Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 2

‘Amwaaluke Kwiinda Mukwaalula Miyeeyo Yanu’

‘Amwaaluke Kwiinda Mukwaalula Miyeeyo Yanu’

‘Amwaaluke kwiinda mukwaalula miyeeyo yanu, kwaamba ayi mushibe kuyanda kwakwe Lesa, kubotu, kumukondelesha alimwi kutacite kampenda.’—LOMA. 12:2.

LWIIMBO 88 Amuntondeshe Nshila Shanu

NSHESHI TWIIYE a

1-2. Ino nciinshi ncotweelete kutolelela kucita pesule lya kubombekwa? Amusansulule.

 INO MUŊANDA yanu mulaboteshamo mankanda ongaye? Mpashi kamutana kulongelaamo mwakataanguna kuboteshaamo cakubikila maano. Ano ino nciinshi ceenga cacitika na mwacileka kuboteshaamo? Inga mwaba matombe alimwi. Kwaamba ayi muŋanda munooboneka kabotu, mulyeelete kunooboteshaamo lyoonse.

2 Aboobo tulyeelete kutolelela kwaalula mbotuyeeya amibo yesu. Ncakwiila kwaamba ayi katutana kubombekwa twakasebensa cankusu kwaalula buumi bwesu kwaamba ayi ‘tulisalashe kushintu shoonse shibisha mubili amushimu.’ (2 Koli. 7:1) Nacibi boobo, tulyeelete kunyumfwila kululika nkwakaamba mutumwi Paulo ayi ‘amutolelele kuba amiyeeyo ipya.’ (Efe. 4:23) Ino nceebonshi tulyeelete kutolelela kwaalula miyeeyo yesu? Tulyeelete kucita boobo mukwiinga bantu bamucishi ici inga batuyunga kucita shintu sheenga shatupa kuba batasalalite pameenso akwe Yehova. Aboobo kwaamba ayi tutolelele kucita shisangalasha Yehova, tulyeelete kutolelela lyoonse kulanga langa mbotuyeeya, mibo yesu, ashintu nshetusuni.

AMUTOLELELE ‘KWAALULA MIYEEYO YANU’

3. Ino kwaalula miyeeyo yesu cilasansulula nshi? (Bene Loma 12:2)

3 Ino nshiinshi nshetweelete kucita kwaamba ayi tutolelele kwaalula mbotuyeeya? (Amubelenge Bene Loma 12:2.) Maswi amuci Giliki ngobakasebensesha kusansulula maswi akwaamba ayi ‘kwaalula miyeeyo yanu,’ inga asansululwa ayi “kubamba cipya miyeeyo.” Aboobo kwaalula miyeeyo yesu tacaambi ayi tulyeelete kweelabo pakucita shintu shibotu shiniini. Sombi tulyeelete kuyeeya mbotubona shintu kuswa panshi lya moyo akwaalula mbotuyeeya kwaamba ayi tunoocita shintu kweelana anjiisho shakwe Yehova. Tulyeelete kutolelela kucita boobo, kuteshi kucitabo linkanda lyomwi.

Sa nshemusala pamakani akuya kucikolo ca yunivesti na nciito njemusuni kunjila shilatondesha ayi mulabika sha Bwaami panembo? (Amubone mapalagilafu 4-5) c

4. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tuleye kuyungwa abantu bamucishi?

4 Na tukabe bamaninite, tulaakucikonsha kunosangalasha Yehova lyoonse mushintu shoonse nsheshi tukanoocita. Kushikila ciindi ico cikashiike, tulyeelete kutolelela kusebensa cankusu kwaamba ayi tunoocita shisangalasha Yehova. Kweelana a nshetubelenga pa Bene Loma 12:2, Paulo wakaamba ayi tulyeelete kwaalula miyeeyo yesu kwaamba ayi tushibe Lesa nshaasuni ayi tunoocita. Muciindi cakuyungwa abantu bamucishi ici cibiibi, tulyeelete kutaanguna kulilanga langa akubona na tulacita shintu kweelana a kuyanda kwakwe Lesa, nabi na tulayungwa abantu bamucishi pashintu nshetusuna kucita alimwi anshetusala.

5. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tubone na tulayeeya pabushiku bwakwe Yehova mbobwasena pafwiifwi? (Amubone cikope.)

