1-2. (a) Mulandu nshi tushipapila nga twakwata amafya? (b) Finshi twalasambilila muli cino cipande?

 FWE BANTU ba kwa Yehova tatupapa nga twakwata amafya. Ukulingana ne fyo Baibolo ilanda twalishiba ukuti, “pa kwingila mu Bufumu bwa kwa Lesa, tuli no kupita mu macushi ayengi.” (Imil. 14:22) Na kabili twalishiba ukuti amafya yamo ayo tukwata tayakabale ayapwa mpaka tukengile mu calo ca kwa Lesa icipya. Muli ici calo “imfwa tayakabeko na kabili, takwakabe no kuloosha nangu ukuteta nangu ukukalipwa na kabili.”—Ukus. 21:4.

² Yehova tacilikila amafya tukwata, lelo alatupeela amaka ya kushipikisha. Moneni ifyo umutumwa Paulo aebele Abena Kristu abaleikala mu Roma. Abalilepo ukubeba pa mafya alekwata na ba bwananyina. Lyena alembele ukuti: “Muli ifi fyonse tulecimfya icine cine mu watutemenwe.” (Rom. 8:35-37) Aya mashiwi yaletulanga ukuti Yehova kuti amupaala na lintu muli na amafya. Natumone ifyo Yehova apaalile Yosefe e lyo ne fyo engamupaala nga muli na mafya.

3. Bushe ifintu fyaishilealuka shani kuli Yosefe?

³ Ifyo Yakobo alecita fyalelanga ukuti alitemenwe sana umwana wakwe Yosefe. (Ukute. 37:3, 4) Ici calengele bandume nankwe ba kwa Yosefe ukumufimbila. Balimushitishe  kuli bashimakwebo abena Midiani. Aba bashimakwebo balisendele Yosefe ukutali icine cine kabili bailemushitisha ku Egupti kuli Potifa umukalamba wa bamalonda. Ukwabula no kwenekela, ifintu fyalyalwike sana kuli Yosefe. Ali mwana uo wishi atemenwe icine cine lelo aishileba umusha uwa mwina Egupti!—Ukute. 39:1.

4. Mafya nshi ayo twingakwata ayo Yosefe akweteko?

⁴ Baibolo itila: “Pantu inshita ya macushi ne nshita ya fintu fyabula ukwenekela ifikila fye umuntu uuli onse.” (Luk. Mil. 9:11) Inshita shimo tulakwata amafya ayo abantu bonse bakwatako. (1 Kor. 10:13) E lyo limo tulakwata amafya pa mulandu wa kuti tuli basambi ba kwa Yesu. Amafya yamo ayo tukwata kutupumya, ukutukaanya nelyo ukutucusha pa mulandu ne fyo twasuminamo. (2 Tim. 3:12) Te mulandu na mafya mwingakwata, Yehova kuti amupaala. Bushe apaalile shani Yosefe?

5. Finshi Potifa aishibe pali Yosefe? (Ukutendeka 39:2-6)

⁵ Belengeni Ukutendeka 39:2-6. Potifa alimwene ukuti Yosefe alishibe sana imilimo kabili alebombesha. Kabili alishibe ne calengele alebombesha. Potifa alimwene ukuti “Yehova alepaala conse ico [Yosefe] alecita.” b Mu kupita kwa nshita, Yosefe atendeke ukubomba pa ng’anda ya kwa Potifa, lyena Potifa alimusontele ukuba umukalamba pa ng’anda yakwe. Ne ci calengele Yehova alepaala ing’anda ya kwa Potifa.

6. Finshi nalimo Yosefe aleumfwa pa fyalemucitikila?

⁶ Elenganyeni ifyo Yosefe aleumfwa. Finshi alefwaisha? Bushe alefwaya ukuti Potifa amulambule no kulamumona ukuti alabombesha? Awe! Nalimo ico alefwaisha kulubuka no kubwelela kuli wishi. Nangu ca kuti Yosefe balimupeele imilimo iingi, ali musha kabili shikulu wakwe Potifa talepepa Yehova. Yehova talengele ukuti Potifa aleke Yosefe abwelelemo. Kabili pali iyi nshita ifintu fyali no kutwalilila ukubipila Yosefe.

