1, 2. (a) Naegbọn whlepọn lẹ ma nọ yin nubajonọmẹ na mí? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

 TAIDI omẹ Jehovah tọn lẹ, e ma nọ paṣa mí eyin mí pehẹ whlepọn lẹ. Mí yọnẹn dọ dile Biblu dọ do, “mí dona gbọn nukunbibia susu mẹ biọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ.” (Owalọ 14:22) Mí sọ yọnẹn dọ nuhahun mítọn delẹ ma na mọ pọngbọ mlẹnmlẹn kakajẹ whenue mí na biọ aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, yèdọ fie ‘okú, aluẹmẹninọ kavi avi kavi awufiẹsa ma nasọ tin te ba.’—Osọ. 21:4.

² Jehovah ma nọ basi hihọ́na mí sọn whlepọn lẹ mẹ. Amọ́ na nugbo tọn, e nọ gọalọna mí nado doakọnna yé. Doayi nuhe apọsteli Paulu dọna Klistiani he nọ nọ̀ Lomu lẹ go. Jẹnukọn whẹ́, e slẹ whlepọn delẹ he ewọ po mẹmẹsunnu etọn lẹ po to pipehẹ. Enẹgodo, e wlan dọmọ: “Mí gbawhàn mlẹnmlẹn to onú ehe lẹpo mẹ gbọn mẹlọ he yiwanna mí gblamẹ.” (Lom. 8:35-37) Ehe dohia dọ Jehovah gán gọalọna we nado tindo kọdetọn dagbe etlẹ yin whenue a to whlepọn lọ mẹ to alọnu. Mì gbọ mí ni pọ́n lehe Jehovah gọalọna Josẹfu nado tindo kọdetọn dagbe do gọna lehe E gán wàmọ na hiẹ lọsu do.

3. Diọdo ajiji tẹwẹ wá gbẹzan Josẹfu tọn mẹ?

³ Tọgbo Jakọbu dohia hezeheze dọ emi yiwanna visunnu emitọn Josẹfu taun. (Jen. 37:3, 4) Enẹ zọ́n bọ visunnu mẹho Jakọbu tọn lẹ whànwu nọvisunnu yetọn. To whenue yé mọ dotẹnmẹ lọ, yé sà ẹ na pipli ajọwatọ Midianinu lẹ tọn de. Ajọwatọ enẹlẹ ze Josẹfu yì Egipti he dẹn na kilomẹtlu kanweko susu lẹ, yèdọ fihe e sọ yin sisà whladopo dogọ te na Pọtifali he yin ogán nuhọ́tọ Falo tọn lẹ tọn. Gbẹzan Josẹfu  tọn diọ to ajiji mẹ, bọ ewọ he yin visunnu vivẹ́ he otọ́ etọn yiwanna wá lẹzun afanumẹ tata de poun na Egiptinu de!—Jen. 39:1.

4. Nawẹ mí gán pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu he taidi Josẹfu tọn nkọ gbọn?

⁴ Biblu dọ dọ “ojlẹ po kosọ po mẹ wẹ onú te na omẹ popo.” (Yẹwh. 9:11, Biblu gun allada) To whedelẹnu, mí nọ pehẹ whlepọn he “to paa mẹ na gbẹtọ lẹ,” enẹ wẹ whlepọn he gbẹtọvi lẹpo nọ jiya etọn lẹ. (1 Kọl. 10:13) Kavi mí gán jiya na devi Jesu tọn he mí yin poun wutu. Di apajlẹ, mẹlẹ gán deafu do mí, diọnukunsọ mí kavi tlẹ dohomẹkẹn mí na yise mítọn wutu. (2 Tim. 3:12) Jehovah gán gọalọna we nado tindo kọdetọn dagbe mahopọnna whlepọn depope he a to pipehẹ. Nawẹ e wàmọ to whẹho Josẹfu tọn mẹ gbọn?

