1-2. Inge twabatizhiwa, twafwainwa kutwajijila na kuba ka? Lumbululai.

 NANCHI muwamisha nzubo yenu moba onse nyi? Juba jo mwavilukijilemo, kampe jo juba jo mwiiwamishe bingi bulongo. Bino ñanyi kintu kyakonsha kumweka inge mwaleka kwiiwamisha? Mwakonsha kwikala ndochi yavula. Mwafwainwa kuwamishanga nzubo yenu kimye kyonse pa kuba’mba itwajijile kwikala ya butooto.

² Ne atweba twafwainwa kwibikako kutwajijila kupimpula milanguluko ne kuwamisha byubilo byetu. Saka tukyangye kubatizhiwa twibikileko bingi kupimpula bwikalo bwetu pa kuba’mba “twitokeshe ku bubipisho bonse bwa mubiji ne bwa mupashi.” (2 Ko. 7:1) Bino twafwainwa kutwajijila kulondela lujimuno lwa mutumwa Paulo lwa “kutwajijila kulengwa ke bapya.” (Efi. 4:23) Mambo ka o twafwainwa kutwajijila kwibikako kupimpula byubilo byetu? Mambo byubilo bya mu ino ntanda byakonsha kwitulengela kubula kwikala batoka mu meso a Yehoba. Pa kuba’mba tutwajijile kutokesha Yehoba ku muchima, twafwainwa kutwajijila kupimapima milanguluko yetu, byubilo byetu, ne bintu byo tukeba kuba.

3. ‘Kupimpula milanguluko yenu’ kulumbulula ka? (Loma 12:2)

³ Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tupimpulenga milanguluko yetu? (Tangai Loma 12:2.) Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba “kupimpulanga milanguluko yenu,” kyakonsha ne kutuntululwa’mba “kuwamishanga milanguluko  yenu.” Onkao mambo, kino kechi kibena kulumbulula kuba’mba twafwainwa kubatu bintu bicheche byawama ne. Bino twafwainwa kulangulukanga pa byubilo byo tuji nabyo ne kupimpulako pa kuba’mba tulondelenga mikambizho ya Yehoba. Twafwainwa kutwajijila kuba bino.

4. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tuchinuzhukenga kulondela bintu bya mu buno bwikalo?

⁴ Byo tukekala balumbuluka, tukatokeshanga Yehoba ku muchima mu bintu byonse byo tukobanga. Luno, twafwainwa kutwajijila kwibikangako kutokesha Yehoba ku muchima. Pa Loma 12:2, Paulo waambile’mba twafwainwa kupimpulanga milanguluko yetu pa kuba’mba tuyuke kyaswa muchima wa Lesa. Kechi twafwainwa kulondelanga bintu bya mu buno bwikalo ne. Bino twafwainwa kulondelanga milanguluko ya Lesa pa kufuukula bintu ne mu byo tukeba kuba.

5. Twakonsha kupima byepi milanguluko yetu pa kwiya kwa juba ja Yehoba? (Monai kipikichala.)

⁵ Langulukai pa kino. Yehoba ukeba’mba tukebeshenga “kwiya kwa juba ja Yehoba.” (2 Pe. 3:12) Iipuzhai amba: ‘Nanchi bwikalo bwami bumwesha’mba nayuka’mba mpelo ya buno bwikalo ijitu pepi nyi? Nanchi byo mfuukulapo pa kufunda kufika palepa ne nkito yo nafwainwa kwingila bimwesha’mba kwingijila Yehoba kyo kintu kyanema mu bwikalo bwami nyi? Abya naitabila kuba’mba Yehoba ukankwasha amiwa ne kisemi kyami kwikala na bikebewa mu bwikalo nyi, inyi kimye kyonse ngakamwa pa bintu bya mu bwikalo?’ Yehoba umvwa bingi bulongo umvwe saka twibikako kubila bintu byonse monka mwayila kyaswa muchima wanji.—Mat. 6:25-27, 33; Fili. 4:12, 13.