5 Kucakubonenaako, Yehova alisuni kwaamba ayi ‘lyoonse tunokwiibaluka kusa kwa bushiku bwakwe.’ (2 Pit. 3:12) Aboobo amuliipushe ayi: ‘Sa nshentoocita mubuumi bwangu shilatondesha ayi ndicishi kwaamba ayi cishi cibiibi ici cilaakumana conoono? Sa nshensala pamakani akuya kucikolo ca yunivesti na ncito njensuni kunjila shilatondesha ayi kusebensela Yehova ncecintu ciyandika abuumbi mubuumi bwangu? Sa ndashoma ayi Yehova alaakumpa shintu nshetuyandika amukwashi wangu, na mpashi lyoonse ndalisukama pashintu shakumubili?’ Amuyeeyebo Yehova mbwasangalala na wabona mbotutokweelesha kucita kweelana akuyanda kwakwe mushintu shoonse nshetucita.​—Mate. 6:25-27, 33; Filip. 4:12, 13.

6. Ino nshiinshi nshetweelete kutolelela kucita?

6 Lyoonse tulyeelete kulanga langa mbotuyeeya, lyalo akwaaluka na kaciyandika. Paulo wakalwiita Bene Kolinto ayi: ‘Amutolelele kulyeelesha kwaamba ayi mubone na mucili bayumu mulushomo; amutolelele kulyeelesha kwaamba ayi mubone na muli muntu uli buyani.’ (2 Koli. 13:5) Kuba “mulushomo” teshi kucanikabo kumabungano alimwi akwaabanamo lubasu muncito yakushimikila ciindi aciindi. Sombi kuleelikaawo anshetuyeeya, nshetukumbwa, alimwi acitupa kucita shintu. Aboobo tulyeelete kutolelela kwaalula miyeeyo yesu kwiinda mukubelenga Maswi akwe Lesa, kwiiya kubona shintu bweenka Yehova mbwashibona alimwi akusebensa cankusu kwaamba ayi tucite shimusangalasha.​—1 Koli. 2:14-16.

“AMUFWALE BUNTU BUPYA”

7. Kweelana a Bene Efeso 4:31, 32, ino nciinshi cimwi ncetweelete kucita, alimwi ino nceebonshi nciyumu kucita boobo?

7 Amubelenge Bene Efeso 4:31, 32. Kwiilika pa kwaalula mbotuyeeya, tulyeelete “kufwala buntu bupya.” (Efe. 4:24, NWT) Tulyeelete kusebensa cankusu kwaamba ayi tucikoonshe kucita boobo. Shintu shimwi pa sheesho nsheenga twayandika kusebenselawo cankusu, nkuleya mibo mbuli mfundilishi, kupatana alimwi akukalala. Ino nceebonshi nceenga cabeta ciyumu kucita boobo? Inga caba ciyumu mukwiinga mibo imwi ibiibi njiyumu kwaalula. Kucakubonenaako, Baibo ilaamba ayi bantu bamwi ‘balakalala bwangu’ alimwi ‘mbakamoyo kaniini.’ (Tus. 29:22) Aboobo muntu ucite mibo itabete kabotu mbuli yeeyi inga wayandika kutolelela kweelesha cankusu kwaamba ayi acikoonshe kwaaluka pesule lya kubombekwa. Ishi nsheshi tunyumfwe mucakubonenaako citokonkelaawo.

8-9. Ino shakacitikila ba Stephen shilatucafwa buyani kushiba kuyandika kwa kutolelela kufuula buntu bwakale kale?

8 Mukwesu waliina lya Stephen wakalinga kucite lipenshi lya kwaalilwa kulicata na wakalala. Wakaamba ayi: “Ndakalinga kweelete kutolelela kweelesha kulicata nabi pesule lya kubombekwa. Kucakubonenaako, bushiku bumwi ndyendakalinga kushimikila kuŋanda aŋanda, muntu umwi wakanjipila kalimba ka mumotoka, aboobo ndakamutandaanya. Ndyendakalinga pafwiifwi akumucata, wakakaloshela panshi. Ndyendakalwiitako bamwi mbuli mbondakacikonsha kuboosha kalimba kangu, munene womwi mulikoto wakanjipusha ayi, ‘Ba Stephen, ino naakwiinga mwakacita buyani nakwiinga mwakamucata?’ Mwiipusho uyu wakampa kuyeeyawo akuncafwa kutolelela kusebensela pakuba muntu shiluumuno.” b

