1-2. (a) Wetin mek wi nɔ sɔprayz we wi de gɛt prɔblɛm dɛn? (b) Wetin wi go tɔk bɔt insay dis atikul?

 AS JIOVA in pipul dɛn, wi nɔ sɔprayz we prɔblɛm de mit wi. Wi no se lɛk aw di Baybul tɔk, “wi go sɔfa bɔku tin dɛn bifo wi go insay Gɔd in Kiŋdɔm.” (Akt 14:​22) Wi no bak se sɔm pan wi prɔblɛm dɛn nɔ go dɔn kpatakpata pas te wi go dɔn bigin liv na Gɔd in nyu wɔl, usay “day nɔ go de igen, pwɛlat ɛn pen nɔ go de igen, ɛn [wi] nɔ go kray igen bikɔs [wi] at pwɛl.”—Rɛv. 21:​4.

² Jiova nɔ de protɛkt wi frɔm prɔblɛm dɛn. Bɔt i de ɛp wi fɔ bia dɛn. Notis wetin apɔsul Pɔl bin tɛl di Kristian dɛn we bin de na Rom. Fɔs, i bin tɔk bɔt di difrɛn prɔblɛm dɛn we in ɛn in brɔda dɛn bin gɛt. Dɔn i bin rayt se: “Di wan we lɛk wi de ɛp wi fɔ rili win.” (Rom. 8:​35-37) Dis min se Jiova go ɛp yu fɔ mek bɛtɛ fala yu ivin we yu gɛt prɔblɛm. Lɛ wi si aw Jiova bin ɛp Josɛf fɔ mek bɛtɛ fala am ɛn aw I go ɛp yu.

3. Aw Josɛf in layf bin chenj kwik kwik wan?

³ Jekɔb bin mek am klia se i lɛk in pikin Josɛf pasmak. (Jɛn. 37:​3, 4) Dis bin mek Jekɔb in big bɔypikin dɛn bin de jɛlɔs dɛn brɔda. We dɛn bin gɛt di chans, dɛn sɛl Josɛf to sɔm Midianayt biznɛsman dɛn.  Dɛn biznɛsman dɛn de bin go wit Josɛf na Ijipt we bin de fa fa say, ɛn dɛn sɛl am bak to Pɔtifa we na di chif fɔ Fɛro in gaydman dɛn. Josɛf in layf chenj kwik kwik wan, frɔm pikin we in papa rili lɛk to ɔdinari slev na Ijipt.—Jɛn. 39:​1.

4. Wetin kin apin to wi we go mek wi gɛt di sem kayn prɔblɛm we Josɛf bin gɛt?

⁴ Di Baybul tɔk se “bad tin dɛn kin apin to ɔlman.” (Ɛkli. 9:​11, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Sɔntɛnde, prɔblɛm dɛn kin mit wi we “dɔn mit ɔda pipul dɛn,” dat na prɔblɛm dɛn we ɔl mɔtalman kin gɛt. (1 Kɔr. 10:​13) Ɔ sɔntɛm wi go sɔfa jɔs bikɔs wi na Jizɔs in disaypul dɛn. Fɔ ɛgzampul, sɔntɛm dɛn go provok wi, de agens wi, ɔ ivin mek wi sɔfa bikɔs ɔf wi fet. (2 Tim. 3:​12) Ilɛk uskayn prɔblɛm yu gɛt, Jiova go mek bɛtɛ fala yu. Aw i bin du dat fɔ Josɛf?

5. Bikɔs bɛtɛ bin de fala Josɛf, wetin Pɔtifa bin se? (Jɛnɛsis 39:​2-6)

⁵ Rid Jɛnɛsis 39:​2-6. Pɔtifa bin notis se Josɛf na yɔŋman we bin rili sabi du in wok ɛn we bin de wok tranga wan. I bin no bak wetin mek Josɛf na da kayn pɔsin de. Pɔtifa bin si se “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] . . . de mek bɛtɛ fala [Josɛf] pan ɛnitin we i de du.” b Leta, di Ijipshian mek Josɛf bi in men wokman. Dɔn bak, i mek Josɛf de in chaj ɔf ɔltin na in os. Wetin bin apin we i du dat? Bɛtɛ bin de fala Pɔtifa.

