Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Tɛla kɔ Ndwokɔ mɔɔ bɛhyɩhyɛ

DƖYƐZUMANLƐ ODWOKƆ 3

Gyehova Ɩbʋwaa Wʋ Ma Ikezi Wʋ Bʋwɔ

Gyehova Ɩbʋwaa Wʋ Ma Ikezi Wʋ Bʋwɔ

‘Gyehova lili Dwosefi mɛda na dɩyɛ bela mɔɔ ɩkɛyɛ nɩ, nɩ Gyehova ɩma ɩyɛ bʋwɔ.’—GYN. 39:2, 3.

NDWOMI 30 Mɩ Zɩ, Mɩ Nyamɩnlɩ Nɩɩ Mʋ Ɔhɔnwʋ

MƆƆ YƐBAZUMA a

1-2. (a) Mɩnla ti mɔɔ yeyiyia odwohilalɛ a, ɩáyɛ yɛ nnwʋánlɩ a? (b) Mɩnla yɛ yɛbazunzu nwʋmɔ wɔ dɩyɛzumanlɛ eyi nu a?

 KƐ GYEHOVA yɩ mmenii nɩ, sɛ yeyiyiaa odwohilalɛ a, ɩáyɛ yɛ nnwʋánlɩ. Iluwakɛɛ yɛzi kɛɛ Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ, “ɩsɛ kɛɛ yɛnwʋ amanɩyɛ sʋ̃maa na yɛahɔ Nyamɩnlɩ Bulombunlililɛ yi nu.” (Egy. 14:22) Yezi sʋ̃ kɛɛ ndwokɔzɩzɩbɛ mɔɔ yeyiyia nɩ, numɔ be wɔ kɛnɩ a, gyɩsɛ Nyamɩnlɩ yɩ oyuwadɩ fʋlɔ yi nu na yɩ tʋ iadu. Ɛkɛnɩ mɛyɩ, “owulo íni ɛkɛnɩ ebiyekʋ̃, na alɔbɔ nɩɩ ozunɛ nɩɩ ɛyɛkɛ béni ɛkɛnɩ ebiyekʋ̃.”—Yik. 21:4.

2 Gyehova ɩáyɩ yɛ wɔ yɛ odwohilalɛ nu. Naasʋ̃, ɩma anwʋzɩzɩbɛ yɛ ma yɛfa yekyina yɩ munwa. Yɛ mɔɔ sʋ̃mavʋlɔ Pɔɔlʋ hanlɩ hileli Kilisinyiamaa mɔɔ nɩ bɛda Wulomi nɩ ndwɩ. Ilili bɔmʋnlɩ ɩwʋwɔlɩ odwohilalɛ azʋlɔtʋ mɔɔ ɩ nɩɩ yi mmeliyema munwala beyiyiaa nɩ. Akʋ̃ ɩhɛlɛlɩ kɛɛ: “Yeduwa enii mɔɔ ɩlɔlɩ yɛ nɩ zʋ yedi nkunimi kʋlaa kʋlaa.” (Wul. 8:35-37) Eyi kile kɛɛ, wɔ odwohilalɛ yi nu po nɩ, Gyehova kɔhʋla kɛma ekeli nkunimi. Ma yehila kezimɔ Gyehova wʋwalɩ Dwosefi ma ilili nkunumi nɩɩ kezimɔ ɩkɔhʋla kɔwʋwa wʋzawʋ sʋ̃.

MMƖLƖ MƆ BƲWABƖLƐ ZƖNZA AƔILEVILE NU

3. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Dwosefi yɩ ɛbɩlawɔlɛ zɩnzanlɩ aɣilevile nu a?

3 Gyekɔpʋ ɩmanlɩ ɩlalɩ ali petee kɛɛ, ɩdɔ yɩ ɣa Dwosefi baaba paa. (Gyn. 37:3, 4) Iluwa eyi ti, Gyekɔpʋ yɩ mma mmenyia mbanimbani nɩ nyianlɩ Dwosefi nwʋ ɛdanɩlɛ. Mmɩlɩ mɔ nwʋmɔ ɔhʋanɩ ɣalɩ nɩ, bɔdɔnɩnlɩ Dwosefi bɛmanlɩ Midiyianɩmaa kualɛlilɛmaa be. Ɔzɔ kualɛlilɛmaa nɩ, bɛ nɩɩ Dwosefi dualɩ ɔhʋanɩ tɩndɩnlɩ hɔlɩ Igyibiti. Ɛkɛnɩ sʋ̃, bɔdɔnɩnlɩ yɩ bɛmanlɩ Falo yɩ ɔwɩɛnɩnlɛmaa zʋ ebani, Pɔtifa. Ɛɣalɛ benyia mɔɔ yɩ papa dɔ yɩ baaba paa nɩ, mɛyɩ yɛ ɩɣa ɩyɛ akɛlɛ wɔ Igyibiti yɩ a. Kila kezimɔ Dwosefi yɩ ɛbɩlawɔlɛ zɩnzanlɩ aɣilevile nu!—Gyn. 39:1.

4. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ yɛkɔhʋla yekeyiyia ndwokɔzɩzɩbɛ mɔɔ Dwosefi yiyialɩ nɩ be a?

4 Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ “nninyeni tanɩ tʋ mmenii munwala.” (Odw. 9:11, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Ɩyɛ a yeyiyia ndwokɔzɩzɩbɛ mɔɔ ɩtʋ “mmenii munwala” nɩ be, kile kɛɛ mɔɔ ɩkʋla ɩtʋ abiyela nɩ. (1 Kɔl. 10:13) Anzɛnyɩɩ ɩyɛ a, bɛkɛyɛ yɛ atɩɩtɩɩ iluwakɛɛ yɛdɩ Gyisɛsɩ yɩ adʋwavʋlɔ nɩ ti. Kɛ ndianwʋ nɩ, ebiye a bɛkɛzɩlɩ yɛ, bɛkɛdanɩ yɛ, anzɛnyɩɩ bokodwodwu bekediyia yɛ iluwa ye dedi ti. (2 Tim. 3:12) Ɩávalɩ nwʋmɔ odwohilalɛ mɔɔ ekeyiyia nɩ, Gyehova kɔhʋla kɔwʋwa wʋ ma ekeli nkunimi. Kɛ ɩyɛlɩ zɔ ɩmanlɩ Dwosefi izeli a?

Gyehova wʋwalɩ Dwosefi ma izili yɩ bʋwɔ mmɩlɩ mɔ bɔdɔnɩnlɩ yɩ bɛmanlɩ Pɔtifa kɛɛ akɛlɛ wɔ Igyibiti nɩ (Kila nkyɩkyɛmi 5)

5. Mɩnla yɛ Pɔtifa nwʋnlɩ valɩ sianti mɔɔ nɩ isii Dwosefi bʋwɔ nɩ nwʋ a? (Gyɛnɛsɩsɩ 39:2-6)

5 Kɩnga Gyɛnɛsɩsɩ 39:2-6. Pɔtifa nwʋnlɩ kɛɛ nɩ Dwosefi dɩ abɩlantɩyɛ mɔɔ yɩ adwɩnɩ nu la kɛ na ɩbɔ egyima. Na nɩ izi sainti mɔɔ Dwosefi lɛ ɔzɔ subanɩ yɩ sʋ̃. Pɔtifa nwʋnlɩ kɛɛ “dɩyɛ bela mɔɔ [Dwosefi] kɛyɛ nɩ, nɩ Gyehova ɩma ɩyɛ bʋwɔ.” b Awielɩyɛ kʋlaa nɩ, Dwosefi ɩɣa ɩyɛlɩ yɩ sʋ̃mɩvʋlɔ mɔɔ nɩ ide yɩ idi paa. Akʋ̃ sʋ̃ ɩvalɩ yɩ awudo kɛnɩ munwatĩĩ iwulalɩ Dwosefi yɩ sa. Mɩnla yɛ ɩzʋ̃ numɔ ɩɣalɩ a? Izili Pɔtifa bʋwɔ.

