahy’

‘Shiitululaay meej miinun moos miikal mahyaamahy. Naak nwiiyiiy kujingunun cidy Mawej mukat: cidy cilengel, cimuleelengeleel ni ciwaakan.’​—ROM 12:2.

MUSAMBW A 88 Mmanyisha njila yebe

KADYOOSH a

1-2. I biny bitudy mwa kutungunuk ni kulong kuunyim kwa tut baman ni kuhet batiisumw? Umvwiij.

 I MISANG buuny kaay yiwudyaakal ulongolol mu nzubw? Misang yikwaabw kuuhal kwiibuh kuhatukomw, uyaakal wiimulongolol menmen. Ki i biny biiyiiy kulongek uw kuy mulongololomw cikwaabw? Teng muwudy mumanyik, mwiiyiiy kwiikal manyan menmen. Bwa mu nzubw mwiibuh kwiikalomw mulengel bikaam kwiikal kwiimulongolol hacibidil.

2 Bya mushind aakaabumw biikaam twiikashishomw bwa kwiikal kulang bilengel ni kulong bwa kwiikal ni buumuut bulengel. Cya biin, kuuhal kwiitut kuhet batiisumw twaakady biikashishomw bwa kushintulul myand kahand mu shikacil iitut bwa ‘kwiitookesh ku myand yoos yoonyoony nyeet ni micim iitut.’ (2 Kor. 7:1) Nook, bikaam tukooyel mubel a mupostol Pool wa ‘kwiikal baat bahyaabahy.’ (Ef. 4:23) Bwabiny bikaam tutungunuk ni kulongolol bikadil biitut? Bwaal bukooy bwa mu bulongolody oobw budy mwa kwiitusak bwa kaay twaalong myand yilengel ku mees kwa Yehow. Bwiitut kusangeej Yehow, biikaam twiikal ni ciibidil cya kukontonon mushind iitut ha kulang, buumuut bwiitut, ni biit bitukaakaam.

TUNGUNUKAAY NI ‘KUSHINTULUL MEEJ MIINUN MOOS MIIKAL MAHYAAMAHY’

3. Kushintulul meej miinun kumvumvwiij biny? (Biin Rom 12:2)

3 I biny bitudy ni bwa kulong bwa kushintulul mushind iitut a kulang? (Bal Biin Rom 12:2.) Cyambil cya mu Krek cidyobw baalabul neey, ‘shiitululaay meej miinun’ bady bwa kwiicyumvwiij cikwaabw neey: “Longololaay mushind iinun a kulang.” Nook, kabiin byumvwiij neey, tudy mwa kulong teng myand yilengel yikeeh. Nook, bikaam twiikontonon bikasakan citudy ni bikaam tulongolol myand kaahand mu shikacil iitut ni kiihacil kiitut kwiikal tukooyel mikenj ya Mawej. Bikaam tutungunuk ni kulong nook, kiin teng musang aakaabumw.

Mahangadik miibuh mawangangat habitaatal tulaas ni midimw yiwukaakaam bwa kulong maleeleejok neey udy muteek myand ya Bukaleng ha cyaab cya kuuhal eeny? (Tal cikos 4-5) c

4. I mushind kaay utudy mwa kulek kwiikal ni meej ma bwiin ma baat ba mu bulongolody oobw?

4 Hatushaashaal baat bawaakan, twiiyiiy kwiikal teng ni mushind a kusangeej Yehow mu myand yoos yitwiikal tulong. Ha kaabaak, bikaam tutungunuk ni kukal mudimw bikasakan bwa kusangeej Yehow. Tal cidyobw baleeb mu Biin Rom 12:2, Pool uleeleeb neey bikaam tushintulul meej miitut bwa kumanyik cidy Mawej mukat bwa tulong. Hamut a kufwaan baat ba mu bulongolody bubiih oobw, tudy mwa kwanj kwiikontonon bwa kumanyik mutudy biitab bwa meej ma Mawej miitwambulwiish mu biihacil ni mu mahandik miitut,​—ni kaay meej ma bulongolody oobw.

