GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI GĨA 3
Jehova nĩ Agũteithagia Kũgaacĩra
“Jehova aarĩ hamwe na Jusufu. . . . Nĩ aatũmaga maũndũ marĩa mothe Jusufu eekaga magaacĩre.”—KĨAM. 39:2, 3.
RWĨMBO NA. 30 Ngai Wakwa, Mũrata Wakwa, na Baba
GĨCUNJĨ-INĨ GĨKĨ a
1-2. (a) Nĩkĩ tũtigegaga rĩrĩa twacemania na moritũ? (b) Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?
TŨRĨ andũ a Jehova, tũtigegaga rĩrĩa twacemania na moritũ. Nĩ tũĩ atĩ o ta ũrĩa Bibilia yugaga, “no mũhaka tũingĩre Ũthamaki-inĩ wa Ngai kũgerera mathĩna maingĩ.” (Atũm. 14:22) Ningĩ nĩ tũmenyaga atĩ mathĩna mamwe tũcemanagia namo matingĩthira biũ, o nginya rĩrĩa tũkaingĩra thĩinĩ wa thĩ njerũ ya Ngai rĩrĩa “gĩkuũ [gĩtagaacoka] gũkorũo kuo rĩngĩ, o na gũcakaya kana kĩrĩro kana ruo.”—Kũg. 21:4.
2 Jehova ndagiragĩrĩria tũtigacemanie na moritũ. No nĩ atũteithagia kũmakirĩrĩria. Wĩcirie ũrĩa mũtũmwo Paulo eerire Akristiano arĩa maaikaraga Roma. Aambire akĩgweta moritũ mamwe marĩa we na ariũ a Ithe maacemanagia namo. Agĩcoka akĩandĩka ũũ: “Nĩ tũtooragia biũ kũgerera ũrĩa watwendire.” (Rom. 8:35-37) Ũguo nĩ kuuga atĩ Jehova no agũteithie ũgaacĩre o na rĩrĩa ũragerera ũndũ mũritũ. Rekei tuone ũrĩa Jehova aateithirie Jusufu kũgaacĩra na ũrĩa angĩgũteithia o nawe.
RĨRĨA MAŨNDŨ MACENJIA O RĨMWE
3. Ũtũũro wa Jusufu wacenjirie atĩa o rĩmwe?
3 Jakubu nĩ oonanagia atĩ nĩ eendete Jusufu mũno. (Kĩam. 37:3, 4) Ũndũ ũcio nĩ watũmire ariũ acio angĩ akũrũ a Jakubu maiguĩre Jusufu ũiru. Rĩrĩa mweke weyumĩririe, nĩ maamwendirie kũrĩ gĩkundi kĩa ahũũri biacara Amidiani. Ahũũri biacara acio nĩ maathiire na Jusufu kũndũ kũraihu mũno bũrũri-inĩ wa Misiri, na makĩmwendia kũrĩ Potifa, ũrĩa warĩ mũnene wa arangĩri a Firauni. Ũtũũro wa Jusufu wacenjirie o rĩmwe, agĩtiga gũtuĩka mũriũ ũrĩa wendetwo nĩ ithe, agĩtuĩka ngombo bũrũri-inĩ wa Misiri.—Kĩam. 39:1.
4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩhaanĩka harĩ ithuĩ twĩkore mathĩna-inĩ ta marĩa Jusufu aacemanirie namo?
4 Bibilia yugaga atĩ “maũndũ moru mahaanĩkaga kũrĩ mũndũ o wothe.” (Koh. 9:11, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Rĩmwe nĩ tũcemanagia na maũndũ maritũ o ta marĩa “makoraga andũ” othe. (1 Kor. 10:13) Ningĩ no tũcemanie na moritũ nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ arutwo a Jesu. Kwa ngerekano, no tũnyũrũrio, tũũkĩrĩrũo, o na kana tũnyarirũo nĩ ũndũ wa wĩtĩkio witũ. (2 Tim. 3:12) Gũtekũmakania nĩ ũndũ ũrĩkũ mũritũ tũragerera, Jehova no atũteithie kũgaacĩra. Eekire ũguo atĩa harĩ Jusufu?
