1-2. I mpsini leswi hi faneleke hi tama hi swi yendla hambiloko se hi tsakamisiwile? Tlhamusela.

 U TALISA ku hamba kangani a limpeza kaya ka wena? Swi nga yendleka u hambe limpeza na u nge se rhurhela ka yindlo leyi u tshamaka ka yona swoswi. Kambe ku nga yendleka yini loko u nga hambeti u hamba limpeza? Kaya la wena li nga ha tala hi chaka. Se swaku leswo swi nga yendleki, swi lava u tama u hamba limpeza.

² Swi lava minzamu leyi fanaka loko swi ta ka mimpimiso ni wumunhu la hina. I ntiyiso swaku na hi nge se tsakamisiwa hi tirhe yi nga chayi swaku hi txintxa swilo swa ku hambanahambana ka wutomi la hina leswaku ‘hi tibasisa ka swilo hinkwaswu leswi chakisaka miri ni mbilu.’ (2 Kor. 7:1) Kambe swi lava hi landzela xitsundzuxu xa mupostolo Pawulo xa ku va hi ‘tama hi txintxa mapimiselo ya hina ma va ya nyuwani.’ (Efe. 4:23) Hi mhaka muni ku laveka minzamu yoleyo? Hikusa loko hi nga swi yendli leswo, misava leyi yi ta hi chakisa. Se swaku leswo swi nga yendleki naswona hi tama hi yamukeleka mahlweni ka Yehovha, minkama hinkwayu hi fanele hi kambela mimpimiso ya hina, wumunhu la hina ni leswi hi swi navelaka.

3. Swi vula yini ku txintxa mapimiselo? (Varoma 12:2)

³ I mpsini hi nga swi yendlaka swaku hi txintxa mapimiselo ya hina kumbe ndlela leyi hi pimisaka hi yona? (Lerha Varoma 12:2.) Phela rito la Xigriki leli nga hundzuluxeliwa li va “ku txintxa mapimiselo” li nga ha vula ku va ni “mapimiselo ya nyuwani.” Ku txintxa mapimiselo ya hina a swi vuli ntsena ku yendla swilo swaswinene, kambe swi vula swaku hi fanele hi tikambela hi le ndzeni ni ku yampsisa leswi lavekaka leswaku  hi yingisa minawu ya Yehovha hilani hi nga kotaka hi kona. Funtshi leswo a hi nge te swi yendla kan’we, hi fanele hi tama hi swi yendla.

4. Hi fanele hi yendla yini swaku misava leyi yi nga wonhi mimpimiso ya hina?

⁴ Loko hi ta va vanhu va ku hetiseka, hi ta swi kota ku tsakisa Yehovha hi ndlela leyi heleleke. Kambe na ha ha nyimela swaku leswo swi yendleka, swi lava hi tirha swinene. Ka Varoma 12:2, Pawulo a vule swaku swi lava hi txintxa mimpimiso ya hina swaku hi tiva leswi Yehovha a lavaka swaku hi swi yendla. A hi fanelanga hi pfumelela misava leyi ya Sathana yi wonha mimpimiso ya hina, kambe hi fanele hi tikambela minkama hinkwayu kuva hi vona swaku Yehovha hi yena a kongomisaka wutomi la hina ni swiboho swa hina, ku nga li misava leyi.

5. Leswi siku la Yehovha li nga kusuhi, i mpsini leswi u nga tivutisaka swona? (Vona mufoto.)

⁵ Pimisa hi mhaka leyi. Yehovha a lava swaku hi swi tiva swaku siku la yena li kusuhi. (2 Ped. 3:12) Se, tivutisi leswi: ‘Indjhe ndlela leyi ni hanyaka hi yona ya swi kombisa swaku na swi tiva swaku siku la Yehovha li kusuhi? Ku nga va swaku tidjondzo ni ntirho lowu ni wu langaka swa swi kombisa swaku Yehovha i wa lisima ka wutomi la mina? Indjhe na swi tshemba swaku Yehovha a ta ni hlayisa mina ni ndjangu wa mina hi ku hi nyika leswi hi swi lavaka, kumbe ni tshamela ku vilela minkama hinkwayu? Phela swi mu tsakisa hintamu Yehovha loko a vona swaku hi yendla hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi yendla ku rhandza ka yena minkama hinkwayu. — Mat. 6:25-27, 33; Filp. 4:12, 13.