6. Ebiye a, kɛ Dwosefi ɩdɩlɩ nɣanlɩ wɔ yɩ bʋwabɩlɛ yɩ nwʋ izeli a?

6 Tuá mɔɔ ebiye a, nɩ ɩkɔlɩɩ zʋlɔ wɔ Dwosefi yɩ adwɩnɩ nu nwʋ mfonyini kila. Mɩnla yɛ nɩ ikilaa yɩ ɔhʋanɩ paa a? Asʋ̃ nɩ ɩpɛ kɛɛ Pɔtifa ɩnwʋ yɩ egyima ɛzɩzɩbɛ na ɩbɔ yɩ aba zʋ a? Sɛ yɛkɛhã paa a, nɩ mɔɔ Dwosefi pɛ yɛ lɛ kɛɛ, ikenyia fanwʋdi na iazia ɩahɔ yɩ papa pɛ. Debe yɩzayɩ, ɩávalɩ nwʋmɔ ɔnwʋmɔ ɔhʋanɩ azʋlɔtʋ mɔɔ nɩ ɩlɛ yɩ wɔ Pɔtifa yɩ awudo kɛnɩ nɩ, nɩ Dwosefi ɩlanwʋ la ɩdɩ akɛlɛ mɔɔ yi diibenyia ɩázʋ̃mɩ Gyehova. Gyehova ɩáfa yɩ nwʋ ideli odwokɔ yɩ nu ma Pɔtifa twula Dwosefi, na mfomi nɩ banzɛmɔ Dwosefi yɩ azʋ̃ ɩbayɛɛ ɛhyɩmɛ a.

MMƖLƖ MƆ BƲWABƖLƐ YI NU YƐ SƖ

7. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Dwosefi yɩ bʋwabɩlɛ yɩ leli salɛ nu a? (Gyɛnɛsɩsɩ 39:14, 15)

7 Kɛmɔ Gyɛnɛsɩsɩ yi ti 39 bɔ amanɩyɛ nɩ, Pɔtifa yɩ yɩ anyɩ ɣaleli Dwosefi nwʋ na ɩhɔlɩ zʋlɔ ɩwɔlɩ mmɔdɩnɩ kɛɛ ɩkɛma ɩ nɩɩ yɩ kɛla. Naasʋ̃ mmɔdɩnɩ bela mɔɔ ɩwɔlɩ nɩ, Dwosefi ɩáfa yi ti ide kʋlaa. Awielyɛ kʋlaa nɩ, ɩvalɩ Dwosefi nwʋ ɛya na ilili awohwi idianlɩ yɩ zʋ kɛɛ, ankɩ ɩpɛ kɛɛ ɩtʋ yɩ mmɔna. (Kɩnga Gyɛnɛsɩsɩ 39:14, 15.) Mmɩlɩ mɔ Pɔtifa dɩlɩ odwokɔ yɩ nɩ, ɩvalɩ Dwosefi idianlɩ fiyiadɩ na ɩlalɩ kɛnɩ alʋbɔ sʋ̃maa. (Gyn. 39:19, 20) Nɩ kɛ fiyiadɩ kɛnɩ ɩdɩ ise a? Hibulu odwokɔ pɔkɔ “fiyiadɩ” mɔɔ Dwosefi va lili egyima nɩ kɔhʋla kehile “kuma,” mɔɔ ɩma yɛnwʋ kɛɛ dɩka mɔɔ nɩ ɩla nɩ yɛ anwunzumi na ɩdɩlɩ nɣanlɩ kɛɛ íni anyɩnlɩlazʋ bela. (Gyn. 40:15; ad.) Akʋ̃ sʋ̃ Bayɩbʋlʋ yɩ ɩma yɛnwʋ yɩ kɛɛ, wɔ mmɩlɩ be nu nɩ, bɛvalɩ nwɔnzɔnwɔnzɔ bogualɩ Dwosefi yɩ agyia na bɛvalɩ bulalɛ bowulalɩ yɩ hɔ. (Ndw. 105:17, 18) Akʋ̃ dɩyɛ nɩ Dwosefi yɩ bʋwabɩlɛ yɩ ɩsɩkɛɛ kʋlaa. Akɛlɛ mɔɔ nɩ bede yɩ bedi nɩ, mɛyɩ yɛ yɩ nwʋ yɛ nwɔkɛ wɔ fiyiadɩ o.