6. Twafwainwa kutwajijila kubanga ñanyi bintu?

⁶ Twafwainwa kupimapimanga milanguluko  yetu kimye kyonse ne kupimpulako mubena kukebewa. Paulo wabuujile bena Kolinda amba: “Iesekainga anwe bene pa kuba’mba muyuke kana mukiji monka mu lwitabilo nangwa ne; ipimainga anwe bene kuba’mba mwiyuke byo muji.” (2 Ko. 13:5) Pa kuba’mba tutwajijile kwikala “monka mu lwitabilo,” kuji byavula byo twafwainwa kuba, kechi kutanwatu ku kupwila ne kusapwila ne. Kyavwangamo byo tulanguluka, byo tukeba ne bintu bitulengela kuba byo tuba. Onkao mambo, twafwainwa kutanganga Mambo a Lesa pa kuba’mba tupimpulenga milanguluko yetu ne kulanguluka byonka bilanguluka Yehoba ne kwingila papelela bulume bwetu kuba kyaswa muchima wanji.—1 Ko. 2:14-16.

7. Kwesakana na byaamba Efisesa 4:31, 32, ñanyi kintu kikwabo kyo twafwainwa kuba, kabiji mambo ka o kyakonsha kukatezha kuba bino?

⁷ Tangai Efisesa 4:31, 32. Kintu kikwabo kyo twafwainwa kuba, ke “kuvwala bumuntu bupya.” (Efi. 4:24) Twafwainwa kwingila na ngovu pa kuba’mba tube bino. Kabiji bikwabo byo twafwainwa kuba ke kwingila na ngovu kuleka byubilo byatama nabiji mfika, bukaji ne kubuuka bukaji. Mambo ka o twafwainwa kwingijila na ngovu kuba kino? Mambo kyakatazha bingi kuleka byubilo bimo byatama. Baibolo waamba’mba bantu bamo baji bingi na “bukaji” kabiji ‘bazhingilazhingila.’ (Maana 29:22) Muntu uji na bino byubilo wafwainwa kwibikako bingi pa kuba’mba apimpule nangwatu inge wabatizhiwa. Abino byo byaubile mulongo umo.

8-9. Jishimikila ja ba Stephen jimwesha byepi kuba’mba twafwainwa kutwajijila kuvuula bumuntu bwa kala?

⁸ Mulongo Stephen wajinga bingi na bukaji kabiji kyamukatezhe bingi kuleka. Washimikizhe’mba: “Nangwatu byo nabatizhiwe, nebikilengako pa kuba’mba mbulenga kuzhingila bukiji. Kimye kimo, byo najinga mu mwingilo wa kusapwila ku nzubo ku nzubo, napangishe ngivi wangibijile waileshi mu motoka. Byo nafikile pepi ne aye, watayile waileshi ne kunyema. Byo nashimikizheko bakwetu bo najinga nabo byo naangachile waileshi, mukulumpe mu kipwilo ye twajinga nanji wangipwizhe’mba, ‘Stephen, inge waji kumukwata inge wakumuba ka?’ Buno bwipuzho bwandengejile kutendeka kulangulukapo ne kunkwasha kwikala bulongo na bantu.” b

⁹ Jishimikila ja ba Stephen jimwesha kuba’mba kechi kyapeela kuleka byubilo bimo byatama ne, mambo twakonsha kwibimwesha nangwa kya kuba tubena kulanguluka kuba’mba twibileka. Umvwe kino kyamweka, kechi mwafwainwa kulefulwa ne kulanguluka’mba kechi mwafikilamo kwikala bena Kilishitu ne. Nangwatu mutumwa Paulo waambile’mba: “Byo nkeba kuba kyaoloka, kyatama kyo kinkosela.” (Loma 7:21-23) Bena Kilishitu bonse ke bambulwa kulumbuluka, kabiji baji na miteeto imo ibwelabwelapo, byonkatu byuba lukungu mu nzubo. Onkao mambo, twafwainwa kutwajijila kwibikako kwikala batoka. Twakonsha kuba byepi kino?

10. Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tuleke miteeto yatama? (1 Yoano 5:14, 15)

¹⁰ Umvwe muji na muteeto umo wimukatazha kuleka, lombai kwi Yehoba ne kuketekela kuba’mba usakwimumvwa ne kwimukwasha. (Tangai 1 Yoano 5:14, 15.) Nangwa kya kuba Yehoba kechi ukemulengela kuleka yeo muteeto mu jishinda ja kukumya ne, pano bino, ukemukwasha kubula kubwezhapo. (1 Pe. 5:10) Onkao mambo, twajijilai kuba bintu kwesakana na mwayila milombelo yenu  ne kubula kuba bintu byakonsha kwimulengela kubwela ku bumuntu bwenu bwa kala. Kechi mwafwainwa kutambanga mafilimu, mitanchi ya pa TV, nangwa kutanga mashimikila akonsha kwimuvululamo byubilo byo mwajinga nabyo kala ne. Kabiji kechi mwafwainwa kulangulukanga pa bintu byatama ne.—Fili. 4:8; Kolo. 3:2.

