1-2. (a) Ongwaye tji tu ha kumwa tji tu nomauzeu? (b) Matu katara ku ye morupa ndwi?

 OTJOVAKARERE va Jehova, eṱe katu kumwa indu tji tu nomauzeu. Ombeibela i tja, eṱe “tu sokutuurungira mozombamisiro ozengi amaatu hiti mouhona waNdjambi.” (Oviung. 14:22) Eṱe wina matu tjiwa kutja omauzeu wetu tjiva kamaaye zengururwa oparukaze, ngandu tji twa kahupa mouye wa Mukuru oupe. Mouye oupe mbwo ‘onḓiro kai tji nakukara po rukwao; noruhoze nomaririro, nomuhihamo kavi tji nakukara po rukwao.’—Omavan. 21:4.

² Jehova ketu tjevere kutja atu ha munu omauzeu. Posi yokutja eye u tu vatera okuyetjinda. Tara ku imbi omuapostele Paulus mbya hungira kOvakriste mba turire moRoma. Eye rutenga wa tamuna omauzeu pekepeke eye novakambure ovakwao ngu va munine. Okuzambo eye wa tja: “Eṱe tu noutoṋi okuura mu ingwi ngwe tu suvera.” (Rom. 8:35-37) Ihi matji hee kutja Jehova ma yenene okukuvatera nandarire ngunda au ri mouzeu. Ngatu katare kutja Jehova wa vatera vi Josef okukara nondoṋeno, nokutja eye ma yenene okukuvatera vi.

3. Omarundurukiro yeṋe yatjimanga nga tjitwa mehupo ra Josef?

³ Jakob wa raisa oukahu kutja wa suverere omuatje we Josef tjinene. (Gen. 37:3, 4) Ku nao, omarumbi we ya uta okuṱeruru na ye. Owo tji va muna oruveze, va randisa Josef kotjimbumba tjOvamidian ovarandise. Ovarandise mbo va twara Josef kokure koEngipte, nu ve ke mu randisa ku Potifar, ngwa ri otjiuru tjovatjevere vondjuwo ya Farao youhona.  Ehupo ra Josef ra runduruka hakahana, eye wa ri omuatje omusuverwa waihe, nu wa karira omukarere wOmuengipte.—Gen. 39:1.

4. Eṱe mape ya atu munu vi ouzeu tjimuna imbwi Josef mbwa ri na wo?

⁴ Ombeibela i tja “oviṋa ovivi vi tjitwa komundu ngamwa auhe.” (Omuzuv. 9:11, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Eṱe povikando tjiva tu muna omarorero “nge ya kovandu.” Pu mape hee kutja omauzeu nge ya kovandu avehe. (1 Kor. 10:13) Poo mape ya eṱe atu munu omauzeu mena rokutja oweṱe ovakongorere va Jesus. Otjotjihorera, eṱe mape ya atu nyekererwa, atu pirukirwa, poo nandarire atu tatumisiwa mena rongamburiro yetu. (2 Tim. 3:12) Kainatja kutja tu nomauzeu yeṋe, Jehova ma yenene okutupa ondoṋeno. Eye wa vatera vi Josef momuano mbwo?

5. Potifar wa muna tjike ohunga nomuano Josef maa ṋingapara? (Genesis 39:2-6)

⁵ Lesa Genesis 39:2-6. Potifar wa muna kutja Josef wa ri omurumendu omutanda wozondunge nu ngwa ungura oukukutu. Nu eye wina aa tjiwa kutja omena raye. Potifar wa muna kutja Jehova wa “ṋingaparisa [Josef] mu atjihe tja tjita.” b Korusenina, Omuengipte wa zika Josef kutja ma rire omuungure we. Eye wina wa zika Josef okurira omutjevere wondjuwo nouini we auhe. Pa tjitwa tjike? Potifar wa serwa ondaya.

6. Josef mape ya wa ri noumune uṋe ohunga nongaro ma ri?

⁶ Ripura nomuano Josef ma fula. Eye aa vanga tjike kombanda yoviṋa avihe? Aa vanga okumunikwa nokupewa ondjambi ku Potifar? Mape ya Josef aa vanga okukuturwa kutja ma yaruke ku ihe. Nandarire kutja Josef wa ri nondjingonekero mondjuwo ya Potifar, eye wa ri omukarere womuhona ngu hi na ee rikotamene ku Jehova. Jehova ke na pa tjita kutja Potifar ma kuture Josef. Nu ongaro Josef ma ri, ya ri pokuririra ko ombi.

