1, 2. Okmɨ iga tachin̈neum, ¿tyi wɨɨ iga seguido tan̈wattaʼmiñ, y tyiʼiga?

 ¿JUʼTSPƗY in̈wɨʼɨdyaap iñtyɨk? Wɨapsɨ iga jesɨk moj iñitykaʼ, in̈wɨakkuaʼy. ¿Pero tyi naspa siiga dyam in̈wɨʼɨdyaap? Juʼuts tanjoodon̈tam, kupoʼtpodaketpa y tsaam tuʼudɨʼyba. Jeʼyukmɨ nasuntaap iga juchixkej tan̈wɨʼɨdyaiñ, jeempɨgam wɨɨ ikeeji.

² Jeempɨktyim tan̈wattaʼmiñ kun jeʼm tanjɨɨxityam y kun tyityam tan̈wattaʼmpa. Wiñtyi iga tachin̈taʼmpa, tanteguedataʼm iga tan̈wattaʼm kukakiyaj jeʼm tañityijom y tantsaktaʼm ityumpɨy jeʼm imalwadaypaʼap «jém tammɨjta̱y y jém [tananmaj]» (2 Cor. 7:1). Sɨɨ wɨɨ iga tan̈kupɨktaʼmiñ jeʼm an̈kiʼmayoʼoyi chioywɨʼɨp jeʼm apóstol Pablo: «Cucactaamɨ jém iñjɨ̱xi jém it́wɨɨp [iñanmajom]» (Efes. 4:23). ¿Tyiʼiga wɨɨ iga juchixkej tan̈kupɨktaʼmiñ yɨʼp an̈kiʼmayoʼoyi? Iga jeʼm malojpɨk jɨɨxiyaj y jeʼm malojpɨk wadoʼoyiyaj jikskɨy wɨap tamalwaday. Iga odoy jeempɨk tannaskaiñ y takuaʼyñetaʼmiñ Jehová iwiñjom, juchixkej tan̈kɨʼpin̈iñ jeʼm tanjɨɨxi, tyityam tan̈wattaʼmpa y tyityam tan̈kusuʼnɨʼyba.

3. ¿Tyityam tan̈wadyiñ iga wɨaiñ tan̈kukagay tanjɨɨxi? (Romanos 12:2).

³ ¿Tyityam tan̈wadyiñ iga wɨaiñ tan̈kukagay tanjɨɨxi? (Maayɨʼ Romanos 12:2). Dyaʼ numaaj tan̈wadyiñ wɨtampɨk  tyidyin̈kej tañityijom. Nasuntaap iga tan̈wɨkɨʼpin̈iñ jeʼm tananmaj y tan̈wadyiñ jeʼm kukakiyaj nasuntapaʼap tañityijom iga wɨaiñ tan̈kupɨk juʼuts nɨmpa jeʼm Jehová in̈kiʼmayoʼoyiyaj. Dyaʼ numaaj tyun̈kɨy tanakɨʼpin̈taiñ, tan̈wadyiñ juchixkej.

4. ¿Tyi tayooxpaʼtpa iga odoy tamalwadaʼyiñ jeʼm jɨɨxiyaj iniityyajwɨʼɨp jempɨk dyaʼ ikuyooxayajpa Dios?

⁴ Jesɨk takukaʼpsnetaʼmum, juchixkej wɨap tan̈wattaʼm jempɨk Jehová ikusuʼnɨʼyba. Sɨɨ iga tatan̈kaɨytyaʼmnam seguido tanteguedaiñ iga tan̈kukaguiñ jeʼm tanjɨɨxi. Tanaʼmiñ juutypɨk en Romanos 12:2 jeʼm apóstol Pablo nɨm iga tan̈kukagaʼyiñ tanjɨɨxi y tanteguedaiñ jempɨk ikusuʼnɨʼyba Dios. Jeʼyukmɨ odoy tanaʼmchiʼiñ iga jeʼm jɨɨxiyaj iniityyajwɨʼɨp jempɨk dyaʼ ikuyooxayajpa Dios tamalwadaʼyiñ y mojiñ tanjɨɨs iga dyaʼ nasuntaap iga tan̈wadyiñ kukakiyaj. Jeʼyukmɨ wɨɨ iga juchixkej tan̈kɨʼpin̈iñ juʼtspɨy tɨgɨykuʼmneʼ jeʼm Dios ijɨɨxi kun tyityam tan̈watpa y jeʼm jɨɨxiyaj tampɨkpaʼap tañityijom.