9 Cakubonenaako ca ba Stephen cilatondesha ayi mibo itabete kabotu inga yabonekela paciindi ndyetutatokwiingashila, nabi pesule lya kuyeeya ayi mpashi twakaaluka. Na camushobo uyo camucitikila, mutabooleli mwisule akuyeeya ayi mwaalilwa. Mutumwi Paulo alakwe wakaamba ayi: ‘Na ntooyanda kucita cintu cibotu, cibiibi cilaba andime.’ (Loma. 7:21-23) Beneklistu boonse batamaninite balalwana mibo imwi itabete kabotu ikakatila kuboolela bweenka mbuli lusuko amatombe mboshikakatila muŋanda kulilabo na tamuna kuboteshaamo. Tulyeelete kutolelela kusebensa cankusu kwaamba ayi tutolelele kuba basalalite. Ino inga twacita buyani?

10. Ino mibo itabete kabotu inga twailwana buyani? (1 Joni 5:14, 15)

10 Amupaile kuli Yehova pamubo utabete kabotu ngomutolwanaawo, akushoma ayi atoomukutika akumucafwa. (Amubelenge 1 Joni 5:14, 15.) Nabi kwaamba ayi Yehova inga taamani mubo uyo munshila ya caankamiko, inga wamupa nkusu kwaamba ayi mutanootondesha mubo uyo. (1 Pit. 5:10) Lyalo amusebense cankusu kweelana amipailo yanu kwiinda mukutacita shintu sheenga shapa kwaamba ayi mubo ngomutolwanaawo uboolele alimwi. Kucakubonenaako, amuleye kweebela mafilimu, mapulogilamu apa TV na kubelenga makani ayuminisha mibo itabete kabotu njemusuni kucileka kuba anga ili kabotu. Alimwi amuleye kuyeeya pashintu shitabete kabotu.​—Filip. 4:8; Kolo. 3:2.

11. Ino nshiinshi nsheenga twaciita kwaamba ayi tutolelele kufwala buntu bupya?

11 Nabi kwaamba ayi mwakafuula buntu bwakale kale, cilayandika kufwala buntu bupya. Ino inga mwacita buyani? Amube bashinishite kukonkela cakubonenaako cakwe Yehova kwiinda mukwiiya mibo yakwe. (Efe. 5:1, 2) Kucakubonenaako, na mwabelenga makani amu Baibo aamba Yehova mbwalekelela, amuliipushe ayi, ‘Sa ndalekelela bamwi?’ Na mwabelenga makani aamba Yehova mbwakatondesha nkumbu kubakandu, amuliipushe ayi, ‘Sa anebo ndanyumfwilako nkumbu bamakwesu abenankashi babulishite, alimwi sa ndacita shitondesha ayi ndicite nkumbu?’ Amutolelele kwaalula miyeeyo yanu kwiinda mukufwala buntu bupya, alimwi akulikalikila moyo ndyemutoocita boobo.

12. Ino Maswi akwe Lesa akabacafwa buyani ba Stephen?

12 Ba Stephen mbotwalinga twaambaawo, bakacana kwaamba ayi mukuya kwaciindi bakacikonsha kufwala buntu bupya. Bakaamba ayi: “Kuswabo ciindi ndyendakabombekwa, ndakalicanawo mubukaalo bupusenepusene ndyendakalinga kuyandika kulicata kwaamba ayi ntakalali. Ncendakeeya ncakwaamba ayi na ndaboona ayi bantu inga bankalasha, ndyeelete kuswaawo na kucita shimwi sheenga shapa kwaamba ayi ntakalali. Bantu baanji kwiilikaawo amukaangu balalumba na babona mbonkalika moyo mubukaalo bweenga bwampa kukalala. Anebo nemwiine ndakankamana! Nshina kucikonsha kwaalula mibo yangu munkusu shangu, sombi ndashoma ayi ndakacikonsha kwaaluka ceebo cankusu sha Maswi akwe Lesa.”

