1-2. (a) Eeghe kụ iḍighi kụ iyira ri/ngọ ghan bọ iikia mem dị yira osoman odẹgh ophogh? (b) Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

 IDIPHỌ arebenhẹ aZihova, re/ḍighi ghan iikia esi ayira mem dị yira osoman iiḅaghamhị. Yira olegheri ni idiphọ aBaibul phọ aḅẹm bọ mọ, yira “komiinọm ni iboom iminimiịn kụ ogbi oḍigh aani omạr phọ k’Enaạn.” (Iiḍighi 14:22) Yira oḅilhẹ kẹn olegheri mọ iniin iiḅaghamhị phọ ayira koo/ḍighion omạn kụ yira ogbi oḍigh isiphẹ omhoom aḅirinhi phọ Enhaạn, pạ “aḍuugh r’amukum ologhi r’emoghi r’eephina ke/tọl mun” bọ.—Ogan. 21:4.

² AZihova iyira ru/ghoph ghan kasighẹ esi odẹgh ophogh kirokirọ. Toroboiperolbọ, odị rulhoghonhaạn ghan ni iyira ḍighaạgh orue okparạm. Lọgh elhegh ipẹ otelhedom aPọl aḅenhị bọ Kristẹn phọ abuphẹ orọl bọ epẹ Rom. Odị aphụr agoolhạ ooḍiạ odẹgh ophogh phọ odị ḅilhẹ r’abumor phọ osoman bọ. Kụ agbi nuụn ogẹ mọ: “Yira okpạr ri ropu kopeIeghiom oomo araraạr phọ iphẹn phọ.” (Rom. 8:35-37) Iphẹn phọ reḍeenhaan ghan mọ aZihova katue ni alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh omhoọgh ekol ghalhamọ r’amem dị nạ rakosuạn ni iiḅaghamhị phọ. Uguạ, omhiịn ipẹ aZihova alhoghonhaạn bọ ḍighaạgh Josef omhoọgh ekol ḅilhẹ r’idị Odị katue alhoghonhaạn aani nyinhạ ḍighaạgh.

3. Eeghe onmia dị olhoghi u/seere kụ amheelhom Josef?

³ Dị eegholhaan ni, oye k’Enhaạn phọ Jekọb aḍeenhaan ni mọ odị apomhoghiạn ni iboom oọny phọ odị Josef. (Gen. 37:3, 4) Loor emhụ iphẹn phọ, abueriphọ anmụny phọ aJekọb umhiigh  omhoọgh eḍịm oghị esi umor phọ abidị. Bịn eepoogh remite bọ, bịn bidị aal Josef ongọ egu abumuul ḍighi aMidia. Bịn abumuul ḍighi phọ abuẹn phọ oghiilhom Josef ikiki itobi ogheelhom Ijipt, kụ epẹ phọ bidị uḅilhẹ ni aal Josef—egi phọ bidị aal nyodị ongọ Potiphar, uw-emhụ abukoriom mọ aFero. P’eeghe idị adọl phọ aJosef enmia egina amem bịn, awilhẹ oḍighi ooḅi oọny odẹ odị bịn aḅilhẹ aḍighi oopho ebenhẹ oye olọ Ijipt!—Gen. 39:1.

4. Eeghe kụ ketue imitenhaan iyira dị eghịgh aani ipẹ aJosef?

⁴ ABaibul phọ aḅẹm mọ “ekarạph araraạr remitenhaan ghan ni oomo awe.” (Eccl. 9:11, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Eeni amem, iiḅaghamhị dị ‘reteẹny ghan ni weye’ rimheelhom ghan ni iyira—iduọn phọ pọ, odẹgh ophogh dị ramiteghunhaan ghan ni oomo awe. (1 Kọr. 10:13) Obobọ eeni yira romiinhọm loor iduọn yira oḍighi bọ bumatuạn aZizọs. Esi omaạm, kotue ni otuạn omheeraam mọ ayira ugilaạm iyira, usophoghom iyira, obobọ okạr kẹn ukpuuroghọm iyira. (2 Tim. 3:12) Torobọ odẹgh ophogh dị yira osoman, aZihova katue ni ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhoọgh ekol. Odị alhoghonhaạn ḍighaạgh ika Josef?