11. Ñanyi bintu byo mwafwainwa kuba pa kuba’mba mutwajijile kuvwala bumuntu bupya?

¹¹ Nangwa kya kuba mwavuula bumuntu bwa kala, kyanema bingi kuvwala bumuntu bupya. Mwakonsha kuba byepi bino? Ibikaingako kulondela byubilo bya Yehoba kimye kyo mubena kufunda pa byubilo byanji. (Efi. 5:1, 2) Twambe’mba mubena kutanga jishimikila ja mu Baibolo jaamba pe Yehoba byo alekelako mambo, iipuzhai’mba, ‘Nanchi ndekelako bakwetu mambo nyi?’ Umvwe mubena kutanga pe Yehoba byo obila kifyele bayanji, iipuzhai’mba, ‘Nanchi ne amiwa ngubila kifyele balongo ne banyenga, kabiji byo nguba bimwesha kino nyi?’ Twajijilai kupimpula milanguluko yenu kupichila mu kuvwala bumuntu bupya, kabiji mwafwainwa kwitekenya pa kuba bino.

12. Jishimikila ja ba Stephen jimwesha byepi kuba’mba Baibolo uji na bulume bwa kupimpula muntu?

¹² Ba Stephen bo twaambapo kala, bayilenga na kuvwala bumuntu bupya pachepache. Baambile’mba: “Kufumatu kimye kyo nabatizhiwe, napita mu bintu byakatazha bingi byakonsheshe kundengela kuba bintu byatama bingi. Nyema inge bantu kebakebe kunzhingijisha. Bantu bavula kuvwangakotu ne mukazhami bansanchila bingi pa byo nguba inge bantu banzhingijisha. Ne amiwa mwine nakumya. Kechi netakaika pa byo napimpula byubilo byami ne. Pakuba naswa kuba’mba Baibolo uji na bulume bwa kupimpula muntu.”

13. Ñanyi bintu byakonsha kwitukwasha kubula kuba bya kusakasaka byatama? (Ngalatiya 5:16)

¹³ Tangai Ngalatiya 5:16. Pa kuba’mba Yehoba etukwashe kuba byaoloka, witupa mupashi wanji wazhila. Inge ke tufunde Mambo a Lesa, ko kuba’mba tubena kuswisha mupashi wanji kwitutangijila. Kabiji tutambula mupashi wazhila inge ke tutanwe ku kupwila kwetu konse. Pa kuno kupwila, tupwanañana na balongo ne banyenga bebikako kuba byaoloka byonka byo tuba, kabiji kino kitutundaika bingi. (Hebe. 10:24, 25; 13:7) Kabiji inge twalomba kwi Yehoba ne kumusashijila kuba’mba etukwashe kushinda muteeto watama, witupa mupashi wanji wazhila witukosesha kutwajijila kuba byaoloka. Nangwa kya kuba bino byonse kechi bikalengela bya kusakasaka byatama kubula kwiya mu muchima wetu ne, bino biketukwasha kubula kwibyuba. Byonka byaamba Ngalatiya 5:16, aba benda monka mwayila lutangijilo kwa mupashi ‘kechi bakoba bisakasaka mubiji ne.’

14. Mambo ka o kyanemena kutwajijila kwikala na milanguluko yawama?

¹⁴ Umvwe twatendeka kuba bintu bitukwasha kwikala na bulunda bwawama ne Yehoba, twafwainwa kutwajijila kuba bino bintu ne kulanguluka pa bintu byawama. Mambo ka? Mambo mulwanyi wetu umo monka alwila ne atweba. Uno mulwanyi ke lweseko lwa kukeba kuba byatama. Nangwatu inge twabatizhiwa, tukeba kuba bintu byonka byo twafwainwa kuchinuzhuka, nabiji makayo a kuchikapo, bukitomi, nangwa kukeba kutamba bya mulekese. (Efi. 5:3, 4) Nsongwalume umo mwina Kilishitu waambile’mba: “Kintu kimo kyankatezhe kuleka ke kufwalama bakwetu babalume. Nalangulukilenga’mba ino milanguluko  ya pa kimye kichechetu kabiji ikapita, bino ino milanguluko yatwajijile.” Mwafwainwa kuba byepi inge milanguluko yatama imukosela?