7. Bushe ifintu fyabipiile shani Yosefe? (Ukutendeka 39:14, 15)

⁷ Nga fintu tubelenga mwi buuku lya Ukutendeka icipandwa 39, muka Potifa alekumbwa Yosefe kabili alemweba ukuti asendame nankwe. Lelo lyonse Yosefe alekaana. Pa numa, muka Potifa alifuliilwe Yosefe kabili aebele umwina mwakwe ukuti Yosefe alefwaya ukumucenda. (Belengeni Ukutendeka 39:14, 15.) Ilyo Potifa aumfwile ifi, abikile Yosefe mu cifungo kabili Yosefe aikele mu cifungo imyaka iingi. (Ukute. 39:19, 20) Bushe mu cifungo umo Yosefe ali mwali shani? Ishiwi lya ciHebere ilyo Yosefe abomfeshe pa kulanda pa “cifungo,” kuti lyapilibula “icishima” nelyo “icilindi.” Kanshi kuti twatila umo bamukakiile mwali umwafiita kabili ici calelenga alemona kwati takafumemo. (Ukute. 40:15) Na kabili Baibolo ilanda ukuti balikakile amakasa yakwe mu makusu, kabili bamukakile ne fyela mu mukoshi. (Amalu. 105:17, 18) Ifintu fyaile filebipilako fye. Ali musha uo bacetekele lelo aishileba umufungwa.

8. Nangu ca kuti natukwata amafya ayakalamba, finshi twingacetekela?

⁸ Bushe mwalikwetepo amafya ayaleya yalebipilako fye nangu ca kuti mwalepepa sana? Ifi kuti fyatucitikila. Yehova tatucingilila ku mafya tukwata muli cino calo ico Satana ateka. (1 Yoh. 5:19) Lelo kuti mwacetekela ukuti Yehova aleshiba amafya yonse ayo mukwata kabili alimubikako amano. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Na kabili atulaya ukuti: “Nshakakushe nakalya nangu ukukulekelesha nakalya.” (Heb. 13:5) Yehova kuti alenga mwashipikisha nangu ca kuti mulemona ukutila amafya mukwete te kuti yapwe. Lekeni nomba tusambilile ifyo Yehova a-afwile Yosefe ukushipikisha.

9. Cinshi cilanga ukuti Yehova ali na Yosefe ilyo ali mu cifungo? (Ukutendeka 39:21-23)

⁹ Belengeni Ukutendeka 39:21-23. Na lintu Yosefe ali mu cifungo, Yehova alemupaala. Alemupaala shani? Mu kupita kwa nshita, umukalamba wa cifungo alicetekele Yosefe nga filya fine Potifa amucetekele. Tapakokwele asontele Yosefe ukula-angalila abafungwa. Na kuba Baibolo itila: “Umukalamba wa cifungo talebikako amano kuli fyonse ifyo apeele Yosefe.” Yosefe nomba alikwete umulimo uwalelenga elatontonkanya sana pa mafya akwete. Yosefe tale-enekela ukuti bali no kumupeela umulimo wa kwangalila abafungwa. Na kuba, bushe umuntu uo batungenye ukuti alefwaya ukucenda umukashi wa mukalamba wa bamalonda kuti bamupeela umulimo wakula ifi? Awe nakalya! Ico twingalanda fye ni ci Baibolo yalanda pa Ukutendeka 39:23 ukuti: “Yehova ali na Yosefe kabili Yehova alepaala conse ico alecita.”