5. APotiphar alhọgh elhegh eeghe ilọ ekol phọ aJosef amhoọgh bọ? (Genesis 39:2-6)

⁵ Bạl Genesis 39:2-6. APotiphar amhiịn ni mọ aJosef onyọ ugheel oọny dị asụ olhoghi ḅilhẹ akpạr ḍighaạgh. Kụ odị alhegheri ni iyaạr phọ eḍighi bọ. APotiphar alhegheri ni mọ aZihova “kụ alhoghonhaạn ḍighaạgh dị torobọ iyaạr dị [aJosef] aḍighi emhoọgh ghan ekol.” b Ekureriom mọ, Odị aḍighi Josef oọny arukumuan odị. Odị aḅilhẹ aḅọgh oomo otu phọ odị alhọgh ḍighaạgh aJosef. Ipẹ phọ iḍighi idị aPotiphar adum agey.

6. AJosef alhoghoma ika ilọ adọl phọ odị?

⁶ Kparaghạ omhiịn ipẹ aJosef alhoghoma bọ. Eeghe kụ edị odị akạr ghan awạ? Odị awạ dị aPotiphar kamiịn kụ aḅilhẹ asẹph nyodị ḍughụm? AJosef akạr ghan awạ dị koseere nyodị, odị akị amiịn odẹ odị. Loor esi dị, etigheri oomo aroopoogh phọ odị amhoọgh bọ k’aPotiphar, odị akị ni ghisigh bịn aḍighi oopho oọny otu oye dị Enhaạn u/legheri. AZihova o/ḍighi iyaạr dị aPotiphar aseere Josef mọ agheel. Kparipẹ ghụn adọl phọ aJosef rewạ olhoghorị bịn opu ipẹ erọl bọ.

7. Eghẹn eten kụ edị adọl phọ aJosef eeph ghan bọ bịn elhoghorị? (Genesis 39:14, 15)

⁷ Idiphọ oghaạph bọ siphẹ Genesis emhụ phọ 39, aJosef aru bịn kụ aḅeraạn anhịr aPotiphar dị amhiigh ophegh ephegh idọ oghị esi odị. Torobọ amem lọ odị aphegh ephegh phọ aghị esi odị, aJosef o/mheera ghan. Ekureriom mọ, odị aghaghạm Josef olhoghi bịn agbạ mọ rawạ obiighi odị. (Bạl Genesis 39:14, 15.) Mem mọ aPotiphar anhaghạn bọ ilọ iphẹn phọ, odị alhọgh Josef ikoli, kụ odị arọl pạ phọ ibadị asiạ. (Gen. 39:19, 20) Otu ikoli phọ arọl ika? Ekpo onhụ aHibru phọ aJosef asighẹ bọ aḍighinhom ilọ “ikoli” phọ ketue ni eḍighi “oposoposọ aghuḍia,” obobọ “epogh.” Iphẹn phọ remạ ghan mọ amarugh phọ eeph ni iboom dị odị alhoghoma mọ ilọ oḍighi i/lo mun. (Gen. 40:15; igẹ dị edi ude) ABaibul phọ aḅilhẹ kẹn aḍeenhaan mọ esi eeḍoọny amem ulhọgh ni Josef olhool oḅilhẹ kẹn oghoroghiọm orum odị rukuron. (Ps. 105:17, 18) Adọl phọ aJosef rebeeph ghan bịn kelhoghorị. Odị aḍuạ dọl oḍighi oọny otu dị oḍuom olhoghi bịn aḍighi oopho onyọ ikoli.

8. Ghalhamọ odẹgh ophogh phọ alhoghorị ni, eeghe kụ edị yira okuphom owol?

⁸ Nạ masoman ghan ni dọl okururu dị eeph ghan bịn elhoghorị etigheri oomo ipẹ nạ raaḅereghị bọ ḍughụm? Ketue ni emite idiphọ. AZihova iyira ru/ghoph ghan kasighẹ esi odẹgh ophogh kirokirọ phọ aḅirinhi phọ aSetan rakọm ghan bọ. (1 Jọn 5:19) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, legheri mọ: AZihova alegheri ni ipẹ nạ rakaran bọ, kụ odị amoọgh ni ogbolhomaam ilọ anạ. (Mat. 10:29-31; 1 Pit. 5:6, 7) Opumom isiẹn, odị aguanhaan mọ: “Mị inyina ki/wilẹ, mị inyina ki/ghel.” (Hib. 13:5) AZihova aguanhaan ni olhoghonhaạn anạ ḍighaạgh ghalhamọ adọl phọ irọl li mudị ilọ oḍighi i/lo mun. Uguạ, omhiịn idị ipẹ phọ eru inẹ siphẹ ipẹ emitenhaan bọ Josef.

