Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 3

Yehova Nihindu Manunga ni Kutukwasa

Yehova Nihindu Manunga ni Kutukwasa

“Yehova wapwile hamwe ni Yosefwe . . . , cheswacho analingi Yehova kakuchiwahisa.”—UPUTU. 39:2, 3.

MWASO 30 Tata, Zambi Kanda Sepa Liami

CHIKUMA CHILEMU a

1-2. (a) Mumu liaka kutushi kukomoka muze twakupalika mu lamba? (b) Yika mutulilongesa ha mutwe uno?

 ATU ja Yehova keshi kukomoka muze akupalika mu lamba. Tunanyingika ngwetu Mbimbiliya yakwamba ngwo: “Ku luyinda munji chatutamba kunjila mu Wanangana wa Zambi.” (Yili. 14:22) Tunanyingika nawa ngwetu, yipikalo yetu yimwe kuyichi kuhwa yeswe ndo haze mutukanjilila mu chifuchi chaha, muze ‘kumuchi kapwa kufwa, chipwe kunenganyana, chipwe miteto, chipwe yikola, ka.’—Uso. 21:4.

2 Yehova kakutwecha tupalike mu yipikalo. Chipwe chocho, iye kakutukwasa hanga tuyikumbe. Tutalenu yize postolo Paulu ambile kuli Akwa-Kristu waze apwile mu Roma. Katongwele yipikalo yinji yize iye ni mandumbu jacho apwile ni kupalika ha kwamba ngwenyi: “Mu yino yuma yeswe twakuhiana kukumba ku tachi ja yoze hanatuzange.” (Roma 8:35-37) Yino yinasolola ngwo, Yehova mahasa kutukwasa chipwe muze lamba lize tunamono mulichinunga. Tutalenu chize Yehova akwashile Yosefwe, ni chize mahasa kutukwasa.

MUZE YUMA MUYALUMUKA SUSUMUKU

3. Kuchi mwono wa Yosefwe walumukine susumuku?

3 Yakomba te keshi kusweka zango lize apwile nalio hali mwanenyi Yosefwe. (Uputu. 37:3, 4) Chino yichitwala mandumbu ja Yosefwe kumuvwila chipululu. Hachino, muze o apwile ni uhashi yalanjisa Yosefwe kuli A-Mindiane. Atu jacho yatwala Yosefwe ku Engitu, kuzekwene no yamulanjisa ngwe ndungo kuli Potifwa kaliamanga ka Falau. Chocho, mwono wa Yosefwe yiwalumuka susumuku. Iye kapwile mwana yoze te akuzanga chinji kuli tato, haliapwila hapwa ndungo mu Engitu!—Uputu. 39:1.

4. Mu yipikalo ya mutapu uka mutuhasa kupalika?

4 Mbimbiliya yinambe ngwo: “Luyinda kakwiza kuli mutu mweswe susumuku.” (Chilu. 9:11, Munda wa Zambi) Ha mashimbu amwe, twakupalika mu lamba lize atu eswe akupalika. (1 Kori. 10:13) Hanji twakumona lamba mumu lia kupwa tumbaji twa Yesu. Chakutalilaho, atu mahasa kutukekuna, kulimika ni yetu chipwe lume kutuhungumiona mumu lia ufulielo wetu. (2 Timo. 3:12) Alioze yipikalo yeswayo mutupalika, Yehova mahasa kutukwasa kuyikumba. Kuchi iye achilingile hali Yosefwe?

Yehova kakwashile Yosefwe chipwe muze amulanjishile ngwe ndungo kuli Potifwa mu Engitu (Tala paragrafu 5)

5. Yika Potifwa amwene hali Yosefwe? (Uputukilo 39:2-6)

5 Tanga Uputukilo 39:2-6. Potifwa kamwene ngwenyi Yosefwe kapwile ni mana, nawa te chikilikita. Kanyingikine nawa kuze kwakatukile mana jacho. Potifwa kamwene ngwenyi, “Cheswacho [Yosefwe] analingi Yehova kakuchiwahisa.” b Kulutwe, yamusa hanga apwe kalayi kenyi. Iye yamusa nawa hanga apwe tuminyi wa zuwo lienyi lieswe. Kuchi yino yakwashile Potifwa? Potifwa yapwa pichi.

