1, 2. 1) ¿Tiko kyaj mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm ko nbatëmë amay jotmay? 2) ¿Ti yajnimaytyäˈägäämp mä yäˈädë artikulo?

 KYAJ mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm ko nbatëmë amay jotmay. Pes nnijäˈäwëm ko duˈunë Biiblyë jyënaˈany: “Parë ndëjkëm mä Diosë Gyobiernë kanäk pëkyë ayoˈon nyajnaxäˈänëm” (Hech. 14:22, TNM). Ets nnijäˈäwëm nanduˈun ko ta amay jotmay mëdiˈibë jaanëm yˈoyëyaˈany ko nety njukyˈäjtënë mä ja it lugäärë tsujpë, mä kyaj nyekyjyamˈatäˈäny “ja oˈkën, jëˈëy yaxën o ja pëjk adoˈonën” (Diˈibʉ Jat. 21:4).

² Jyobaa nyasˈijxëp parë nbatëmë amay jotmay, per xypyudëjkëm parë nmëmadakëm. Min nˈokˈijxëm wiˈixë apostëlë Pablo ojts tˈanëëmë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë nety tsënääytyëp Roma. Ko tnigäjpxtääy ja amay jotmay mëdiˈibë nety wyinguwäˈkëdëp ja myëguˈuktëjk, ta jyënany: “Yëˈë dëˈën diˈibëts xytyukmëmadakp tëgekyë tyäˈädë, mët ko yëˈë xytsyojkëm” (Rom. 8:35-37). Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko oy nbatëmë amay jotmay, mbäädë Jyobaa xypyudëjkëm parë tijaty yˈoybyëtsëmët. Min nˈokˈijxëm wiˈix tpudëjkë José ets wiˈix tyam mbäät xypyudëjkëm.

3. ¿Wiˈixë José ajotkumonë tyëgäjtsyë jyukyˈäjtën?

³ Jacob mëk ttsojkyë José ets tyukˈijx tyuknijäˈäwë ja wiinkpë yˈuˈunk yˈënäˈk (Gén. 37:3, 4). Päätyë José myëgaˈaxëty tnaywyinaxëjäˈäwëdë. Ets ok, ta ojts ttukmëdooktë ja madyanitëty mëdiˈibë nety ajuuy adoˈktëp, ta José ojts yajmënëjkxnëdë jantsy jagam jap Egipto. Ets yajtoˈknäjxy mä Potifar, tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë nety nyiwintsënˈäjtypy faraóngë tyuumbëtëjk. José mëkë nety ja tyeety tsyokyëty, per ajotkumonë tyëgäjtsyë jyukyˈäjtën ko ojts yajmënëjkxnë Egipto extëmë tuumbë mosë (Gén. 39:1).

4. ¿Wiˈix nanduˈun nwinguwäˈkëmë amay jotmay extëmë José?

⁴ Biiblyë jyënaˈany: “Niˈamukë xytyukjäjtëm mëdiˈibë kyaj yˈoyëty” (Ecl. 9:11). Näˈäty, nbatëmë amay jotmay mëdiˈibë niˈamukë jäˈäy wyinguwäˈkëdëp (1 Kor. 10:13). O waˈanë net nyajnëxik nyajtukxikëm o nyajnibëdëˈkëm mët ko nDiosmëduˈunëm (2 Tim. 3:12). Per oy ti amay jotmay nbatëm, Jyobaa mbäät xypyudëjkëm parë tijaty yˈoybyëtsëmët. Min nˈokˈijxëm wiˈix tpudëjkë José.

5. ¿Ti Potifar yˈijx? (Génesis 39:2-6).

⁵ (Käjpxë Génesis 39:2-6). Potifar yˈijx ko José yëˈë nety tuˈugë mixy mëdiˈibë jantsy kuwijy ets tuumbëjäˈäy. Ets nyijäˈäwëbë nety pënën pudëjkëbë José. Pes pyëjkë kuentë “ko José yëˈë nety mëdë Jyobaa yajpääty ets tukëˈëyë ti tyuumpy yëˈë Jyobaa pudëjkëp parë oy wyimbëtsëmët”. b Ok, ta Potifar twinˈijxyë José parë yëˈë pyudëkëdët ets ttuknipëjktääy tijatyë nety yajpatp jyënoty tyëgoty. ¿Wiˈixë net wyimbëtsëëmy? Potifar ojts yajkunuˈkxy mëjwiin kajaa.