5. I mushind kaay utudy mwa kukontonon meej miitut habitaatal kufweej habwiih kwa diifuk dya Yehow? (Tal cifwaatul.)

5 Tukontononaay cileejel eecy. Yehow i mukat bwa twiikal “biimanyin diifuk dya Mawej.” (2 Py. 3:12) Iyihanguj neey: ‘Shikacil aam uleeleejok neey nady mumvw bwa neey tukaady mu mafuk ma bulekel ma mu bulongolody bubiih bwa myand oobw eeny? Mahangadik maam habitaatal tulaas twa Iniversiteh eecy kukaam kwa mudimw kaahand, maleeleejok neey kukadil Yehow mudimw i bwaal budy ni buseeb buvul mu shikacil aam eeny? Nadyok ni diitabij dya neey Yehow wiiyiiy kuuyambulwiish ni biin mu cisak ciitut, eecy nadyaakal teng nakabakan bwa kutum teng meej maam mu kukaam kwa biit eeny?’ Lang mudy Yehow mwa kwiikal ni musangal hadyey wiitutal biikal ni shikacil uheehetangan ni lukat lwindiy.​—Mat. 6:25-27, 33; Fili. 4:12, 13.

6. Bikaam tutungunuk ni kulong biny?

6 Bikaam twiikal ni ciibidil cya kukontonon meej miitut ni kulongololok myand yikwaabw ya mu shikacil iitut tut batal neey bidy ni buseeb. Pool wambiil biin Korent neey: “Iiteetaay mund mwiinun kaayeen bwa nutal ney nudy bashikat bu biin kwiitabij eeny?” (2 Kor. 13:5) Kushikat “bu biin kwiitabij” kakwiin kumvwiij teng kutweel mu bisangil bya biin Krist ni kukal mudimw a kudiil baat musah, ki kuloolomb kulong myand yikwaabw yivul ku musang ni ku musang. Kutaatal cikwaabw mushind iitut a kulang, myand yitukaakaam kulong, ni tubingil twiitusaasak bwa kwiiyilong. Nook, biikaam tushiitulul meej miitut hakubal Diiy dya Mawej, hakulong bwa kwiikal kulang teng bu yiy ni bwa kulong cyoos citudy mwa kulong cidy ni buseeb bwiitut kusangeej Yehow.​—1 Kor. 2:14-16.

‘LEEJAAY NEY NUDY BAAT BAHYAABAHY’

7. Bilondeshel Biin Efez 4:31, 32, I biny bikwaabw bitudy mwa kulong, ni bwabiny bidy mwa kwiikal bikasakan?

7 Bal Efez 4:31, 32. Tut bashintulul meej miitut, bikaam ‘tuleej ney tudy baat bahyaabahy.’ (Ef. 4:24) Bikaam twiikashishomw bikasakan bwa kulong nook. Bwa myand yikwaabw, bikaam twiikashishomw bwa kulek kwiikal ni biikadil bibiih bu mudy kufulul kwa mund ni kwiikal ni cinj civul. Bwabiny bidy mwa kutwaal lutat? Bwaal bidy mwa kwiikal bikasakan menmen bwa kulek byumw biikadil bibiih. Cileejel, Bibl uleeleeb neey baat bakwaabw bady ni cinj biikookolomony teng miband” ni “bafuufulul fulul bituh mund.” (Tus. 29:22) Muut udy ni biikadil bibiih bya mushind oow, bikaam misang yikwaabw atungunuk ni kwiikashishomw bwa kushintulukey ning yiy mwiikal muman kuhet baatiisumw. Ki cileeleej bwaal buloolond oobw.

8-9. I mushind kaay mudy bwaal bwa Stephen bwiitwambulwiish bwa kulek buumuut bwa kal?

8 Mwiin-kweet Stephen waakady muut waakady ni ciibidil cya kufulul mund. Uleeleeb neey: “Ning hanamanyin kuhet baatiisumw,” “Naakady mwa kutungunuk ni kul diivit bwa kulek kufulul mund. Cileejel, ciisang cikwaabw hanayiil mu mudimw a bwiin Krist wa kudiil baat musah ku cibel ni ku cibel, nalondel mwiivy wiibil kasanj mu mashiny maam. Hanafikil habwiih nend, ulekelel kasanj ni kuyey lubil. Hanalondel baat bakwaabw baakady naany munahetel kasanj, mukul waakady mu cisumbw uujoojel neey: ‘Stephen, i biny biwaakady mwa kulong uw mwiikal mumukwaat?’ Diijooj eedy dyaakady diisak bwa mim kulang ni dyaakady diisak cikwaabw bwa mim kutungunuk ni kwiikashishomw bwa kukaam diitalal.” b

9 Teng mudy cileejel cya Stephen cileej, tudy mwa kuleej ciikadil cibiih citwaakady katuy bamanyik neey twaakady mwa kwiiy kwiicihet, ning kuunyim kwa tut baman kulang neey tukaady baman kwiicilek. Bwaal oobw bub bukufikil, kukooyeloh bend mu mabok ni kulangoh bend neey udy mwiin Krist mubiih. Cikwaabw mupostol Pool umanyikil nook: “Hanakaakaam kulong myand yilengel nakaakaakal, ki naman mwa kulong teng myand yibiih.” (Rom 7:21-23) Bikaam biin Krist boos bal diivit ni biikadil bibiih bihiihing kudyobw teng bu luvumby ni bukooy bidy mwa kwend kuvul ku cibel kwiitut. Bikaam twiikashomw bwa kwiikal teng ni biikadil bilengel. I mushind kaay utudy mwa kulong naak?