10. Londololeni umulandu nalimo Yosefe alemwena kwati Yehova talemupaala.

¹⁰ Na kabili elenganyeni ifyo Yosefe aleumfwa. Ilyo bamubepeeshe kabili bamukaka no kumukaka, bushe mulemona ukutila Yosefe aletontonkanya ukuti Yehova alepaala fyonse ifyo alecita? Finshi alefwaisha? Bushe alefwaya ukuti bamutemwe ku mukalamba wa cifungo? Awe! Nalimo Yosefe alefwaya ukuti cishibikwe ukuti wa kaele pa kuti bamufumye mu cifungo. Alyebele no mufungwa munankwe uwali pa kufuma ukuti akayemulandilako kuli Farao pa kuti bakamufumye muli cilya cifungo cabipisha. (Ukute. 40:14) Lelo ulya mufungwa,  taile-eba Farao ifyo Yosefe amwebele lilya line fye afumine mu cifungo. Ici calengele ukuti Yosefe atwalilile ukuba mu cifungo pa myaka ibili. (Ukute. 40:23; 41:1, 14) Na lyo line, Yehova alitwalilile ukupaala Yosefe. Alemupaala shani?

11. Cinshi Yehova alengele Yosefe ukucita, kabili fyalengele shani Yehova afikilishe ifyo alefwaya ukucita?

¹¹ Ilyo Yosefe ali mu cifungo Yehova alengele Imfumu ya mu Egupti ukuti ilote ifiloto ifyaicushishe sana. Farao alefwaisha ukwishiba umo ifiloto alotele fyalolele. Ilyo Imfumu yaishibe ukuti Yosefe uwali mu cifungo kuti ailula umo ifiloto fyalolele, yalitumine aba kuyamwita. Apo Yehova ali na Yosefe, alimwafwile ukwilula ifiloto fya kwa Farao. Farao alitemenwe sana ifyo Yosefe ailwile ifiloto e lyo ne fyo amupandileko amano. Alimwene ukuti Yehova ali na Yosefe. E ico alimusontele ukula-angalila ifya kulya pa calo conse ica Egupti. (Ukute. 41:38, 41-44) Pa numa, mu Egupti e lyo na mu Kanaani umwaleikala balupwa ba kwa Yosefe mwaishileba icipowe. Kanshi Yosefe ali no kucingilila ulupwa lwakwe ukuti lwifwa ku cipowe kabili mu lupwa lwakwe e mwali no kufuma Mesia.

12. Bushe Yehova alepaala shani Yosefe?

¹² Tontonkanyeni pa fyacitike kuli Yosefe. Nani walengele Potifa ukumona ukuti Yosefe alebombesha nangu ca kuti ali fye musha? Nani walengele umukalamba wa cifungo ukucetekela Yosefe uwali fye umufungwa? Nani uwalengele Farao ukulota ifiloto, kabili nani uwalengele Yosefe ukulondolola umo ifiloto Farao alotele fyalolele? Nani uwalengele ukuti basonte Yosefe ukula-angalila ifya kulya mu calo conse ica Egupti? (Ukute. 45:5) Te kuti tutwishike no kutwishika ukuti Yehova e walepaala Yosefe. Nangu ca kuti bandume ya kwa Yosefe balefwaya ukumwipaya, Yehova alilengele ukuti bemwipaya pa kuti afikilishe ifyo alefwaya ukucita.

13. Bushe Yehova alacitapo fimo pa mafya yonse ayo tukwata? Londololeni.

¹³ Finshi tulesambilila ku fyacitikile Yosefe? Bushe Yehova lyonse alacitapo fimo pa  mafya tukwata? Bushe lyonse alaleka ifyabipa ukutucitikila pa kuti mufume ifisuma? Awe. Ifi te fyo Baibolo isambilisha. (Luk. Mil. 8:9; 9:11) Na lyo line twalishiba ukuti nga twakwata amafya Yehova aleshiba, kabili alakutika na ku fyo tumulomba ukuti atwafwe. (Amalu. 34:15; 55:22; Esa. 59:1) Kabili kuti alenga twashipikisha amafya. Acita shani ifi?