7. Omomuano uṋe ongaro Josef ma ri mu ya ririra ko ombi? (Genesis 39:14, 15)

⁷ Otja tji pa tjangwa mu Genesis ekondwa 39, omukazendu wa Potifar aa nanukirwa i Josef nu povikando ovingi eye wa  kondja okutjita kutja Josef ma rare pu na ye. Otjikando atjihe, Josef we mu raera kutja kako. Korusenina, eye wa pindikira Josef nga tje mu kuminina kutja aa kondjisa okumutjera. (Lesa Genesis 39:14, 15.) Indu Potifar tja zuva otjiṋa hi, eye wa yumba Josef monḓorongo, ma kara oure wozombura. (Gen. 39:19, 20) Onḓorongo ya ri vi? Embo rOtjiheberi Josef nda ungurisa okuheya “onḓorongo” mari yenene okuheya “ondjombo” poo “otjitoto.” Pu mape hee kutja ongondoroka na ye kwa ri nonḓorera nu eye we rihahizire. (Gen. 40:15) Wina, Ombeibela i raisa kutja oure woruveze, ozombaze za Josef za pandekerwe nu wa kutirwe nouketanga mosengo ye. (Eps. 105:17, 18) Ongaro Josef ma ri ai ririre ko ombi. Eye wa ri omukarere omuṱakame nu wa karira omundu womonḓorongo.

8. Nandarire kutja ouzeu wa ririre ko ouvi tjinene, matu yenene okukara nongamburiro ya tjike?

⁸ Hapo wa rora okukara mongaro onḓeu ndja ririra ko ombi nandarire kutja wa kumba tjinene? Iho mape ya atji tjitwa. Jehova ketu tjevere komauzeu mouye mbu honaparerwa po i Satan. (1 Joh. 5:19) Posi yokutja, ove mo yenene okukara nongamburiro kutja Jehova ma tjiwa ongaro mu u ri nu me ku pe imbi mbi mo hepa. (Mat. 10:29-31; 1 Petr. 5:6, 7) Nu wina, eye wa kwizika kutja, “Ami himee ku esa ko; nu himee ku imbirahi ko!” (Hebr. 13:5) Jehova ma yenene okukuvatera okutuurunga ongaro mu u ri nandarire kutja we rihahiza. Ngatu katara komuano eye ma vatera Josef.

9. Otjikeṋa tji matji raisa kutja Jehova wa ri pu na Josef indu tja ri monḓorongo? (Genesis 39:21-23)

⁹ Lesa Genesis 39:21-23. Nandarire moruveze oruzeu Josef tja ri monḓorongo, Jehova we mu ṋingaparisa moviṋa vye avihe. Omomuano uṋe? Oruveze tja ru kayenda, omutjevere omunene wonḓorongo wa kara nongamburiro nondengero mu Josef tjimuna Potifar. Korusenina omutjevere omunene wonḓorongo wa zika Josef kombanda yovapandekwa varwe avehe. Ku nao, Ombeibela i tja: “Ingwi omutjevere omunene wondeko kaa tara kotjiṋa ngamwa atjihe, Josef tja ri nomaziriro na tjo.” Josef nai wa ri noviungura okuungura. Ingo ya ri omarundurukiro nge hi na aa undjire ko. Pe ya vi omurumendu omukamburwa ngwa kumininwa okutjera omukazendu womurumendu ombondo wondjuwo youhona wa Farao, tja pewa oviungura vyomerizirira? Pe na eziriro rimwe uriri. Genesis 39:23 ma ri tja: ‘Muhona wa ri puna Josef nu wa tjita kutja otjiṋa ngamwa atjihe tji ma tjiti, tji pwe.’