5. ¿Juutypɨk wɨap tanjoodon̈a iga tan̈kutɨʼɨyɨyñeum iga dyam jaʼyñeʼ nuʼkpa jeʼm aktogoyoʼoyi? (Aʼmɨ jeʼm imagenyaj).

⁵ Juʼuts akwiñkejoʼoyi, tanDios ixunba iga tan̈kujɨɨsneiñ jeʼm tiempo jesɨk jeʼ «icɨɨpiŋpa jém pɨxiñt́am» (2 Ped. 3:12). Jesɨk tanakwaʼktamtaiñ: «¿Nunta anakwiñkejpa jeʼm añityijom iga an̈kutɨʼɨyɨyñeum iga dyam jaʼyñeʼ nuʼkpa jeʼm aktogoyoʼoyi? ¿Anakwiñkejpa kun jeʼm jɨɨxiyaj ampɨkyajpaʼap jeʼm añityijom iga maaj anteguedaap iga an̈kuyooxaap Jehová? ¿An̈kupɨkpa iga jeʼ akuixpa aɨch y jeʼm anfamilia o juchixkej akkobakpijpa jempɨk atogoyaytyaʼm?». Jehová tsaam maymay jesɨk iaʼmpa iga juchixkej tanteguedaap iga tan̈kupɨkpa (Mat. 6:25-27, 33; Filip. 4:12, 13).

6. ¿Tyiapaʼap duroj tan̈wattaʼmiñ?

⁶ Juchixkej tan̈kɨʼpin̈iñ jeʼm tanjɨɨxi y  tan̈wadyiñ jeʼm kukakiyaj nasuntapaʼap. Pablo ichiʼ yɨʼp an̈kiʼmayoʼoyi jeʼm cristianojyaj ityyajwɨʼɨp idyɨk Corinto: «Nacɨɨpiŋta̱jɨ iñyaac siiga nu̱ma d́a iñchacpa iga iŋcupɨcpa Cristo» (2 Cor. 13:5). Iga tan̈kupɨkpa Cristo, dyaʼ numaaj nasuntaap iga tanɨguiñ jeʼm an̈tuʼumaajiyaj o tapudyiñ jeʼm an̈matkuy. Tɨgɨykuʼmpatyim tyityam tanjɨɨspa, jempɨk tan̈watpa y tyityam tan̈kusuʼnɨʼyba. Nasuntaap iga seguido tan̈kukaguiñ jeʼm tanjɨɨxi, jeʼyukmɨ tammayiñ jeʼm Dios In̈maatyi, tan̈kuyujkaiñ tanjɨɨs juʼutsam jeʼ ijɨɨspa y tan̈wadyiñ jeʼm kukakiyaj tañityijom (1 Cor. 2:14-16).

7. Juʼuts nɨmpa Efesios 4:31, 32, ¿tyiñam maaj nasuntaap iga tan̈wadyiñ, y tyiʼiga tan̈kaʼ tan̈wat?

⁷ (Maayɨʼ Efesios 4:31, 32). Dyaʼ numaaj iga tan̈kaguiñ tanjɨɨxi, nasuntaap iga tanakwiñkejiñ tañityijom (Efes. 4:24). Iga wɨaiñ tanwat jeempɨk, wɨɨ iga tanateguedɨytyaiñ. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, wɨɨ iga odoy pɨɨmi tajoʼyiñ, odoy tajoʼyan̈jaguiñ y odoy jobity tajoʼyiñ. ¿Tyiʼiga tan̈kaʼ tantsak yɨʼpyaj jɨɨxiyaj? Iga weeñiyaj pɨɨmiam tanan̈yujnetaʼm. Y jeʼm Biblia ijɨykiʼmpatyim jempɨk «jobity joʼyyajpa» y jempɨk «pɨɨmi joʼyyajpa» (Prov. 29:22). Mex iga tachin̈netaʼmum, nasuntaap iga seguido tantsaguiñ yɨkxpɨk jɨɨxiyaj. Tanaʼmiñ tuum nasɨyoʼoyi iga jeempɨgam ikwiñkejpa.