10. I mushind kaay utudy mwa kul diivit ni biikadil bibiih? (1 Jah 5:14, 15)

10 Sambil Yehow bwa ciikadil ciwulwaal naacy diivit, ni iikal mujaadik neey wiiyiiy kumvw kulomb kwiibuh ni wiiyiiy kukwambulwiish. (Bal 1 Jah 5:14, 15.) Ning mudy Yehow kay mwa kufulok mu cishim ciikadil kaahand, udy mwa kukukashish bwiibuh kulek kuleej ciikadil aacy. (1 Py. 5:10) Ki mu kutakamin, long myand yihehetangan ni masambil miibuh hakulek kulong myand yibiih ya buumuut bwa kal. Cileejel, iikal mudimuk ni film yiwutaatal, ni myand ya ku TV yiwutaatal, eecy kubal myand ya baat yituutumbish biikadil bya buumuut biwendend ni kwiikashishomw bwa kulek. Ni kulek bwa meej miibuh miikal teng matum ha kwaalakan kubiih.​—Fili. 4:8; Kol. 3:2.

11. I myand kaay yitudy mwa kulong bwiitut kutungunuk ni kuvwaal buumuut buhyaabuhy?

11 Ning uw muman kulek buumuut bwa kal, i bya buseeb bwiitut kuvwaal buhyaabuhy. I mushind kaay utudy mwa kulong naak? Iifundil kiihacil bwa kwiidikij Yehow hawuloolong biikadil bindiy. (Ef. 5:1, 2) Cileejel, hawubaabal bwaal bwa mu Bibl bumbumb kashony ha kufwiilangan kwa lus, iyihangujok neey: ‘Nadyaakal nafwiilok bakwaabw lus eeny?’ Hawubaabal habitaatal lus ludy naal Yehow bwa aab bady mu lutat lukasakan, iyihangujok neey: ‘Ki munumvumvwok byaany bwa biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj bakaakaamok biit bidyobw naaby diikeng, ni naleeleejok lus mu myand yinaloolong eeny?’ Tunungukaay ni kushintulul meej miinun hakuvwaal buumuut buhyaabuhy, ni iikal mutukij mu diis hawuloolong nook.

12. I mushind kaay utadil Stephen bukash budy naabw Bibl bwa kufutulul shikacil a muut?

12 Stephen, udyobw baleeb mu bikos bishaal, utadil neey waakady mwa kuvwaal buumuut buhyaabuhy ku bikeeh-bikeeh. Uleeleeb neey: “Kacy nahetel baatiisumw, naakady mu shikacil yivul ni byaakady biilomb bwa mim kwiikand bwa kwiikal ni cinj. Nady mulong bwa kulek kwiikal haakaabumw ni baat bakaakaam teng kuuyobol eecy kwiimanyik bwaal aabw bwa kaay bwiiy kubiih menmen. Baat bavul, ni mukaj aam, bafwiijilok hakuuyelobw kalumbandy bwa munady mushaal ni micim yibatam mund bwa myand eey. Bwaal oobw i buukemesh byaany! Ciin mufut makut bwa kufutulul buumuut bwaam. Ki, niitaatab neey i cijaadik cileeleej neey Bibl udy ni bukash bwa kufutulul shikacil a muut.”