8. Sɛ ye odwohilalɛ nu ba yɛ sɩ po a, mɩnla anwʋlazʋ yɛ yɛkɔhʋla yekenyia a?

8 Asʋ̃ eyiyia bʋwabɩlɛ be kyɩ̃ mɔɔ ɩávalɩ nwʋmɔ wʋ mpayɩwɔlɛ munwala mɛda nɩ, nɩ ɛzɩzɩbɛ la yɛ ɩyɛɛ a? Sa ɩkʋla ɩba ɩzɔ. Ndwokɔzɩzɩbɛ mɔɔ yeyiyia wɔ oyuwadɩ eyi mɔɔ Setanɩ idii zʋlɔ nu nɩ, Gyehova iázi yi munwa. (1 Dwɔ 5:19) Naasʋ̃, sa yɛkʋla yenyia anwʋlazʋ kɛɛ: Gyehova zi mɔɔ oduwaa numɔ nɩ munwala, na ɩdwɩnɩ wʋ nwʋ. (Mt. 10:29-31; 1 Pit. 5:6, 7) Akʋ̃ sʋ̃, ɩwɔ anʋhʋba kɛɛ: “Miléyiaki wʋ kyɩ̃, na mʋlɔ́pʋ wʋ kyɩ̃.” (Hib. 13:5) Sɛ bʋwabɩlɛ yɩ ma ɛtɩ nɣanlɩ kɛɛ wʋ anyɩnlɩlazʋ zã po a, Gyehova kɔhʋla kɔwʋwa wʋ. Ma yehila kezimɔ ɩwʋwalɩ Dwosefi.

Gyehova wʋwalɩ Dwosefi mmɩlɩ mɔ nɩ ɩla fiyiadɩ na bɛvalɩ abiliziamaa munwala bowulalɩ yɩ sa nɩ (Kila nkyɩkyɛmi 9)

9. Mɩnla yɛ ikile kɛɛ nɩ Gyehova kɩnla Dwosefi nwʋ wɔ yɩ fiyiadɩ lalɛ yɩ nu a? (Gyɛnɛsɩsɩ 39:21-23)

9 Kɩnga Gyɛnɛsɩsɩ 39:21-23. Wɔ mmɩlɩ po mɔɔ nɩ nninyeni nu yɛ sɩ ma Dwosefi wɔ fiyiadɩ kɛnɩ nɩ, Gyehova manlɩ izili yɩ bʋwɔ. Mmɩlɩ be mɛda nɩ, fiyiadɩ zʋ ebani yi ɩɣa ɩbɛlɩ Dwosefi yɩ odwokɔ kɛmɔ Pɔtifa ɩɣa ɩbɛlɩ yɩ odwokɔ nɩ la. Awielɩyɛ kʋlaa nɩ, fiyiadɩ zʋ ebani yi va wulalɩ Dwosefi yɩ sa kɛɛ ihila abiliziamaa mɔɔ bɛha nɩ zʋ. Nɔhʋanlɛ nu nɩ, Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ, “fiyiadɩ zʋ ebani nɩ ɩáha yɩ nwʋ wɔ dɩyɛ bela mɔɔ nɩ iwula Dwosefi yɩ sa nɩ nwʋ.” Akʋ̃ dɩyɛ nɩ Dwosefi nyia egyima baaba mɔɔ ɩkɔhʋla kɛva yɩ adwɩnɩ ikeziye zʋlɔ. Kilá nzɩnzanlɩyɛ kezile ɔkʋ̃! Kɛ ɩba yɩ mɔɔ pilizianii mɔɔ beli awohwi bediã yɩ zʋ kɛɛ ankɩ ɩtʋʋ ɔwɩɛnɩnlɛmaa zʋ ebani yɩ yɩ mmɔna nɩ, ɩkʋla inyia dibɩlɛ mɔɔ ɩdɩ zɔ a? Ɔnwʋmɔ munwalɩyɛ dɩ ɔkʋ̃ pɛ. Kɛmɔ Gyɛnɛsɩsɩ 39:23 kã nɩ, “nɩ Gyehova ili Dwosefi mɛda na Gyehova manlɩ dɩyɛ bela mɔɔ ɩyɛlɩ nɩ yɛlɩ bʋwɔ.” 