6. Aw Josɛf go dɔn fil bɔt wetin de apin to am?

⁶ Tray fɔ si tin di we aw Josɛf bin de si am. Wetin mɔ i bin want pas ɛni ɔda tin? Fɔ se na fɔ mek Pɔtifa notis am ɛn pe am? I go mɔs bi se wetin Josɛf bin want mɔ na fɔ mek dɛn fri am fɔ mek i go bak to in papa. Pan ɔl di tin dɛn we Josɛf bin de du na Pɔtifa in os, i bin stil de wok as slev to masta we nɔ de wɔship Jiova. Jiova nɔ bin mek Pɔtifa  fri Josɛf. Ɛn di tin dɛn we bin de apin to Josɛf bin kam wɔs.

7. Aw di tin dɛn we bin de apin to Josɛf bin jɔs de wɔs? (Jɛnɛsis 39:​14, 15)

⁷ Lɛk aw Jɛnɛsis chapta 39 tɔk, Pɔtifa in wɛf bin want Josɛf, ɛn bɔku tɛm di uman bin de tray fɔ ledɔm wit am. Bɔt Josɛf nɔ bin de ɛva gri fɔ am. Faynali, i so vɛks pan Josɛf dat i lay se Josɛf tray fɔ rep am. (Rid Jɛnɛsis 39:​14, 15.) We Pɔtifa yɛri bɔt dis, i mek dɛn put Josɛf na prizin, usay i bin de fɔ lɔng tɛm. (Jɛn. 39:​19, 20) Aw di prizin bin tan lɛk? Di Ibru wɔd we Josɛf yuz fɔ “prizin” kin min “ol” ɔ “pit,” we min se di say we Josɛf bin de bin dak ɛn i bin de fil lɛk se i nɔ gɛt op. (Jɛn. 40:​15) Dɔn bak, di Baybul sho wi se dɛn bin tay Josɛf in fut dɛn wit chen ɛn dɛn put in nɛk insay ayɛn. (Sam 105:​17, 18) Di tin dɛn we bin de apin to Josɛf bin jɔs de wɔs. Fɔs, in na bin slev we dɛn trɔst, bɔt naw in na ɔdinari prizina.

8. Ilɛksɛf wi prɔblɛm jɔs de wɔs, wetin wi shɔ bɔt?

⁸ Yu dɔn ɛva gɛt prɔblɛm we de go frɔm bad to wɔs pan ɔl we yu de pre tranga wan? Dat kin apin. Jiova nɔ de protɛkt wi frɔm prɔblɛm dɛn na dis wɔl we Setan de rul. (1 Jɔn 5:​19) Bɔt stil, yu fɔ shɔ bɔt dis: Jiova no ɔltin we de apin to yu, ɛn i bisin bɔt yu. (Mat. 10:​29-31; 1 Pit. 5:​6, 7) Dɔn bak, i dɔn prɔmis yu se: “A nɔ go ɛva lɛf yu, ɛn a nɔ go ɛva lɛf fɔ ɛp yu.” (Ibru. 13:​5) Jiova go ɛp yu fɔ bia ivin we i luk lɛk se yu nɔ gɛt op. Lɛ wi si aw i bin du dat fɔ Josɛf.

9. Wetin sho se Jiova bin de wit Josɛf we i bin de na prizin? (Jɛnɛsis 39:​21-23)

⁹ Rid Jɛnɛsis 39:​21-23. Ivin we tin nɔ bin izi fɔ Josɛf na prizin, Jiova bin de mek bɛtɛ fala am. Aw? As tɛm de go, di chif ɔfisa bin trɔst ɛn rɛspɛkt Josɛf, jɔs lɛk aw Pɔtifa bin du. Afta sɔm tɛm, di chif ɔfisa bin put Josɛf in chaj ɔf di ɔda prizina dɛn. Infakt, di Baybul se di chif ɔfisa “nɔ bin de wɔri bɔt natin we Josɛf de du.” Josɛf bin gɛt fayn wok we i bin de du. Dis na sɔntin we i nɔ bin de ɛkspɛkt! Aw prizina we dɛn lay pan se i tray fɔ rep di kiŋ in ɔfisa in wɛf go gɛt dis kayn impɔtant pozishɔn? Na wangren tin mek dat apin. Lɛk aw Jɛnɛsis 39:​23 tɔk, “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] bin de wit [Josɛf] ɛn i bin mek bɛtɛ fala am pan ɔl wetin i bin de du.”

10. Ɛksplen wetin mek Josɛf nɔ go dɔn fil se bɛtɛ de fala am pan ɔltin.