AMUTOLELELE KULWANA LUNKUMBWA LUTABETE KABOTU

13. Ino nciinshi ceshi cikatucaafwe kucita shiluleme? (Bene Galatiya 5:16)

13 Amubelenge Bene Galatiya 5:16. Kwaamba ayi tucikonshe kucita shintu shiluleme, Yehova alatupa mushimu wakwe usalashi. Kwiiya Maswi akwe Lesa kulapa kwaamba ayi mushimu wakwe utucaafwe. Alimwi mushimu usalashi ulatucafwa na twaya kumabungano esu. Kuba pomwi abamakwesu abenankashi, abo batokweelesha cankusu kucita shiluleme bweenka mbuli ndiswe kulatuyuminisha. (Ebu. 10:24, 25; 13:7) Alimwi na twapaila kuli Yehova akumusenga camoyo woonse kwaamba ayi atucaafwe mushintu nshetwaalilwa kucita kabotu, alaakutupa mushimu wakwe usalashi kwaamba ayi utucaafwe kutolelela kulwana. Nabi kwaamba ayi ishi nshetwaambaawo inga tashipi kwaamba ayi lunkumbwa lutabete kabotu lushimingane, shilaakutucafwa kuleya kukonkela lunkumbwa ulo. Kweelana abwaamba Bene Galatiya 5:16 ayi, abo batanjililwa amushimu ‘teshi bakakonkele lunkumbwa lwa mubili.’

14. Ino nceebonshi tulyeelete kutolelela kulwana lunkumbwa lutabete kabotu?

14 Na twatalika kucita shintu shitucafwa kuba abushicibusa buyumu a Yehova, tulyeelete kutolelela kucita boobo alimwi akuleya kukumbwa shintu shibiibi. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi womwi pa balwani besu tacileeki kutulwana. Mulwani uyo mbweelesho bwakucita shibiibi. Nabi pesule lya kubombekwa inga twaba alunkumbwa lwakucita shintu nshetweelete kuleya, shintu mbuli kuuma njuka, kunwa bwalwa cakwiindilila, na kweebela shintu shileta miyeeyo ya koonana. (Efe. 5:3, 4) Mukwesu umwi wacanike wakaamba ayi: “Cintu comwi ciyumu abuumbi campensha bunene nkukumbwa kusunana kwa basankwa beenka beenka. Ndakalinga kuyeeya ayi ndaakucileka kulinyumfwa boobo mukuya kwaciindi, sombi abobulya ncilwana lipenshi ili.” Ino nciinshi ceenga camucafwa kulwana lunkumbwa lutabete kabotu?

Na mweeleshekwa alunkumbwa lutabete kabotu, mutalinyumfwi anga taakuwo nceenga mwaciita palipensho ilyo; kuli bamwi bakeendawo mubweelesho ubu alimwi bakacikonsha kubukoma (Amubone mapalagilafu 15-16)

15. Ino nceebonshi ncintu ciyuminisha kushiba kwaamba ayi teshi ndimwe nweenka nomutolwana lunkumbwa lutabete kabotu? (Amubone cikope.)

15 Na mutokweelesha kulwana lunkumbwa lutabete kabotu, mutaluubi kwaamba ayi tamubete nweenka. Baibo ilaamba ayi: “Masunko amushikila taapusene amasunko ashikila bantu bamwi boonse.” (1 Koli. 10:13a) Mu Baibo imwi vesi iyi yakasansululwa ayi: “Taakuwo bweelesho mbweenga mweendaamo bweensu kubantu.” Maswi aya akalembelwa Beneklistu basankwa abanakashi bakalinga kukala ku Kolinto. Bamwi kabatana kwiiya cancine bakalinga beshibulale, basankwa na banakashi boonana beenka beenka, alimwi abacakolwa. (1 Koli. 6:9-11) Sa mutoyeeya ayi tabana kubaawo alunkumbwa lutabete kabotu pesule lya kubombekwa? Ico inga tacikonsheki. Nabi kwaamba ayi ncakwiila boonse bakalinga Beneklistu bananikitwe, bakalinga bantu batamaninite. Aboobo ncakutatoonsha kwaamba ayi abalo ciindi aciindi bakalinga kulwana lunkumbwa lutabete kabotu. Ici cilyeelete kutuyuminisha. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi lunkumbwa lutabete kabotu lwa mushobo uli woonse ndweenga kamulwana, umwi wakalulwanawo kale. Ncakwiila inga mwatolelela ‘kuyuma mulushomo mukwiinga mulishi ayi bashominyinaanu mucishi coonse capanshi batokwiinda mumapensho ngomunya ayo.’​—1 Pit. 5:9.