5. Tadona tẹ kọ̀n wẹ Pọtifali wá gando kọdetọn dagbe he Josẹfu tindo go? (Jenẹsisi 39:2-6)

⁵ Hia Jenẹsisi 39:2-6. Pọtifali doayi e go dọ Josẹfu yin jọja de he tindo nugopipe taun bosọ yin azọ́n sinsinyẹnwatọ. E sọ yọ́n nuhe zọ́n. Pọtifali mọdọ “Jehovah nọ hẹn nuhe wà [Josẹfu] te lẹpo tindo kọdetọn dagbe.” b To nukọn mẹ, Egiptinu lọ yí Josẹfu do basi devizọnwatọ whégbè tọn etọn. E sọ ze nuhe to owhé etọn gbè lẹpo do alọmẹ na Josẹfu. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? Onú yọ́n na Pọtifali.

6. Etẹwẹ gán ko yin numọtolanmẹ Josẹfu tọn gando ninọmẹ etọn go?

⁶ Tẹnpọn nado pọ́n ninọmẹ lọ hlan to pọndohlan Josẹfu tọn mẹ. Etẹwẹ yin ojlo etọn hugan? Be nuhe e to jijlo wẹ yindọ Pọtifali ni doayi e go bo suahọ ẹ ya? E yọnbasi taun dọ Josẹfu jlo na yin tuntundote nado lẹkọyi otọ́ etọn dè. To popolẹpo mẹ, mahopọnna lẹblanulọkẹyi he Josẹfu tindo to owhé Pọtifali tọn gbè lẹpo, e gbẹ́ yin afanumẹ ogán kosi de tọn. Jehovah ma hẹn Pọtifali nado tún Josẹfu dote. Podọ ninọmẹ Josẹfu tọn nasọ ylan dogọ.

7. Aliho tẹ mẹ wẹ ninọmẹ Josẹfu tọn fọ́n bo to yinylan deji te? (Jenẹsisi 39:14, 15)

⁷ Dile Jenẹsisi weta 39tọ dohia do, asi  Pọtifali tọn do ojlo na Josẹfu bo tẹnpọn pludopludo nado doyẹklọ ẹ. Amọ́, Josẹfu nọ gbẹ́ nuzedonukọnnamẹ etọn lẹ dai to whelẹponu. To godo mẹ, e gblehomẹ do Josẹfu go sọmọ bo sawhẹdokọna ẹn dọ e tẹnpọn nado zanhẹ emi gánnugánnu. (Hia Jenẹsisi 39:14, 15.) Whenue Pọtifali sè ehe, e ze Josẹfu dlan gànpamẹ bọ e nọ finẹ na owhe delẹ. (Jen. 39:19, 20) Nawẹ gànpa lọ mẹ ṣí? Hogbe Heblugbe tọn he Josẹfu yizan na “gànmẹ” gán zẹẹmẹdo “osindò” kavi “odò” nado dohia dọ fie emi te dozinvlu bọ emi sọ tindo numọtolanmẹ todido matindo tọn. (Jen. 40:15; Odò.) Humọ, Biblu dohia dọ na ojlẹ de, yè do afọgàn lẹ afọ̀ na Josẹfu bosọ do gẹdẹ okọ̀ na ẹn. (Salm. 105:17, 18) Ninọmẹ Josẹfu tọn fọ́n bo to yinylan deji. Ewọ he yin afanumẹ dejidego de wá lẹzun gàntọ tata de poun.

8. Eyin whlepọn de tlẹ fọ́n bo to yinylan deji, nujikudo tẹwẹ mí gán do?

⁸ Be a ko mọ dewe to ninọmẹ flumẹjijẹ tọn de mẹ pọ́n he fọ́n bo to yinylan deji mahopọnna odẹ̀ vẹkuvẹku towe lẹ ya? Enẹ gán jọ. Jehovah ma nọ basi hihọ́na mí sọn whlepọn lẹ mẹ to aihọn he ji Satani to gandu do ehe mẹ. (1 Joh. 5:19) Etomọṣo, a gán tindo nujikudo ehe: Jehovah yọ́n nuhe mẹ jugbọn a te lẹ to gigọ́ mẹ, podọ e to towe dọ. (Mat. 10:29-31; 1 Pita 5:6, 7) Humọ, e dopà dọmọ: “Yẹn ma na jo mì do gbede podọ yẹn ma na gbẹ́ mì dai gbede.” (Heb. 13:5) Jehovah gán gọalọna we nado doakọnnanu etlẹ yin whenue e taidi dọ wà-gbọn-de-ma-tin. Mì gbọ mí ni pọ́n lehe e yinmọ do to whẹho Josẹfu tọn mẹ.

