1-2. (a) Ang’o momiyo ok kawwa gi wuoro sama waromo gi tembe? (b) Ang’o ma wabiro nono e sulani?

 WAN kaka jotich Jehova, ok kawwa gi wuoro sama waromo gi tembe. Wang’eyo ni Muma wacho niya: “Nyaka wadonj e Pinyruodh Nyasaye ka wakalo e sand mang’eny.” (Tich 14:22) Wang’eyo bende ni moko kuom chandruogewa biro mana rumo ka wadonjo e piny manyien mar Nyasaye, kama “tho ok nobedie kendo, kata kuyo, kata ywak, kata rem.”—Fwe. 21:4.

² Jehova ok geng’nwaga tembe. Kata kamano, okonyowaga mondo wanan sama waromo gi tembe. Ne ane gima jaote Paulo nonyiso Jokristo ma nodak Rumi. Mokwongo, nowuoyo kuom tembe mopogore opogore ma ne giromogo, en kaachiel gi Jokristogo. Kae to nowacho kama: “Waloyogi chuth nikech jal ma noherowano konyowa.” (Rumi 8:35-37) Mano nyiso ni Jehova pod nyalo konyi kata ka in e bwo tem. Wane ane kaka Jehova nokonyo Josef ma weche odhine maber kod kaka in bende onyalo konyi e kindegi.

3. Ere kaka ngima Josef nolokore apoya?

³ Jakobo nohero Josef wuode ahinya. (Cha. 37:3, 4) Nikech mano, owete Josef madongo nochako nenone nyiego. Ka ne thuolo oneno, ne giuso Josef ne jo ohala ma Jo-Midian. Jogo notero Josef nyaka Misri ma ne en piny mabor,  kae to gin bende ne giuse ne Potifar ma ne en jatend jorit mag Farao. To mano kaka ngima Josef nolokore apoya! Noweyo bedo nyathi ma wuon-gi nohero ahinya, mochako bedo misumba e od Ja-Misri.—Cha. 39:1.

4. Gin tembe mage ma wanyalo romogo machal gi ma ne Josef oromogo?

⁴ Muma wacho ni “gik maricho timore ne ji duto.” (Ekl. 9:11, Holy Bible—Easy-to-Read Version) Nitie sama waromoga gi tembe kaka ma “yudo ji duto.” (1 Kor. 10:13) Kata, inyalo sandwa nikech wan jolup Yesu. Kuom ranyisi, inyalo jarwa, kwedwa, kendo inyalo kata sandwa nikech yiewa. (2 Tim. 3:12) Kata irom mana gi tem matek ma chalo nade, Jehova biro konyi nyagori maber. Ere kaka nokonyo Josef?

5. Potifar nofwenyo ang’o e wi gimomiyo weche ne dhi maber ne Josef? (Chakruok 39:2-6)

⁵ Som Chakruok 39:2-6. Potifar nofwenyo ni Josef ne en rawera mariek kendo ma jakinda ahinya. Nofwenyo bende gimomiyo Josef ne nigi kido mabeyogo. Potifar noneno kaka ‘Jehova Nyasaye ne guedho gik moko duto ma Josef ne timo.’ b Gikone, ne oketo Josef mondo obed jatichne ma nogeno ahinya. Bende, noketo mwanduge duto e lwet Josef. Mano nomiyo Potifar oyudo gueth ahinya.

6. Nyalo bedo ni Josef ne winjo nade e chal ma ne entieree?

⁶ Temie paro kaka Josef ne winjo e chunye. Iparo ni ang’o ma nogombo moloyo? Dibed ni nogombo ni Potifar onene kaka ng’at malich kendo ogene? Nyaka bed ni gima Josef ne gombo ne en ni ogonye mondo odog ir wuon-gi. Kata obedo ni Josef ne nigi migepe madongo e od Potifar, pod ne en mana misumba e od ng’at ma ok lam Nyasaye madier. Jehova ne ok ochwalo chuny Potifar mondo ogony Josef, kendo ngima Josef koro e ka nomedo ridore ahinya.

7. Ere kaka ngima Josef nomedo mana ridore? (Chakruok 39:14, 15)

⁷ Bug Chakruok sula mar 39 nyisowa kaka  chi Potifar nochako gombo Josef kendo kaka nosaye nyadinwoya mondo onind kode. Sa asaya ma notemo nyiso Josef wachno, Josef ne tamorega. Gikone, dhakono nobedo gi mirima gi Josef mi ohango ne Josef wach ni nodwaro make githwon. (Som Chakruok 39:14, 15.) Ka ne Potifar owinjo wachno, ne owito Josef e jela, kendo Josef nobedo kuno kuom higni moko. (Cha. 39:19, 20) Jelano ne chalo nade? E dho Hibrania, wach ma Josef notiyogo kowuoyo e wi “jela” inyalo tigo kiwuoyo kuom “bugo” kata “bur,” to mano nyiso ni ne en kama notimo mudho kendo ma ne nyalo miyo ng’ato olal genone chuth. (Cha. 40:15; weche moler piny) Bende, Muma nyiso ni e kinde ma Josef ne nie jela, notue tiendene gi nyororo kendo ng’ute notue gi chumbe. (Zab. 105:17, 18) Ngima Josef ne medo mana ridore. Noweyo bedo misumba ma nogen ahinya, mochako bedo mabus.