6. Kuchi Yosefwe amwene yuma yize te anapalika?

6 Achinyonga yuma yize Yosefwe apalikile ngwe chize mwene apwile ni kuyimona. Chuma chika chize iye apwile ni kuzanga chinji? Shina kapwile ni kushimbwila hanga amunangamise kuli Potifwa? Ka, kota chuma azangile chinji chapwile kumutusula hanga ahase kufuna kuli tato. Chipwe ngwe kapwile ni yiteli yinji, nihindu iye te katwama ngwe ndungo ku zuwo lia mutu yoze keshi kuwayila Zambi. Alioze Yehova kakalingile nichimwe hanga atusule Yosefwe ku zuwo lia Potifwa. Chikwo nawa, mwono wa Yosefwe te unanungu ni kukala chinji.

MUZE YUMA MUYINUNGA NI KUPIHA

7. Mu mutapu uka yuma ku mwono wa Yosefwe yapihile chinji? (Uputukilo 39:14, 15)

7 Ngwe chize anasolola ha Uputukilo kapitulu 39, pwo lia Potifwa yazanga chinji Yosefwe ni kufupa uhashi wa kupomba nenyi. Hita shimbu apwile ni kumukaujola, Yosefwe te kakulituna. Chocho, yevwila Yosefwe uli unji ni kumuliongela ngwo, kamba kupomba nenyi ku tachi. (Tanga Uputukilo 39:14, 15.) Muze Potifwa achivwile, yasa Yosefwe mu zuwo lia ususu ni kutwamamo ha miaka yinji. (Uputu. 39:19, 20) Zuwo liacho lia ususu kuchi liapwile? Liji lia Hepreu lize Yosefwe azachishile hano ngwe zuwo lia “ususu,” mulihasa kulumbunuka “wina” hanji “chihela chize chinalaa pwi,” chekwamba kakapwile ni kutalatala cha kutuhukamo. (Uputu. 40:15) Chikwo nawa, Mbimbiliya yakusolola ngwo ha shimbu limwe, molu ja Yosefwe kaasele mu kuuli ni kumukasa malenge. (Samu 105:17, 18) Yuma ku mwono wa Yosefwe yiyinunga ni kupiha chinji. Iye kapwile ndungo yoze te akujikijila, haliapwila hapwa funge wamokomoko.

8. Shindakenyo yika mutuhasa kupwa nayo chipwe ngwe tunapalika mu lamba lize kulishi kuhwa?

8 Shina hiunapalika mu yimwe yuma ku mwono, mba yiulemba chipwe chocho yiyinunga ni kupiha? Chino muchihasa kulingiwa. Mumu liaka? Mumu Yehova keshi kukwika yuma yipi yilingiwe hali yetu mu chifuchi chino cha Satana. (1 Yoa. 5:19) Chipwe chocho, mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yehova kakumona yuma yeswe yize tunapalika, nawa mahasa kutukwasa. (Mateu 10:29-31; 1 Petu. 5:6, 7) Chikwo nawa, Yehova kanalakenya ngwenyi: “Chichi kukuhichika nichimwe, chipwe kukwehuka, ka.” (Hepre. 13:5) Yehova mahasa kukukwasa chipwe ngwe unapalika mu yuma yize yinasoloka ngwe kuuchi kuhasa kuyikumba. Haliapwila tutalenu chize yino yalingiwile ku mwono wa Yosefwe.

Yehova kakwashile Yosefwe chipwe muze apwile mu zuwo lia ususu ni muze amusele ngwe kalayi ka funge eswe (Tala paragrafu 9)

9. Yika yinasolola ngwo, Yehova kakwashile Yosefwe muze apwile mu zuwo lia ususu? (Uputukilo 39:21-23)

9 Tanga Uputukilo 39:21-23. Chipwe ngwe Yosefwe kapalikile mu yuma yikalu mu zuwo lia ususu, nihindu Yehova kamukwashile. Mu mutapu uka? Ha kupalika cha mashimbu, iye yapwa ni utayizo wa kalayi ka zuwo lia ususu ngwe chizechene apwile ku zuwo lia Potifwa. Chocho, kalayi ka zuwo lia ususu yasa Yosefwe ngwe mwata wa funge-ni-akwo. Mbimbiliya yakwamba ngwo, “Kalayi ka zuwo lia ususu katalile ku yuma yapwile mu kwoko lia Yosefwe.” Haliapwila Yosefwe te hapwa ni mulimo uze mumukwasa hanga achine kulihulikila chinji ha kapinda wenyi. Kwalumuka chino te keshi ni kuchishimbwila! Te muchipwa chikalu funge yoze akwachile ngwo, kamba kupomba ku tachi pwo lia kaliamanga ka Falau amuse ngwe kalayi. Yino yalingiwile wika ni ukwaso wa Yehova. Mukanda wa Uputukilo 39:23 unambe ngwo, “Cheswacho [Yosefwe] alingile, Yehova wachiwahishile.”

