1-2. Avyani vino tuzipizile ukutwalilila ukucita pansizi yakubatizwa? Londololani.

 UZYE amiku yinga pano mukazifya ing’anda yinu? Ukwasowa nukuvwilika, pano mutani mucintilemo mufwile mwayizifizye nkaninye. Nomba uzye vyani vingacitika nga cakuti mwaleka ukuyizifya pano mwacintilamo? Icisinka acakuti, yingafita swinya mungawa nu lukungu malwenye. Acino pakuti yitwalilile ukuwaloleka iyawusaka, muzipizile ukuwayizifya cila mpindi.

² Wonye avino nasweswenye tuzipizile ukutwalilila ukuwombesya na maka ukuzifyako vino tukakwelenganya ni miwele yitu. Pano tutani tubatizwe, twawombesizye na maka ukuzifya muno mwalondekwanga ukuzifya pakuti “tuyiswefye kwe vyonsi vino vikakombezya umuwili nu muzimu.” (2 Kor. 7:1) Nomba pe yo-o impindi tuzipizile ukukonka ukusunda kwa mutumwa Paulo ukwakuti “twalililani ukuwa mwe wapya.”[NWT] (Efes. 4:23) Amulandu ci wuno tuzipizile ukutwalilila ukucita wo-o? Amuno ivintu vya mwe yo-o insi vingatukombezya zuwanye, tukane ukuwa swe wasanguluke mu minso ya kwe Yehova. Acino pakuti vyo-o vitakatuciticile swinya tutwalilile nukusecelesya Yehova, tuzipizile ukutwalilila ukuzifyako mwe vino tukakwelenganya, imiwele yitu na vino tukavwambisya ukucita.

3. Uzye casula mwinye ‘ukuwa nimyezo mipya’? (Waroma 12:2)

³ Avyani vino tuzipizile ukucita pakuwa nimyezo mipya, akuli ukuti ukupiluka mwe vino tukakwelenganya? (Wazyani Waroma 12:2.) Izwi lya ciGreek lino wapiliwula ukuti ‘ukuwa ni myezo mipya’ lingapiliwulwa nukuti “ukuzifya amelenganyo.”  Co-o citakusula mukuti kulivye utuntu tutici tuno tuzipizile ukucita. Lelo cikusula mukuti tuzipizile ukwelenganyapo sana pe vino twawa mu kasi nukuzifya muno tuzipile ukuzifya, pakuti twakwivwila amasundo ya kwe Yehova ukufika pano papelezile amaka yitu. Tutazipizile ukucitavye wo-o umuku wonga, lelo tuzipizile ukutwalilila.

4. Tungacita wuli pakuti amelenganyo yitu yatatungululwa ni vintu vya mwe yo-o insi?

⁴ Nga twiza twapwililika tuliwasecelesya e Yehova mwe vyonsinye vino tuliwacita. Lelo na pe yonye impindi tuzipizile ukuwakwelezya na maka ukumusecelesya. Lolani vino umutumwa Paulo walemenkinye amazwi yakuti ukwiluka ukulonda kwa kwe Leza ku mazwi yakuti ukuwa nimyezo mipya, yano yawa pa Waroma 12:2. Ukucila ukuleka ivintu vya mwe yo-o insi vyatutungulula, tuzipizile ukutalicila ukwelenganyapo sana nu kulola nga cakuti tukatungululwa na mano ya kwe Yehova pano tukupingulapo pe cimwi na pano tukupanga ivyakucita mu wumi nanti nga cakuti tukatungululwa ni vintu vya mwe yo-o insi.

5. Tungacita wuli pakumanya nga cakuti amelenganyo yitu yakulanjizya kuno twamanya ukuti uwanda wa kwe Yehova wupalamizile? (Lolani icikope.)