TUNGUNUK NI KUL DIIVIT NI KWAALAKAN KUBIIH

13. I biny biiyiiy kwiitwambulwiish bwa kwiikal ni kwaalakan kulengel? (Biin Kalatih 5:16)

13 Bal Biin Kalatih 5:16. Bwa kwiitwambulwiish bwa kucimun diivit bwa kulong cidy cilengel, Yehow wiitwaakakish ni lukat spirit indiy mujilang. Hatuloolong Diiy dya Mawej, tuloolong bwa spirit a Mawej itwambulwish bwa kumvw bitubaabal. Tuheehet cikwaabw spirit mujilang hatutweetweel mu bisangil biitut. Mu kwiikongakeen kwa biin Krist ook, tudy mwa kuhitij diib ni biin-kweet baan-balum ni baan-bakaj bady teng bu beetut, biikal bal diivit dya kulong myand yilengel, ni kulong nook kwiitukaakashish. (Ebr. 10:24, 25; 13:7) Ni hatufweefweej kudy Yehow hatumusaasambil ni mucim aakaabumw ni tumulomb bwa kwiitwambulwiishey ku buneeken bwiitut bwiitusasak bwa kulong myand yibiih, wiiyiiy kwiitwaakish spirit indiy mujilang bwa kwiitukashish bwa kutungunuk, ni kul diivit. Ning hady midimw eey kayiy mwa kwiiy misang yikwaabw bwa kaay twiikal ni kwaalakan kubiih, yiiyiiy kwiitwambulwiish bwiitut kukasakeen bwa kulong myand habitaatal kwaalakan ook. Teng bu muleeleej mukand a Biin Kalatih 5:16 neey: Boos bady balombol kudy spirit ‘kabiishoh bend biiy kulond myand yikaakaam nyeet yaabab.’

14. Bwabiny i bya buseeb bwa kutungunuk ni kwiikal ni kwaalakan kulengel?

14 Hatukaady batwaadij kulong myand yitwambambulwiish bwa kwiikal ni bulund bulengel ni Yehow, i bwaal bwa buseeb bwiitut kulam biibidil aaby ni bwa kutungunuk ni kwiikal ni kwaalakan kulengel. Bwabiny? Bwaal umw wa ku balwiish biitut ucidy teng wiitulwiish. Mulwiish oow wiituteeteet bwiitut kulong myand yibiih. Ning tut baman kuhet baatiisumw, tudy mwa kukat cikwaabw myand yibiih yitukiish katuy ni bwa kukat, kudy mazab ma makut, bukanwaay, eecy kutal bifwaatul bya baat kabay a bizang. (Ef. 5:3, 4) Mwiin-kweet mwiin Krist sangiilum uleeleeb neey: “Bumw bwa ku myand yikasakan menmen bunady mul naabw diivit i bwa mim kulek kukokel muut wa nyeet yaakaabumw naany micim. Nalangil neey cyaakady ciisang kaahand cya mu shikacil, ki kwiiyumvw kwa nook kwaakady teng kuulong bibiih.” I biny bidy mwa kukwambulwiish uw mutal neey kwaalakan kubiih kuwudy naak kukaady kukasakan?

Uw muhet diiteet dya kwaalakan kubiih, kwiin mwa kuleeb neey kwiin ni ciwudy mwa kutakamin bwa shikacil iibuh; bakwaabw baakady byaab ni lutat lwaakaabumw ool ni balwiil byaab diivit ni biilucimwiin (Tal cikos cya 15-16)

15. Bwabiny bitukaakashish bwa kumanyik kwaalakan kubiih kufiifikil “baat boos”? (Tal cifwaatul.)

15 Hawulwaal diivit bwa kwiikand ku kwaalakan kubiih kudy kukasakan, vuluk neey kwiin kaayeeb. Bibl uleeleeb neey: “Kuteet kwiinuteeteetobw i kwa bwiin kuteetelobw baat boos.” (1 Kor. 10:13a) Mu Bibl mukwaabw mwaalabul i bumvwiij verseh oow mu mushind oow: “Kakwiin diiteet didy mwa kwiinufikil bituh dikiish dyanj kufikiloh baat.” Bafundil diiy bwa biin Krist baan-balum ni baan-bakaj baakady mu Korent. Bamw baakady kuuhal-hal ba ngend a masandy, baat baakady basangilni baat ba nyeet yaakaabumw naabw, ni bakwaabw baakady bakanwaay. (1 Kor. 6:9-11) Ulaalangok neey kuunyim kwa baatiisumw aabab, kabaakadyoh bend ni kwaalakan kubiih eeny? Kabyaakady mwa kwiikal naak. Baakady boos biin Krist bashing diisaby, ba biin-biin, ki bacyaakady cikwaabw baat bakiish bawaakan. Biin-biin, baakady ni cya kul diivit ni kwaalakan kubiih misang ni misang. Bwaal oobw bwiitukakashish. Bwabiny? Bwaal bileeleej neey ning uw ul diivit ni kwaalakan kubiih, muut mukwaabw ukaady mwiikukasakeen. Bwa bwaal oobw: “Kasakeenaay mu kwiitabij, bamanyik ney biin-kween bady bahalal ha bulab butuutul bahiihicil teng mu makab ni mal ma bwiin miinaam.”​—1 Py. 5:9.