10. Mɩnla ti mɔɔ ebiye a Dwosefi ɩátɩ nɣanlɩ kɛɛ dɩyɛ bela ɩkɔɔ bʋwɔ ɩma yɩ a?

10 Siá sʋ̃ tua mɔɔ ebiye a nɩ ɩkɔlɩɩ zʋlɔ wɔ Dwosefi yɩ adwɩnɩ nu nwʋ mfonyini kila. Mmɩlɩ mɔ belili awohwi bedianlɩ yɩ zʋ ma bɛ nɩɩ yɩ hɔ dianlɩ fiyiadɩ mɛda nɩ, ekila a, ɩdɩlɩ nɣanlɩ kɛɛ nɩ dɩyɛ bela ɩkɔɔ bʋwɔ a? Mɩnla yɛ nɩ ikilaa yɩ ɔhʋanɩ paa a? Asʋ̃ nɩ ɩpɛ kɛɛ fiyiadɩ zʋ ebani yi nɩ ɩba ɩpɛ yɩ odwokɔ a? Sɛ yɛkɛhã a, nɩ ikilaa ɔhʋanɩ kɛɛ bokowu yɩ bɩ̃ na bɛayɩ yɩ wɔ fiyiadɩ. Ɩhã hileli abiliziamaa bo nu ɔkʋ̃ mɔɔ nɩ bɛbayɩ yɩ po kɛɛ, ɩhã yɩ nwʋ odwokɔba ihile Falo na bɛyɩ yɩ wɔ fiyiadɩ. (Gyn. 40:14) Naasʋ̃ benyia yɩ ɩákɔ ɩkã, eyi ti Dwosefi izia idualɩ alʋbɔ anwɩ̃ wɔ fiyiadɩ kɛ. (Gyn. 40:23; 41:1, 14) Naasʋ̃ Gyehova hɔlɩ zʋlɔ wʋwalɩ yɩ. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ a?

11. Mɩnla tumi yɛ Gyehova va manlɩ Dwosefi a, na mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ eyi wʋwalɩ ma Gyehova yi tile nu pɔkɔ ɣalɩ nu a?

11 Mmɩlɩ mɔ nɩ Dwosefi la fiyiadɩ nɩ, Gyehova manlɩ Igyibiti bulombunli yɩ hʋnlɩ ɛlalɩyɛ anwɩ̃ be mɔɔ nɩ ɩkyɩ adwɩnɩ. Nɩ Falo yɩ nwʋ pɩlɩɩ yɩ kɛɛ ɩkɔnwʋ mɔɔ ɛlalɩyɛ yɩ tʋ kile. Mmɩlɩ mɔ Falo ɣa nwʋnlɩ kɛɛ Dwosefi wɔ tumi mɔɔ ɩfa ikile ɛlalɩyɛ tʋ nɩ, ɩzʋ̃manlɩ ma bɔhɔ bɛvalɩ yɩ bɛɣalɩ. Wɔ Gyehova yɩ mmʋwalɩyɛ zʋ nɩ, Dwosefi ɩhʋla ihileli ɛlalɩyɛ nɩ tʋ na fʋlɔdulɛ mɔɔ ɩva ɩmanlɩ Falo nɩ zɔlɩ yɩ anyɩ paa. Mmɩlɩ mɔ Falo nwʋnlɩ kɛɛ Gyehova kɩnla Dwosefi nwʋ nɩ, ɩyɩlɩ yɩ kɛɛ ihila Igyibitimaa bɛ alɩyɛ munwatĩĩ zʋ. (Gyn. 41:38, 41-44) Aɣinzi yi, kɔmɩ kezile be zili wɔ Igyibiti na ɩhanlɩ Dwosefi yɩ mmusunwamaa mɔɔ bɔwɔ Keenanɩ nɩ. Kakɩ yɩ, nɩ Dwosefi nyia nwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ ɩkɔhʋla ɩkɛva ikele yɩ mmusunwamaa. Na iluwa zʋlɔ ɩawɔ abusunwa mɔɔ Mɛzaya zʋ̃ numɔ kɛɣa nɩ nwʋ banɩ.

12. Mɩnla ahʋanɩ zʋ yɛ Gyehova manlɩ izili Dwosefi bʋwɔ a?

12 Dwɩnɩndwɩnɩ nninyeni mɔɔ ɩyɛ nnwʋánlɩ mɔɔ izizili wɔ Dwosefi yɩ ɛbɩlawɔlɛ nu nɩ nwʋ kila. Ekila a, aninyia yɛ ɩmanlɩ Pɔtifa bɛlɩ Dwosefi mɔɔ nɩ ɩdɩ akɛlɛ nɩ yɩ odwokɔ a? Aninyia yɛ ɩmanlɩ fiyiadɩ zʋ ebani yi ɩɣa ɩbɛlɩ Dwosefi mɔɔ nɩ ɩdɩ pilizianii kɛkɛ nɩ yɩ odwokɔ a? Aninyia yɛ ɩmanlɩ Falo hʋnlɩ ɛlalɩyɛ mɔɔ nɩ ɩkyɩ adwɩnɩ na ɩmanlɩ Dwosefi tumi ma ɩva ihileli yɩ tʋ a? Aninyia yɛ ɩhanlɩ Falo yɩ ahʋnlɩnɩ ma ɩyɩlɩ Dwosefi kɛɛ ihilá Igyibitimaa bɛ alɩyɛ munwatĩĩ zʋ a? (Gyn. 45:5) Na kɛ Gyehova a, aninyia ebiyekʋ̃ a? Mɛyɩ yɛ ɩmanlɩ mɔɔ Dwosefi yɛlɩ munwala hɔlɩ bʋwɔ a. Awielɩyɛ kʋlaa nɩ, Gyehova manlɩ Dwosefi yɩ mmenlima bɛ pɔkɔ tanɩ nɩ ɣa yɛlɩ ɔhʋanɩ mɔɔ ikoluwa zʋlɔ ikeli yɩ tile nu pɔkɔ nwʋ egyima.