10. Mumu liaka Yosefwe kakalivwile ngwenyi yuma yeswe yinende kanawa ku mwono wenyi? Lumbununa.

10 Twesekenu nawa kulisa mu chihela cha Yosefwe. Hanyima lia kumuliongela yuma ni kumusa mu zuwo lia ususu, shina tunanyongo ngwetu iye kalivwile ngwenyi yuma yeswe yinende kanawa? Yika Yosefwe azangile ha shimbu liacho? Shina kazangile kupwa ni utayizo wa kalayi ka zuwo lia ususu? Ka, kota yize azangile yapwile kumutusula mu zuwo lia ususu. Kashika etele kuli funge mukwo yoze te anatusula ahanjike ni Falau hanga amuchizemo. (Uputu. 40:14) Alioze iye kakahanjikile nenyi, chocho Yosefwe yanunga mu zuwo lia ususu ha miaka yaali. (Uputu. 40:23; 41:1, 14) Chipwe chocho, Yehova kanungine ni kumufunga. Mu mutapu uka?

11. Uhashi uka Yehova ahanyine kuli Yosefwe, mba kuchi chino chamanunwine upale wa Yehova?

11 Muze Yosefwe apwile mu zuwo lia ususu, Yehova yalotesa mwanangana wa mu Engitu yilota yaali yize yapwile ni kumupinjisa. Falau kafupile kunyingika chinji ulumbunwiso wa yilota yacho. Muze anyingikine ngwenyi, Yosefwe mahasa kulumbununa yilota, yamusanyika. Nyi ukwaso wa Yehova, Yosefwe yalumbununa yilota. Chikwo nawa, Falau yakomoka ha chiyulo chize amuhele. Chasolokele zwalala kuli Falau ngwo, Yehova te kanakwase Yosefwe, kashika amutongwele hanga asongwele kulia cheswe mu Engitu. (Uputu. 41:38, 41-44) Ha kupalika cha mashimbu, yikupwa zala yinji. Zala yacho kuyakapwile wika mu Engitu, alioze ni mu Kanana muze mwapwile asoko ja Yosefwe. Ha shimbu lize, Yosefwe yapwa ni uhashi wa kulamwina asoko jenyi ni kufunga munyachi uze te Mesaya masemukina.

12. Mu mutapu uka Yehova akwashile Yosefwe?

12 Achinyonga ha yuma yeswe yize yalingiwile ku mwono wa Yosefwe. Iya watwalile Potifwa mba ase Yosefwe ha chihela chilemu? Iya watwalile kalayi ka zuwo lia ususu mba asolwele Yosefwe mbunge ya keke? Iya wahanyine yilota kuli Falau yize yapwile ni kumupinjisa? Iya wahanyine mana kuli Yosefwe hanga alumbunune yilota yacho? Iya watwalile Falau mba atongole Yosefwe hanga asongwele kulia mu Engitu yeswe? (Uputu. 45:5) Pundu lume, Yehova mwe wakwashile Yosefwe mu yuma yeswe yize apalikile. Chipwe ngwe ayayo kazangile kumushiha, nihindu Yehova kalumwine yuma hanga amanunune upale wenyi.

CHIZE YEHOVA MAHASA KUKUKWASA

13. Shina Yehova kakusongwela yuma yeswe yize yakulingiwa ku mwono wetu? Lumbununa.

13 Yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Yosefwe? Shina Yehova kakutufunga ku yuma yeswe yize twakupalika ku mwono wetu? Shina Yehova kakusongwela yuma ku mwono wetu hanga yuma yeswe yipi yize mutupalika yilingiwe mumu lia chikuma chipema? Ka, Mbimbiliya kuyishi kwamba chocho. (Chilu. 8:9; 9:11) Alioze, umwenemwene uli ngwo: Yehova kakumona lamba lietu lieswe ni kwivwa muteto wetu. (Samu 34:15; 55:22; Iza. 59:1) Chahiana ulemu, Yehova mahasa kutukwasa hanga tunyongonone mu lamba lieswalio mutupalika. Mu mutapu uka?

14. Kuchi Yehova akutukwasa ha mashimbu akalu?

14 Jila yimwe yize Yehova akutukwashilamo, yili muze akutwaha utakamiso ni ulembejeko ha shimbu lize tunaufupu. (2 Kori. 1:3, 4) Yino ye yalingiwile kuli ndumbu Eziz wa mu Turquemenistão, yoze anakapatwila miaka yaali mu zuwo lia ususu mumu lia ufulielo wenyi. Yamba ngwenyi: “Ha chimene cha tangwa lize te anangusopesa, umwe ndumbu yangusolwela mukanda wa Izaia 30:15, unambe ngwo: ‘Mu uhwimino ni ufulielo mumukapwa tachi jenu.’ Versu yino te yakungukwasa kuhwima mbunge ni kujikijila kuli Yehova mu yuma yeswe. Kupukuna ha versu yino, changukwashile ha mashimbu eswe waze napwile mu zuwo lia ususu. Shina unewuluka tangwa lize Yehova akukwashile ni kukwaha utakamiso ha shimbu lize te unaufupu?