8, 9. ¿Tyi tan̈kejaʼyba jeʼm Stephen iñasɨyoʼoyi?

⁸ Tuum tɨɨwɨ iñɨɨyipɨk Stephen, tan̈kaʼa mu ikak jeʼm ijɨɨxi iga tsaam idyɨk joʼyba. Jeʼ nɨmpa: «Mex iga achin̈neum idyɨk, nasunta iga seguido an̈kaguiñ anjɨɨxi. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, tuum jaama jesɨk nɨkneʼ idyɨk anan̈mattaʼm jeʼm Dios In̈maatyi, anaʼm iga sɨʼ idyɨk anuʼmayaytya jeʼm ancarro iradio. Moj anakpoy jeʼm nuʼmpaʼap. Y jesɨk anaktsɨʼɨyiam idyɨk, ipatsket jeʼm radio naxyukmɨ y nɨk poyjiimɨ. Jesɨk anan̈madayyaj jeʼm tun̈gak tɨwɨtam jempɨk nas, tuum tɨɨwɨ anɨʼmay: ‹¿Tyi idyɨk in̈wat meʼega iniktsɨʼy?›. Jempɨk anɨʼmay, akkutɨʼɨyɨy iga majnam idyɨk an̈kaguiñ anjɨɨxi». b

⁹ Jeʼm Stephen iñasɨyoʼoyi tan̈kejaʼyba iga dyaʼ jobity togoyba tuum malojpɨk jɨɨxi. Mex siiga dyaʼ jobity togoyba, odoy tan̈yaʼguiñ y odoy tanjɨɨxiñ iga ni keman tan̈wɨwatpa. Jeʼm apóstol Pablo nɨm: «Cuando anjɨ̱spa iga aŋwɨ̱wattooba, siempre ammalwatpa» (Rom. 7:21-23). Iga tatan̈kaɨykɨʼɨwiñtyam, wɨapsɨ iga eybɨk wiñkejpa tuum malojpɨk jɨɨxi, juʼutstyim tuum tɨk iga eybɨk tuʼudɨʼyba y poʼtpodɨʼyba mex iga akkuaʼytyaap. Jeʼyukmɨ tanteguedaiñ iga kuaʼyñeiñ tañityi. ¿Tyi wɨap tayooxpaʼttaʼm?

10. ¿Tyi wɨap tan̈wat iga odoy eybɨk tanaidyiñ jeʼm pekapɨk jɨɨxiyaj? (1 Juan 5:14, 15).

¹⁰ Jesɨk tanan̈wejpaʼtpa Jehová tanan̈madaʼyiñ juʼutspɨk jɨɨxi tantsaktoʼoba y tan̈kupɨguiñ iga jeʼ takumaton̈ba y tayooxpaʼtpa (maayɨʼ 1 Juan 5:14, 15). Juʼuts tanjoodon̈tam Jehová dyaʼ iwatpa jeʼm milagro, pero tachiʼiba jeʼm pɨɨmi iga wɨaiñ tan̈kak tanjɨɨxi (1 Ped. 5:10). ¿Tyi wɨap tan̈wat siiga tanan̈wejpaʼtneum Jehová iga tayooxpaʼdyiñ? Odoy tanaʼmtaʼmiñ películas, programas de televisión o tammaytyaʼmiñ tun̈gak tyidyin̈kej iga wɨap iwat iga eybɨk tanaitytyaʼmiñ jeʼm pekapɨk jɨɨxiyaj. Y odoy tanaʼmchiʼiñ iga jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyiyaj tɨgɨyiñ tanjɨɨxijom (Filip. 4:8; Col. 3:2).

11. ¿Tyi tayooxpaʼttaʼmpa iga wɨaiñ tanakwiñkejtaʼm jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj?