9. Etẹwẹ dohia dọ Jehovah tin hẹ Josẹfu to whenue e to gànmẹ? (Jenẹsisi 39:21-23)

⁹ Hia Jenẹsisi 39:21-23. Etlẹ yin to ojlẹ sinsinyẹn he Josẹfu yizan to gànpamẹ enẹlẹ whenu, Jehovah hẹn ẹn tindo kọdetọn dagbe. Gbọnna? To ojlẹ de godo, ogán gànpa lọ tọn dejido Josẹfu go bosọ nọ na ẹn sisi, kẹdẹdile Pọtifali wà na ẹn do. To godo mẹ, ogán gànpa lọ tọn ze gàntọ devo lẹ do anademẹ Josẹfu tọn glọ. Na nugbo tọn, Biblu dọ dọ “ogán gànpa lọ tọn masọ nọ na ayidonugo nuhe tin to anademẹ Josẹfu tọn glọ lẹ depope.” Josẹfu mọ nude he e na yí do hẹn alọnu ede tọn ján todin, enẹ wẹ azọ́n dagbe de. Diọdo madonukun nankọ die! Nawẹ gàntọ de he yè sawhẹdokọna dọ e jlo na zanhẹ asi ahọluzọnwatọ họ̀nmẹ tọn de tọn gánnugánnu gán jẹ otẹn jidedomẹgo tọn mọnkọ mẹ gbọn? Zẹẹmẹ dopo gee janwẹ ehe tindo. Dile Jenẹsisi 39:23 dọ do, na “Jehovah tin hẹ Josẹfu podọ Jehovah nọ hẹn nuhe wà e te lẹpo tindo kọdetọn dagbe” wutu wẹ.

10. Basi zẹẹmẹ nuhewutu Josẹfu gán nọma mọdọ emi tindo kọdetọn dagbe to nuhe wà emi te lẹpo mẹ tọn?

¹⁰ Sọ tẹnpọn whladopo dogọ nado pọ́n ninọmẹ lọ hlan to pọndohlan Josẹfu tọn mẹ. To whenue yè ko sawhẹ lalo dokọna ẹn bo ze e do gànmẹ godo, be a lẹndọ e na mọdọ nuhe wà emi te lẹpo tindo kọdetọn dagbe wẹ ya? Etẹwẹ yin ojlo Josẹfu tọn hugan? Be nado mọ nukundagbe ogán gànpa lọ tọn wẹ ya? E yọnbasi taun dọ Josẹfu jlo dọ yè ni zẹ̀hudo whẹsadokọnamẹ lalo lọ ji bo tún emi dote. Etlẹ biọ to gàntọ devo he yè jlo na tundote si nado dọhona Falo do ota etọn mẹ, na ewọ nido de e sọn gànpa apọṣimẹ tọn enẹ mẹ. (Jen. 40:14) Amọ́, dawe lọ ma yawu dọhona Falo. Ehe zọ́n bọ Josẹfu gbọṣi gànpa lọ mẹ na owhe awe dogọ. (Jen. 40:23; 41:1, 14) Etomọṣo, Jehovah zindonukọn nado hẹn Josẹfu tindo kọdetọn dagbe. Gbọnna?

11. Nugopipe vonọtaun tẹwẹ Jehovah na Josẹfu, podọ adà tẹwẹ ehe yiwà to hẹndi lẹndai Jehovah tọn mẹ?

¹¹ Whenue Josẹfu to gànmẹ, Jehovah hẹn  ahọlu Egipti tọn nado kudlọ awe delẹ he dotukla ẹ. Falo jẹflumẹ bo jlo na yọ́n nuhe odlọ lọ lẹ zẹẹmẹdo. Whenue ahọlu lọ sè dọ Josẹfu do nugopipe lọ nado detana odlọ lọ lẹ, e domẹhlan dọ yè ni yì ylọ ẹ wá. Po alọgọ Jehovah tọn po, Josẹfu detana odlọ lọ lẹ podọ ayinamẹ dagbe he e na Falo lẹ yinuwadeji. Na Falo mọdọ Jehovah tin hẹ Josẹfu wutu, e yí jọja sunnu lọ do basi ogán he nọ penukundo núdùdù go to Egipti blebu. (Jen. 41:38, 41-44) To nukọn mẹ, huvẹ daho de tọ́n to Egipti podọ to Kenani, yèdọ otò he mẹ whẹndo Josẹfu tọn nọ nọ̀. Todin Josẹfu tin to otẹn dagbe mẹ nado whlẹn whẹndo etọn bo gbọnmọ dali basi hihọ́na hukan whẹndo tọn he mẹ Mẹsia lọ na wá sọn.

12. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah hẹn Josẹfu tindo kọdetọn dagbe te?

¹² Lẹnnupọndo nujijọ he paṣamẹ he wá aimẹ to gbẹzan Josẹfu tọn mẹ lẹ ji. Mẹnu wẹ hẹn Pọtifali nado na ayidonugo vonọtaun Josẹfu he yin afanumẹ de poun? Mẹnu wẹ hẹn ogán gànpa lọ tọn nado do nukundagbe hia Josẹfu, yèdọ gàntọ tata de poun? Mẹnu wẹ hẹn Falo nado kudlọ he dobu lẹ, podọ mẹnu wẹ na Josẹfu nugopipe lọ nado detana odlọ lọ lẹ? Mẹnu wẹ to godona nudide lọ nado yí Josẹfu do basi ogán he nọ penukundo núdùdù go to Egipti? (Jen. 45:5) E họnwun dọ Jehovah wẹ hẹn nuhe wà Josẹfu te lẹpo tindo kọdetọn dagbe. Dile etlẹ yindọ nọvisunnu Josẹfu tọn lẹ jlo na hù i, to godo mẹ Jehovah diọ ninọmẹ lọ to aliho de mẹ nado hẹn ojlo Etọn di.

13. Be Jehovah nọ dádo ninọmẹ he mí nọ pehẹ lẹ dopodopo mẹ wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

¹³ Etẹwẹ mí gán plọn sọn kandai Josẹfu tọn mẹ? Be Jehovah nọ dádo ninọmẹ he mí nọ pehẹ lẹpo mẹ wẹ ya? Be Jehovah nọ deanana nujijọ lẹpo to gbẹzan mítọn mẹ bọ onú ylankan he nọ jọ lẹpo nọ yin na whẹwhinwhẹ́n dagbe de wutu wẹ ya? Paali, Biblu ma nọgodona pọndohlan enẹ. (Yẹwh. 8:9; 9:11) Amọ́ nuhe mí yọnẹn wẹ yindọ, whenue mí pehẹ whlepọn de, Jehovah nọ yọnẹn bosọ nọ dotoaina awhágbe mítọn lẹ na alọgọ. (Salm. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) Humọ, Jehovah gán gọalọna  mí nado doakọnna nuhahun lẹ po kọdetọn dagbe po. Gbọnna?

14. Nawẹ Jehovah nọ gọalọna mí to ojlẹ sinsinyẹn lẹ mẹ gbọn?

¹⁴ Dopo to aliho he mẹ Jehovah nọ gọalọna mí te lẹ mẹ wẹ yindọ e nọ miọnhomẹna mí bo nọ na mí tuli, podọ ehe nọ saba yin to ojlẹ he mẹ mí do hudo etọn te pẹẹ. (2 Kọl. 1:3, 4) Nuhe jọ to whẹho mẹmẹsunnu Eziz he nọ nọ̀ Turkménistan tọn mẹ niyẹn, yèdọ mẹhe yè dawhẹna dọ e na sẹ̀ngàn na owhe awe na yise etọn wutu. E dọmọ: “To gbeegbe yè dawhẹna mi sin afọnnu, mẹmẹsunnu de do Isaia 30:15 hia mi, fie mí hia te dọmọ: ‘Huhlọn mìtọn na tin to abọẹninọ po jidide mlẹnmlẹn po mẹ.’ Wefọ ehe ko gọalọna mi ma nado hanú bo ganjẹ Jehovah go to nulẹpo mẹ. Ayihamẹlinlẹnpọn do wefọ ehe ji gọalọna mi to ojlẹ gànpamẹninọ tọn ṣie lẹpo whenu.” Be a gán lẹnnupọndo ojlẹ de ji to gbẹzan towe mẹ he whenu Jehovah gọalọna we bo miọnhomẹna we bosọ na we tuli to ojlẹ he mẹ a do hudo etọn te hugan ya?

15, 16. Etẹwẹ a plọn sọn numimọ Tori tọn mẹ?