15-16. Yika walilongesa ha chilweza cha Tori?

15 Kanji-kanji, twakuhasa kumona ukwaso wa Yehova mu kapinda yoze te tunapalika muze kapinda wacho mahwa. Yino ye yalingiwile kuli pangi Tori. Mwanenyi Mason, kayijile musongo wa câncer ha miaka yisambano ndo haze afwile. Pundu lume, chino chinakevwisa Tori yikola yinji ku mbunge. Yamba ngwenyi: “Hinamona ngwami, kukushi yikola yize umwe mama mahasa kupalika kuhiana yino. Nguli ni shindakenyo ngwami, chisemi mweswe matayiza ngwo, kumona mwana mamona lamba chakuneha yikola yinji kuhiana yize mevwa nyi mwene mwe unapalika mu lamba liacho.”

16 Kupalika mu kapinda yono, chevwishile Tori yikola yinji ku mbunge, alioze ha kupalika cha mashimbu, yeuluka chize Yehova amukwashile. Yamba ngwenyi: “Nyi natala kunyima, nakumona chize kwoko lia Yehova liangukwashile muze mwanami apwile ni kuyiza. Chakutalilaho, chipwe muze Mason te keshi kutambula ngeji mumu lia musongo wenyi, nihindu mandumbu kapwile ni kwenda maola aali hanga eze ku shipitali. Nihindu ku shipitali kwakapwile ni kuhona mandumbu waze mangukwasa muze te nakufupiwa ukwaso. Chikwo nawa, mandumbu katukwashile ku yize te tunafupiwa ku musunya. Chipwe ha mashimbu akalu, te kutushi kuhona chuma nichimwe.” Yehova kahanyine kuli Tori ni mwanenyi Mason, ukwaso uze te anafupiwa hanga anyongonone.—Tala mushete, “ Yehova Katuhele Yize te Tunafupiwa.”

KANDA UVULAMA YIWAPE YESWE YIZE HIUNATAMBULA

17-18. Yika muyitukwasa mba tumone ukwaso wa Yehova ha mashimbu akalu ni kumusakwilila? (Samu 40:5)

17 Tanga Samu 40:5. Nyonga lia atu waze akunyina ha milundu, liapwa kuheta helu lia mulundu. Alioze muze ayo ananyina, kakumana hamwe hanga atale yuma yipema yize yinasoloka. Chizechene nawa, muchilita kusa amwe mashimbu hanga unyonge ha chize Yehova akukukwasa chipwe muze unapalika mu lamba. Kusongo lia hita tangwa, lihule ngwe: ‘Ha yika Yehova angukwasa musono? Chipwe ngwe kapinda wami kanda achihwa, mba kuchi Yehova anangukwasa kumukumba?’ Sako tachi hanga uwane jila chipwe yimuwika yize Yehova anakukwashilamo.

18 Kwamba pundu, kota unalembe hanga kapinda we ahwe. Kulinga chino hi chipi ko. (Fwili. 4:6) Alioze, chili nawa chilemu kumona yiwape yize tuli nayo haliapwila. Mumu Yehova kanalakenya kututakamisa ni kutukwasa hanga tunyongonone. Kashika mashimbu eswe, solola usakwililo we ha yuma yize Yehova akulinga hanga akukwase. Kulinga chino, muchikukwasa kumona chize Yehova anakukwase kukumba kapinda ngwe chize akwashile Yosefwe.—Uputu. 41:51, 52.

MWASO 32 Pwenu Sali lia Yehova!

a Muze tunapalika mu lamba, hamwe kutushi kuhasa kumona ngwo Yehova kanatukwase. Twakuhasa kumona ukwaso wenyi muze lamba liacho mulihwa. Alioze yuma yize yalingiwile ku mwono wa Yosefwe yinatukwase kunyingika ngwo, Yehova mahasa kutukwasa tuwahilile chipwe ngwe lamba lietu linanungu. Yino ye mutulilongesa ha mutwe uno

b Mu Mbimbiliya versu jikehe wika jakuhanjika hakutwala ku yize yalumukine ku mwono wa Yosefwe muze apwile ndungo, alioze kota yino yalingiwile ha miaka yinji.