⁵ Lekani tulande pa cakulolelako. E Yehova akavwamba “twalondesya nkaninye ukwiza kwa wanda wakwe.” (2 Pet. 3:12) Yikolowozyani ukuti: ‘Uzye imikalile yane yikalanjizya ukuti namanya kuno tuli kunsilo ya kwe yo-o insi imbipe? Uzye vino nkapingulapo pa vyakuya ku yunivesiti nanti pa ncito yakuwomba, vikalanjizya ukuti ukuwombela e Yehova acili icintu icicindame mu wumi wane? Uzye nasuwila ukuti e Yehova aliwansakamala nukusakamala ulupwa lwane, nanti uzye nkasakamikwavye pa vintu vino nkalonda ukuwa navyo?’ E Yehova akasecelela nkaninye nga walola vino tukwelezya na maka ukucita ukulonda kwakwe mwe vyonsinye vino tukucita.​—Mat. 6:25-27, 33; Flpi. 4:12, 13.

6. Avyani vino tuzipizile ukutwalilila ukucita?

 ⁶ Lyonsinye tuzipizile twalola vino imyelenganizizye yitu yili, nukuzifya muno tuzipizile ukuzifya. Umutumwa Paulo wanenile awina Korinti ukuti: “Muwatela amuyelezya mwewenecho amuyipanzya nukuyipanzya, amuyilola ndi mukwikala mwisuwilo.” (2 Kor. 13:5) Ukuwa “mwisuwilo” mutasanzyavye ukuzanwa mukulongana nu kuwomba mu mulimo cila mpindi. Lelo mwasanzyamo na vino tukakwelenganyapo, vino tukavwambisya apano na cino cikalenga tuwacita ivintu vimwi. Acino tuzipizile ukutwalilila ukuwa ni myezo imipya, ukupitila mukuwazya Izwi lya kwe Leza, ukwelenganya ndi vino Yehova akakwelenganya apano nu kucita vyonsinye vino vingamusecelesya.​—1 Kor. 2:14-16.

7. Ukulingana na Waefeso 4:31, 32, avyani vinji vino tuzipizile ukucita, swinya amulandu ci wuno ukucitila wo-o kungatalila?

⁷ Wazyani Waefeso 4:31, 32. Ukulunda pakupilula amelenganyo yitu, tuzipizile nukuzwala “uwuntu wupya.” (Efes. 4:24) Ukucita wo-o, kusikwizavye ngati amino ya mu mulomo, lelo pakalondeka ukuwombesya. Vinji vino tuzipizile ukucita, akuwombesya na maka ukuleka ukuwa nimiwele miwipe ponga ngati awukali, ukufulwa nkani, nga nicipyu. Amulandu ci wuno cingatutalila ukuleka yo-o imiwele? Amuno imiwele yimwi yikamela ayilimba ni misisi. Ku cakulolelako, e Baibolo yikalanda ukuti ‘amelengania ya mu mwezo wa muntu amawipe ukufumilila ku wucheche wakwe.’ (Inta. 8:21) Fwandi nga cakuti umuntu wawa na yo-o imiwele imiwipe, angalondekwa ukutwalilila ukuwombesya ukupiluka na pano wabatizwanye. Wonye avino ni cakulolelako cino cakonkapo cikulanjizya.

8-9. Uzye icakulolelako ca kwe Stephen cikulanjizya wuli ukuti tuzipizile ukutwalilila ukuzula uwuntu wukali?

⁸ Umwanawitu uwizina lyakuti Stephen camutalizile nkaninye ukuleka ukuwa nu wukali. Walanzile ukuti. “Napano nabatizizwenye, akakufulwa zuwa keni kasyazile. Fwandi nelezyanga na maka pa kuti ntafulwa zuwa. Ku cakulolelako, wanda wumwi pano twawizyanga ku ng’anda ni ng’anda, umung’o wizile ayiwa e redyo yino yalinji mwe motoka yane, avyo twatimbilikine, papo pano nati namulema nukumulema, avyo wasile aponye redyo, atwalilila nukusamala. Nalile nasimicilako wanji pe co-o cino cacitisile, e eluda wumwi wankolowozizye ukuti: “Mwanga mumuleme nga temwamucita wuli?” Vino we-e eluda wankolowozizye vyalenzile njelenganyepo sana, paponye naweni ukuti nzipizile ukuwombela pa kuwa nu mutende.” b