¹⁵ To paa mẹ, whenue mí ko tọ́nsọn nuhahun de mẹ wẹ mí nọ wá mọ lehe Jehovah gọalọna mí nado jugbọn e mẹ do. Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Tori mọ nugbo-yinyin ehe tọn. Visunnu etọn Mason diahi hẹ kansẹẹ-zọ̀n na owhe ṣidopo kakajẹ okú. E sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe dọ Tori ni jẹflumẹ taun. E dọmọ: “N’ma lẹndọ ninọmẹ de gán ko hẹn awufiẹsa wá na mi sọmọ taidi onọ̀ de.” E yidogọ dọmọ, “n’kudeji dọ mẹjitọ devo lẹ na kọngbedopọ hẹ mi dọ nado to mimọ ovi mẹtọn ni to yaji ylan taun hú mẹlọsu ni to awufiẹsa mẹ.”

¹⁶ Amọ́, dile whlepọn ehe tlẹ húagbọ́ mẹ do sọ, Tori wá lẹnnupọndo aliho he mẹ Jehovah gọalọna ẹn nado jugbọn e mẹ te lẹ  ji. E dọmọ: “Eyin n’lẹnnupọndo ojlẹ enẹ ji, n’nọ mọ alọ owanyinọ Jehovah tọn to ojlẹ he gblamẹ visunnu ṣie jẹ awutu te lẹpo. Di apajlẹ, etlẹ yin whenue Mason to azọ̀njẹ sinsinyẹn bo ma gán mọ mẹhe wá dla ẹ pọ́n lẹ, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po nọ kùnhún na gànhiho awe wá doto lọ whé. Mẹde nọ to ohọ̀n ji janwẹ bo nọ to gbesisọ mẹ nado gọalọ. Humọ, yé nọ penukundo nuhudo agbasa tọn mítọn lẹ go. Etlẹ yin to ojlẹ he sinyẹn taun lẹ mẹ, mí ma jẹdò nudepope tọn.” Jehovah na Tori nuhe sin hudo e do nado doakọnnanu, podọ nudopolọ wẹ e wà na Mason.—Pọ́n apotin lọ “ Jehovah Na Mí Nuhe Sin Hudo Mí Do Pẹẹ.”

17, 18. Etẹwẹ na gọalọna mí nado doayi godonọnamẹ Jehovah tọn go to ojlẹ whlepọn tọn lẹ mẹ bosọ yọ́n pinpẹn etọn? (Salmu lẹ 40:5)

¹⁷ Hia Salmu lẹ 40:5. Yanwle osó-hẹtọ́ de tọn wẹ nado yì aga pete osó lọ tọn. Amọ́, ofi voovo delẹ tin he e gán nọte bo duvivi onú dagbedagbe he e mọ lẹ tọn te dile e to osó lọ fán. To aliho dopolọ mẹ, nọ de whenu dovo sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ nado lẹnnupọndo lehe Jehovah ko hẹn we tindo kọdetọn dagbe do ji, etlẹ yin whenue a to akọndona nuhahun de. To vivọnu azán dopodopo tọn, nọ kanse dewe dọ: ‘Aliho tẹ mẹ wẹ n’mọ dona Jehovah tọn te to egbehe? Dile etlẹ yindọ whlepọn lọ ma ko doalọte, nawẹ Jehovah to alọgọna mi nado doakọnna ẹn gbọn?’ Pọ́n eyin a gán doayi e whè gbau onú dopo go he Jehovah wà nado gọalọna we.

¹⁸ Na nugbo tọn, a gán to dẹ̀ho dọ whlepọn towe ni doalọte. Enẹ yọ́n bosọ sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. (Flp. 4:6) Amọ́, mí sọ dona nọ doayi dona mítọn alọnu tọn lẹ go. To popolẹpo mẹ, Jehovah dopà nado na mí huhlọn bo gọalọna mí nado doakọnnanu. Enẹwutu, nọ yọ́n pinpẹn etọn to whelẹponu dọ Jehovah ma jo we do. To whenẹnu, etlẹ yin to ojlẹ whlepọn tọn lẹ mẹ, a na mọ lehe Jehovah to alọgọna we nado tindo kọdetọn dagbe dile e wà na Josẹfu do.—Jen. 41:51, 52.