15. Mambo ka o kitutundaikila pa kuyuka kuba’mba bantu bonse bekala na bya kusakasaka byatama? (Monai kipikichala.)

¹⁵ Umvwe mubena kwibikako kuchinuzhuka kuba byatama, vulukainga kuba’mba kechi muji bunke ne. Baibolo waamba’mba: “Kafwako lweseko lwimufikila lwabula kupitamo bantu bakwabo ne.” (1 Ko. 10:13a) Mu Baibolo mukwabo, kino kyepelo bekituntulula’mba: “Kafwako lweseko lwimufikila lo babula kumona bantu bonse ne.” Bino byambo banembejile banabalume ne banabakazhi bena Kilishitu baikalanga mu Kolinda. Bamo bajinga bankende, bakwabo balaalanga na banabalume bakwabo, kabiji bakwabo bapendwapendwanga. (1 Ko. 6:9-11) Nanchi mwalanguluka’mba byo babatizhiwe kechi baikalangapo na bya kusakasaka byatama nenyi? Kechi byo byo kyajinga ne. Ibyo kuba’mba bano bonse bajinga bena Kilishitu bashingwa, pano bino, bajinga bambulwa kulumbuluka. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, baikalanga na bya kusakasaka byatama. Kino kyakonsha kwitutundaika. Mambo ka? Mambo kino kimwesha kuba’mba bakwetu babena kwibikako kubula kuba bya kusakasaka byatama byonkatu byo tubena kwibikako ne atweba. Kya kine, mwakonsha kutwajijila kwikala bakosa “mu lwitabilo, byo mwayuka’mba bya kumanama bintutu bimo byo bibena kupitamo ne balongo benu bonse baji pano pa ntanda.”—1 Pe. 5:9.

16. Ñanyi kizumba kyo twafwainwa kuchinuzhuka, kabiji mambo ka?

¹⁶ Chinuzhukainga kulanguluka’mba kafwako muntu nangwa umo wayuka lukatazho lo mubena kupitamo ne. Ndangulukilo ya uno mutundu yakonsha kwimulengela kulefulwa ne kulanguluka’mba kechi mwakonsha kushinda  bya kusakasaka byatama ne. Baibolo witutundaika’mba: “Lesa wa kishinka, kabiji kechi ukemuleka’mba mwesekwe lweseko lwakila pa bulume bwenu ne, bino mu lweseko lonse aye ukemumwena jishinda ja kuchinchikilamo.” (1 Ko. 10:13) Onkao mambo, nangwatu inge bya kusakasaka byatama bitukosela, twakonsha kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba. Na bukwasho bwa Yehoba, twakonsha kukana kuba byatama.

17. Nangwa kya kuba kechi twakonsha kukanya bya kusakasaka byatama kwiya mu muchima wetu ne, ñanyi kintu kyo twafwainwa kuba?

¹⁷ Muvulukenga kino: Na mambo a kuba’mba twi bambulwa kulumbuluka, bya kusakasaka byatama byakonsha kwiya mu muchima. Bino umvwe byaiya, mwakonsha kwibikana byonka byaubile Yosefwa kimye kyo anyemene muka Potifwalo. (Nte. 39:12) Mwafwainwa kuchinuzhuka kuba bya kusakasaka byatama.

18-19. Ñanyi mepuzho o twakonsha kwiipuzha byo tubena kwibikako kupimpula milanguluko yetu?

¹⁸ Kupimpula milanguluko yetu kulumbulula’mba twafwainwa kutwajijila kulanguluka ne kuba bintu bitokesha Yehoba ku muchima. Onkao mambo, twafwainwa kwipimapimanga kimye kyonse ne kwiipuzha’mba: ‘Nanchi byubilo byami bimwesha’mba nayuka kuba’mba tubena kwikala mu moba a kupelako nyi? Nanchi natwajijila kuvwala bumuntu bupya nyi? Nanchi nswisha mupashi wa Yehoba kuntangijila mu bwikalo bwami pa kuba’mba nchinuzhukenga kuba bya kusakasaka byatama nyi?’

¹⁹ Pa kwipimapima, vulukainga’mba mwibambulwa kulumbuluka, kabiji mwafwainwa kusekela pa byo mubena kwibikako kuwamisha byubilo byenu. Umvwe mwamonapo byubilo bimo byo mwafwainwa kupimpula, kange mulefulwe ne. Bino mwafwainwa kulondela byambo biji pa Filipai 3:16 bya kuba’mba: “Monka mo twaendelako kala kufika ne pano po tuji, twayai twendenga bulongo monkamo.” Umvwe mwauba bino, Yehoba ukapesha kwibikako kwenu kupimpula milanguluko yenu.