¹¹ Dyaʼ numaaj nasuntaap iga tantsaguiñ  jeʼm pekapɨk jɨɨxi, nasuntaptyim iga seguido tanakwiñkejiñ tañityijom. ¿Tyi tayooxpaʼtpa? Iga tan̈wɨixpɨktaʼmiñ Jehová y jeʼm iwɨtampɨk jɨɨxiyaj, y tan̈watkiʼpsaʼyiñ jeʼm iakwiñkejoʼoyi (Efes. 5:1, 2). Jesɨk tammayba tuum nasɨyoʼoyi Bibliajom iga ikwiñkejpa jeʼm Jehová iperdón, tanakwaʼktaiñ: «¿Ɨch an̈wadaʼyba perdón tun̈gakyaj?». O jesɨk tammayba juutypɨk Jehová ikwiñkejayñeʼ yaʼachan̈jamoʼoyi jempɨk yaʼachaap ixɨʼyaj, tanakwaʼktaiñ: «¿Anakwiñkejayyajpatyim yaʼachan̈jamoʼoyi y anyooxpaʼtyajpatyim jeʼm tɨwɨtam jempɨk yaʼachaap ixɨʼyaj?». Tan̈wadyiñ juʼtspɨyam tawɨap iga seguido tanakwiñkejiñ jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj.

12. ¿Juutypɨk ikwiñkejpa jeʼm Stephen iñasɨyoʼoyi iga jeʼm Biblia iniity jeʼm pɨɨmi iga wɨap ikukagayay jaʼyan̈yaj iityi?

¹² Stephen, jɨykimtawɨʼɨp en jeʼm párrafo 8, ustam ustam moj ichak jeʼm pekapɨk jɨɨxiyaj. Jeʼ nɨmpa: «Dende jesɨk achin̈, tan̈kaʼaneʼ antsak tuum malojpɨk jɨɨxi, iga jobity ajoʼyba. Jesɨk algun i atsɨkkujoʼytyoʼoba, apoyba o an̈wɨjɨɨspa tyi anɨmpa iga odoy idyiñ an̈aaji. Jaʼyan̈yaj tsaam maymayyaj iga an̈kakneʼ anjɨɨxi, anyoomoʼ maymaytyim y hasta ɨch aaʼman̈jakneʼ. An̈wɨjoodon̈ iga yɨʼpyaj kukakiyaj dyaʼ an̈kutyum an̈watneʼ. An̈wɨkupɨkpa iga jeʼm Biblia iniity jeʼm pɨɨmi iga wɨap ikukagayay jaʼyan̈yaj iityi».

13. ¿Tyi tayooxpaʼttaʼmpa iga odoy tanaidyiñ jeʼm malojpɨk jɨɨxiyaj? (Gálatas 5:16).

¹³ (Maayɨʼ Gálatas 5:16). Jehová tsaam tayooxpaʼtpa y tachiʼiba jeʼm iespíritu santo iga wɨaiñ tan̈wattaʼm jempɨk jeʼ ikusuʼnɨʼyba. Jesɨk tan̈kuyujkaʼaba jeʼm Dios In̈maatyi, sɨʼ tanaʼmchiʼ iga yɨʼp espíritu tayooxpaʼdyiñ. Tampɨktson̈taʼmpatyim jeʼm espíritu santo jesɨk tanɨktaʼmpa jeʼm an̈tuʼumaajiyaj. Jeem tan̈waganaitypa jeʼm tantɨwɨtam, y jeʼeyaj sɨʼtyim iwatyaj juʼtspɨyam wɨayajpa iga iwɨwatyajtoʼoba, y yɨʼp tsaam taanmajan̈chiʼiba (Heb. 10:24, 25; 13:7). Y, jesɨk tanan̈wejpaʼtpa Jehová kun ityumpɨy tananmaj y tan̈waʼgaʼyba iga tayooxpaʼdyiñ tan̈kooñwɨy tuum malojpɨk jɨɨxi, jeʼ tachiʼiba iespíritu santo iga wɨaiñ tanan̈teeñkamoktaʼm. Wɨapsɨ iga jesɨk tan̈watpa ityumpɨy yɨʼp, dyaʼ jobity togoyba jeʼm malojpɨk jɨɨxi, pero tachiʼiba jeʼm pɨɨmi iga wɨaiñ tanan̈teeñkamok. Juʼuts nɨmpa Gálatas 5:16, «Odoy wattaamɨ jém malopɨc cosa juuts iñjɨ̱stámpa [iñanmajom]».