14. Bushe Yehova atwafwa shani nga tuli na mafya?

¹⁴ Inshila imo iyo Yehova atwafwilamo, kutusansamusha no kutukoselesha lilya line fye tulekabila aba kutukoselesha. (2 Kor. 1:3, 4) Ifi fine e fyo cali kuli munyinefwe Eziz uwa ku Turkmenistan. Atile: “Ulucelo ilyo bali no kundubulwisha, munyinefwe umo alimbelengele ilembo lya kwa Esaya 30:15 ilitila: ‘Amaka yenu yakaba mu mutende na mu kutetekela.’ Aya mashiwi lyonse yalelenga ndetekanya kabili ndecetekela Yehova. Ukutontonkanya pali aya mashiwi kwalilengele natwalilila ukushipikisha ilyo bankakile.” Bushe kuti mwaibukishako inshita imo iyo Yehova amusansamwishe no kumukoselesha pa nshita mwalekabila uwa kumukoselesha?

15-16. Finshi mwasambililako ku fyacitike kuli ba Tori?

¹⁵ Ilingi line twisa mukumona ifyo Yehova atwafwile ilyo ubwafya bwapwa. Ifi fine e fyo cali na kuli bankashi Tori. Umwana wabo Mason alilwele ubulwele bwa kansa pa myaka 6 kabili pa numa alifwile. Ba Tori balyumfwile sana ububi, batile: “Takwaba ubukali ubwingacila pa kufwilwa umwana.” Balandile no kuti, “Na bafyashi bambi kuti basumina ukuti ukumona uko umwana obe alecula kulakalipa ukucila ne fyo wingakalipwa nga walwala.”

 ¹⁶ Ilyo ubwafya ubo ba Tori bakwete bwakulile, balimwene ifyo Yehova alebafwa. Batile: “Nalemona ifyo Yehova aletwafwa ilyo umwana wesu alwele. Ku ca kumwenako, ilyo umwana wesu Mason alwele sana ica kuti tabalesuminisha nangu umo ukumumona, aba bwananyina bale-enda intamfu iitali pa kuti bese ku cipatala. Apa kulolelela abantu, lyonse paleba aba bwananyina abaleipeelesha ukwisa mu kutukoselesha. Na kabili baletupeela ne fyo twalekabila, na lintu ifintu fyabipile sana tatwalebulisha nangu fimo.” Yehova alepeela ba Tori fyonse ifyo balekabila pa kuti bashipikishe kabili alilengele na Mason ukushipikisha.—Moneni akabokoshi akaleti “ Yehova Alitupeele Fyonse ifyo Twalekabila.”

17-18. Cinshi cingamwafwa ukumona ifyo Yehova alemutungilila ilyo muli na mafya? (Amalumbo 40:5)

¹⁷ Belengeni Amalumbo 40:5. Umuntu nga alenina ulupili, afwaya ukuyafika pa muulu. Na lyo line, ilyo alenina kulaba inshita shimo eminina no kumona uko afumine. Ifi fine e fyo na ifwe tulingile ukulacita. Tulingile ukulakwatako inshita ya kutontonkanya pa fyo Yehova atupaalile ilyo twali na mafya. Cila bushiku muletontonkanya pali ifi fipusho. Bushe Yehova acimpaala shani buno bushiku? Nangu ca kuti ncili no bwafya, bushe Yehova alelenga shani ndeshipikisha? Mule-esha ukumona nangu fye cintu cimo ico Yehova amucitile pa kumwafwa.

¹⁸ Nalimo mulepepa ukuti ubwafya mukwete bupwe. Caliba fye bwino ukupepela pali ifi. (Fil. 4:6) Na lyo line, tulingile ukulamona ifyo Yehova aletupaala na pali ino ine nshita. Na kuba Yehova alitulaya ukuti akatukosha no kutwafwa ukushipikisha. Kanshi nga ca kuti lyonse muletasha pa fyo Yehova Lesa alemutungilila, mukalamona ukuti alemupaala nga filya fine apaalile Yosefe ilyo akwete amafya.—Ukute. 41:51, 52.