8. Ang’o ma wanyalo bedogo gadier kata sama weche medo mana ridorenwa?

⁸ Be nitie kinde ma weche osebedo mana ka ridoreni kata obedo ni ilemo gi kinda? Mano gima nyaloga timore. Jehova ok geng’nwaga tembe ma nyalo yudowa e piny ma Satan lochoeni. (1 Joh. 5:19) Kata kamano, inyalo bedo gadier gi wachni: Jehova ong’eyo maber tembe mikaloe kendo ogeni ahinya. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) E wi mano, osingonwa niya: “Ok anaweu, kendo ok anajwang’u.” (Hib. 13:5) Jehova nyalo konyi nano kata sama ineno ni yore duto odinore. Wane ane kaka nokonyo Josef.

9. Ang’o ma nyiso ni Jehova ne ni kod Josef ka notueye e jela? (Chakruok 39:21-23)

⁹ Som Chakruok 39:21-23. Kata e kinde ma weche ne tek ne Josef ka ne en e jela, Jehova pod nodhi nyime konye. E yo mane? Bang’ kinde, jatend jela nochako geno Josef mana kaka Potifar bende nogene. Noketo Josef mondo obed e wi mabuse duto ma notue e jelano. Muma wacho ni “jatelono ne ok non gik ma noseketo e lwet Josef.” Koro Josef ne nigi gima nonyalo ketoe pache, ma en tich ma nomiyeno. Mano ne en lokruok ma apoya. Be mabus ma nodonjne gi ketho mar mako chi jatelo githwon ne inyalo gen kamano? Mano ne nyalore mana nikech gimoro achiel. Chakruok 39:23 wacho niya: “Jehova Nyasaye ne ni kod Josef, kendo Jehova ne guedho gik moko duto ma Josef ne timo.”

10. Ler ane gimomiyo Josef ne nyalo neno ni weche duto ne ok dhine maber.

¹⁰ Temie paro kendo kaka Josef ne winjo e chunye. Bang’ ka nosehangne motueye e jela, be Josef ne paro ni weche duto koro ne dhine maber? En ang’o ma Josef ne gombo moloyo? Dibed ni nogombo mana moro jatend jela? Nyaka bed ni Josef ne gombo ni ogolne ketho ma nohangneno, kendo ogonye. Ka ne igonyo mabus moro machielo, Josef nokwaye mondo odhi owuone gi Farao mondo Farao ogonye e jela. (Cha. 40:14) Kata kamano, nokawo kinde ka ne pok ng’atno onyiso Farao wechego. Mano nomiyo Josef omedo bedo e jela kuom higni mamoko ariyo. (Cha. 40:23; 41:1, 14) Kata kamano, pod Jehova ne medo mana konye. E yo mane?

11. En nyalo mane makende ma Jehova nomiyo Josef, to mano nokonyo nade e chopo dwach Jehova?

¹¹ Ka ne Josef pod nie jela, Jehova nomiyo Farao ruodh Misri oleko lek moko ariyo ma nochande ahinya. Farao ne gombo ahinya ng’eyo tiend lekgo. Ka ne onyise ni Josef ne nigi nyalo mar loko tiend lek, nogolo  chik mondo oluongnego. Jehova nokonyo Josef moloko tiend lekgo e yo ma nomoro chuny Farao, kendo Farao norwako nyaka paro ma Josef nong’adone. Nikech Farao noneno ni Jehova ne ni kod Josef, nokete mondo obed jatelo mochung’ ne chiemo e piny Misri duto. (Cha. 41:38, 41-44) Bang’ kinde, kech moro mager nomuoch e piny Misri kaachiel gi piny Kanaan ma ne joodgi Josef odakie. Josef koro ne nigi thuolo mar konyo joodgi kendo reso anyuola ma Mesia ne dhi wuokie.

12. Gin yore mage ma Jehova nomiyo weche odhigo maber ne Josef?

¹² Par ane weche moko makende ma notimore e ngima Josef. Kuom ranyisi, ng’ano ma nomiyo Potifar ochako geno Josef ma ne en mana misumba? Ng’ano ma nomiyo jatend jela onyiso Josef ma ne en mana mabus ng’wono? Ng’ano ma nomiyo Farao oleko lek ma nochando chunye, kendo ma nomiyo Josef nyalo mar loko tiend lekgo? Ng’ano ma nochwalo Farao mondo oket Josef obed jatelo mochung’ ne weche chiemo e piny Misri? (Cha. 45:5) Nenore maler ni Jehova e ma nomiyo weche duto odhi maber ne Josef. Kata obedo ni owetene ne chano nege, Jehova noloko weche ma chenrogino ochopo dwache.

