Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 3

Yehowa udi ukuambuluisha bua utute diakalengele

Yehowa udi ukuambuluisha bua utute diakalengele

“Yehowa uvua ne Jozefe . . . , uvua wenza bua malu onso avua Jozefe wenza atute diakalengele.”​—GEN. 39:2, 3.

MUSAMBU WA 30 Tatu wanyi, Nzambi wanyi, ne Mulunda wanyi

KADIOSHA a

1-2. a) Bua tshinyi kabiena bitukemesha patudi tutuilangana ne ntatu? b) Ntshinyi tshituamona mu tshiena-bualu etshi?

 TUETU bantu ba Yehowa kabitu bitukemesha patutu tutuilangana ne ntatu to. Bualu tudi bamanye tshitu Bible wamba etshi: “Tudi ne bua kubuela mu Bukalenge bua Nzambi kupitshila mu makenga a bungi.” (Bien. 14:22) Tudi kabidi bamanye ne: ntatu yonso itudi nayi neyijike anu patuabuela mu bulongolodi bupiabupia bua Nzambi, muikala ‘lufu kalutshiyiku kabidi, nansha madilu, nansha mbila ya miadi, nansha bintu bidi bisama kabiakuikalaku kabidi.’​—Buak. 21:4.

2 Yehowa katu utuepula ku ntatu to. Kadi utu utuambuluisha bua kunanukila mu ntatu. Mona tshivua mupostolo Paulo muambile bena Kristo ba mu Lomo. Wakanji kubatelela ntatu ya bungi ivuaye yeye ne bena Kristo nende bakuabu batuilangane nayi. Wakabafundila ne: “tudi tutshimuna tutshimuinamu ku diambuluisha dia yeye uvua mutunange.” (Lomo 8:35-37) Bualu ebu budi bumvuija ne: Yehowa udi mua kukututshisha diakalengele nansha paudi mu ntatu. Tumonayi muvuaye muambuluishe Jozefe bua malu ende ende bimpe ne mudiye mua kukuambuluisha pebe.

PADI MALU ASHINTULUKA MU MUPODI WA DÎSU

3. Mmushindu kayi uvua nsombelu wa Jozefe mushintuluke mu mupodi wa dîsu?

3 Yakoba wakaleja patoke muvuaye munange muanende Jozefe bikole menemene. (Gen. 37:3, 4) Bua bualu abu, bakulu ba Jozefe kutuadija kumumvuila mukawu. Pakapetabu mushindu, bakamupana kudi kasumbu kakuabu ka bangenda mushinga bena Midiyana. Bangenda mushinga abu bakaya nende ntata wa kilometre nkama ya bungi batangile nende mu Ejipitu muakamupanabu pabu kudi Potifâ mfumu munene wa balami ba Pâlo. Nsombelu wa Jozefe wakashintuluka mu mupodi wa dîsu. Uvua muana munanga wa tatuende, mpindieu ukadi mupika mushadile bikole wa muena Ejipitu.​—Gen. 39:1.

4. Ntshinyi tshidi mua kuenza bua ntatu ya buena ivua mifikile Jozefe itufikile petu?

4 Bible udi wamba ne: “tshikondo ne malu adi kaayi matekemena bidi bibafikila buonso buabu.” (Muam. 9:11) Imue misangu, tutu tutuilangana ne ntatu itu “ifikila bantu bonso.” (1 Kol. 10:13) Tudi kabidi mua kutuilangana ne ntatu anu bualu tudi bayidi ba Yezu. Tshilejilu, badi mua kutupuekeshisha milongo, kutuluisha, anyi mene kutukengesha bua ditabuja dietu. (2 Tim. 3:12) Nansha wewe mu lutatu lua mushindu kayi, Yehowa udi mua kukuambuluisha bua malu ebe ende bimpe. Mmunyi muvuaye muambuluishe Jozefe?

Yehowa wakambuluisha Jozefe bua atute diakalengele nansha muvuabu bamupane bua ikale mupika wa Potifâ mu Ejipitu (Tangila tshikoso 5)

5. Nntshinyi tshivua Potifâ mufike ku dimona bua muvua Jozefe mutute diakalengele? (Genese 39:2-6)

5 Bala Genese 39:2-6. Potifâ wakamona ne: Jozefe uvua ne meji ne uvua muenji wa mudimu wa dikema. Uvua kabidi mumanye bua tshinyi Jozefe uvua nanku. Potifâ wakamona ne: “Yehowa uvua wenza bua malu onso avua Jozefe wenza atute diakalengele.” b Nunku, wakasungula Jozefe bua ikale muena mudimu wende. Kumutekaye kabidi bua ikale utangila bintu bionso bia mu nzubu muende. Kuenzabi bua Potifâ atante.