14. ¿Tyiʼiga seguido tanteguedaiñ iga tanaidyiñ jeʼm wɨbɨk jɨɨxi?

¹⁴ Jesɨk tan̈watpam ityumpɨy jempɨk tayooxpaʼtpa iga tan̈kunuʼguiñ Dios, nasuntaap iga odoy tantsaguiñ iga tan̈watpa jeempɨk y seguido tanaidyiñ jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj. ¿Tyiʼiga? Iga tuum jeʼm tanenemigo, iga jeʼ —jeʼm kutɨʼɨchi— dyaʼ mon̈ba. Wɨapsɨ iga okmɨ iga tachin̈neum, tan̈kusuʼnɨʼybanam tyidyin̈kej dyapɨk wɨtam, juʼuts iga tamɨɨchpa por tumiñ, taukpa o tanaʼmpa pornografía (Efes. 5:3, 4). Tuum Testigo iga traytyipɨɨxiññam, nɨmpa: «Jeʼm kutɨʼɨchi maaj tan̈kapɨk anaitywɨʼɨp, jeʼ iga an̈kusuʼnɨʼyba jeʼm traytyiyaj. Wiñtyi anjɨɨspa idyɨk iga yɨʼp malojpɨk jɨɨxi togoyba, pero dyaʼ togoyñeyaj, seguido anaity». ¿Tyi wɨap tayooxpaʼt siiga tuum malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyi dyaʼ jobity togoyba?

15. ¿Tyiʼiga taanmajan̈chiʼiba tanjoodon̈a iga dyaʼ tan̈kutyum tanan̈teeñkamokpa jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyiyaj? (Aʼmɨ jeʼm imagen).

¹⁵ Siiga tuum malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyi sɨʼ takkobakpij, tan̈kujɨɨstaʼmiñ iga dyaʼ taitytyaʼm tan̈kutyum. Jeʼm Biblia nɨmpa: «Cuando micutɨ́tsta̱p iga micmalwatta̱p, jo̱dóŋa̱taamɨ iga it́u̱mpɨy jém pɨxiñt́am iñascayajpat́im je̱mpɨc» (1 Cor. 10:13a). Tun̈gak Biblia  ijaykunuʼkneʼ yɨʼp versículo yɨʼɨmpɨk: «Mimichtyam jeʼtyim kutɨʼɨchi iññaskanetaʼm juʼuts jeʼm tun̈gakyaj». Yɨʼpyaj an̈matyiyaj jaʼyayyajta jeʼm cristianojyaj ityyajwɨʼɨp idyɨk Corinto. Weeñi de jeʼeyaj in̈an̈kamokneyajtyim idyɨk jeʼm kutɨʼɨchiyaj iga pejoyyajpa, nakusuʼnɨyyajtaap idyɨk pɨɨxiñ kun pɨɨxiñ y yoomoʼ kun yoomoʼ y ukyajpa idyɨk (1 Cor. 6:9-11). Tawɨakkutɨʼɨyɨʼyba iga jeʼeyaj in̈teeñkamokyajtyim jeʼm malojpɨk jɨɨxi okmɨ iga chin̈yaj. Mex iga kupin̈neyajta idyɨk iga nɨkyajpa sɨn̈yukmɨ, pero tan̈kaɨyyajtyim idyɨk. Jeʼyukmɨ in̈teeñkamokyajtyim jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyiyaj. Yɨʼp wɨap taanmajan̈chiʼ, iga tun̈gakyaj in̈an̈kamokneyajtyim yɨʼkxpɨk kutɨʼɨchiyaj y wɨa mu ikooñwɨyyaj. Jeʼyukmɨ «seguido cupɨ̱cɨ iga Dios wɨa̱p miyo̱xpát. Jo̱dóŋa̱taamɨ iga jém icupɨcneyajwɨɨp Cristo icuwɨ̱t́i yɨ́p naxyucmɨ, iñascayajpat́im jeet́im yaacha̱ji juuts iññascatámpa mimicht́am» (1 Ped. 5:9).