6. ¿Tidaa José jyatsojkënyëˈäjt?

⁶ Nˈokpawinmäˈäyëm wiˈixë José nyayjyäˈäwë. ¿Tidaa niˈigyë jyatsojkënyëˈäjt? ¿Yëˈëdaa parë Potifar tpëkëdë kuentë wiˈix yëˈë jyaˈayˈaty etsë net myëjkuˈëw myëjkugäjpxëdët? Kyaj, pes mëdiˈibë José jyatsojk, yëˈë ets yˈawäˈätspëtsëmët parë jatëgok jyëmbitët mä jyëën tyëjk. Oyë nety ja tuunk tjanikëjxmˈaty, duˈunyëmë jäˈäy tyuumbëˈäjt myosëˈäjtë mëdiˈibë yˈawdäjtypyë dios mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty. Jyobaa kyaj tpudëjkë José parë Potifar yaˈˈawäˈätspëtsëmëdët ets niˈigyë tpatyë jotmay.

7. ¿Tiko njënäˈänëm ko José niˈigyë axëëk ojts jyäjt kyëbajnë? (Génesis 39:14, 15).

⁷ Mä Génesis kapitulo 39, jap yajnimaytyaˈaky ko ja Potifarë kyudëjk tsyujˈijxë José ets ta tjawinˈëënany kanäkˈok parë myëttsëënëdët, perë José kyaj nyayäjkë. Ta ja kyudëjkë Potifar jyantsy jyotˈambëjky ets tniwäämbejtyë José ko të nety jyaˈˈaguanëˈatäˈänyëty (käjpxë Génesis 39:14, 15). Ko Potifar tnijäˈäwë, ta ojts tniˈanaˈamë parë yajtsumët ets kanäk jëmëjt jap yˈijty pujxndëgoty (Gén. 39:19, 20). ¿Wiˈixë nety yˈixëty ja pujxndëjk? Ko José tnimaytyaky wiˈix nety yˈixëty, mä ayuk ebreo mbäät yajkäjpxnaxy extëm “jutoty”. Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko jantsy kootspuknë nety yˈixëty ets jeˈeyë jap tyuktëjkënë moˈon tujkën (Gén. 40:15, notë). Biiblyë nanduˈun tnimaytyaˈaky ko tuk tiempë José yajtuktekytsyuumyë kadenë ets yajtukˈyoˈktsuumy (Sal. 105:17, 18). Ko yajmëjäjty Egipto, ta yajtuumbëˈäjty yajmosëˈäjty, ets ok, ta yajtsuumy.

8. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm oy nuˈunë jotmay myëjwindäˈägët?

⁸ ¿Të näˈä nbatëmë ayoˈon jotmay mëdiˈibë kyaj të nyekyˈoyë oy nuˈun të njamënuˈkxtakëmë Jyobaa? Näˈäty mbäät duˈun njäjtëm, etsë Jyobaa mbäät tnasˈixë parë nbatëmë amay jotmay mët ko yëˈë Satanás mëdiˈibë tyam anaˈamp yä naxwiiny (1 Fwank 5:19, TNM). Per mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xymyëmäˈäy xymyëdäjëm ets pyëjkypyë kuentë wiˈix njäjt ngëbajtëm (Mat. 10:29-31; 1 Peed. 5:6, 7). Jyobaa duˈun xytyukwandakëm: “Ninäˈä nganaˈixët, es ninäˈä ngamastuˈudët” (Eb. 13:5). Jyobaa mbäät xypyudëjkëm parë nmëmadakëmë ayoˈon jotmay mëdiˈibë nwinmäˈäyëm ko tëdën kyaˈoyë. Pes duˈunën jyajtyë José.

9. ¿Ti xytyukˈijxëm ko Jyobaa xëmë tpudëjkë José ko yˈijty pujxndëgoty? (Génesis 39:21-23).