16. Bikaam tweehuk buuhund kaay, ni bwabiny?

16 Dimukil buuhund bwa kulang budy muut mukwaabw ning waakaabumw kay mwa kumanyik lutat lusunguluk luwudy naal. Kulang nook kudy mwa kukusak bwa kuleeb neey kwiish ni cya kutakamin bwa shikacil iibuh ni kwiish ni bukash bwa kukasakeen kwaalakan kubiih. Kudy bwaal bukwaabw buleeleeb Bibl. Uleeleeb neey: “Mawej uwaawaakany milay yindiy kiishoh bend mwa kwiitab bwa ney biinuteet bikahit ha makand miinun. Ki ciisang cyaakiinuteetobw, Mawej wiiyiiy kwiinuh diikand diinun kuhit naady kwiinuteet kwiinuteeteetobw bukash ni wiinuleeleej mwiinun kuhatukomw.” (1 Kor. 10:13b) Nook, ning hady kwaalakan kubiih kwiiy kukasakan, tudy mwa kwiikutaatameen bilengel. Ku dyambulwiish dya Yehow, tudy mwa kwiilam bwa kulek kulong bwaal bubiih.

17. Ning mutudy katuy ni mushind a kweehuk kwaalakan kubiih, tudy mwa kulong biny?

17 Iikal teng uvuluk neey: Bu mutudy baat bakiishbawaakan, katwiin ni mushind a kweehuk kwaalakan kubiih. Ki hatudy ni kwaalakan kubiih, tudy mwa kwiikulek musang umw, teng mulongel Yozeefw haakadyey mushiy mukaj a Potifar ni kuyey lubil lwang-lwang. (Kbwa. 39:12) Kabiin bikaam ulong myand bwa kwaalakan kubiih!

TUNGUNUK NI KWIIKASHISHOMW

18-19. I majooj kaay matudy mwa kwiiyihanguj hatwiikaakashishomw bwa kushintulul meej miitut?

18 Kushintul meej miitut kuloolomb kutungunuk ni kwiikashishomw bwa kulang ni bwa kulong myand yumvumvwangan ni lukat lwa Yehow. Bikaam twiikal ni ciibidil cya kwiikontonon ni kwiiyihanguj neey: ‘Naloolongok myand mu mushind uleeleej neey nady mumanyik myand ya kulong lwang-lwang mu biisang butukaady eeny? Nayaayok kuuhal hakuvwaal buumuut buhyaabuhy eeny? Nitaatabok bwa spirit a Yehow alombol mu shikacil aam bwa mim kukasakeen kulong myand ya ku kwaalakan kwa nyeet eeny?’

19 Hawiikookontonon kaayeeb, kutakaminoh bend bwa kushaal muut muwaakan, ki iikal ni musangal bwa mushind uwudy muy kuuhal. Uw mutal neey kudy myand yiwudy mwa kulongolol, kuneekenoh bend mu mabok. Hamut a kulong nook, lond mubel udy mu Biin Filipw 3:16: “Ning biby bicy, tuyaay teng kuy kuuhal mu njil utuciloolond ni kaabaak.” Hawuloolong nook, iikal mutwiishibw neey Yehow wiiyiiy kubenesh kwiikashishomw kwiibuh kwa kutungunuk ni kushintulul meej miibuh.

MUSAMBW A 36 Tudi tulama mioyo yetu

a Mupostol Pool wambiil biin Krist nend bwa kaay biitab bwa kwiikal ni meej ma bwiin ma mu bulongolody oomw. Biin-biin, mubel oow i mulengel bwiitut leeloow. Bikaam tumanyik neey, katwiish mwa kulong myand mu mushind kahand bilondeshel bulongolody oobw. Bwa kulong naak, bikaam tulongolol mushind iitut a kulang tut batal neey kiin uhetangan ni cidy lukat lwa Mawej. Mu ciin bwaal eecy twiiyiiy kutal mushind utudy mwa kulong nook.

b Tal ciin bwaal eecy: “Ma vie allait de plus en plus mal” mu Cibumb cya Muteetekel cya 1/7/ 2015.

c DYUMVWIIJ DYA CIFWAATUL: Mwiin-kweet sangwiilum ulaalang habitaatal kuy kalong tulaas twa Iniversiteh eecy bwa kulong mudimw a bukajaady wa ku diib ni ku diib.