KEZIMƆ GYEHOVA ƖMA ISI WƲ BƲWƆ

13. Asʋ̃ mɔɔ ɩkɔdʋ yɛ bela nɩ Gyehova yɩ sa wɔ nu a? Kilehile numɔ.

13 Mɩnla yɛ yɛkɔhʋla yekozuma wɔ Dwosefi yɩ odwokɔ yɩ nu a? Asʋ̃ Gyehova de yɛ wɔ bʋwabɩlɛ bela mɔɔ yeyiyia nɩ nu a? Asʋ̃ dɩyɛ bela mɔɔ ikezi wɔ yɛ ɛbɩlawɔlɛ nu nɩ, Gyehova yɩ sa wɔ nu a? Anhã, kɛ ɔzɔ yɛ Bayɩbʋlʋ yɩ ikilehile a. (Odw. 8:9; 9:11) Naasʋ̃, yezi eyi kɛɛ: Sɛ yeyiyiaa odwodwudiyialɛ a, Gyehova yɩ anyɩ duwa yɩ na yesũ yɛfʋlɔ yɩ a, itiye yɛ. (Ndw. 34:15; 55:22; Ayɩ. 59:1) Naasʋ̃ mɔɔ ɩtɛla zɔ nɩ, Gyehova kɔhʋla kɔwʋwa yɛ ma yekegyina odwohilalɛ yi munwa pindinyii. Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ a?

14. Sɛ yeyiyiaa ndwokɔzɩzɩbɛ a, mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Gyehova bʋwa yɛ a?

14 Ɔhʋanɩ ɔkʋ̃ mɔɔ Gyehova duwa zʋlɔ bʋwa yɛ lɛ kɛɛ, mbɔmɩ sʋ̃maa nɩ ɩma yɛ sa kã ɛzɩzɩbɛhyɛlɛ nɩɩ ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ wɔ yɩ mmɩlɩ nu. (2 Kɔl. 1:3, 4) Ɔzɔ yɛ Gyehova yɛlɩ manlɩ eliyema be mɔɔ ɩwɔ Turkmenistan mɔɔ bɔfʋlɔ yɩ Eziz nɩ a, bedianlɩ yɩ fiyiadɩ alʋbɔ anwɩ̃ iluwa yɩ dedi ti. Ɩhanlɩ kɛɛ, “Eɣile mɔɔ bɛbali mʋ odwokɔ nɩ, eliyema be valɩ Ayɩzaya 30:15 hileli mɩ, ɛkɛnɩ kã kɛɛ: ‘Bɔbʋwa ɛkɛnɩ dinyii bɛfa bɔ nwʋ betiã mʋ zʋ a, bekenyia anwʋzɩzɩbɛ.’ Ɛhɛlɛlɛ odwokɔ eyi wʋwalɩ mɩ paa ma mɩ ahʋnlɩnɩ dɔlɩ mu kunlu na mɩvalɩ mʋ nwʋ midianlɩ Gyehova zʋ wɔ dɩyɛ bela nu. Nɩ mɩta mʋdwɩnɩndwɩnɩ ɛhɛlɛlɛ odwokɔ yɩ nwʋ paa na ɩwʋwalɩ mɩ wɔ mɩ fiyiadɩ lalɛ munwatĩĩ nu.” Sɛ ekila wʋ ɛbɩlawɔlɛ nu a, asʋ̃ ɛkakɛ mmɩlɩ be mɔ Gyehova luwalɩ ɛɣɛɛlɛyɩkyɩlɛ nɩɩ ɛzɩzɩbɛhyɛlɛ ndwokɔ zʋ wʋwalɩ wʋ wɔ mmɩlɩ mɔ ɩfata nu a?