9. Eeghe kụ iḍeenhaan bọ mọ aZihova arọl li r’aJosef pạ otu ikoli phọ? (Genesis 39:21-23)

⁹ Bạl Genesis 39:21-23. Ghalhamọ r’iduọn araraạr eeph bọ ni iboom siphẹ otu ikoli phọ, aZihova aḍighi idị aJosef amhoọgh ekol. Ika? Esighẹ rekị bịn, aJosef amhoọgh kuuḅi aghisigh oḍiemhiom otu ikoli phọ, idiphọ erọl ghan bọ r’aPotiphar. Ekureriom mọ, oḍiemhiom otu ikoli phọ asighẹ Josef alhọgh ophogh ghan abueriphọ abuọ ikoli phọ. ABaibul phọ aḅẹm mọ “opo rapogh ghan bọ buọ ikoli phọ aḅọgh oomo abuọ ikoli phọ alhọgh ḍighaạgh aJosef.” Nyiidiphọ, aJosef mamhoọgh iyaạr oḍighi, dị olhoghi phọ odi ghan siphẹ bịn. P’eeghe onmia dị olhoghi u/seere! Keḍighi bọ ika kụ ongọ eepoogh dị eelheeny iduọn onyọ ikoli dị ogbaanhaạn mọ awạ obiighi anhịr ogbogh oye? Eniin iyaạr bịn kụ ikọm bọ iphẹn phọ. Genesis 39:23 eḅẹm mọ, “aZihova arolhonhaạn ni r’aJosef, kụ alhoghonhaạn ḍighaạgh dị torobọ iyaạr dị odị aḍighi emhoọgh ghan ekol.”

10. Kaạph iyaạr phọ eḍighi bọ kụ aJosef u/miịn bọ mọ onọ ramoọgh ni ekol esi oomo araraạr.

¹⁰ Kparaghạ omhiịn aani adọl phọ aḍiẹn ipẹ aJosef amhiịn bọ. Mem dị mogbaanhaạn okpẹ oroph olhọgh ikoli, nạ ragbi mọ aJosef katue ni aatughiạn mọ araraạr rekị ni imạ ḅilhẹ mọ odị ramoọgh ni ekol ḍughụm? Eeghe kụ edị aJosef akạr bọ awạ ghan? Omhoọgh akuuḅi aghisigh oḍiemhiom otu ikoli phọ ḍughụm? Dị eegholhonhaan ni, aJosef akạr ghan awạ mọ oseere nyodị. Akạr nuụn arom onyọ ikoli dị roseere malhoghonhaạn nyinhọ ḍighaạgh aḅenhị Fero ilọ okpẹ phọ ogbaanhaạn bọ nyodị kụ odị odi bọ ikoli phọ. (Gen. 40:14) Toroboiperolbọ, oye phọ o/ḅenhị Fero mem mem mọ odị amite bọ. Ipẹ phọ iḍighi idị aJosef aḅilhẹ arọl otu ikoli phọ inhọn iyạl asiạ. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, aZihova aghị ni ghisigh aḍighi idị odị amhoọgh ekol. Ika?

11. Eeghe inmo dị egbatanhaạn kụ edị aZihova angọ Josef, kụ ika kụ idị iphẹn phọ elhoghonhaạn ḍighaạgh omhunhenhi ogbi aZihova?

 ¹¹ Mem dị aJosef odi ni ikoli, aZihova aḍighi iyaạr dị uw-emhạ phọ Ijipt amalạ iyạl odọ amalạ dị eeḅaghamhị olhoghi odị. Kụ aFero akạr ghan awạ olhegheri emhụ amalạ phọ. Mem dị aFero anhaghạn bọ mọ aJosef katue ni agbạ emhụ amalạ phọ, odị arom ni mọ oghị omhạgh nyodị. R’olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova, aJosef arue ni agbạ malạ phọ, kụ oroma phọ odị angọ bọ ilọ osighẹ oḍighinhom mọ akạr kụ aḅeraạn Fero. Iduọn aFero amhiịn bọ mọ aZihova odianhaan r’aJosef, bịn amạ nyodị oḍighi opoghom ariiḍien eelhe phọ Ijipt. (Gen. 41:38, 41-44) Onyebel roten, kụ ilhom igbakurọ emite dị elheeny elheeny oomo Ijipt ḅilhẹ r’aKena ade phọ eghunotu abuọ aJosef orọl bọ. AJosef nyiidiphọ marolhọm agadạ ophẹl otọ abidị ḅilhẹ r’oghoph eemharạ phọ epẹ aMesaya phọ kaḍuạ bọ atu.