6. Mmunyi muvua Jozefe mua kuikala mumvue mu nsombelu uvuaye nende?

6 Tetabi kuditeka pa muaba wa Jozefe. Ntshinyi tshivuaye ujinga menemene? Uvuaku ujinga bua amanyike kudi Potifâ ne amufute anyi? Pamuapa Jozefe uvua musue bua bamulekele apingane kudi Tatuende. Nansha muvuaye ne diakalenga dia kuikala mu nzubu mua Potifâ, uvua anu mupika wa mfumu uvua kayi utendelela Yehowa to. Yehowa kavua musake Potifâ bua alekele Jozefe to. Nsombelu wende ukavua pa kunyanguka bikole menemene.

PADI NSOMBELU UNYANGUKA BIKOLE

7. Mmushindu kayi uvua nsombeu wa Jozefe munyanguke bikole? (Genese 39:14, 15)

7 Anu mudi Genese nshapita wa 39 ulonda, mukaji wa Potifâ wakatuadija kunanga Jozefe ne wakateta kumuambisha misangu ne misangu. Jozefe uvua anu ubenga dîba dionso divuaye umuambisha. Ndekelu wa bionso, wakakuatshila Jozefe tshiji kumushiminyinaye ne: uvua ukeba kulala nende ku bukole. (Bala Genese 39:14, 15.) Pakumvua Potifâ bualu abu, wakela Jozefe mu buloko, yeye kushalamu bidimu ndambu. (Gen. 39:19, 20) Buloko abu buvua mushindu kayi? Muaku wa mu tshiena Ebelu uvua Jozefe mutele bua “buloko” udi mua kumvuija “tshina tshia kulamina mâyi,” anyi “tshina,” bileja ne: uvua mu mîdima wela meji ne: kuende kukavua kujike. (Gen. 40:15, dim.) Bible udi uleja kabidi ne: bakasuika makasa ende ne nkanu ne bakela nshingu wende mu milonda bua tshikondo kampanda. (Mis. 105:17, 18) Nsombelu wende wakanyanguka bikole. Mupika uvuabu beyemena ukadi mpindieu muena buloko wetu wa patupu eu.

8. Nansha nsombelu wetu yeye wenda unyanguka anu kunyanguka, mbimpe tuikale ne dishindika kayi?

8 Udiku pebe utuilangana ne nsombelu mukole udi wenda unyanguka anu kunyanguka nansha muudi musambile ne muoyo mujima anyi? Bidi mua kuenzeka. Yehowa kena utuepula ku ntatu mu bulongolodi budi Satana ukokesha ebu to. (1 Yone 5:19) Tshidibi, ikala mutuishibue ne: mmumanye bimpe menemene lutatu luudi nalu, ne udi ukutabalela. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Bualu bukuabu, mmulaye ne: “Tshiakukushiya nansha kakese, tshiakukulekela nansha kakese.” (Eb. 13:5) Yehowa udi mua kukuambuluisha bua kunanukila nansha nsombelu webe yeye umueneka ne: kakuakana to. Tumonayi muvuaye muenzele Jozefe nanku.

Yehowa uvua anu ne Jozefe nansha pavaye mu buloko ne pavuabu bamuteke bua kutangila bena buloko bonso. (Tangila tshikoso 9)

9. Ntshinyi tshidi tshileja ne: Yehowa uvua ne Jozefe pavuaye mu buloko? (Genese 39:21-23)

9 Bala Genese 39:21-23. Yehowa wakatutshisha Jozefe diakalengele nansha muvuaye mu tshikondo tshikole tshia buloko atshi. Mmunyi muakenzaye nanku? Mu kupita kua matuku, mfumu munene wakeyemena Jozefe, kumunemekaye anu muvua Potifâ muenze pende. Ndekelu wa bionso, mfumu munene au wakateka Jozefe bua ikale utangila bena buloko bakuabu. Bushuwa Bible udi wamba ne: “Mfumu munene wa buloko kavua utangila tshintu nansha tshimue tshivua mu bianza bia Jozefe to.” Jozefe ukavua mpindieu ne mudimu muimpe wa kuenza. Divua dishintuluka dia dikema divuaye kayi mutekemene! Mmunyi muvua muena buloko uvuabu badingidile ne: uvua ukeba kulala ne mukaji wa muena mudimu wa mu lubanza lua mukalenge ku bukole mua kupeta muanzu munene nanku? Kudi anu diumvuija dimuepele. Anu mudi Genese 39:23 wamba, “Yehowa uvua ne Jozefe, ne Yehowa uvua wenza bua malu onso avuaye wenza atute diakalengele.”