15-16. Mɩnla yɛ osuma wɔ Tori yɩ ozumanlɛnwʋnlɛ yɩ nu a?

15 Mbɔmɩ sʋ̃maa nɩ, ɩyɛ a, gyɩsɛ odwohilalɛ be ba awielɩyɛ ansaana yɛanwʋ kɛɛ, ntʋlɔnkʋdɩ nɩ Gyehova ɩbʋwaa yɛ. Ɔzɔ yɛ eliyema baalɛ be mɔɔ bɔfʋlɔ yɩ Tori ɩɣa nwʋnlɩ yɩ a. Kansa lileli yɩ ɣa benyia Mason nkʋ̃ʋ̃ alʋbɔ ahyiã kɔbʋmɩ kɛɛ iwuli. Tori yɩ ɛɣɛɛlɛ wɔlɩ baaba. Ɩhanlɩ kɛɛ, “Kɛ enlilɛ nɩ, bʋwabɩlɛ bela íni kɛnɩ mɔɔ numɔ yɛ sɩ ma mɩ tɛla eyi.” Ɩva ɩzɔlɩ zʋlɔ kɛɛ, “Mide midi kɛɛ awʋvʋlɔ sʋ̃maa bɛ nɩɩ mɩ kɛyɛ adwɩnɩ kɛɛ sɛ wʋ anyɩ duwa kɛɛ wʋ ɣa ɩnwʋʋ amanɩyɛ a, ɩyɛ ɛyɛkɛ ɩtɛla kɛɛ wʋzawʋ mfomi ɔkɔnwʋ amanɩyɛ.”

16 Ɩwɔ numɔ kɛɛ nɩ odwohilalɛ yɩ nu yɛ sɩ ma Tori dɩyɛ, naasʋ̃ aɣinzi yɩ mɔɔ nɩ ɩdwɩnɩndwɩnɩɩ bʋwabɩlɛ yɩ nwʋ nɩ, ɩnwʋnlɩ kezimɔ Gyehova wʋwalɩ yɩ ma igyinanlɩ yi munwa. Ɩhanlɩ kɛɛ “Sɛ mutua mɩ anyɩ mikila mɩ mɛda a, mʋkʋla mʋnwʋ kezimɔ Gyehova wʋwalɩ mɩ mmɩlɩ mɔ nɩ mɩ ɣa yɩ nwʋ bayɩ nɩ. Kɛ ndianwʋ nɩ, sɛ adimakɛlɛ yɩ nu yɛ sɩ ma Mason na mɛyɩ ti ɩlɔ́kʋla kele ngyɛvʋlɔ po a, nɩ mmeliyema tua ɔhʋanɩ tɩndɩnlɩ ba asʋpiti kɛ. Eɣile bela nɩ mmeliyema wɔ asʋpiti kɛnɩ mɔɔ beziyeziye bɔ nwʋ kɛɛ bɔkɔwʋwa yɛ. Akʋ̃ sʋ̃, nɩ mmeliyema yɩ ma yɛ sa kã mɔɔ yehyinyia. Sɛ bʋwabɩlɛ yɩ nu yɛ sɩ kɛɛ mɩnla la po a, nɩ yɛ sa kã mɔɔ yehyinyia.” Gyehova valɩ mɔɔ nɩ Tori hyinyia na ama ɩahʋla iagyina pindinyii nɩ manlɩ yɩ na ɩyɛlɩ zɔ ɩmanlɩ Mason sʋ̃.—Kila alɩka mɔɔ ise “ Gyehova Manlɩ Yɛ Sa Hanlɩ Dɩyɛ Bela Mɔɔ Nɩ Yehyinyia.”