10. Kahurura kutja omena raye Josef tji mape ya kutja kee rimunu kutja wa ri nondoṋeno moviṋa avihe.

¹⁰ Ripura rukwao nomuano Josef ma fula kombunda yokukumininwa nokupaterwa monḓorongo. Mo ripura kutja eye aa munu kutja u nondoṋeno moviṋa avihe? Josef aa vanga tjike kombanda yoviṋa avihe? Hapo eye aa vanga okutjata komutjevere omunene wonḓorongo? Josef mape ya aa vanga okukuturwa. Eye nandarire wa ningira omukamburwa warwe ngwa ri pokupita me kemuhungirire po ku Farao kutja eye ma piti monḓorongo wina. (Gen. 40:14) Nungwari, omurumendu ngo kena pa hakahanena po okukahungira ku na Farao indu tja pita. Ku nao, Josef wa kara monḓorongo ozombura zarwe mbari. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Nu Jehova wa kayenda komurungu okumupa ondoṋeno. Omomuano uṋe?

11. Otjiungura tjiṋe tjapeke Jehova tja yandja ku Josef nu ihi tja vatera vi okuyenenisa ondando ya Jehova?

¹¹ Josef ngunda a ri monḓorongo, Jehova wa tjita kutja ombara ya Engipte i kare noturoto tuvari tu twe mu kurungisire. Farao tjiri  aa vanga okutjiwa kutja oturoto twi aatu hee tjike. Indu ombara tji ya zuva kutja Josef aa yenene okumangurura oturoto, eye wa hinda ovandu okukaisana Josef. Nombatero ya Jehova, Josef wa mangurura oturoto nu Farao wa himisirwe i yondunge eye ndje mu pa. Farao wa muna kutja Jehova aa vatere Josef, ku nao Farao we mu zika otjomutjevere wovikurya moEngipte arihe. (Gen. 41:38, 41-44) Kombunda, kwe ya ourumbu ouzeu mbwa ṱunine ko Engipte nu wina ko Kanaan, ehi eṱunḓu ra Josef ku ra turire. Josef nai aa yenene okuyama eṱunḓu re, nu ihi aatji hee kutja korusenina omumamukaza Messias.

12. Omomiano viṋe Jehova ma tjita kutja Josef ma kare nondoṋeno?

¹² Ripurira koviṋa ovihimise mbya tjitwa mehupo ra Josef. Ouṋe ngwa tjita kutja Potifar ma yandje ombango yapeke ku Josef ngwa ri omukarere? Ouṋe ngwa tjita kutja omutjevere wonḓorongo ma kara nonyuṋe mu Josef ngwa ri omukamburwa? Ouṋe ngwa tjita kutja Farao ma rote oturoto tu twe mu kurungisire nokuyandja omasa ku Josef okumangurura oturoto twi? Ouṋe ngwa tjita kutja Farao ma zike Josef otjomutjevere wovikurya moEngipte? (Gen. 45:5) Otjiperi kutja, Jehova ongwa tjita kutja otjiṋa atjihe Josef tji ma tjiti tji kare nondoṋeno. Nandarire kutja omarumbi wa Josef aaye vanga okumuzepa, Jehova wa rundurura imbi mbya kayenda po kutja ma yenenise ombango ye.

13. Hapo Jehova u kara norupa mongaro aihe mu tu ri? Kahurura.

¹³ Ovikwaye mbi matu rihongo okuza kehungi ra Josef? Hapo Jehova u kara norupa mongaro aihe mu tu ri? Hapo eye ongu hongorera po otjitjitwa atjihe mehupo retu kokutja ovitjitwa avihe ovivi vi kare nepu ewa mbi vya tjitirwa? Katjiperi, Ombeibela kai hongo nao. (Omuzuv. 8:9; 9:11) Nungwari eṱe tu tjiwa kutja, tji twa munu ouzeu, Jehova u muna nu u zuva tji matu ku ombatero ku ye. (Eps. 34:15; 55:22; Jes. 59:1) Nu wina Jehova ma yenene okutuvatera okutjinda ouzeu wetu nondoṋeno. Omomuano uṋe?

14. Omomuano uṋe Jehova me tu vatera tji tu ri moruveze rouzeu?

¹⁴ Omuano umwe Jehova me tu vatera, omokutuhuhumiṋa nokutuyanḓiparisa  aruhe moruveze ndu ri ro. (2 Kor. 1:3, 4) Iho otji tja tjitwa ku Eziz, omurumendu omukambure mu Turkmenistan ngwa pewa omberero yozombura mbari monḓorongo mena rongamburiro ye. Eye wa tja: “Meyuva rombanguriro yandje, omurumendu omukambure we ndji raisira Jesaja 30:15 ndi mari tja: ‘Omasa weṋu maye zu mokuporimana na mokuriyameka.’ Ezeva ndi aruhe aari ndji vatere okuporimana nokuṱaṱera ku Jehova moviṋa avihe. Okuripurira oukoto kezeva ndi kwe ndji vatera oruveze aruhe ndu mba ri monḓorongo.” Mape ya mo zemburuka oruveze indu Jehova tje ku vatera mokukuhuhumiṋa nokukuyanḓiparisa moruveze ndu ri ro.