13. Be Jehova chikoga gimoro amora ma timore e ngimawa? Ler ane.

¹³ Wanyalo puonjore ang’o kuom gik ma notimore ne Josef? Be Jehova chikoga gimoro amora ma timore e ngimawa? Be odonjorega e weche duto mag ngimawa mondo olok gik maricho ma nyalo yudowa obed gik mabeyo? Ooyo. Muma ok sir wachno. (Ekl. 8:9; 9:11) Kata kamano, wang’eyo wachni: Sama wan e bwo tem moro amora, Jehova ong’eyo wachno kendo owinjowa sama wakwaye mondo okonywa. (Zab. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) E wi mano, Jehova nyalo konyowa mondo wanyagre maber sama wan e bwo tembe. E yo mane?

14. Ere kaka Jehova konyowaga sama wakalo e bwo tembe?

¹⁴ Achiel kuom yore ma Jehova konyowago en hoyo chunywa kendo jiwowa,  kendo thothne otimoga kamano e kinde mowinjore. (2 Kor. 1:3, 4) Mano e gima notimore ne Owadwa Eziz, ma wuok e piny Turkmenistan kendo ma notue kuom higni ariyo nikech yiene. Owacho kama: “Okinyi ma ne idhi yalie kesna, owadwa moro nosomona weche manie Isaya 30:15 ma wacho niya: ‘Kugeno kuoma kendo kuhoru mos, to unuyud teko.’ Ndikono osekonya kinde duto mondo abed gi chuny mokuwe kendo agen Jehova e wach moro amora. Paro matut kuom ndikono nokonya ahinya e kinde duto ma notueya e jela.” Be inyalo paro kinde moro amora ma Jehova nohoyie kendo jiwi mana e sa mowinjore, ka ne chunyi onyosore ahinya?

15-16. Ranyisi mar Tori puonji ang’o?

¹⁵ Thothne, bang’ ka wasekalo e tem moro e ka wanyaloga neno kaka Jehova nokonyowa e temno. Nyaminwa Tori oyie gi wachno. Wuode ma niluongo ni Mason nokedo gi tuo mar kansa kuom higni auchiel nyaka notho. Wachno nonyoso chuny Tori ahinya. Owacho kama: “Mano e wach malitie mogik mosegatimore e ngimana kaka miyo.” Omedo wacho kama: “An gadier ni jonyuol mamoko nyalo yie ka awacho ni, ‘En gima berberie ka janyuol e ma chandore kar neno ka nyathine chandore malit.’”

¹⁶ Kata obedo ni weche ne tek kamano, Tori noparo bang’e kaka Jehova nokonye nyagore maber e kindego. Owacho kama: “Ka ang’iyo chien, anyalo neno kaka lwet Jehova ne ni koda kinde duto ma ne wuoda chandore. Kuom ranyisi, kata mana e kinde ma Mason ne tuo ahinya, owete gi nyimine ne nyaloga riembo mtoknigi kuom seche ariyo mondo gibi ginewa e osiptal. Kinde duto ne wayudoga ng’at mochiwore konyowa  kendo sirowa e wach moro amora ma ne wachando. Owete gi nyimine nosirowa bende e weche mag ringruok. Kata ka ne weche tek manade, pod ne wayudoga kaka wanyalo konyore.” Jehova nokonyo Tori nyagore maber, kendo notimo kamano ne Mason bende.—Ne sanduk ma wiye wacho ni, “ Jehova Nomiyowa Mana Gima ne Wadwaro.”

17-18. Ang’o ma nyalo konyowa fwenyo yore ma Jehova konyowago sama wakalo e tem moro kendo bedo mamor gi kony ma kamano? (Zaburi 40:5)

¹⁷ Som Zaburi 40:5. Dwaro maduong’ mar ng’at ma idho got en chopo e wi godno. Kata kamano, onyaloga chung’ kinde ka kinde mondo one kaka alworano chal. E yo ma chalo kamano, in bende inyaloga chung’ kendo ling’ e yor ranyisi kinde ka kinde, mondo iparie kaka Jehova osebedo ka konyi nano sama nikalo e tembe madongo. E giko odiechieng’ kodiechieng’, penjri ane kama: ‘Ere kaka Jehova oseguedha kawuono? Kata obedo ni chandruok ma an-goni pod dhi nyime, ere kaka Jehova osekonya nano? Tem nono ka be inyalo fwenyo yo moro amora ma Jehova oseguedhigo kata konyi.

¹⁸ En adier ni inyalo kwayo Jehova mondo ogolni tem ma ikaloe. Mano gima owinjore ndi! (Fil. 4:6) Kata kamano, wiwa ok onego owil gi gueth mang’eny ma wan-go e kindegi. Singo mag Jehova tegowaga, kendo gikonyowa dhi nyime nano. Kuom mano, kinde duto bed mamor ni Jehova oikore konyi. Kitimo mano, ibiro neno kaka Jehova osebedo ka konyi mondo weche odhini maber, mana kaka nokonyo Josef.—Cha. 41:51, 52.