ÁMA ƐMA WƲ ƐƔƐƐLƐ FI KEZIMƆ GYEHOVA ƖWƲWA WƲ NƖ

17-18. Sɛ yeyiyiaa ndwokɔzɩzɩbɛ a, mɩnla yɛ ɩkɔwʋwa yɛ ma yɛkɔnwʋ kezimɔ Gyehova ɩbʋwaa yɛ na yɛahile nwʋmɔ anyɩnlɩzɔlɛ a? (Ndwomi 40:5)

17 Kɩnga Ndwomi 40:5. Abiye mɔɔ ɩfʋʋ file nɩ yɩ bʋtayɩ yɛ lɛ kɛɛ ikodwu file yi ti sʋlɔ, naasʋ̃ ɩyɛ a ikyina ide yɩ mʋnlɩ na ikilahila nninyeni mɔɔ idua file yɩ nwʋ iyiyia nɩ. Ɔzɔ la sʋ̃ yɛ, mmɩlɩ mɔ eyiyiaa ndwokɔzɩzɩbɛ be nɩ, de mmɩlɩ na dwɩnɩndwɩnɩ kezimɔ Gyehova ɩbʋwaa wʋ nɩ nwʋ. Wɔ eɣile bela yɩ awielɩyɛ nɩ, biziá wʋ nwʋ kɛɛ: ‘Mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ mʋnwʋ Gyehova yɩ sa wɔ mɩ ɛbɩlawɔlɛ nu nnɛ a? Ɩwɔ numɔ kɛɛ mɩ ndwokɔzɩzɩbɛ yɩ tʋ ilótuli dɩyɛ, naasʋ̃ mɩnla ɔhʋanɩ zʋ yɛ Gyehova ɩbʋwaa mɩ ma mikegyina yi munwa a?’ Akʋ̃ kila kɛɛ ɔkɔnwʋ dɩyɛ pɔkyɩɩ be mɔɔ Gyehova ɩyɛ ɩva ɩwʋwa wʋ a.

18 Ebiye a, ɔbɔɔ mpayɩ kɛɛ wʋ ndwokɔzɩzɩbɛ nɩ kɛɣa awielɩyɛ. Sɛ ɛyɛ zɔ a, ɩdɩ yɩ ɔhʋanɩ zʋ na ntɩyasɩ wɔ nu sʋ̃. (Fɩl. 4:6) Naasʋ̃ íni kɛɛ yɛma yɛ ɛɣɛɛlɛ fi kezimɔ Gyehova ɩbʋwaa yɛ sikalɛyɩ sʋ̃. Iluwakɛɛ, Gyehova wɔ anʋhʋba kɛɛ ɩkɔwʋwa yɛ ma yekegyina pindinyii. Meti ma wʋ anyɩ zɔ mmʋwalɩyɛ mɔɔ Gyehova ɩfa ɩma wʋ eɣile bela nɩ. Sɛ ɛyɛ zɔ a, mmɩlɩ mɔ eyiyiaa ndwokɔzɩzɩbɛ po nɩ, ɔkɔnwʋ kezimɔ Gyehova ɩbʋwaa wʋ ma ikezi wʋ bʋwɔ, kɛmɔ ɩwʋwalɩ Dwosefi nɩ la.—Gyn. 41:51, 52.

NDWOMI 32 Kyina Gyehova Yɩ Ɔfʋã!

a Sɛ yeyiyiaa odwohilalɛ be mɔɔ numɔ yɛ sɩ a, ebiye a, yɛlɔ́nwʋ yɩ kɛɛ Gyehova ɩbʋwaa yɛ. Ebiye a yekenyia adwɩnɩ kɛɛ, sɛ ɔhawʋ yɩ ba awielɩyɛ a, yɛ ikile kɛɛ Gyehova wʋwa yɛ a. Naasʋ̃ ndwokɔ mɔɔ izizili wɔ Dwosefi yɩ ɛbɩlawɔlɛ nu nɩ, ɩkɛma yekenyia ozumanlɛdɩyɛ be mɔɔ nwʋmɔ hyinyia kɛɛ, Gyehova kɔhʋla kɔwʋwa yɛ ma yekeli nkunimi wɔ mmɩlɩ po mɔɔ odwohilalɛ yɩ ɩlɛ́balɩ awielɩyɛ nɩ. Dɩyɛzumanlɛ eyi kɔwʋwa yɛ ma yɛkɔnwʋ kezimɔ ɩyɛ zɔ.

b Nzɩnzanlɩyɛ mɔɔ ɩɣalɩ Dwosefi yɩ ɛbɩlawɔlɛ nu ɔzʋmɩ kɛɛ ɩɣa ɩyɛlɩ akɛlɛ nɩ, Bayɩbʋlʋ nu nkyɩkyɛmi ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be la yɛ ɩkã nwʋmɔ odwokɔ a. Naasʋ̃, ebiye a, ilili alʋbɔ sʋ̃maa.