Jehova nĩ aateithirie Jusufu kũgaacĩra o na rĩrĩa eendirio arĩ ngombo kwa Potifa bũrũri-inĩ wa Misiri (Rora kĩbungo gĩa 5)
5. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Potifa oonire wĩgiĩ kĩrĩa gĩatũmaga Jusufu agaacĩre? (Kĩambĩrĩria 39:2-6)
5 Thoma Kĩambĩrĩria 39:2-6. Potifa nĩ oonaga atĩ Jusufu aarĩ mwanake mũũgĩ mũno na mũruti wĩra wĩ kĩyo. Nĩ aamenyire gĩtũmi kĩa ũndũ ũcio. Potifa nĩ oonire atĩ ‘Jehova nĩwe watũmaga maũndũ marĩa mothe Jusufu eekaga magaacĩre.’ b Mũthia-inĩ Potifa agĩtua Jusufu mũteithĩrĩria wake wa hakuhĩ. Ningĩ nĩ aatuire Jusufu mũrori wa nyũmba yake yothe. Ũndũ ũcio nĩ watũmire Potifa agaacĩre mũno.
6. Hihi Jusufu angĩkorũo aaiguaga atĩa nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa aageragĩra?
6 Ta geria kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia Jusufu. Nĩ ũndũ ũrĩkũ angĩendire mũno? Hihi nĩ gũkenia Potifa na gũtugwo nĩwe? No kũhoteke ũndũ ũrĩa Jusufu eendaga mũno nĩ kũrekererio nĩguo acoke kũrĩ ithe, tondũ o na gũtuĩka nĩ eehokeirũo mĩeke mĩingĩ nyũmba-inĩ ya Potifa, aarĩ o ngombo ya mũndũ ũtaathathayagia Jehova. Jehova ndaatũmire Potifa arekererie Jusufu. Na maũndũ ma Jusufu maarĩ hakuhĩ gũthũka o na makĩria.
RĨRĨA MAŨNDŨ MATHŨKA O NA MAKĨRIA
7. Maũndũ ma Jusufu maathũkire atĩa o na makĩria? (Kĩambĩrĩria 39:14, 15)
7 O ta ũrĩa Kĩambĩrĩria mũrango wa 39 yonanĩtie, mũtumia wa Potifa nĩ eeriragĩria Jusufu na akĩgeria maita maingĩ kũmũheenereria makome nake. No gũtirĩ hĩndĩ Jusufu eetĩkĩrire gwĩka ũguo. Mũthia-inĩ, nĩ aarakaririo mũno nĩ Jusufu na akĩmũigĩrĩra atĩ nĩ aageretie kũmũnyita kĩa hinya. (Thoma Kĩambĩrĩria 39:14, 15.) Rĩrĩa Potifa aaiguire ũhoro ũcio, nĩ aaikirie Jusufu njera na agĩikara kuo mĩaka ĩigana ũna. (Kĩam. 39:19, 20) Hihi njera ĩyo yahaanaga atĩa? Kiugo gĩa Kĩhibirania kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “njera” kĩrĩa Jusufu aahũthĩrire, no kĩhũthĩrũo kuuga “itangi” kana “irima,” kuonania atĩ aaikirio kũndũ gũtaarĩ na ũtheri kana mwĩhoko. (Kĩam. 40:15; kohoro ka magũrũ-inĩ) Ningĩ Bibilia yonanagia atĩ kwa ihinda, Jusufu oohetwo magũrũ make na bĩngũ na ngingo yake ĩkohwo na igera. (Thab. 105:17, 18) Kwoguo maũndũ ma Jusufu maathiaga mathũkĩte o na makĩria, agĩtiga gũtuĩka ngombo yehoketwo, agĩtuĩka muohwo.