⁹ (Käjpxë Génesis 39:21-23). Jyobaa pyudëjkë José ko yˈijty pujxndëgoty parë oy wyimbëtsëëmy tijaty tyuun. Pes tukjotkujkˈäjtë ja mëdiˈibë nety nyiwintsënˈäjtypy ja pujxndëjkjäˈäy, duˈun extëm yajpudëjkë ko yajpaty mä Potifarë tyëjk. Ok, ta José yajtuknipëjky parë yëˈë tkuentëˈatët ja pujxndëjkjäˈäy. Biiblyë jyënaˈany ko “ja pujxndëjk kuentëˈäjtpë kyaj ti ojts tmëmay tmëdäjy mëdiˈibë netyë José nyikëjxmˈäjtypy”. Ko duˈunë José tnikëjxmˈäjtyë tuunk, yëˈë pudëjkë parë jamyë jyot wyinmäˈäny tpëjktaky. Xyajmonyˈijx xyajmonyjyäˈäwëm wiˈixënë José niˈigyë ja tuunk yajtuknipëjky ets pën yëˈë nety të yajtukutsumë ko të tjaˈˈaguanëˈatäˈäny ja kyudëjkë Potifar. Per tam tiko niˈigyë yajtuunkmooy, pes mä Génesis 39:23 jyënaˈany: “Jyobaa yëˈë nety mëët yajpäätyë José, ets tijaty tyuun, ak oy wyimbëtsëëmy mët ko Jyobaa pyudëjkë”.

10. Oknimaytyäˈäk tidaa ko José nyayjyäˈäwë ko kyaj nety yˈoybyëtsëmy tijaty tyuumpy.

¹⁰ Nˈokwinmäˈäyëm jatëgok wiˈixë José nyayjyäˈäwë. ¿Waˈandaa wyinmääy ko akˈoy wyimbëtsëmäˈäny tijaty tyuumpy pën yëˈë nety kyuˈijtëp pujxndëgoty ko të yajniwäämbety?, ¿tidaa niˈigyë tsyojkë José? ¿Yëˈëdaa parë tyukjotkujkˈatëdët ja mëdiˈibë nety kyuentëˈäjtypyë pujxndëjkjäˈäy? José yëˈë niˈigyë tsyojk parë yajnasmatsët. Axtë ojts tˈanëëmë tuˈugë tsumyjyaˈay parë oy nyimaytyäˈägëdët mä faraon ets yˈawäˈätspëtsëmët (Gén. 40:14). Perë yäˈädë tsumyjyaˈay kyaj netyë faraon ojts tmëtmaytyaˈaky, päätyë José yˈakˈijty pujxndëgoty majtsk jëmëjt naxy (Gén. 40:23; 41:1, 14). Tijatyë José tyuun, ak oy wyimbëtsëëmy mët ko Jyobaa pyudëjkë. ¿Tiko?

11. ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëjkë José, ets wiˈix dyajtuuny parë yˈadëwët ti nety të ttuknibëjktäägë?

¹¹ José japyëmë nety yajpääty pujxndëgoty ko Jyobaa majtskˈok dyajwingumääy ja rey mëdiˈibë Egipto. Ja faraon jyantsy nyijawëyan wiˈixën nyiwijy nyikejy ja kyumäˈäy ets jyantsy myëmääy jyantsy myëdäj. Ko ojts tnijawë ko José  mbäät dyajniwijy dyajnikejy, ta ojts twoowtsoy. Jyobaa pyudëjkë José kyaj parë jeˈeyë dyajniwij dyajnikajët ja kumäˈäy, nanduˈunën parë ttukˈawanët ja faraon ti tyunëp. Yäˈädë yajmonyˈijx yajmonyjyäˈäwë faraon. Ko tˈijxy wiˈixë Jyobaa tpudëkë José, ta tnikäjpxpejty parë yëˈë tniwintsënˈatët tukëˈëyë ja jëˈxy pëky mëdiˈibë nety mukäämp Egipto (Gén. 41:38, 41-44). Ko tiempë nyajxy, ta jyamˈäjtyë yuu Egipto, per nanduˈun mä ja yˈit lyugäärë Canaán mä nety tsyëënë ja José fyamilyë. Komë José yëˈë nety nyiwintsënˈäjtypy ja jëˈxy pëky, pääty tpudëjkë fyamilyë parë kyaj yuuˈooktët mëdiˈibë nety ok tyëëmˈataampy yˈäätsˈataampy ja Mesías.

12. ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëjkë José parë yˈoybyëtsëmët tijatyë nety tyuumpy?