10. Umvuija bua tshinyi Jozefe kavua pamuapa mumone ne: uvua ututa diakalengele mu malu onso to.

10 Tetabi kuditeka kabidi pa muaba wa Jozefe. Bobu bamane kumudingidila ne bamuele mu buloko, udi wela meji ne: uvua mumone ne: uvua ututa diakalengele mu malu onso anyi? Ntshinyi tshivuaye ujinga menemene? Uvuaku ujinga bua mfumu munene wa buloko amuanyishe anyi? Pamuapa uvua ujinga anu bua bamulekele. Wakalomba too ne muena buloko mukuabu ukavuabu pa kulekela bua amuakuile kudi Palô bua bamupatule mu buloko bubi abu. (Gen. 40:14) Kadi muntu au kakamuakuila kudi Palô musangu umue to. Ke Jozefe kushalaye mu buloko amu munkatshi mua bidimu bikuabu bibidi. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Tshidibi, Yehowa wakatungunuka ne kuendesha malu ende bimpe. Mushindu kayi?

11. Mbukole kayi bua pa buabu buvua Yehowa mupeshe Jozefe? Mmushindu kayi uvuabi bimuambuluishe bua kukumbaja disua dia Yehowa?

11 Pavua Jozefe mu buloko, Yehowa wakalotesha mukalenge wa Ejipitu bilota bibidi bivua bikuatshisha buôwa. Palô wakajinga ne muoyo umue bua kumanya diumvuija diabi. Pakamanyaye ne: Jozefe uvua ne bukole bua kumvuija bilota, wakamubikidisha. Yehowa wakambuluisha Jozefe bua kumvuija bilota abi ne Palô wakakema bikole bua mibelu mimpe ivuaye mumupeshe. Pakamona Palô ne: Yehowa uvua ne Jozefe, wakamuteka bua ikale utangila biakudia bia mu Ejipitu mujima. (Gen. 41:38, 41-44) Pakapita makutu, tshiyole tshikole tshia nzala tshiakatuadija mu Ejipitu ne mu Kanâna muvua dîku dia ba Jozefe disombele. Mpindieu uvua ne mushindu wa kusungila dîku diabu ne kulama ndelanganyi ivua ne bua kufikisha ku Masiya.

12. Mmunyi muvua Yehowa mututshishe Jozefe diakalengele?

12 Elabi meji a malu a dikema avua mafikile Jozefe? Nnganyi uvua musake Potifâ bua kutumaye ntema yende kudi Jozefe mupika wa patupu? Nnganyi uvua musake mfumu munene wa buloko bua kuanyisha Jozefe muena buloko wetu wa tshianana eu? Nnganyi uvua muloteshe Palô bilota bivua bikuatshisha buôwa ne mupeshe Jozefe bukole bua kubiumvuija? Nnganyi uvua musake Palô bua kuteka Jozefe mutangidi wa biakudia bia mu Ejipitu? (Gen. 45:5) Bidi bimueneka ne: Yehowa ke uvua mututshishe Jozefe diakalengele mu bionso bivuaye wenza. Nansha muvua bana babu ne Jozefe bakeba kumushipa, Yehowa wakashintulula nsombelu au bua kukumbaja disua diende.

MUDI YEHOWA MUA KUKUTUTSHISHA DIAKALENGELE

13. Yehowa utuku wela dîyi mu ntatu yonso itu itukuata anyi? Umvuija.

13 Tshilejilu tshia bualu bua Jozefe tshidi tshitulongesha tshinyi? Yehowa utuku wela dîyi mu ntatu yonso itu itukuata anyi? Yeye ke utu wendesha malu onso atu atutulukila, ulekela malu mabi atufikila bua diakalenga dietu anyi? Tòo, Bible katu ulongesha nanku to. (Muam. 8:9; 9:11) Tuetu tudi bamanye ne: patudi mu lutatu kampanda, Yehowa mmulumanye bimpe ne utu uteleja miadi yetu ya dilomba diambuluisha. (Mis. 34:15; 55:22; Yesh. 59:1) Kupita apu, Yehowa udi mua kutuambuluisha bua kutantamena ntatu mikole bimpe. Mushindu kayi?

14. Mmunyi mudi Yehowa utuambuluisha mu bikondo bia ntatu?

14 Umue mushindu utu Yehowa utuambuluisha mpatuye utusamba ne utukankamija misangu ya bungi mu tshikondo tshiakanyine. (2 Kol. 1:3, 4) Ke muvuaye muambuluishe Eziz muanetu wa mu Turkménistan. Bavua bamukosele bidimu bibidi bia buloko bua ditabuja diende. Udi wamba ne: “Mu dinda dia dituku kampanda pamvua ntate mu buloko, muanetu mukuabu wakandeja Yeshaya 30:15 mudibu bamba ne: ‘Bukole buenu nebuikale mu dishala talalaa ne dikala ne dieyemena.’ Mvese au utu anu ungambuluisha bua kushala mutukije ne kueyemena Yehowa mu malu onso. Kuelangana meji a mvese au kuakangambuluisha tshikondo tshionso tshimvua mu buloko.” Udiku uvuluka tshikondo kampanda mu nsombelu webe tshivua Yehowa mukukuatshishe pavuaye mukusambe ne mukukankamije anu pa dîba anyi?