8. Tũngĩkorũo na ũũma ũrĩkũ o na angĩkorũo maũndũ maitũ marathiĩ mathũkĩte o na makĩria?
8 Hihi nĩ ũrĩ wahĩtũkĩra ũndũ mũritũ ũrĩa wathiaga ũgĩthũkaga o na makĩria o na thengia ya gũkorũo ũkĩhoya na kĩyo? Ũndũ ũcio no ũhaanĩke. Jehova ndagiragĩrĩria tũtigacemanie na moritũ thĩinĩ thĩ ĩno ĩratongorio nĩ Shaitani. (1 Joh. 5:19) O na kũrĩ ũguo, no ũkorũo na ma na ũndũ ũyũ: Jehova nĩ oĩ wega biũ ũndũ ũrĩa ũragerera na nĩ akũrũmbũyagia. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Makĩria ma ũguo, eranĩire ũũ: “Ndirĩ hĩndĩ ngaagũtiga, na ndirĩ hĩndĩ ngaagũtirika.” (Ahib. 13:5) Jehova no agũteithie gũkirĩrĩria o na rĩrĩa ũrĩ ũndũ-inĩ ũratũma wone ta ũtarĩ na mwĩhoko. Rekei tuone ũrĩa eekire ũguo harĩ Jusufu.
Jehova aarĩ hamwe na Jusufu o na rĩrĩa aarĩ njera na agĩtuo mũrũgamĩrĩri wa ohwo acio angĩ othe (Rora kĩbungo gĩa 9)
9. Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Jehova aarĩ hamwe na Jusufu rĩrĩa aarĩ njera? (Kĩambĩrĩria 39:21-23)
9 Thoma Kĩambĩrĩria 39:21-23. O na rĩrĩa Jusufu aageragĩra ihinda iritũ arĩ njera, Jehova nĩ aatũmire agaacĩre. Na njĩra ĩrĩkũ? Thutha wa ihinda, mũnene wa njera nĩ eehokire Jusufu na akĩmũhe gĩtĩo o ta ũrĩa Potifa eekĩte mbere ĩyo. Mũthia-inĩ, mũnene ũcio wa njera nĩ aatuire Jusufu mũrũgamĩrĩri wa ohwo arĩa angĩ. Bibilia yugaga atĩ “mũnene ũcio wa njera ndaarũmbũyanagia na ũndũ o na ũrĩkũ ũrĩa warĩ moko-inĩ ma Jusufu.” Jusufu rĩu aarĩ na wĩra mwega wa kũruta. Ũcio warĩ ũndũ ũtangĩerĩgĩrĩirũo. Kũngĩahotekire atĩa muohwo wathitangĩirũo kũnyita kĩa hinya mũtumia wa mũnene wa kwa mũthamaki aheo mweke ta ũcio? Kĩambĩrĩria 39:23 nĩ ĩtaaragĩria kĩrĩa gĩatũmire ũndũ ũcio ũhoteke. Yugaga: “Jehova aarĩ hamwe na Jusufu na Jehova nĩ aatũmaga ũndũ ũrĩa wothe Jusufu eekaga ũgaacĩre.”
10. Taarĩria nĩ kĩĩ kĩngĩatũmire Jusufu one ta ataagacĩrĩte maũndũ-inĩ mothe.
10 Geria o rĩngĩ kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia Jusufu. Thutha wa kũigĩrĩrũo kĩgenyo na kuohwo njera-rĩ, nĩ ũgwĩciria ta onaga agaacĩrĩte maũndũ-inĩ mothe? Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jusufu angĩendire mũno? Hihi nĩ gwĩtĩkĩrĩka maitho-inĩ ma mũnene ũcio wa njera? No kũhoteke ũndũ ũrĩa Jusufu eendaga mũno nĩ kwehererio thitango icio cia maheeni na kũrekererio. O na nĩ eerire muohwo ũngĩ warĩ hakuhĩ kũrekererio amwarĩrĩrie harĩ Firauni nĩguo arutwo njera ĩyo njũru. (Kĩam. 40:14) No mũndũ ũcio arekererio ndaaririe na Firauni ũhoro ũcio hĩndĩ ĩyo. Kwoguo Jusufu agĩikara njera-inĩ ĩyo mĩaka ĩngĩ ĩĩrĩ. (Kĩam. 40:23; 41:1, 14) O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ aathiire na mbere gũtũma Jusufu agaacĩre. Na njĩra ĩrĩkũ?
11. Jehova aaheire Jusufu ũhoti ũrĩkũ wa mwanya, na ũndũ ũcio wateithĩrĩirie atĩa harĩ kũhinga kwa muoroto wa Jehova?
11 Rĩrĩa Jusufu aarĩ njera, Jehova nĩ aatũmire mũthamaki wa Misiri arote iroto igĩrĩ iria ciamũthumbũrire mũno. Firauni nĩ eendaga mũno kũmenya ũrĩa iroto icio ciaugĩte. Rĩrĩa mũthamaki ũcio aamenyire atĩ Jusufu aarĩ na ũhoti wa gũtaũra iroto, akiuga etwo. Agĩteithio nĩ Jehova, Jusufu nĩ aataũrire iroto icio na Firauni agĩkenio nĩ ũtaaro ũrĩa Jusufu aamũheire. Firauni nĩ oonire atĩ Jehova aarĩ hamwe na Jusufu na kwoguo akĩmũtua mũrũgamĩrĩri wa irio bũrũri-inĩ wothe wa Misiri. (Kĩam. 41:38, 41-44) Thutha ũcio, nĩ kwagĩire ngʼaragu nene ĩrĩa yahutirie bũrũri wa Misiri, na bũrũri wa Kanaani ũrĩa famĩlĩ ya Jusufu yaikaraga. Jusufu rĩu aarĩ na mweke wa kũhonokia famĩlĩ yao na nĩ ũndũ ũcio agitĩre rũciaro rũrĩa Mesia angĩaumanire naruo.
12. Nĩ na njĩra irĩkũ Jehova aatũmire Jusufu agaacĩre?
12 Ta wĩcirie ũhoro wĩgiĩ maũndũ materĩgĩrĩirũo marĩa meekĩkire ũtũũro-inĩ wa Jusufu. Nũũ watũmire Potifa akenio nĩ Jusufu o na arĩ ngombo? Nũũ watũmire Jusufu o na arĩ muohwo etĩkĩrĩke maitho-inĩ ma mũnene wa njera? Nũũ wareheire Firauni iroto cia kũmũthumbũra na akĩhe Jusufu ũhoti wa gũcitaũra? Nũũ watũmire Firauni aamũre Jusufu atuĩke mũrũgamĩrĩri wa irio bũrũri-inĩ wa Misiri? (Kĩam. 45:5) Hatarĩ nganja, Jehova nĩwe watũmaga maũndũ marĩa mothe Jusufu eekaga magaacĩre. O na gũtuĩka ariũ a ithe na Jusufu meendaga kũmũũraga, Jehova nĩ aagarũranirie njama ĩyo yao njũru nĩguo ahingie wendi wake.
ŨRĨA JEHOVA ATŨMAGA ŨGAACĨRE
13. Hihi Jehova nĩ aingagĩrĩra maũndũ mothe marĩa tũcemanagia namo? Taarĩria.
13 Nĩ atĩa tũngĩĩruta kuumana na rũgano rwa Jusufu? Hihi Jehova nĩ aingagĩrĩra maũndũ mothe marĩa tũcemanagia namo? Hihi atongoragia maũndũ mothe ma ũtũũro witũ nĩguo maũndũ mothe moru mahaanĩke nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩega? Aca. Bibilia ndĩnyitaga mbaru ũndũ ũcio. (Koh. 8:9; 9:11) O na kũrĩ ũguo, nĩ tũĩ ũndũ ũyũ: Rĩrĩa twacemania na igerio, Jehova nĩ onaga ũndũ ũcio na nĩ athikagĩrĩria kĩrĩro gitũ gĩa kũhoya ũteithio. (Thab. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) Makĩria ma ũguo, Jehova no atũteithie tũkirĩrĩrie moritũ. Na njĩra ĩrĩkũ?
14. Jehova atũteithagia atĩa rĩrĩa tũragerera moritũ?
14 Njĩra ĩmwe Jehova atũteithagia nayo nĩ gũtũũmĩrĩria na gũtwĩkĩra ngoro, na kaingĩ ekaga ũguo ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire. (2 Kor. 1:3, 4) Ũguo nĩguo kwarĩ harĩ mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Eziz kuuma Turkmenistan, ũrĩa watuĩrĩirũo kĩoho kĩa mĩaka ĩĩrĩ nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. Aaugire ũũ: “Rũcinĩ rwa mũthenya ũrĩa ndaciirithagio, mũrũ wa Ithe witũ ũmwe nĩ aanyonirie rĩandĩko rĩa Isaia 30:15, rĩrĩa riugaga ũũ: ‘Hinya wanyu ũkoimana na inyuĩ gũikara mũhooreire na kuonania mwĩhoko.’ Hĩndĩ ciothe mũhari ũcio nĩ wandeithagia gũikara hooreire na kwĩhoka Jehova maũndũ-inĩ mothe. Gwĩcũrania mũhari ũcio nĩ kwandeithirie ihinda-inĩ rĩrĩa rĩothe ndarĩ njera.” Hihi no wĩcirie ũhoro wa ihinda rĩna ũtũũro-inĩ waku rĩrĩa Jehova aagũteithirie na njĩra ya gũkũũmĩrĩria na gũgwĩkĩra ngoro o hĩndĩ ĩrĩa wabataraga ũndũ ũcio mũno?
15-16. Nĩ atĩa ũreruta kuumana na rũgano rwa Tori?
15 Kaingĩ rĩrĩa twatooria ũndũ mũna mũritũ tũrageragĩra, nĩrĩo tuonaga atĩ Jehova nĩ aratũteithagia. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Tori nĩ eeyoneire ũũma wa ũndũ ũcio. Mũriũ wake wetagwo Mason nĩ aarũire na mũrimũ wa kansa mĩaka ĩtandatũ nginya rĩrĩa aakuire. Ũndũ ũcio nĩ watũmire Tori akorũo na kĩeha kĩingĩ mũno. Aaugire ũũ: “Ndĩ ta mũciari, ndigwĩciria harĩ ũndũ ũngĩ mũritũ gũkĩra ũcio ndanagerera.” Oongereire ũũ: “Ndĩ na ma atĩ aciari arĩa angĩ no metĩkanĩrie atĩ kuona mwana waku akĩgerera ũndũ mũritũ, nĩ kũũru makĩria gũkĩra rĩrĩa wee mwene ũragerera ũndũ ta ũcio.”
16 O na gũtuĩka Tori aarĩ na kĩeha kĩnene nĩ ũndũ wa kuona mũriũ wake akĩgiĩka, thutha-inĩ nĩ eeciririe ũrĩa Jehova aamũteithĩtie gũkirĩrĩria. Aaugire ũũ: “Ndacokia meciria na thutha, nĩ nyonaga ũrĩa Jehova aandeithirie hĩndĩ ĩyo mũriũ wakwa aarĩ mũrwaru. Kwa ngerekano, o na rĩrĩa Mason aarĩ mũrwaru mũno ũndũ ageni matangĩetĩkĩririo kũmuona, aarĩ na ariũ a Ithe witũ no mookaga thibitarĩ na ngaari rũgendo rwa mathaa merĩ. Hingo ciothe gũtiagaga mũndũ ũkĩte thibitarĩ ehaarĩirie gũtũteithia. Ningĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ maatũheaga indo iria twabataraga. O na rĩrĩa maũndũ maaritũhaga biũ, gũtirĩ hĩndĩ twagire kĩrĩa twabataraga.” Jehova nĩ aaheire Tori kĩrĩa aabataraga nĩguo ahote gũkirĩrĩria, o ta ũrĩa aakoretwo agĩka harĩ Mason.—Rora gathandũkũ “ Jehova nĩ Aatũheaga Kĩrĩa Tũrabatara.”
TARAGA IRATHIMO CIAKU
17-18. Rĩrĩa tũrĩ na moritũ-rĩ, nĩ kĩĩ kĩrĩtũteithagia kuona ũrĩa Jehova aratũrathima na gũkorũo na ngatho? (Thaburi 40:5)
17 Thoma Thaburi 40:5. Mũndũ akĩambata kĩrĩma, muoroto wake ũkoragwo ũrĩ gũkinya gacũmbĩrĩ. O na kũrĩ ũguo, o akĩambataga nĩ kũrĩ kũndũ kũingĩ angĩamba kũrũgama erorere ũthaka wa ũũmbi. O ũndũ ũmwe na ũcio, caragia ihinda rĩa gũtithia na gwĩciria ũrĩa Jehova agũteithĩtie ũgaacĩre o na rĩrĩa ũragerera ũndũ mũritũ. Hĩndĩ ciothe mũthenya wathira, wĩyũragie ũũ: ‘Jehova andathimĩte atĩa ũmũthĩ? Jehova arandeithia atĩa gũkirĩrĩria o na ngĩgeragĩra ũndũ mũritũ?’ Roraga wone kana no ũkũũrane ũrĩa Jehova ekĩte gũgũteithia, o na angĩkorũo no ũndũ ũmwe.
18 Nĩ ma, no ũkorũo ũkĩhoya wehererio ũndũ mũna mũritũ ũragerera. Ti mahĩtia gwĩka ũguo. (Afil. 4:6) No ningĩ nĩ twagĩrĩirũo kũroraga irathimo iria tũrĩ nacio rĩu. Jehova nĩ atwĩrĩire atĩ nĩ arĩtũheaga hinya na agatũteithia gũkirĩrĩria. Kwoguo hĩndĩ ciothe koragwo na ngatho tondũ Jehova nĩ aragũteithia. Weka ũguo nĩ ũrĩonaga ũrĩa Jehova aragũteithia ũgaacĩre o na rĩrĩa ũragerera moritũ, o ta ũrĩa aateithirie Jusufu.—Kĩam. 41:51, 52.
RWĨMBO NA. 32 Rũgamai Mwena wa Jehova!
a Rĩrĩa tũragerera ũndũ mũritũ, no twage kuona ta ‘tũgaacĩrĩte.’ No tuone ta mũndũ angĩrũo nĩ agaacĩrĩte, angĩkorũo nĩ atooria ũndũ ũcio mũritũ. O na kũrĩ ũguo, maũndũ marĩa meekĩkire ũtũũro-inĩ wa Jusufu no matũrute ũndũ wa bata atĩ Jehova no atũteithie kũgaacĩra o na rĩrĩa tũragerera maũndũ maritũ. Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũtaarĩria nĩ na njĩra ĩrĩkũ.
b Bibilia ĩtaaragĩria mogarũrũku macio ma mbere marĩa meekĩkire harĩ Jusufu arĩ ũkombo-inĩ thĩinĩ wa mĩhari o mĩnini tu, ĩndĩ no kũhoteke mooire ihinda rĩa mĩaka ĩigana ũna gwĩkĩka.