⁹ Icakulolelako ca kwe Stephen cikutulanjizya ukuti tungalanjizya umwata uwuwipe ukwasowa nukwenecela wuno sweweneco tukalola ukuti twawucimvya. Nga cakuti ivyamusango wo-o vyamiciticila, mutazipizile ukuyivwa uwuwi nanti ukutalika ukuwayilola ngati musi mwe wina Klistu awazima. Nu mutumwa Paulo nye walanzilepo ukuti: Pano “inkulonda ukucita icete, lelo uwuwipe awulanga wulipo.” (Roma. 7:21-23) Pamulandu nu kukanapwililika, awina Klistu wonsinye wawa ni miwele yino yikanyoka na swinyanye, ndi wulyanye vino ulukungu niviko vikakwiza na swinya mu ng’anda. Fwandi tuzipizile ukutwalilila ukuwombesya pakuti tutwalilile ukuwa awasanguluke. Tungacita wuli wo-o?

10. Tungacita wuli pakuleka ukuwa ni miwele imiwipe? (1 Yohani 5:14, 15)

¹⁰ Mwapepa kwe Yehova pa mwata wuno mukalola ukuti wukamitalila ukupiluka, nukusuwila ukuti wandi amivwe swinya wandi amyavwe. (Wazyani 1 Yohani 5:14, 15.) Kweni, e Yehova atanga afumyepo umusango wuno mwawa nawo mucizungusyo, lelo angamipa maka yakumyavwa ukuwuleka. (1 Pet. 5:10) Acino mwacita ivintu ukulingana na vino mukupepelapo, ukupitila mukukana cita ivintu vino vingalenga imiwele  yino mwalinji nayo ukunyoka naswinya. Ku cakulolelako, mwacenjela sana ku mavidyo yano mukatamba, ku maprogramu ya pa TV nanti ku malyasi yano mukawazya yano yangalenga mwalola ngati citawipa ukuwa nimiwele yino mukulondesya ukuleka. Swinya mutazipizile mwakwelenganyavye pakuvwambisya ukucita iviwipe.​—Flpi. 4:8; Kolo. 3:2.

11. Avyani vino tuzipizile ukucita pakutwalilila ukuzwala uwuntu wupya?

¹¹ Nanti acakuti mwazula uwuntu wukali, cacindama nkaninye ukutwalilila ukuzwala uwuntu wupya. Mungacita wuli wo-o? Tantikani ukuti mwakolanya e Yehova pano mukusambilila pa miwele yakwe. (Efes. 5:1, 2) Ku cakulolelako, pano mukuwazya pilyasi lya mu Baibolo lino likulanda pe vino Yehova akatetela, mwayikolowozya ukuti, ‘Uzye nkatetela wanji?’ Pano mukuwazya pa malyasi yano yakulanda pe vino Yehova akalanjizya inkumbu kuwalanda, mwayikolowozya ukuti, ‘Uzye nanene avino nkayivwa pa wanawitu na wankazi wano wakulondekwa ukuwavwa mwe vino wasowezizye, swinya uzye nkacitapo cimwi pakulanjizya ukuti avino nkuyivwa?’ Twalililani ukuwa nimyezo mipya ukupitila mukuzwala uwuntu wupya swinya mwayitekanizizya pano mukucita wo-o.

12. Uzye icakulolelako ca kwe Stephen cikalanjizya wuli vino Baibolo yawa na maka yakupilula awantu?

¹² E Stephen wino tulanzilepo kaali, wazana ukuti wayanga akuzwala uwuntu wupya katici katici. Walanzile ukuti: “Ukufuma vye pano nabatizizwe, awantu wacili wakacita vino vikandumya umwezo. Nga kwawa wino wacita wo-o, nkafumapo nanti ukwelezya ukucitakovye vino vingalenga ncefyeko uwukali. Awantu awavule nye ukuwikako ne wakwane wakansalifya pe vino nkacita nga nafulwa. Nanemweneco nye nkazunguka vino napiluka. Nsilonda ukuyisalifya pe vino napilula imiwele yane, amuno namanya ukuti e Baibolo yawa na maka yakupilula umuntu.”