¹⁰ Tray bak fɔ si tin di we aw Josɛf bin de si am. Afta we dɛn lay pan am ɛn put am na prizin, yu tink se i bin de fil se bɛtɛ de fala am pan ɔltin? Wetin Josɛf bin want pas ɛni ɔda tin? Fɔ se na fɔ mek di chif ɔfisa na di prizin lɛk am? I go bi se wetin Josɛf bin want mɔ na fɔ mek dɛn si se i nɔ gilti ɛn fri am. I bin ivin aks wan ɔda prizina we dɛn fɔ rilis fɔ tɔk to Fɛro fɔ am so dat dɛn go pul am na da prizin de we i de sɔfa. (Jɛn. 40:​14) Bɔt di man nɔ bin tɔk to Fɛro wantɛm wantɛm. Dis bin mek Josɛf kɔntinyu fɔ de na di prizin fɔ tu mɔ ia. (Jɛn. 40:​23; 41:​1, 14) Bɔt stil, Jiova kɔntinyu fɔ mek bɛtɛ fala am. Aw?

11. Us spɛshal tin Jiova bin mek Josɛf ebul fɔ du? Aw dis bin ɛp fɔ mek wetin Jiova want bi?

 ¹¹ We Josɛf bin de na prizin, Jiova bin mek di kiŋ na Ijipt drim tu drim dɛn we mek i tɔmɛnt. Fɛro bin rili want fɔ no wetin di drim dɛn min. We di kiŋ kam fɔ no se Josɛf ebul fɔ intaprit drim, i sɛn kɔl am. Jiova bin ɛp Josɛf fɔ intaprit di drim dɛn ɛn gi Fɛro fayn advays we mek i kɔle. We Fɛro bin si se Jiova de wit Josɛf, i mek i de oba ɔl di it biznɛs na Ijipt. (Jɛn. 41:​38, 41-44) Leta, bad bad angri bin de na Ijipt ɛn Kenan, we na di say we Josɛf in famili bin de. Josɛf bin ebul fɔ sev in famili, ɛn dis min se i go ebul fɔ protɛkt di famili layn we di Mɛsaya fɔ kɔmɔt.

12. Us we dɛn Jiova bin mek bɛtɛ fala Josɛf?

¹² Tink bɔt di tin dɛn we bin apin na Josɛf in layf we i nɔ bin de ɛkspɛkt. Udat mek Pɔtifa pe spɛshal atɛnshɔn to Josɛf, we na bin jɔs ɔdinari slev? Udat bin mek di chif ɔfisa na di prizin lɛk Josɛf, we na bin ɔdinari prizina? Udat mek Fɛro drim drim dɛn we mek i tɔmɛnt ɛn mek Josɛf ebul fɔ intaprit drim dɛn? Udat mek dɛn pik Josɛf fɔ de oba di it biznɛs na Ijipt? (Jɛn. 45:​5) I klia se na Jiova bin de mek bɛtɛ fala Josɛf pan ɔl wetin i bin de du. Pan ɔl we Josɛf in brɔda dɛn bin want fɔ kil am, Jiova bin chenj wetin apin so dat wetin I want go bi.

13. Fɔ se Jiova de kɔntrol ɔltin we de apin to wi? Ɛksplen.

¹³ Wetin wi lan frɔm Josɛf in akawnt? Fɔ se Jiova de kɔntrol ɔltin we de apin to wi? Fɔ se i de mek ɔl di bad tin dɛn we de apin to wi apin fɔ gud rizin? Nɔ, di Baybul nɔ tɛl wi dat. (Ɛkli. 8:​9; 9:​11, NWT) Bɔt na dis wi no: We wi gɛt prɔblɛm, Jiova de no bɔt am ɛn i de yɛri we wi kray to am fɔ ɛp wi. (Sam 34:​15; 55:​22; Ayz. 59:​1) Wetin pas dat, na dat Jiova go ɛp wi fɔ bia wi prɔblɛm dɛn. Aw?