12. Ighẹn areten kụ edị aZihova aḍighi idị aJosef amhoọgh ekol?

¹² Tuutughiạn iikiạ araraạr phọ emiteghunhaan bọ Josef. Anhiạn kụ aḍighi bọ iyaạr phọ aPotiphar alhọgh bọ elhegh Josef oopho ebenhẹ phọ? Anhiạn kụ aḍighi bọ idị aJosef oopho onyọ ikoli phọ, amhoọgh bọ kuuḅi aghisigh opọ rapogh bọ buọ ikoli phọ? Anhiạn kụ aḍighi bọ idị aFero amalạ bọ malạ dị aaḅaghamhị olhoghi odị aḅilhẹ angọ Josef inmo ogbạ amalạ phọ? Anhiạn kụ aḍighi bọ idị omạ Josef oḍighi opoghom ariiḍien eelhe phọ Ijipt? (Gen. 45:5) Eegholhaan ni mọ aZihova kụ alhoghonhaạn ḍighaạgh dị torobọ iyaạr dị odị aḍighi emhoọgh ghan ekol. Ekureriom mọ aZihova akiton ni okarạph oḅian abumor phọ aJosef aḍighi okol dị Odị kasighẹ amunhenhiom ogbi phọ Odị.

13. AZihova raaḅakị ghan ni raraạr esi atorobọ adọl dị yira osoman ḍughụm? Gbạ.

¹³ Yira otuughạ eeghe esi ipẹ emitenhaan bọ Josef? AZihova raaḅakị ghan ni raraạr esi atorobọ adọl dị yira osoman ḍughụm? AZihova ralọgh ghan ni ḍighaạgh odị esi atorobọ iyaạr dị imitenhaan iyira, pidị araraạr ighianhaạn iyira imạ ḍughụm? Eeye, aBaibul phọ o/tughemhị idiphọ. (Eccl. 8:9; 9:11) Toroboiperolbọ, iphẹn kụ idị yira olhegheri, mọ: Mem dị yira osoman odẹgh ophogh, aZihova ramiịn ni ḅilhẹ odị ranaghạn ni emoghi ilọm olhoghonhaạn aḍighaạgh phọ ayira. (Ps. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) Dị epel siphẹ, aZihova katue ni ulhoghonhaạn iyira  ḍighaạgh orue okparaghạm kụ omhoọgh ekol esi iiḅaghamhị dị yira osoman. Ika?

14. Ika kụ idị aZihova rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh mem iiḅaghamhị?

¹⁴ Eniin eten dị aZihova rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh pọ esi ongọ ayira iidereghị ḅilhẹ r’okparamhị ayira mem mọ opọ ekpeanhaạn bọ. (2 Kọr. 1:3, 4) Iphẹn kụ idị emitenhaan Eziz, onyọ umor olọ aTurkmenistan dị osophonhaan ikoli iyạl asiạ loor omheeraam mọ odị. Odị aḅẹm mọ, “ḍiroọr aḍio phọ kopạm bọ raghaạph phọ amhị, onyọ umor uḍeenhaan ni imhị Isaiah 30:15, esi phọ eḅẹm mọ: ‘Nyinha kemoọgh inyaạm esi ophoomhị ghan aloor kụ oḍeenhaan oḍuomolhoghi.’ Esi aBaibul phọ ephẹn phọ ilhoghonhaạn imhị ḍighaạgh ophoomhị aloor kụ obeḍenhọm aZihova esi atorobọ iyaạr. Ogbirima ghan ilọ esi phọ isiẹn phọ ilhoghonhaạn imhị ḍighaạgh siphẹ adọl ikoli phọ amhị.” Nạ katue ni aatughiạn ilọ amem pạ adọl aghuḍum mọ anạ dị aZihova alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh ongọ ghan anạ iidereghị r’okparạm mem mọ opọ ewạ bọ ḍughụm?

15-16. Nạ atuughạ eeghe esi ipẹ emitenhaan bọ Tori?