13. Avyani vino vingatwavwa ukutwalilila ukuvwambisya ukucita ivizima? (Wagalatiya 5:16)

¹³ Wazyani Wagalatiya 5:16. E Yehova akawomvya umuzimu wakwe uwutele pakutwavwa ukucita ivizima. Pano tukuwazya Baibolo, lyo tukuzumilizya umuzimu wakwe uwutele ukuti awuno watutungulula. E Yehova akatupa wonye umuzimu wutele na pano tuli pakulongana. Pe ko-o ukulongana, tungasunkana na wanawitu na wankazi wano wakakwelezya na maka ngati asweswenye ukucita ivizima. Swinya ukumanya co-o, kukatuwomelezya nkaninye. (Hebe. 10:24, 25; 13:7) Cinji acakuti, nga twapepa kwe Yehova ukufuma pansi ya mwezo, nukumulenga ukuti atwavwe ukuzifya muno tutakucita icete, alitupa umuzimu wutele wuno wulitwavwa ukutwalilila ukulwisya ukuleka ukuvwambisya ukucita iviwipe. Kweni vyo-o vino twalandapo vitalilenga tuleke papo napapo, lelo vilitwavwa ukutwalilila ukuleka ukuvwambisya ukuvicita. Ndi wulyanye vino pa Wagalatiya 5:16 pakalanda, wonsinye wano wakapita mu muzimu ‘wasikonchelela ukulonda kuwipe ukwa muwili.’

14. Amulandu ci wuno cacindamila ukutwalilila ukuvwambisya ukucita ivizima?

¹⁴ Nga cakuti twatalika kaali ukucita ivintu vino vikatwavwa ukuwa na wuciwuza wuzima ne Yehova, tutazipizile ukuleka swinya tuzipizile ukutwalilila ukuvwambisya ukucita ivizima. Amulandu ci? Amuno wumwi pawalwani wano twawa nawo asileka ukutulwisya. We-e umulwani, akutunkwa kwakuvwambisya ukucita iviwipe. Na pano twabatizwanye, tungatunkwa ukucita vino tutazipizile ukucita, ponga ngati akuyisanzya mu ndwizyo zyakusitikapo, ukumwesya ipala nanti ukutamba ivyamisiku. (Efes. 5:3, 4) Umwanawitu uwacitici uwizina lyakuti Christian watili: “Cimwi cino cantalizile sana ukucimvya, akuleka ukukumbwa awonsi wanji. Nelenganyanga ukuti  ndileka zuwanye ukuyivwa wo-o, lelo asa vino cawa, icisinka acakuti na peyonye impindi avino nkayivwa.” Uzye cani cingamyavwa nga cakuti ukuvwambisya ukucita iviwipe kwalimba ni misisi mwe mwemwe?

15. Amulandu ci wuno ciwezile acakuwomelezya ukumanya ukuti umwata wakuvwambisya ukucita iviwipe ‘wukaponela awantu’ wonsinye? (Lolani icikope.)

¹⁵ Nga cakuti mukwelezya ukuleka umwata uwuwipe wuno walimba ni misisi mwe mwemwe, mwakwizuka ukuti mutawa mwenga. E Baibolo yikati: “Amelezyo yonsi yano yakawatangana munzila amelezyo ayaliyonga yano yakaponela awantu.” (1 Kor. 10:13a) Uwupiliwulo wunji wukalanda ukuti: ‘Kusi amelezyo yano yawalema, yano yasiponela umuntu.’ Ya-a amazwi walembezile awina Klistu awonsi na wanaci wano walinji mu Korinti. Amuno wamwi pe wa-a, pano watani wawe awina Klistu, walalanga nawonsi wawuye na wanaci wawuye, wacitanga uwuzelele, swinya walinji awa cakolwa. (1 Kor. 6:9-11) Uzye mukwelenganya ukuti pano wabatizizwe wasitela welezwepo ukuvwamba ukucita iviwipe? Tutanga tulande ukuti avino calinji. Kweni walinji awina Klistu awapakwe, lelo icisinka acakuti watalinji awapwililike. Ukwasowa nukuvwilika, wafwile walwisyanyanga cila mpindi nukuvwambisya ukucita iviwipe. Ukumanya co-o icisinka kuzipizile ukutuwomelezya. Amulandu ci? Amuno co-o cikulanjizya ukuti umusango uwuli wonsinye uwakuvwambisya ukucita iviwipe wuno mukulwisyanya nawo, lyo kuli winji wino nawe walwisinyepo nawo. Acino “Simpani mwisuwilo linu mumukanuzye, amuno mwamanya kuno awasuwizi wawuyo wano wali munsi yonsi wakaponelwa nukuyimba kwamwatanye woo.”​—1 Pet. 5:9.

