Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 3

Yehova Anemukuthokesya

Yehova Anemukuthokesya

“Omwami Mukulhu abya haghuma na Yozefu . . . , mwatsumulha ebyosi akolha omo byalha biwe.”​—ENZ. 39:2, 3.

OLHWIMBO 30 Thatha Waghe, Nyamuhanga, Kandi Munywani

EBIKENDI KANIBWAKO a

1-2. (a) Busana naki ithwe eribana ebitsibu sikirithuswekaya? (b) Omo mwatsi ono thukendi kania okuki?

 ITHWE ng’abandu ba Yehova sithulisweka thukabana ebitsibu. Thunakyasi ngoku e Biblia yikabugha yithi, “litholere ithwingira omo Bwami bwa Nyamuhanga ithukalhaba omo malighe mangyi.” (Emib. 14:22) Kandi thukyasi ngoku ebighuma by’okwa bitsibu byethu sibyendi syahweraho ighuma erihika aho thukendi sy’ingirira omo kihugho kihya-kihya kya Nyamuhanga, omuthendi syabya ‘olhuholho, erisusumana kutse eririra, kutse eriaghalhwa.’​—Erib. 21:4.

2 Yehova syali bugha athi ebitsibu sibyanga thuhikako. Aliwe akathuwathikaya eribighumira. Lhangira ebya mukwenda Paulo abwira Abakristayo abe Roma. Mwatsuka erithondogholha ebitsibu nga byan’ebyo ebyo iyo n’abalikyabo babya bakabana. Mwahandika athi: “Thukakinda ndeke busana n’oyuwathwanza!” (Abar. 8:35-37) Eki kikamanyisaya kithi Yehova angana kuthokesya nibya iwune n’omwa kitsibu. Leka thulebaye ngoku Yehova athokesaya Yozefu kandi ngoku nawu angana kuthokesya.

OMUGHULHU EMYATSI YIKAHINDUKA KITSUMBUKIRANIA

3. Engebe ya Yozefu muyahinduka yithi kitsumbukirania?

3 Yakobo mwakangania ndeke-ndeke ngoku anzire mughalha wiwe Yozefu ya kutsibu. (Enz. 37:3, 4) Busana n’ekyo, baghalha ba Yakobo abakulhu mubakwa mughalha wabu y’erihale. Babere bakabana akaghisa, mubaghulya Yozefu y’egurupu y’abasuburi Abamidiani. Abasuburi abo mubathwalha Yozefu y’ehaali, ebikumi by’esyokilomita, e Misiri, eyo nabo bamughulhaya Potifa omukulhu w’abatheya ba Farao. Engebe ya Yozefu muyalhuaho iyahinduka, erilhua okw’ibya mughalha mwanzwa wa thatha wiwe eribya mukobe wahisi ow’omunya Misiri!​—Enz. 39:1.

4. Ni bitsibu nga byahi ebya thwangana bana?

4 E Biblia yikabugha yithi “ebindu bibi bikabya oko buli mundu.” (Omu. 9:11, Holy Bible​—Easy-to-Read Version) Hakanayira ithwabana ebitsibu ebikahika ‘n’oko bandi bandu.’ (1 Kor. 10:13) Kutse thwangana ghalhwa habw’erithabya ithuli bigha ba Yesu. Ng’eky’erileberyako, thwangana siningulirwa, ithwahakanisibwa, kutse nibya ithwendereribwa busana n’erikirirya lyethu. (2 Tim. 3:12) Mbulha wamabana kitsibuki, Yehova angana kuthokesya. Ekyo mwakikolha athi oku Yozefu?