¹⁵ Ibadị amem yira ro/legheri ghan idị aZihova ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh mem iiḅaghamhị ayira, emuton mem dị iiḅaghamhị phọ mesi eekunha. Umaranhi dị oghol mọ Tori amhiịn ni idị iphẹn phọ eru inẹ. Oọny odị dị oghol mọ Mason, amhiinhọm ni ezẹgh akansạ esi odiiny asiạ tutụ amhugh. Ii, aTori aḅonyonhu ni azuan. Odị aḅẹm mọ, “idiphọ onhiin, mị u/gbiom mọ iiḅaghamhị edi ni dị kepin eeleeny nyeẹn phọ. Mị ameeraam ni mọ abunhọn aburudẹ r’aburunhiin komeeraam ni m’omhiịn dị oọny abidị ramiinhọm kụ repin ghan kepu mem dị bidị r’aloor kụ romiinhọm.”

¹⁶ Etigheri iduọn iiḅaghamhị phọ umaranhi phọ Tori asoman bọ ephin bọ ni esi odị iboom, odị aatughiạn ni reten dị aZihova alhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh okparạm. Odị aḅẹm mọ, “mem dị mị aatughiạn ilọ amem mọ oọny phọ  amhị amhiinhọm bo e/moon phọ, mị ramiịn ghan eboom ephomhoghiạn phọ aZihova uḍeenhaan bọ imhị. Esi omaạm, Ghalhamọ r’iduọn aloor phọ aMason elhegheri bọ bịn elhoghorị kụ u/meera bọ m’awe omhiịn, abumor r’abumaranhi phọ uḍigh ghan ni moto esi iyạl awạ oru siphẹ otu arookonhom mọ. Abumor r’abumaranhi phọ u/ku ghan siphẹ osoph phọ awe dị oru ophogh abulọ u/moon rotọl ghan bọ okori ongọ olhoghonhaạn aḍighaạgh mem lọ ewạ. Ḅilhẹ kẹn, abumor r’abumaranhi phọ ungọ ghan ni iyoor raạr lọ ikuom iyoor. Ghalhamọ r’amem dị elhoghorị bịn, yoor umhoọgh ghan ni ilọ ikuom iyoor.” AZihova angọ ni umaranhi phọ Tori raraạr phọ ipẹ ewạ bọ orue okparạm, odị aḍighi ni igina phọ kẹn angọ Mason.—Miịn igbe phọ “ AZihova Ungọ Ni Iyoor Okạr Araraạr Phọ Ipẹ Yoor Owạ Bọ.”

17-18. Eeghe kụ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh olhọgh elhegh r’osereghiạn olhoghonhaạn aḍighaạgh phọ aZihova mem iiḅaghamhị? (Psalm 40:5)

¹⁷ Bạl Psalm 40:5. Mem dị oye ralọgh otu, aḍiigbu odị pọ omhạn otu phọ ookoroghian oḍigh. Kuolọ amem emhạn mem oye phọ kakị ghan ni apogh esi dị otu phọ rolọgh bọ masi, mughumọ rakị ni ghisigh obobọ ra/kị. Iniin phọ kẹn kụ edi aani siẹn yira rokumu bọ aZihova. Emạn ni maạr dị yira kowạ ghan mem ootughiạn ipẹ aZihova rulhoghonhaạn bọ iyira ḍighaạgh okparạm iiḅaghamhị dị yira osoman ḅilhẹ r’ekol phọ yira romoọgh bọ. Torobọ aḍio, puruan ni loor mọ: ‘Eghẹn eten kụ edị aZihova musẹph imhị rodon? Ghalhamọ r’iduọn iiḅaghamhị phọ edi bọ ni, ika kụ idị aZihova rulhoghonhaạn imhị ḍighaạgh okparạm?’ Kiọm ghisigh aphogh mughumọ nạ kamiịn ni eniin eten dị aZihova masẹph nyinhạ ḅilhẹ meḍighi idị nạ mamhoọgh ekol.

¹⁸ Ogbạ agey, eeni nạ raaḅereghị ghan ni mọ iiḅaghamhị phọ nạ asoman bọ esi eekunha. Enighẹ ni oḍighi iduọn phọ. (Fil. 4:6) Kuolọ, tuutughiạn ghan ni ḍisẹph kirokirọ phọ nạ mamhoọgh bọ nyiidiphọ phọ. Legheri mọ aZihova aguanhaan ni okparamhị ayira r’oḅilhẹ olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh okparạm. Kụ iḍighi kụ, ka/bilhẹ osẹph ghan aZihova esi ipẹ odị malhoghonhaạn bọ nyinhạ ḍighaạgh orue okparạm. Bịn nạ kamiịn ni idị aZihova ralhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh omhoọgh ekol, idiphọ odị alhoghonhaạn bọ ḍighaạgh Josef, ghalhamọ r’amem odẹgh ophogh.—Gen. 41:51, 52.