16. Avyani vino tutazipizile twakwelenganya, swinya amulandu ci?

¹⁶ Mutazipizile ukuwakwelenganya ukuti pasi wumwi wino angivwicisya intazi yino mukupitamo. Ukwelenganya kwa musango wo-o, kungalenga mwalola ngati pasi icili consinye cino mungacita pe yoyo intazi. Swinya kungalenga  mwalola ngati mutakwetipo amaka ayakuleka ukuvwambisya ukucita iviwipe. Lelo wo-o asavino Baibolo yikalanda. Yeni yikati: “Ukuwa e Leza weni akafichilisya ilayilizyo lyakwe. Atanga aleke amelezyo makulu ukulusye amaka yinu yawaponele. Pampindi yakwelezwa, aliwapa amaka yakuzizimichizya alyakuti mupusuke.” (1 Kor. 10:13b) Fwandi nanti acakuti ukuvwambisya ukucita iviwipe kwalimba nimisisi mwe sweswe, tungatwalilila ukuwa awacisinka kwe Yehova. Swinya nga cakuti Yehova watwavwa, tungaleka ukucita iviwipe.

17. Nanti acakuti tutakwata amaka yakuleka ukuvwambisya ukucita iviwipe, avyani vino tungacita?

¹⁷ Lyonsinye mwakwizuka ukuti: Pamulandu wakuti tutwapwililika, tutakwata amaka yakulesya ukuvwambisya ukucita iviwipe. Lelo nga cakuti mwatalika ukuvwambisya ukucita iviwipe, peni mungakana ukuvicita ngati avino e Josefu wacisile pano wasamazile e muka Potifara ukwasowa nukulema kwisote. (Inta. 39:12) Fwandi nga cakuti mwatalika ukuvwambisya ukucita iviwipe, mutazipizile ukuvicita.

18-19. Amawuzyo ci yano tuzipizile ukuyikolowozya pano tukwelezya na maka ukuwa ni myezo mipya?

¹⁸ Ukuwa nimyezo mipya kwasula mukuti tuzipizile ukusinincizya ukuti vino tukwelenganya na vino tukucita vikusecelesya Yehova. Fwandi tuzipizile twayilola nukuyikolowozya ukuti: ‘Uzye vino nkacita vikalanjizya ukuti namanya ukuti tuli mu manda ya kulecelezya? Uzye nkawombesya pakuti ntwalilile ukuzwala uwuntu wupya? Uzye nkaleka umuzimu wa kwe Yehova ukuntungulula pakuti ncimvye umwata wakuvwambisya ukucita iviwipe?’

¹⁹ Nga cakuti mwelenganya pe vino mukacita, mutazipizile mwakwenecela ukuwa awapwililike, lelo muzipizile ukusecelela pe vino mukawombesya. Nga cakuti mwalola muno muzipizile ukuzifya, mutazipizile ukwivwa uwuwi. Lelo muzipizile ukukonka ukusunda kuno kwawa pa Wafilipi 3:16 pano pakati: “Kanonzi lekani tulange tukupita munzila zino twapitangamwenemo ukufika ni lelo.” Nga mwacita wo-o, mwasuwila ukuti e Yehova alimilambula pe vino mukawombesya ukuwa ni myezo mipya.