16. ¿Tyi odoy tanjɨɨstaʼmiñ, y tyiʼiga?

¹⁶ Odoy tanjɨɨxiñ iga dyaʼ i wɨap ikutɨʼɨyɨy jempɨk sɨʼ tanan̈teeñkamoktaʼm. Yɨkxpɨk jɨɨxi dyaʼ wɨɨ. Siiga tanjɨɨspa jeempɨk wɨap takkupɨk iga dyaʼ wɨap tan̈kooñwɨy jeʼm kutɨʼɨchi. Pero jeʼm Biblia nɨmpa: «Jém tanJa̱tuŋ Dios siempre iwatpa juuts tajɨycámayñe. D́a ijɨ́cpa iga más pɨ̱mi micutɨ́tsta̱p hasta d́a wɨa̱p iñyaachɨ́y. Pero cuando [...] tsa̱m pɨ̱mi micutɨ́tsta̱p, jesɨc micupujpa jém tanJa̱tuŋ Dios. Miyo̱xpátpa iga wɨa̱iñ iñyaachɨyt́a» (1 Cor. 10:13b). Jeʼyukmɨ mex siiga tuum kutɨʼɨchi tsaam tan̈kaʼ, wɨap tan̈kupɨk Jehová. Kun jeʼm iyooxpadoʼoyi, dyaʼ tanaʼmchiʼiba iga jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyi takmalwadyiñ.

17. Mex iga dyaʼ wɨap tanaktogoy jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyiyaj, ¿pero tyi wɨap tan̈wattaʼm?

¹⁷ Iga tatan̈kaɨykɨʼɨwiñtyam wɨapsɨ iga tanaitytyaʼmpa jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyiyaj. Pero jesɨk naspa yɨʼɨmpɨk, jobitytyi tanaktogoʼyiñ  tanjɨɨxijom, juʼutstyim iwat José jesɨgam ipoʼyay jeʼm Potifar iyoomoʼ (Gén. 39:12). Odoy tatsɨʼytyaʼmiñ juʼuts tuum esclavo de jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyiyaj.

18, 19. ¿Juʼptam akwagoʼoyiyaj tayooxpaʼtyajpa iga seguido tan̈kaguiñ tanjɨɨxi?

¹⁸ Siiga tanakwiñkejtoʼoba jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj, tanteguedaiñ iga tyityam tan̈watpa y tyityam tanjɨɨspa ikusuʼnɨʼyiñ Jehová. Jeʼyukmɨ juchixkej tanakɨʼpin̈taiñ y tanakwaʼktaiñ: «Kun tyityam an̈watpa, ¿anakwiñkejpa iga an̈kutɨʼɨyɨyñeum iga dyam jaʼyñeʼ nuʼkpa jeʼm aktogoyoʼoyi? ¿Sɨʼ antegueda iga anakwiñkejpa jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj? ¿Sɨʼ anaʼmchiʼ iga jeʼm Jehová iespíritu ajɨɨxian̈chiʼiñ iga jeʼm malojpɨk kusuʼnɨyoʼoyiyaj odoy akmalwadyiñ?».

¹⁹ Jesɨk tanakɨʼpin̈taap, tanaʼmiñ juʼtspɨyam tan̈kukakneʼ tañityi y odoy tanjɨɨxiñ iga ni keman wɨap tanakwiñkej jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj. Siiga tanaʼmpa iga nasuntapnam iga tan̈wadyiñ kukakiyaj, odoy tan̈yaʼguiñ. Maaj wɨɨ siiga tan̈kupɨkpa jeʼm an̈kiʼmayoʼoyi itywɨʼɨp en Filipenses 3:16: «Wɨ̱ iga cada tu̱mtu̱m seguido taŋwattámiñ de acuerdo con jém jɨ̱xi jém tampɨctsoŋnewɨɨp». Siiga tan̈watpa yɨʼɨmpɨk, Jehová takumayketpa iga seguido tanakwiñkejpa jeʼm wɨtampɨk jɨɨxiyaj.