Yehova mwathokesya Yozefu nibya n’omughulhu bamughulhaya Potifa owe Misiri ng’omukobe (Lebaya enungu 5)

5. Potifa mwaghunzerera athiki okw’ithokesibwa lya Yozefu? (Enzuko 39:2-6)

5 Soma Enzuko 39:2-6. Potifa mwalhangira ngoku Yozefu abya mulhwana w’obwongo obuhuhire kandi mukoli w’omuhwa. Kandi abya inianasi ekikaleka. Potifa mwalhangira ngoku “Omwami Mukulhu mwatsumulha ebyosi [ebya Yozefu] akolha omo byalha biwe.” b Erighunzerera, Omunya Misiri oyo mwayira Yozefu mwa mukobe ewiwe. Kandi mwayira Yozefu mwa mwimaniri w’enyumba yiwe yosi. Ni kyahi ekyalhwiririramo? Potifa mwagaga.

6. Yozefu angabya imwayowa athi busana n’emibere eyo abyamu?

6 Thalengaho eriyihira omwa bisandu bya Yozefu. Ni kyahi ekyo aby’anzire kwilhaba ekindi kindu kyosi-kyosi? Mbwino aby’akanza Potifa amulhangire n’erimuhemba? Obundi, Yozefu angabya iniabya anzire erilhwikwa nuku asube eyiri thatha wiwe. Kundi nibya nomwanabya awithe esyonzunzo esyosi esyo omwa nyumba ya Potifa, Yozefu abya iniakine mukobe oyuli omwa busondoli bw’omukama wiwe omukafiri. Yehova mwathaleka Potifa akalhwika Yozefu. Kandi emibere eyo Yozefu abyamo yabya iyikayayongera erikalha.

EMIBERE YAMONGERA ERIKALHA

7. Emibere eyo Yozefu abyamo muyongera yithi erikalha? (Enzuko 39:14, 15)

7 Ngoku kiri omwa Enzuko sura 39, mukali wa Potifa mwanza Yozefu kandi mwabera erimuthetha. Obuli kolha ekyo, Yozefu iniakaghana. Erighunzerera, mwahithana oku Yozefu kwa kutsibu kyamaleka iniamuhangirira athi alyanza erimuhamba. (Soma Enzuko 39:14, 15.) Potifa abere akowa ekyo, mwahira Yozefu y’omwa muliki, omo aghunza emyaka nga y’eyo. (Enz. 39:19, 20) Omuliki oyo aby’athi? Ekinywe ky’Ekihebrania ekya Yozefu akolesaya ekyahindulhawamo “omuliki” kyangana manyisya “obuhya,” kutse “ekyuna,” erikangania ngoku mwabya omwirimya kandi ngoku mwayowa isyakiwithe maha. (Enz. 40:15) Kandi e Biblia yikakanganaya yithi Yozefu mwaghunza akathuku ebisandu biwe ibanabohire omwa mahulhulha n’ebikya biwe imune omuseghe w’ekyuma. (Esy. 105:17, 18) Emibere eyo Yozefu abyamu muyongera erikalha. Mwalhua okw’ibya mukobe muyiketherwa amabya munya-ngomo ow’ahisi.

8. Ekitsibu nomukyangongera erikalha, ni kyahi ekya thwanga yikethera?

8 Wunewathabya omwa mibere eyikalire eyongera erikalha nomwakine indi wabya iwunemusaba kutsibu? Ekyo kyanganabya. Yehova syali bugha athi ebitsibu sibyanga thuhikako omwa kihugho ekithaberweko na Sitani kino. (1 Yn. 5:19) Nomwabine bithya, wangana yikethera kino: Yehova anasi ndeke ebya wukalhabamo, kandi akutsomene. (Mt. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Eryongera okw’ekyo, abirilhaghanisya athi: “Sinendi syakuleka na kera, kandi sinendi syakusighania.” (Ebr. 13:5) Yehova angana kuwathikya eriyiyinia nibya n’omughulhu hakabya nga sihakiri maha. Leka thulebaye ekyo nga mukyabya kithi oku Yozefu.