14. Aw Jiova de ɛp wi di tɛm we wi gɛt prɔblɛm?

¹⁴ Wan we aw Jiova de ɛp wi na bay  we i de kɔrej wi. Bɔku tɛm, i kin du dat di rayt tɛm we wi nid am. (2 Kɔr. 1:​3, 4) Na dat bin apin to wan brɔda na Tɔkmɛnistan we nem Eziz, we dɛn bin put na prizin fɔ tu ia bikɔs ɔf in fet. I se: “Di mɔnin we a fɔ go na kɔt, wan brɔda bin sho mi Ayzaya 30:​15, we se: ‘We una sidɔm saful ɛn put una trɔst pan mi, una go gɛt trɛnk.’ Dis vas bin de ɛp mi ɔltɛm fɔ mek a nɔ wɔri ɛn fɔ mek a abop pan Jiova fɔ ɔltin. We a bin de tink gud wan bɔt dis vas, i bin ɛp mi di tɛm we a bin de na prizin.” Yu ebul tink bɔt tɛm na yu layf we Jiova dɔn ɛp yu bay we i kɔrej yu di tɛm we yu bin rili nid am?

15-16. Wetin yu lan frɔm Tori in ɛkspiriɛns?

¹⁵ Bɔku tɛm, na afta wi prɔblɛm kin dɔn dɔn, na in wi kin si aw Jiova bin ɛp wi fɔ bia am. Wan sista we nem Tori bin kam fɔ si se dis na tru. In bɔypikin we nem Mesin bin gɛt kansa fɔ siks ia te i day. Tori in at bin rili pwɛl. I se, “As mama, a nɔ tink se ɛni ɔda tin de we at fɔ bia lɛk dis wan.” I tɔk bak se, “A shɔ se ɔda mama ɛn papa dɛn go gri se we yu de si yu pikin de sɔfa, i wɔs pas we yusɛf sɛf de sɔfa.”

¹⁶ Bɔt pan ɔl we da prɔblɛm de nɔ bin rili izi, Tori bin leta tink bɔt di we dɛn aw Jiova bin ɛp am fɔ bia. I se, “We a tink bɔt da tɛm de, a dɔn kam fɔ si se Jiova bin de sho se i lɛk mi ɔl di tɛm we mi pikin bin sik. Fɔ ɛgzampul, ivin we Mesin bin so sik dat i nɔ ebul fɔ si di pipul dɛn we de kam fɛn am, brɔda ɛn sista dɛn bin de drayv fɔ tu awa fɔ kam na di ɔspitul. Pɔsin bin de de na  di ɔspitul ɔltɛm we rɛdi fɔ sho se i de sɔpɔt wi. Dɔn bak, wi bin de gɛt wetin wi nid fɔ liv ɔltɛm. Ivin we tin nɔ bin rili izi, wi bin de gɛt wetin wi nid ɔltɛm.” Jiova bin gi Tori wetin i bin nid fɔ bia, ɛn I bin du di sem tin fɔ Mesin.—Rid di bɔks we gɛt di taytul “ Jiova Bin Gi Wi Jɔs Wetin Wi Nid.”

17-18. Wetin go ɛp wi fɔ no ɛn gladi fɔ di sɔpɔt we Jiova de sɔpɔt wi di tɛm dɛn we wi gɛt prɔblɛm? (Sam 40:​5)

¹⁷ Rid Sam 40:​5. Pɔsin we de klem mawntin in gol na fɔ rich ɔp di mawntin. Bɔt bɔku say dɛn de we i go ebul fɔ stɔp ɛn ɛnjɔy fɔ wach di fayn tin dɛn we i de si. Semweso, mek tɛm ɔltɛm fɔ stɔp ɛn tink bɔt aw Jiova de mek bɛtɛ fala yu ivin we yu de bia prɔblɛm. Ɛnitɛm we di de dɔn, aks yusɛf: ‘Uskayn we a si Jiova in blɛsin tide? Pan ɔl we di prɔblɛm stil de, aw Jiova de ɛp mi fɔ bia?’ Si if yu go ebul fɔ notis wan blɛsin frɔm Jiova we dɔn mek bɛtɛ fala yu.

¹⁸ Na tru se sɔntɛm yu go de pre fɔ mek yu prɔblɛm dɔn. Dat na di nɔmal tin we wi kin du, ɛn i nɔ bad fɔ du dat. (Fil. 4:​6) Bɔt wi fɔ pe atɛnshɔn bak to di blɛsin dɛn we wi gɛt rayt naw. Mɛmba se Jiova dɔn prɔmis fɔ gi wi trɛnk ɛn fɔ ɛp wi fɔ bia. So nɔ ɛva stɔp fɔ gladi fɔ we Jiova de sɔpɔt yu. We yu du dat, yu go si aw Jiova de ɛp yu fɔ mek bɛtɛ fala yu, lɛk aw i bin du fɔ Josɛf, pan ɔl we di prɔblɛm bin stil de.—Jɛn. 41:​51, 52.