6. Hi fanele hi tama hi yendla yini?

⁶ Hi fanele hi kambela mimpimiso ya hina minkama hinkwayu ni ku yampsisa lomu ku lavekaka. Pawulo a va byele leswi Vakorinto: “Tamani mi tikambela leswaku mi vona swaku ma ha tiyile ka lipfumelo ke; tamani mi  tikombisa swaku mi vanhu va ku tshamisa ku yini.” (2 Kor. 13:5) Ku va ni “lipfumelo la ku tiya” a swi vuli ntsena ku ya mintlhanganwini ni ku ya nsin’wini. Kambe swi patsa leswi hi swi pimisaka, leswi hi swi navelaka ni swaku hi mhaka muni hi tirhela Yehovha. Se, swi lava hi tshamela ku kambela mimpimiso ya hina hi ku lerha Rito la Xikwembu, hi zama ku pimisa ku fana ni Xikwembu ni ku yendla leswi lavekaka swaku hi xi tsakisa. — 1 Kor. 2:14-16.

7. Hi ku ya hi Vaefeza 4:31, 32, i mpsini swin’wani leswi hi faneleke hi swi yendla naswona hi mhaka muni swi nga ha karhataka?

⁷ Lerha Vaefeza 4:31, 32. Xin’wani xa lisima lexi hi faneleke hi xi yendla, i ku “yambala wumunhu la nyuwani.” (Efe. 4:24) Ku yendla leswo a swi vevuki, hikusa minkama yin’wani hi nga ha va ha ha li ku txintxeni ka wumunhu la ku fana ni ku hlundzuka, ku kwata ni ku bonga. Hi mhaka muni swi nga ha hi karhatelaka? Hi mhaka wumunhu lin’wani la ku biha li nga ha va li dzime timintsu ka hina. Hi xikombiso, Bibele li vula swaku van’wani ‘va talisa ku hlundzuka’ naswona ‘va hantla va kwata.’ (Swi. 29:22) Se loko swi ku na wena u lwisana ni wumunhu la ku biha, swi lava u tama u balha hambiloko se u tsakamisiwile. Leswo hi swona leswi vamakwerhu van’wani va nga swi yendla. A hi swi voneni.

8-9. Xikombiso xa Stephen xi hi djondzisa yini hi ku tama hi hlivila wumunhu la khale?

⁸ Makwerhu mun’wani lweyi a vitaniwaka Stephen a a hantla a kwata. Yena a li: “Ndzhaku ka ku se ni tsakamisiwile, a swi ni karhatela ku tshika wumunhu la mina la khale la ku hantla ni kwata. Hi xikombiso, siku lin’wani na hi li ku chumayeleni ni hlongolise munhu lweyi a a yive radiyu la movha wa mina. A nkama na ni ya ni mu kuma, a txukumetele radiyu a gama a baleka. Se, nkama ni nga kontarela van’wani leswi ni nga li kumisa xiswona radiyu la mina, doda lin’wani li ni vutise leswi: ‘Stephen, a wu ta va u yendle yini loko a wu yo mu kuma?’ Xivutiso lexo xi ni yendle ni pimisa kahle xi tlhela xi ni khutaza ku va munhu wa ku rhula.” b

⁹ Xikombiso xa Stephen xi hi komba swaku minkama yin’wani hi nga ha tibyela swaku se hi hlivilile a wumunhu la khale, kambe hi nga ha kumana ni xiyimu lexi hi faneleke hi kombisa swaku hikakunene se hi li tshikile. Loko leswo se swi ku yendlekelile naswona u nga swi kotanga ku swi kombisa swaku se u li tshikile, a wu fanelanga u hela matimba kumbe ku tibyela swaku a wu Mukreste wa nchumu. Phela hi leswo swi nga yendla mupostolo Pawulo a tsala marito lama nge: “Loko ni lava ku yentxa swa swinene, swa ku biha swi kona ka mina.” (Rom. 7:21-23) Leswi Vakreste hinkwavu va kalaka va nga hetisekanga, minkama yin’wani wumunhu la khale li nga ha tshuka li humelela ku fana ni wuthulu ni chaka leli humelelaka ndlwini loko hi tshuka hi nga hambi limpeza. Se minkama hinkwayu swi lava hi tshamela ku basisa. Hi nga swi yendlisa ku yini leswo?

10. U nga swi kotisa ku yini ku hlula wumunhu la ku biha? (1 Yohani 5:14, 15)

¹⁰ Loko swi ku karhatela ku tshika wumunhu la ku biha, khongela ka Yehovha u mu byela mhaka leyi na u tshemba swaku wa ku twa ni leswaku a ta ku pfuna. (Lerha 1 Yohani 5:14, 15.) Hambileswi Yehovha a nga ta kala a nga li susi wumunhu lolelo hi ndlela  ya singita, yena a nga ku tiyisa leswaku u nga hluliwi hi wumunhu lolelo la ku biha. (1 Ped. 5:10) Hanya hi ku ya hi leswi u nga swi kombela ka xikhongelo hi ku fambela kule ni swilo leswi nga ku yendlaka u tlhela u wela ka wumunhu lolelo. Hi xikombiso, u nga sixtiri mafilmi, maprograma ya televisão kumbe ku lerha swilo leswi swi nga ku yendlaka u tlhela u wela ka wumunhu leli u zamaka ku li tshika. Naswona u nga pfumeleli swaku mimpimiso ya wena yi tala hi ku navela ka ku biha. — Filp. 4:8; Kol. 3:2.

11. Hi nga yendla yini swaku hi yambala wumunhu la nyuwani?

¹¹ Hambileswi se u nga hlivila wumunhu la khale, i swa lisima ku yambala la nyuwani. U nga swi yendlisa ku yini swoleswo? U nga yendla leswo hi ku djondza hi wumunhu la Yehovha ni ku tlhela u li tekelela. (Efe. 5:1, 2) Hi xikombiso, loko u lerha aBibeleni hi ndlela leyi Yehovha a nga va rivalela hi yona vanhu van’wani, tivutisi leswi: ‘Na va rivalela van’wani?’ Nkama u lerhaka hi ntwelawusiwana wa Yehovha ka swisiwana, tivutisi leswi: ‘Na va komba ntwelawusiwana vamakwerhu lava va nga ka swiyimu swa ku karhata hi leswi ni swi yendlaka?’ Tama u txintxa mapimiselo ya wena hi ku yambala wumunhu la nyuwani, hambi swi pfana swi ku karhatela minkama yin’wani, tama u zama.

12. Stephen a swi vonise ku yini swaku Bibele li ni matimba ya ku txintxa wutomi la vanhu?

¹² Stephen lweyi se hi nga bula hi yena, a vone swaku hi kutsongokutsongo a ye a swi kota ku yambala wumunhu la nyuwani. Yena a hlaye leswi: “Ku sukela loko se ni tsakamisiwile, ni kumane ni swiyimu leswi a swi ta ni vevukela ku hantla ni kwata. Hambiloko vanhu va zama ku ni kwatisa a ni swi tshika swi hundza. Vanhu vavanyingi, ku patsa ni nsati wa mina, va ni khensile hileswi a ni swi kota ku tama ni rhula. Hambi hi mina swi ni hlamalisile! Kambe a ni tibyeli hileswi ni nga swi kota ku txintxa wumunhu la mina. Handle ka leswo, ku va ni txintxe wutomi la mina swi kombisa swaku Bibele li ni matimba ya ku txintxa wutomi la vanhu.”

13. I mpsini swi nga ta hi pfuna ku kota ku yendla swaswinene? (Vagalatiya 5:16)

¹³ Lerha Vagalatiya 5:16. Yehovha a hi nyika moya wa yena wa ku kwetsima swaku a hi pfuna ku yendla swaswinene. Nkama hi djondzaka Bibele hi tlhela hi ya mintlhanganwini, hi va hi pfumelela swaku moya wa ku kwetsima wa Yehovha wu tirha ka hina. Loko hi ya ka mintlhanganu ya Wukreste, hi kumana ni vamakwerhu va xinuna ni va xisati lava ku fana na hina va yendlaka minzamu swaku va yendla swaswinene; se leswo swa hi tiyisa. (Heb. 10:24, 25; 13:7) Loko hi khongela ka Yehovha hi tlhela hi kombela swaku a hi pfuna ka swikarhatu swa hina, a ta tirhisa moya wa yena wa ku kwetsima swaku a hi tiyisa kuva hi tama hi lwisana ni swikarhatu swoleswo. I ntiyiso swaku ku ya mintlhanganwini ni ku djondza Bibele a swi nge te yendla swaku ku navela koloko ka ku yendla swa ku biha ku nyamalala, kambe swi ta hi pfuna swaku hi ku hlula loko ku tshuka ku humelela. Hilani Vagalatiya 5:16 yi vulaka hi kona, lava va kongomisiwaka hi moya wa ku kwetsima ‘a va nge te yentxa leswi naveliwaka hi miri wa vona.’

14. Hi mhaka muni swi li swa lisima ku tama hi va ni ku navela ka ku yendla swaswinene?

¹⁴ Loko swi ku se ha swi yendla swilo leswi swi tiyisaka wunghanu la hina na Yehovha, a  hi fanelanga hi khondla mavoko, hi fanele hi swi hisekela ni ku tshamela ku va ni ku navela ka ku yendla swaswinene. Leswo i swa lisima hikusa nala wa hina, ku nga ku navela ku yendla swa ku biha a nga yetleli hi tihlo. Phela hambiloko se hi tsakamisiwile hi nga ha kokeka ku yendla swilo swa ku biha swa ku fana ni ku tha majogu leswaku hi ganya male, ku dakwa ni ku sixtira pornografiya. (Efe. 5:3, 4) Jovhem lin’wani la xinuna li te: “Xin’wani xa swilo leswi swi nga ni karhatela ku swi tshika, ku ve ku navela ku famba masangu ni vavanuna van’wani. A ni pimisa swaku a swi ta hundza, kambe a na ha li na kona ku navela koloko.” Se i mpsini leswi nga ku pfunaka loko ku li leswaku swa ku karhatela ku tshika ku yendla swilo swa ku biha?

15. Hi mhaka muni swi hi tiyisa ku tiva swaku ku navela loku hi nga na kona ni van’wani va na kona? (Vona mufoto.)

¹⁵ Loko ku li swaku u lwisana ni ku navela ku yendla swilo swa ku biha, khumbuka swaku a wu wexe. Bibele li li: “A mi se humeleliwa hi ndzingo wa ku hambana ni lowu humelelaka vanhu van’wana.” (1 Kor. 10:13a) Wuhundzuluxeli lin’wani li tlhamusela ndzimana leyi hi ndlela leyi: “A ku na ndzingo lowu mi kumanaka na wona lowu van’wani va kalaka va nga kumani na wona.” Marito lawa a ma kongomisiwa ka Vakreste va le Korinto, lava khale ka vona a va mbuyeta, vavanuna a va famba masangu ni vavanuna van’wani, a vavasati a va famba masangu ni vavasati van’wani naswona a va li swidakwa. (1 Kor. 6:9-11) U pimisa swaku loko se va tsakamisiwile a va nga ha lwisani na kona ku navela ku yendla swa ku biha? A swi yanga lomo. I ntiyiso swaku a va li vatotiwa, kambe a va ha tama va nga hetisekanga; naswona minkama yin’wani a va lwisana ni ku navela ku yendla swa ku biha. Hi mhaka muni swoleswo swi hi tiyisa? Swa hi tiyisa hikusa loko ku li swaku hi lwisana ni ku navela ku yendla swa ku biha, va kona vamakwerhu lava va nga swi kota ku hlula ku navela  koloko. Hi mhaka leyo, a hi tameni hi va ni ‘lipfumelo la ku tiya, na hi tiva leswaku vamakwerhu amisaveni hinkwayu va xaniseka ku fana na hina.’ — 1 Ped. 5:9.

16. Hi yini nghozi leyi hi faneleke hi tivonela ka yona naswona hi mhaka muni?

¹⁶ Swi ni nghozi ku pimisa swaku a nga kona lweyi a twisisaka xikarhatu lexi wena u kumanaka na xona. Ku pimisa leswo swi nga yendla leswaku u fikelela magamu ya leswaku a ku na ndlela ya ku lulamisa xikarhatu xa wena ni leswaku wena a wu nge swi koti ku hlula ku navela ku yendla swa ku biha. Bibele li hi tiyisekisa hi leswi: “Xikwembu xa tshembeka, a xi nge mi tshiki mi ringiwa hi ndzingo lowu mi nga ta tsandzeka ku wu tiyisela, kambe loko mi ringiwa xi ta mi nyika ndlela ya ku huma swaku mi kota ku wu tiyisela.” (1 Kor. 10:13b) Hi mhaka leyo, hambiloko ku navela ka wena ka ku yendla swilo swa ku biha ku li kukulu, u nga swi kota ku tiyisela. Hi ku pfuniwa hi Yehovha, u nga swi kota ku yendla swaswinene.

17. I mpsini leswi hi faneleke hi swi yendla loko hi tshuka hi va ni ku navela ka ku yendla swa ku biha?

¹⁷ Khumbuka swaku leswi hi kalaka hi nga hetisekanga, minkama yin’wani hi nga ha navela ku yendla swa ku biha kambe a xa lisima i ku va hi nga swi yendli swoleswo. Loko hi tshuka hi kumana ni ku navela ka ku yendla swa ku biha hi to ku baleka hi ku hantlisa ku fana ni leswi Yosefa a nga baleka nsati wa Potifaro. — Gen. 39:12.

18-19. Hi fanele hi tivutisa yini nkama hi zamaka ku txintxa mapimiselo ya hina?

¹⁸ Ku txintxa mimpimiso ya hina swi vula swaku hi fanele hi tiyiseka swaku leswi hi swi pimisaka ni leswi hi swi yendlaka swa mu tsakisa Yehovha. Se, hi fanele hi tikambela minkama hinkwayu hi ku tiyendla swivutiso swa ku fana ni leswi: ‘Mahanyelo ya mina ma swi kombisa swaku na swi tiva swaku hi hanya ka masiku ya wugamu? Na ya ni yampsisa hi ku yambala wumunhu la nyuwani? Na wu pfumelela moya wa ku kwetsima wa Yehovha swaku wu kongomisa wutomi la mina leswaku ni kota ku hlula ku navela ku yendla swilo swa ku biha?’

¹⁹ Hambileswi u nga ta tikambela, u nga nyimeli ku yendla swilo hi ndlela ya ku hetiseka, kambe tsaka hi minzamu leyi u yi yendlaka swaku u yampsisa. Loko swi lava swaku u yampsisa u nga godoli, khumbuka marito ya Vafilipiya 3:16 lama nge: “Hambi se hi wupfile ku fikela kwini, a hi tameni hi fambisa xileswo.” Loko u yendla hinkwaswu leswi u swi kotaka, tiyiseka swaku Yehovha a ta katekisa minzamu leyi u yi yendlaka swaku u txintxa mapimiselo ya wena.