15-16. Matu rihongere ko ye kotjihorera tja Tori?

¹⁵ Popengi indu tji twa katara kouzeu mbu twa ri na wo, otji tu kamuna kutja Jehova we tu vatere vi okutuurunga ouzeu mbo. Omukazendu omukambure wena Tori wa muna kutja imbo ouatjiri. Omuatje we omuzandu Mason wa ri nokangera oure wozombura hamboumwe nga tja ṱa. Tjiri otjiṋa hi tja ṱuna ku Tori tjinene. Eye wa tja: “Ami hi nokuripura kutja atja pe kara otjiṋa otjihihamise kombanda ya ihi, ku ami otjomukazendu omukwate.” Eye wina wa tja: “Ami me tjiwa kutja ovanene varwe mave i kumwe na ami, kutja tji mo munu omuatje woye ama munu ouzeu otjiṋa otjizeu kombanda ya indu ove omuini tji mo munu ouzeu.”

¹⁶ Nandarire kutja Tori wa ṱunwa tjinene indu tja munu omuatje we tjari mouzeu ounene, eye kombunda we keripura nomuano Jehova me mu vatera okutjinda ouzeu mbo. Eye wa tja: “Tji me ripura noruveze ndo, ami mbi yenena okumuna omuano Jehova me ndji vatera indu omuatje wandje tja verere.  Otjotjihorera, indu Mason tja verere tjinene ngandu tje ha yenene okuvarurwa, ovakambure ovakwetu aave yenene okuhinga ozoiri mbari okuya kohospitala. Aruhe aape kara omundu ngu me tu undjire pomahitiro okutuyanḓiparisa. Wina ovakambure ovakwetu aave tu pe oviṋa mbi matu hepa. Nandarire tji tu ri mouzeu ounene, aruhe aatu kara noviṋa mbi matu hepa.” Jehova wa vatera Tori na imbi mbya hepa kutja ma tuurunge, nu wina eye wa vatera Mason momuano tjingewo.—Tara kokawongo nga “ Jehova we tu pa oviṋa mbya tu hepa.”

17-18. Otjikwaye tji matji tu vatere okumuna nokuraisa ondangi kombatero ya Jehova indu tji tu ri kehi youzeu? (Epsalme 40:5)

¹⁷ Lesa Epsalme 40:5. Ondando yomuronde wondundu, okukavaza kondomba yayo. Nungwari, otja tji ma rondo pe notuveze otuingi pu ma yenene okukurama nokuyorokera oviṋa oviwa mbi ma munu. Momuano otjingewo, aruhe twa po oruveze okuripurira komuano Jehova me tjita kutja u kare nondoṋeno nandarire kutja u ri kehi yomauzeu. Komaandero weyuva arihe, ripura omuini kutja, ‘Omomuano uṋe mu mba munu ombatero ya Jehova ndino? Nandarire kutja ouzeu ngunda opu uri, omomuano uṋe Jehova me ndji vatera kutja mbi tuurunge?’ Tara kutja mo yenene okuzemburuka otjiṋa nandarire tjimwe Jehova tja tjita okukuvatera.

¹⁸ Otjiperi kutja, mape ya okumbire ouzeu woye kutja u yande. Iho otjiṋa otjiwa notjizuvakwa. (Fil. 4:6) Posi yokutja wina tu sokutara kozondaya nḓu tu na zo nai. Kombanda yaavihe, Jehova u kwizika okutupa omasa nokutuvatera kutja tu panḓere po. Tu sokukara nondangi kutja Jehova u tu vatera. Ku nao otji mo munu omuano Jehova me ku vatera kutja u kare nondoṋeno, tjimuna tja tjita ku Josef nandarire kehi youzeu mbwa ri na wo.—Gen. 41:51, 52.