Yehova abya iniane haghuma na Yozefu n’omughulhu abya omwa ngomo, kandi ekyo mukyaleka iniayirwamo mukulhu w’abanya ngomo abosi (Lebaya enungu 9)

9. Ni kyahi ekikakanganaya ngoku Yehova abya iniane haghuma na Yozefu omwa ngomo? (Enzuko 39:21-23)

9 Soma Enzuko 39:21-23. Nibya n’omwa buthuku obukalire obwa Yozefu abyamo omwa ngomo, Yehova mwamuthokesya. Athi? Endambi muyahika, omutheya w’engomo amayikethera Yozefu n’erimusikya, ngoku Potifa anakolha. Buthuku buke-buke, omutheya w’engomo mwayira Yozefu mwa mukulhu w’abandi banya-ngomo. Kandi nibya e Biblia yikakanganaya yithi omutheya w’enyumba y’omuliki mwabya isyanga thasyayisulhusuthya omwa byabya omwa butheya bwa Yozefu. Lino Yozefu abya iniamabiribana eky’erihirako obulengekania​—omubiiri ow’erikolha. Eyi ka yabya mbinduka eyithe ya buli kiro! Omunya-ngomo oyuwahangirirawa ambu amanza erihamba omukali w’omukulhu w’abatheya angahebwa athi ekitsumbi kinene ng’ekyo? Ni kighuma kisa ekyanga soborera eki. Ngoku Enzuko 39:23 hakabugha, “Omwami Mukulhu [Yehova] abya haghuma na Yozefu. Ebyosi akolha, Omwami Mukulhu mwatsumulhabyo.”

10. Soborera ekyanga lekire Yozefu iniathayowa ng’abirithoka obuli kindu.

10 Thasyayihira omwa bisandu bya Yozefu. Abere abirihangirirwa n’erihirwa omwa ngomo, mbwino wukalengekanaya mwanayowa athi abirithoka obuli kindu? Ni kyahi ekya Yozefu aby’anzire kwilhaba ekindi kindu kyosi-kyosi? Mbwino lyabya iry’erianza erisimwa embere sy’omutheya w’engomo? Obundi Yozefu angabya iniabya anzire alhusibaweko omusango n’eriboholhwa. Nibya mwabugha n’owundi munya-ngomo oyuwabya iniakayaboholhawa athi amukaniraye na Farao nuku angalhua omwa ngomo eyikalire eyo. (Enz. 40:14) Aliwe omulhume oyo mwathabwira Farao aho naho. Busana n’ekyo, Yozefu mwalholha embere eribya omwa ngomo habw’eyindi myaka ibiri. (Enz. 40:23; 41:1, 14) Nomubyanabya bithya, Yehova mwalholha embere erimuthokesya. Athi?

11. Ni maaka wahi aw’embaghane agho Yehova aha Yozefu, kandi eki mukyawathikya kithi okw’iberererya ekighendererwa kya Yehova?

11 Yozefu iniane omwa ngomo, Yehova mwalhothesya omwami we Misiri y’ebilhotho bibiri ebikalyambaya. Farao angabya imwanza kutsibu eriminya ekya bikamanyisaya. Omwami abere abiriminya ngoku Yozefu awithe amaaka w’erikumbulha ebilhotho, mwamuthumirako. Omwa buwathikya bwa Yehova, Yozefu mwakumbulha ebilhotho kandi Farao mwatsema busana n’amenge agho amuha. Abere abirilhangira ngoku Yehova abya haghuma n’omulhwana oyu, Farao mwasombolha Yozefu ng’omwimaniri w’ebyalya omwa Misiri yosi. (Enz. 41:38, 41-44) Enyuma waho muhabya enzalha nene eyahamba oko Misiri kuthya ne Kanana, eyabya yikere efamile yobu Yozefu. Aho Yozefu abya iniamabya w’erilhamya efamile yabu neryo mwabya iniamatheya erihiika eryanga lhuiremo Masiya.

12. Yehova mwathokesya athi Yozefu?

12 Thalengekania okwa bithe bya buli kiro ebyabya omo ngebe ya Yozefu. Nindi oyuwaleka Potifa iniakangania Yozefu, omukobe buyira y’eritsomana ery’embaghane? Nindi oyuwaleka omutheya w’engomo iniasima Yozefu, omunya ngomo bbule? Nindi oyuwaleka Farao inialhotha ebilhotho ebikalyambaya n’eriha Yozefu y’amaaka w’eribikumbulha? Nindi oyuwaleka Yozefu iniasombolhwa mwa mwimaniri w’ebyalya e Misiri? (Enz. 45:5) Ahathe erithika-thika, Yehova yuwawathikaya Yozefu erithoka obuli ekyo akolha. Erighunzerera, Yehova mwahindulha embitha nyibi y’abaghalha bobu Yozefu mwa nzira y’eriberereryamo erisonda Liwe.

NGOKU YEHOVA AKAKUTHOKESAYA

13. Mbwino Yehova akanayira eky’erikolha omwa buli mibere eya thwangabyamo? Soborera.

13 Omwatsi wa Yozefu akathweghesayaki? Mbwino Yehova akanayira eky’erikolha omwa buli mibere eya thwangabyamo? Mbwino akanasatha emyatsi omwa buli kindu ekikabya omwa ngebe yethu nuku ebindu bibi ebyosi ebikabya bibye ahabw’enzumwa mbuya? Eyihi, e Biblia siyirisighika amalengekania ayo. (Omu. 8:9; 9:11) Aliwe, ekya thwasi kya kino: Thukabya thukabana ekitsibu, Yehova akaminya kandi akowa erilhaka lyethu ly’erimusaba obuwathikya. (Esy. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) Yehova angana kolha kwilhaba naho, angana thuwathikya eriyiyinirya ebitsibu. Athi?

14. Yehova akathuwathikaya athi omwa buthuku bw’ebitsibu?

14 Enzira nguma eya Nyamuhanga Yehova akathuwathikirayamo ly’erithuhumulikania n’erithuhimba, mughulhu mungyi okwa ndambi eyitholere. (2 Kor. 1:3, 4) Ekyo ky’ekyabya oku Eziz, mughalha wethu owe Turkmenistan oyuwatswerawa eribya omwa ngomo habw’emyaka ibiri busana n’erikirirya liwe. Akabugha athi, “Engyakya y’erikania okwa musango waghe, mughalha wethu mwanyikangania Isaya 30:15, ahakabugha hathi: ‘Omw’iyibombeka n’eriyikethera ni maaka wenyu.’ Omulhondo oyu mughulhu wosi akanyiwathikaya eribya inganathekene n’eriyikethera Yehova omwa buli kindu. Erighanirya okwa mulhondo oyu mukyanyiwathikya omwa buthuku obwosi obwa naghunza omwa ngomo.” Mbwino omwa ngebe yawu wangan’ibuka omughulhu Yehova akuwathikaya omw’ikuhumulikania n’erikuhimba okwa ndambi eyo wayithaghiramo ekyo kutsibu?

15-16. Ekyalholirweko kya Tori kikakweghesayaki?

15 Mughulhu mungyi, thukabya thukasubya ameso w’enyuma nimo thukaminya ngoku Yehova athuwathikaya erilhaba omwa kitsibu. Mwali wethu oyukahulhawamo Tori mwayilhangirira ekyo. Mughalha wiwe ya Mason, mwaghunza emyaka mukagha inianalhwere ekansa erihika aho aholera. Eki mukyaleka Tori iniabbunika muthima. Akabugha athi, “Ingye nga mama sindi lengekanaya indi hane ekindi ekyanga nyilethera obulhumi bunene kwilhaba eki.” Akongerako athi, “Ngasi ngoku n’abandi babuthi ibakendi ligha ngoku erilhangira omwana wawu akaghalhwa kikalhuma kutsibu kwilhaba omughulhu kiri okw’iwe.”

16 Nomwakine indi ekitsibu ekyo kyabya kikalire, enyuma waho Tori mwalengekania okwa syonzira esyo Yehova amuwathikirayamo erikilhabamo. Akabugha athi, “Ngabya ingasubya meso w’enyuma, ngalhangira ngoku Yehova anyiwathikaya omughulhu omwana waghe aby’alhwere. Ng’eky’erileberyako, nibya n’omughulhu Mason aby’athohire kutsibu eribya isyanga thasyaminyerera abakasyamulebaya, baghalha bethu ibakafugha olhughendo lhw’esyosaha ibiri erihika okwa sipatara. Mughulhu wosi omwa kisenge ky’erilindiramo okwa sipatara imukabya imune omundu oyunalindirire erithuhumulikania. Kandi muthwatsomanwa kinyamubiri. Nibya n’omwa mughulhu owakalire, muthuthabulha kindu.” Yehova mwaha Tori y’eby’ayithagha eriyiyinia, kandi mwakolha ikyan’ekyo oku Mason.​—Lebaya akasanduko “ Yehova Mwathuha Ebyonyine-nyine Ebyo Thwayithagha.”

GHANZA EMIGHISA YAWU

17-18. Ni kyahi ekikendi thuwathikya erilhangira n’erisima obuwathikya bwa Yehova omwa buthuku bw’ebitsibu? (Esyonyimbo 40:5)

17 Soma Esyonyimbo 40:5. Ekilhubirirwa ky’oyukahethuka okwa kithwe ly’erihika okwa singi yakyo. Aliwe omwa nzira imwabya imune emyanya mingyi eyo ang’imanamo n’erisamalira ebindu ebyuwene ebimuthimbireko. Omwa nzira iyan’eyo, mughulhu wosi hiraho endambi y’erimana n’erilengekania okwa mibere Yehova abirikuthokeseryamo nibya n’omughulhu wuli omwa kitsibu. Obuli kiro kikahwa, yibulhaye: ‘Ni nzira yahi eyo ngalyalhangiriramo emighisa ya Yehova munabwire? Nomwakine indi ekitsibu kikineho, Yehova anemunyiwathikya athi eriyiyinia?’ Lebaya nga wangan’ibuka hakiri kindu kighuma ekya Yehova alyakolha erikuwathikya.

18 Ni kwenene, wanganabya iwunemusaba wuthi ekitsibu kyawu kihweho. Ekyo kikayitheghereribawa kandi kitholere. (Fil. 4:6) Aliwe kandi thutholere ithwabya ithun’ibukire emighisa eya thuwithe lino. Kundi nibya, Yehova akayilhagha erithughumya n’erithuwathikya eriyiyinia. Busana n’ekyo, isiwalemawa erisima eky’eribya Yehova inianemukuwathikya. Neryo iwukendi lhangira ngoku Yehova anemukuthokesya ngoku athokesaya Yozefu, nibya n’omwa mughulhu w’ebitsibu.​—Enz. 41:51, 52.

OLHWIMBO 32 Sighika Yehova!

a Omughulhu thuwithe ekitsibu ekikalire, ithwangana ghana erilhangira ngoku Yehova anemuthuthokesya. Ithwangana lengekania thuthi ebinywe ng’ebyo ibikendi kolesibwa ekitsibu kikahwa. Aliwe, ebyabya omo ngebe ya Yozefu bikathweghesaya erisomo likulhu​—Yehova angana thuthokesya nibya ithune n’omwa bitsibu. Omwatsi ono akendi soborera ng’akakolha ekyo ky’athi.

b E Biblia yikakanaya okwa syombinduka esy’erimbere-mbere esi esihambire okwa bukobe bwa Yozefu omwa milhondo mike buyira, aliwe syangabya imusyaghunza myaka mingyi isinemubya.