16. Ino nkuyeeya kwa buyani nkotweelete kuleya, alimwi ino nceebonshi?

16 Amuleye kuyeeya ayi taakuwo muntu weenga wanyumfwishisha lipenshi ndyemutokwiindaamo. Kuyeeya kwa mushobo uyo inga kwamupa kulinyumfwa anga taakuwo nceenga mwacita pa lipenshi ilyo alimwi ayi tamucitewo nkusu shakulwana lunkumbwa lutabete kabotu. Sombi isho teshi Baibo nsheyaamba. Ilaamba ayi: “Lesa ulashomeka alimwi inga taamulekeli mumasunko ngomutakoonshi kukoma. Sombi na mwasunkwa, Lesa ulamupa nshila yakuleyelamo masunko ayo kwaamba ayi mwaakoome.” (1 Koli. 10:13b) Aboobo, nabi lunkumbwa lutabete kabotu lube luyumu buyani, inga twacikonsha kutolelela kushomeka kuli Yehova. Kwiinda mulucafwo lwakwe Yehova inga twacikonsha kucita shiluleme.

17. Ino nciinshi nceenga twaciita nabi kwaamba ayi inga tatucikoonshi kuleya cakumaninina kutaba alunkumbwa lutabete kabotu?

17 Lyoonse amwiibaluke ceeci: Mukwiinga tatumaninite, inga tatucikoonshi kuleya cakumaninina kutaba alunkumbwa lutabete kabotu. Nacibi boobo, na twaba alunkumbwa lutabete kabotu, inga twacikonsha kulukaka peenka apo bweenka Josefu mbwaakacita ndyaakacica muka Potifa. (Mata. 39:12) Tamweelete kukonkela lunkumbwa lutabete kabotu!

AMUTOLELELE KUSEBENSA CANKUSU

18-19. Ino njimiipusho nshi njotweelete kuliipusha ndyetutokweelesha cankusu kwaamba ayi twaalule miyeeyo yesu?

18 Kwaalula miyeeyo yesu cilaamba kutolelela kushinisha kwaamba ayi nshetuyeeya anshetucita shilasangalasha Yehova. Aboobo lyoonse amulilange lange akuliipusha ayi: ‘Sa ndacita shintu munshila itondesha ayi ndicishi kabotu ciindi ncetutokalaamo? Sa ntooya panembo mukufwala buntu bupya? Sa ndakonkela lucafwo lwa mushimu wakwe Yehova kwaamba ayi uncaafwe kuleya kukonkela lunkumbwa lwa mubili?’

19 Ndyemutolilanga langa, mutalilangili kucita shintu anga ngumuntu umanininite, sombi amusangalale ceebo ca sheesho nshomutoocikonsha. Na kuli pamwi mpomutoyandika kusebenselaawo, mutalinyumfwi kulefuka. Amukonkele kuyuminisha nkotucana pa Bene Filipi 3:16 paamba ayi: ‘Kweelana akuya panembo kwesu nkotwakacita kale, atutolelele kweenda kabotu munshila yeenka iyo.’ Na mukacite boobo, inga mwashoma cakutatoonsha kwaamba ayi Yehova alaakumucafwa kutolelela kwaalula miyeeyo yanu.

LWIIMBO 36 Atushitilishe Myoyo Yesu

a Mutumwi Paulo wakayuminisha bashominyina kwaamba ayi tabakalinga kweelete kuyungwa acishi cibiibi ici. Uku nkuyuminisha kubotu nkotuyandika munshiku shino. Tulyeelete kuba bashinishite kuleya kuyungwa acishi ici munshila ili yoonse. Aboobo tulyeelete kutolelela kwaalula mbotuyeeya na twabona kwaamba ayi takutokweendelana akuyanda kwakwe Lesa. Mumutwi uyu tutokwiiya mbweenga twacita boobo.

b Amubone Njashi Yamulindilishi yamu Chitonga ya July 1, 2015 pamutwi utokwaamba ayi “Buumi Bwangu Bwakalinga Kuya Bubicilaako.”

c BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Mukwesu wacanike atoyeeya kusalawo kuya kucikolo ca yunivesti na kutalika ncito yaciindi coonse.