¹² Nˈokwinmäˈäyëm wiˈix tyëgäjtsyë jyukyˈäjtënë José. ¿Pënë Potifar yajtuunë parë tˈijxtëëyë José ko yajtoˈky extëmë tuumbë mosë? ¿Pën yajtuunë ja pujxndëjkkuentëˈäjtpë parë twinˈijxyë José ets yëˈë tkuentëˈatët ja pujxndëjkjäˈäy? ¿Pën yajwingumääjë faraon ets pën mooyë José ja wijyˈäjtën parë ojts dyajniwijy dyajnikejy ja kumäˈäy? ¿Pënën wyinmäˈänymyooyë faraon parë tnikäjpxpatëdë José ets tnikëjxmˈatët ja jëˈxy pëky mëdiˈibë nety mukäämp Egipto? (Gén. 45:5). Yajxon nˈijxëm ko yëˈëjënë Jyobaa pudëjkë José parë yˈoybyëtsëëmy tijaty tyuun. Ja myëgaˈaxëtyë José yaˈooganëdëbë nety, perë Jyobaa yajtëgäjtsë yäˈädë jotmay ets yëˈë José tyuktuun mëdiˈibë nety të ttuknibëjktäägë.

13. ¿Tyuktëjkëbëdaa Jyobaa tëgok tëgok nbatëmë amay jotmay?

¹³ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë José jyajty kyëbejty? Ko Jyobaa kyaj ttuktëkë tëgok tëgok nbatëmë amay jotmay. Ko axëëk njäjt ngëbajtëm, ¿waˈandaa Jyobaa yëˈë duˈun xytyuˈunëm parë oy tijaty nduˈunëm? Kyaj, pesë Biiblyë kyaj duˈun tyukniˈˈixë (Ecl. 8:9; 9:11). Mbäät nˈijtëm seguurë ko tëgok tëgok nbatëmë jotmay, Jyobaa pyëjkypyë kuentë ets myëdoowˈijtypy ko nˈamdoˈow nbëjktsoˈowëmë nyaybyudëkë (Sal. 34:15; 55:22; Is. 59:1). Per kyaj jeˈeyë tmëdoowˈity, xypyudëjkëm nanduˈun parë nmëmadakëmë amay jotmay. ¿Wiˈix?

14. ¿Wiˈixë Jyobaa xypyudëjkëm ko nbatëmë amay jotmay?

¹⁴ Jyobaa xyjyotkujkmoˈoyëm ets xymyëjääwmoˈoyëm mä meerë nyajtëgoyˈäjtëm  (2 Kor. 1:3, 4). Eziz, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë Turkmenistán pyëjkë kuentë wiˈixë Jyobaa pyudëjkë ko majtsk jëmëjt yˈijty pujxndëgoty. Duˈun jyënaˈany: “Ja jopy mä nety wyingëdäˈägäˈäny ja njotmayëts, tats tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm ojts xytyukˈixyë Isaías 30:15, mä jyënaˈany: ‘Ja mjot mëjääw xypyëkäˈändë pën kyaj ti xymyëmay xymyëdäjtë ets kots xytyukˈijxpattët’. Yäˈädë ääw ayuk xypyudëjkëts parëts kyaj tii nmëmay nmëdäjët ets yëˈëyëtsë Jyobaa ndukˈijxpatëp. Kots nwinmääyë yäˈädë tekstë, xymyëjääwmooyëts nuˈunëts nˈijty pujxndëgoty”. ¿Waˈandaa mijts xyjyamyetsy wiˈixë Jyobaa nanduˈun të mbudëkëty ets të mjotkujkmoˈoyëty mä nety meerë xyajtëgoyˈaty?

15, 16. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈagyë Tori?

¹⁵ Kyaj xëmë nbëjkëmë kuentë wiˈixë Jyobaa xypyudëjkëm parë nmëmadakëmë amay jotmay, jaanëm ko nety të nduknäjxëm. Duˈunën jyajtyë Tori, ja myäänguˈunk Mason ojts pyaatyëtyë kanser ets ja yˈoˈky kyumdëdujk jëmëjt. Tori jantsy axëëk nyayjyäˈäwë ets mon tuk. Yëˈë jyënaˈany: “Nitii jäj jëmuˈumën duˈun kyayajawë extëm ko yˈooky tuˈugë uˈunk. Seguurë ko nanduˈun niˈamukë tääk teety jyënäˈändë, ko niˈigyë mëk yajjawë ko nˈijxˈayoˈowëm ja uˈunk ënäˈk ets këdiinëm ko ëtsäjtëm nˈok ndëgoˈoyëm”.

¹⁶ Tori mëkë jäj jëmuˈumën dyajnäjxy ko ja yˈuˈunk yˈoˈky, per ok, ta wyinmääy wixatyë netyë Jyobaa të pyudëkëty parë tmëmadäˈägët. Yëˈë duