1-2. Ana panyuma pakubatisidwa tukusosekwa kupitilisya kutenda chichi? Alondesye.

 ANA akusaswejesya kalingwa panyumba jawo? Komboleka kuti akusalolechesya kuti mkanatyoche panyumba aswejesye kaje nikupaleka pachasa. Nambo ana mpaka chitendekwe chichi naga ali alesile kuswejesya panyumba jawo? Mwangakayichila nikuti yinyalala soni luwundu mpaka yiŵe palipose. Kuti panyumba petu paŵeje pachasa, tukusosekwa kuswejesyaga ndaŵi syosope.

² Mwakulandana ni yeleyi, tukusosekwa kupitilisya kuchenga kaganisye soni umundu ŵetu. Yisyene kuti mkanituŵe kubatisidwa twatendaga yakomboleka kuti tuchenje yindu yine paumi wetu kuti ‘tuliswejesye ni kutyosya chilichose chakusakasya chilu soni mtima.’ (2 Akoli. 7:1) Nambo sambano tukusosekwa kupikanila malangiso gaŵapeleche Paulo gakuti “mpitilisye kuchenga.” (Aef. 4:23) Tukusosekwa kupitilisya kuchenga, ligongo naga ngasamala kaganisye kachilamboka mpaka katutendekasye kuŵa ŵangaswejela pameso pa Yehofa. Kuti tupitilisye kumsangalasya Yehofa, ndaŵi syosope tukusosekwa kongolela kaganisye ketu, umundu wetu soni yakumbila yetu.

3. Ana kuchenga ‘nganisyo syawo’ kukusagopolela chichi? (Aloma 12:2)

³ Ana tukusosekwa kutenda chichi kuti tuchenje kaganisye ketu? (Aŵalanje Aloma 12:2.) Maloŵe ga Chigiliki gaŵagagopolele kuti “kuchenga kaganisye ketu” mpaka gagopolelesoni “kulinganyasoni kaganisye ketu.” Myoyo maloŵega ngagakugopolela kwamba kutenda panandi yindu yambone basi. Mmalomwakwe, tukusosekwa kumanyilila umundu wetu wamkati soni kuchenga palipose papakusosechela kuchenga ni chakulinga chakuti tupikanileje malamusi ga Yehofa paumi wetu. Mwamti tukusasosekwa kutenda yeleyi ndaŵi syosope.

4. Ana mpaka tuŵambale chamtuli kugumbidwa ni chilambo chakusakalachi?

 ⁴ Patuchiŵa ŵamlama, ndaŵi syosope tuchimsangalasyaga Yehofa pa chilichose chatuchitendaga. Nambope pandaŵi ajino, tukusosekwa kupitilisya kutenda yampaka tukombole kuti tumsangalasyeje Yehofa. Pa Aloma 12:2 Paulo jwasasile kuti pana mkamulano pasikati pa kuchenga kaganisye ketu ni kumanyilila chakulinga cha Mlungu. Mmalo mwakunda kugumbidwa ni chilambo chakusakalachi, tukusosekwa chandanda kuliwungunya achimsyene kuti tumanyilile naga tukusajendela nganisyo sya Mlungu. Tukusasosekwa kutenda yeleyi kuti chilambochi chikasokonasya yakulinga soni yakusagula yetu.

5. Ana mpaka tutende uli kuti tumanyilile nganisyo syetu pangani ja kuŵandichila kwa lisiku lya Yehofa? (Alole chiwulili.)

⁵ Kwende tulole chisyasyo. Yehofa akusasaka kuti m’weji tupitilisye “kuganichisya mnope kwika kwa lisiku lya Yehofa.” (2 Pet. 3:12) Aliwusye kuti, ‘Ana mwangusatendela yindu paumi wangu yikusalosya kuti ngumanyilila yakuti chilambo chakusakalachi chichijonanjidwe pangakaŵapa? Ana yakusagula yangu pangani ja majiganyo soni masengo yikusalosya kuti kumtumichila Yehofa chili chindu chakusosekwa mnope paumi wangu? Ana ngusakulupilila kuti Yehofa chachimba yakusosechela yangu soni ya liŵasa lyangu, kapena ngusagamba kutamila kudandawula ya yindu yakuchilu?’ Aganichisye yakusati Yehofa pakusangalala pakutuwona tuli mkutenda yindu yakamulana ni chakulinga chakwe paumi wetu.—Mat. 6:25-27, 33; Afil. 4:12, 13.

6. Ana tukusosekwa kupitilisya kutenda chichi?

⁶ Ndaŵi syosope tukusosekwa kumanyilila mwatukusaganichisya kaneko ni kuchenga papakusosechela. Paulo jwasalile Aklistu ŵa ku Kolinto kuti, “Mpitilisye kulilinga kuti mlole naga mkwendape m’chikulupi. Mpitilisye kulilinga kuti mmanyilile kuti mli mundu jwamtuli.”  (2 Akoli. 13:5) Kwendape “m’chikulupi” kukusasaka yejinji mmalo mwakwamba kusimanikwa pa misongano ja Chiklistu kapena kwamba kukamula nawo masengo gakulalichila. Kukusapwatikaposoni kaganisye ketu, yakumbila yetu soni yakulinga yetu. Myoyo tukusosekwa kuchenga kaganisye ketu mwakuŵalanga maloŵe ga Mlungu, kuganisya mpela jwalakwe, soni kutenda yampaka tukombole kuti tutendeje yindu mwakamulana ni chakulinga cha Mlungu.—1 Akoli. 2:14-16.

7. Mwakamulana ni Aefeso 4:31, 32, Ana tukusosekwa kutendasoni chichi? Ligongo chichi kutenda yeleyi mpaka kuŵe kwakusawusya?

⁷ Aŵalanje Aefeso 4:31, 32. Konjechesya pakuchenga kaganisye ketu, tukusosekwasoni ‘kuwala umundu wasambano.’ (Aef. 4:24) Kuti tukombole kutenda yeleyi tukusasosekwa kulimbichila. Yine mwa yindu yatukusosekwa kulimbichila kuti tumalane nayo yili ndamo syakusakala mpela kuŵengana, kutumbililana soni kupya mtima. Ligongo chichi kutenda yeleyi mpaka kuŵe kwakusawusya? Ligongo tukusasosekwa kulimbichila mnope kuti tuchenje ndamo sine syakusakala. Mwachisyasyo, Baibulo jikusasala kuti ŵandu ŵane ali ‘ŵakwanguya kutumbila’ soni ‘akusagamba kalipakalipa.’ (Mis. 29:22) Kuti mundu amalane ni ndamo syakusakalasi akusasosekwa kupitilisya kulimbichila kuchenga atamose panyuma pakubatisidwa. Chitulole chisyasyo cha yeleyi mundime jakuyichisyaji.

8-9. Ana chisyasyo cha Stephen chikulosya chamtuli umbone wakupitilisya kuwula umundu wakala?

⁸ M’bale jwine lina lyakwe Stephen yamsawusyaga kumalana ni ndamo jakutumbila. Jwalakwe jwatite,“Atamose panyuma pakubatisidwa, napitilisye kulimbana ni ndamo jangu jakutumbila. Mwachisyasyo, ndaŵi jine panalalichilaga ku nyumba ni nyumba namtopwesye mundu jwine juŵanjiŵile wayilesi mu galimoto jangu. Panagambile kumŵandichila, jwalakwe jwajasile wayilesijo kwineku ali mkupitilisya kutila. Panasalilaga achimjangu yanatesile kuti najipate wayilesiji, jwamkulungwa jwa mumpingo jwine juŵaliji pa guluji ŵambusisye kuti, ‘Stephen, Ana mkatesile chichi yikaŵe kuti mwampatile mundujo?’ Chiwusyochi chandendekasisye kutanda kuganichisya soni chalimbikasisye kupitilisya kutenda yindu yakuyikasya mtendele.” b

⁹ Chisyasyo cha Stephen chikulosya kuti mwangajembecheya mpaka tulosye ndamo jinejakwe jakusakala atamose panyuma pakuti twatesile yakomboleka ni kuchenga ndamojo. Nambo naga yeleyi yikwatendechela wawojo, akatenguka soni akaganisyaga kuti wawojo ali jwakusakala basi. Atamose ndumetume Paulo jwajitichisye yeleyi pajwatite, “Pangusaka kutenda chindu chambone, nganisyo syakusaka kutenda chindu chakusakala sikusaŵa ni une.” (Alo. 7:21-23) Wosopewe tuli ŵangali umlama soni tukwete ndamo sine syasili mpela luwundu kapena yinyalala syatukusosekwa kuputila ngondo kuti tumalane nasyo mpela yatukusatenda kuti tuswejesye panyumba petu. Tukusosekwa kulimbichila kuti tupitilisye kuŵa ŵaswela. Ana mpaka tutende chamtuli yeleyi?

10. Ana mpaka tumalane chamtuli ni ndamo syakusakala? (1 Yohane 5:14, 15)

¹⁰ Amsalileje Yehofa yakwamba ndamo jakusakala jajikwasawusya kuchenga. Nambosoni aŵeje ni chikulupi chakuti jwalakwe chachipikana lipopelo lyawo ni kwakamuchisya. (Aŵalanje 1 Yohane 5:14, 15.) Atamose kuti Yehofa ngasamasya ndamojo mwakusimonjesya, nambope jwalakwe mpaka ŵape machili kuti akombole kumalana ni ndamojo. (1 Pet. 5:10) Ndaŵi jijojo atendeje yindu yakamulana ni mapopelo  gawo mwakuŵambala kutenda yindu yampaka yatendekasye kuwujila ku umundu wawo wakala. Mwachisyasyo, aŵeje ŵakusamala ni yindu yakusalolela, mapologalamu ga pa TV, nambosoni ngani syakusaŵalanga syampaka silimbikasye ndamo jakusakala jakulimbana najo kuti achenje. Nambosoni akakundaga kuti munganisyo mwawo muŵeje yindu yakusakala.—Afil. 4:8; Akolo. 3:2.

11. Ana mpaka tutende chichi kuti tupitilisye kuwala umundu wasambano?

¹¹ Atamose pawusile umundu wawo wakala, akusosekwa kulingalinga kuwala umundu wasambano. Ana mpaka atende chamtuli yeleyi? Mpaka atenda yeleyi mwakumsyasya Yehofa pakulijiganya yakwamba ndamo syakwe. (Aef. 5:1, 2) Mwachisyasyo, pakuŵalanga m’Baibulo ngani jakwamba ya ndamo ja Yehofa jakululuchila, aliwusyeje kuti, ‘Ana ngusakululuchila ŵane?’ Pakuŵalanga yakwamba mwayikusamkwayila Yehofa pakwawona ŵandu ali mkulagasika, aliwusyeje kuti, ‘Ana nombe une yikusangwaya abale ni alongo pakulagasika? Ana ngutendapo kandu mwakwakamuchisya?’ Apitilisye kuchenga kaganisye kawo mwakuwala umundu wasambano soni atendeje yeleyi mwakuwusimana mtima.

12. Ana chisyasyo cha Stephen chikulosya chamtuli kuti Baibulo jikwete machili gakuchenga ŵandu?

¹² Stephen jwatumkolasile kundanda jula, yasimanikwe kuti mwapanandipanandi jwakombwele kuwala umundu wasambano. Jwalakwe jwatite, “Kutandila panabatisidwe, muyakutendekwa yejinji mbele ndili mkulimbana ni ndamo jangu jakutumbila. Nalijiganyisye kuleka kwenda ni ŵandu ŵaŵalingaga kundendekasya kupitilisya kuŵa mundamoji. Ŵandu ŵajinji kupwatikapo ŵamkwangu ŵayamichilaga ligongo lyakuŵa jwakuwusimana mtima. Atamose unesoni yasimonjesyaga kuti nakombwele wuli kuŵa mundu jwamti myiyi. Nambotu nganiyitendekwa mwajika kuti ngombole kuchenga umundu wangu. Mmalomwakwe nakulupililaga kuti jemanjaji ŵawuweni umboni wakulosya kuti Baibulo jikusachenga ŵandu.”

13. Ana chichi champaka chitukamuchisye kukola nganisyo syambone? (Agalatiya 5:16)

¹³ Aŵalanje Agalatiya 5:16. Mwakoloŵa magasa Yehofa atupele msimu weswela kuti utukamuchisyeje pakutenda yindu yambone. Patukulijiganya maloŵe ga Mlungu, nipatukusakunda kuti msimu wa Mlungujo utulongoleleje. Tukusapochelasoni msimu weswela patukusimanikwa pamisongano. Patusimanikwe pa misongano ja Chiklistu, mpaka tukunguluche ni abale ni alongo ŵakusalingalinga kutenda yambone mpela uweji, soni yeleyi yikusaŵa yakulimbikasya. (Aheb. 10:24, 25; 13:7) Nambosoni patukupopela kwa Yehofa kutyochela mumtima soni kumŵenda kuti atukamuchisye pa yindu yine yatukusalepela, jwalakwe chachitupa msimu weswela wawuchitupa machili kuti tupitilisye kulimbana ni yakulepela yetu. Komboleka kuti msimuwu nganiwuŵa umasisye nganisyo syakusakalasyo, nambope wuchitukamuchisya kulingalinga kuŵambala nganisyo syelesi. Mwakamulana ni yakusasala pa Agalatiya 5:16, ŵandu ŵakwenda mwakulongoleledwa ni msimu ‘ngasakuya yakumbila ya chilu.’

14. Ligongo chichi yili yakusosekwa mnope kupitilisya kukola nganisyo syambone?

¹⁴ Patugambile kutanda kutenda yindu yakutukamuchisya kuŵa paunasi wambone ni Yehofa tukusosekwa kupitilisyape kutenda yeleyo. Tukusasosekwa kutenda yeleyo ligongo lyakuti mdani jwetu jwangaleka kulimbana ni m’weji. Mdaniju ali yakusawusya yampaka yitutendekasye kutenda yakusakala. Atamose panyuma pakubatisidwa tukusasimanape ni yindu yatukusasosekwa kuyiŵambala, mpela kulolela yakuwagula, juga, soni kumwa mnope ukana. (Aef. 5:3, 4) M’bale jwine jwachinyamata  jwasasile kuti, “Chindu chimo chanalimbanaga nacho chaliji kukumbila kugonana ni achalume achimjangu. Nagambaga kuyiwona kuti nganisyo syelesi sichimala jika, nambo ngulimbana nasyope mpaka lelo.” Ana ni chichi champaka chakamuchisye naga yakumbila yawo yakulemwecheka yili yamachili?

15. Ligongo chichi yili yakulimbikasya kumanyilila kuti nombe ŵandu ŵane akusalimbana ni nganisyo syakusakala? (Alole chiwulili.)

¹⁵ Naga akulimbana kuti amalane ni nganisyo syakulemwecheka syasikwalagasya mnope, akumbuchileje kuti nganaŵa jika. Baibulo jikusasala kuti, “Pangali kulinjidwa kulikose kwamkusimana nako kwakuli kwakulekangana ni kulinjidwa kwakusasimana nako ŵandu wosope.” (1 Akoli. 10:13a) M’Baibulo jine ŵagopolele lilembali kuti, “Pangali yakuligwa yamsimene nayo yanganasimaneje nayo ŵandu chitandilile.” Maloŵega ŵalembelaga Aklistu ŵaŵatamaga ku Kolinto. Ŵane mwa Aklistuŵa pandanda ŵaliji ŵachikululu, ŵane ŵagonanaga ni achalume kapena achakongwe achimjawo soni ŵane ŵakolelwaga. (1 Akoli. 6:9-11) Ana akuganisya kuti panyuma pakuti jemanjaji abatisidwe, nganalimbanagasoni ni nganisyo syakusakala? Ngaŵa myoyo. Yisyene kuti jemanjaji ŵaliji Aklistu ŵasagulwe, nambope wosopewo ŵaliji ŵandu ŵangali umlama. Ngatukukayichila kuti ndaŵi syejinji jemanjaji ŵalimbanaga ni nganisyo syakusakala. Chelechitu chili chisyasyo chakamuchisya mnope kwa m’weji. Ligongo chichi tukuŵecheta myoyo? Ligongo chikulosya kuti chinga tukulimbana ni nganisyo syakusakala syamtuli, nambope jwine jwakwe jwakombwele kumalana ni nganisyo syelesyo. Kusala yisyene yili yakomboleka kuŵa ‘ŵakulimba m’chikulupi. Pakumanyilila kuti achalongo achimjawo . . . akusimanasoni ni yakusawusya yakulandana ni yakusimana nayo wawojo.’—1 Pet. 5:9.

16. Ana tukusosekwa kuŵambala chichi, soni ligongo chichi?

¹⁶ Aŵambaleje kuganisya kuti pangali mundu  jwampaka jwapikanichisye pa chakusawusya chakusimana nacho. Naga akuganisya myoyo mpaka atande kulipikana kuti ali mundu jwangali mate. Baibulo jikusati, “Mlungu ali jwakulupichika, soni nganaŵa akundile kuti mlinjidwe mpaka kuyikana pakulepela kupilila. Pandaŵi jimkulinjidwa, jwalakwe chachimpatila litala lyakumkamuchisya kuti mkombole kupilila.” (1 Akoli. 10:13b) Myoyo, atamose kuti yakumbila yetu yakulemwecheka mpaka yiwe yamachili, yili yakomboleka kuyipilila. Ni chikamuchisyo cha Yehofa, mpaka tupitilisyepe kuyiŵambala.

17. Atamose kuti nganituŵa tukombwele kumalana nasyo nganisyo syakulemwechekwa, ana tukusosekwa kuŵambala chichi?

¹⁷ Ndaŵi syosope tukumbuchileje kuti, mpela ŵandu ŵangali umlama ngaŵa mkomboleka kuŵambala nganisyo syakulemwechekwa. Nambo pasituyichile nganisyo syakulemwechekwasi mpaka tusiŵambale mwachitema, mpela muŵatendele Yosefe pakwatila ŵamkwakwe Potifala. (Gen. 39:12) Myoyo ngakusosekwa kunda kuti nganisyo syakulemwechekwa syalongoleleje.

18-19. Ana ni yiwusyo yapi yatukusosekwa kuliwusya patukulingalinga kuchenga nganisyo syetu?

¹⁸ Kumalana ni nganisyo syakulemwechekwa kukusasaka kulimbichila kuti tuganisyeje soni kutenda yindu yakamulana ni yakusasaka Yehofa. Myoyo ndaŵi syosope tukusosekwa kuliwungunyaga mwakuliwusya yiwusyo yakuti, ‘Ana ngusatenda yindu yakulosya kuti ngumanyilila kuti ndaŵi jatukutamaji jisigele panandi kumala? Ana ngulingalinga kuwala umundu wasambano? Ana ngusakunda kuti msimu wa Yehofa ulongoleleje paumi wangu kuti ngomboleje kuŵambala kutenda yakumbila ya chilu?’

¹⁹ Pakuliwungunya aloleje yakusosekwa kongolela ngaŵaga kuŵa mundu jwamlama. Naga ayiweni kuti akusosekwa kulinganya pane ni pane akatengukaga. Mmalo mwakwe akuyeje malangiso gagakusasimanikwa pa Afilipi 3:16, gakuti, “Mulimose mwatujawulile pasogolo, kwende tupitilisye kwenda chenene m‘litala lilyolyo.” Pakutenda yeleyi, aŵeje ŵakusimichisya kuti Yehofa chachakamuchisya kumalana ni nganisyo syakulemwechekwa.