15-16. Tshilejilu tshia Tori tshidi tshikulongesha tshinyi?

15 Misangu ya bungi, tutu tulua kujingulula ne: Yehowa uvua mutuambuluishe mu lutatu kampanda anu pakadilu lujike. Ke tshidi muanetu wa bakaji Tori mujingulule. Muanende Mason wakakenga ne disama dia kansere munkatshi mua bidimu 6 too ne pakafuaye ne bidimu 14. Mu kuamba kuimpe, Tori uvua mubungame bikole. Udi wamba ne: “Tshivua nsombelu mukole menemene buanyi meme.” Udi wamba kabidi ne: “Ndi mutuishibue ne: baledi bakuabu badi bitaba pabu ne: paudi umona muanebe ukenga ndutatu lukole be!”

16 Nansha muvua Tori mubungame bikole pavuaye umona muanende ukenga anu kukenga, wakalua kuela meji a muvua Yehowa mumuambuluishe bua kunanukila. Udi wamba ne: “Pandi ngela meji a bualu abu, ndi mmona muvua Yehowa mungambuluishe tshikondo tshionso tshivua muananyi usama atshi. Tshilejilu, nansha muvuaye usama bikole kayi ne mushindu wa kumona bantu bavua balua kututangila, bana betu bavua benda mêba abidi bua kufika ku lupitadi. Misangu yonso kakuvua kupangika muanetu nansha umue mu nzubu wa diakidilangana mu lupitadi to. Bana betu bavua anu pabuipi bua kutukuatshisha. Bavua kabidi batupesha bituvua nabi dijinga. Nansha mutuvua mu tshikondo tshikole atshi, katuvua tupangila tshintu nansha.” Yehowa uvua mupeshe Tori ne Mason bionso bivuabu bakengela bua kunanukila.​—Tangila kazubu ka “ Yehowa wakatupesha bituvua tukengela menemene.”

IKALA UVULUKA MABENESHA AUKADI MUPETE

17-18. Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kumanya dikuatshisha dia Yehowa mu bikondo bia ntatu ne kudianyisha? (Mis. 40:5)

17 Bala Misambu 40:5. Tshipatshila tshia muntu utu ubanda pa mukuna ntshia kufika ku lusongo luawu. Kadi kutu miaba ya bungi ituye wimana bua kubandila bidiye umona. Bia muomumue, ikala ukeba dîba dia kuanji kuimana ne kuela meji a mudi Yehowa ukututshisha diakalengele nansha paudi unanukila mu lutatu kampanda lukole. Ikala udiebeja ku ndekelu kua dituku dionso ne: ‘Mmushindu kayi udi Yehowa mumbeneshe lelu eu? Nansha mutshidiku lutatu, mmunyi mudi Yehowa ungambuluisha bua kulunanukila?’ Keba bua kumanya bualu buimpe nansha bumue budi Yehowa mukuenzele bua kukututshisha diakalengele.

18 Mu bulelela, udi mua kuikala usambila bua lutatu luebe lujike. Ki mbibi bua kuenza nanku to. (Filip. 4:6) Kadi tudi ne bua kumanya kabidi mabenesha atudi nawu mpindieu. Yehowa mmulaye bua kutukolesha ne kutuambuluisha bua kunanukila. Nunku ikala anu ne dianyisha bua mudi Yehowa ukukuatshisha. Neumone mudi Yehowa ukuambuisha bua malu ebe ende bimpe nansha mu bikondo bia ntatu anu bu muvuaye muambuluishe Jozefe.​—Gen. 41:51, 52.

MUSAMBU WA 32 Luaku ku luseke lua Yehowa

a Patutu mu lutatu lukole, tudi mua kumona bu ne: katuena ‘batute diakalengele’ to. Tudi mua kuela meji ne: bua tuetu kututa diakalengele anu pajika lutatu luetu alu. Kadi malu avua mafikile Jozefe adi atulongesha bualu bua mushinga mukole ebu: Yehowa udi mua kutuambuluisha bua malu etu ende bimpe nansha patudi mu ntatu. Mu tshiena-bualu etshi, netumone mudiye wenza nanku.

b Anu mvese mikese tshianana ya mu Bible ke idi ilonda mushindu uvua nsombelu wa Jozefe mushintuluke bua musangu wa kumpala pavuaye mu bupika; kadi kuvua mua kuikala kupite bidimu bia bungi bua nsombelu wende kushintuluka.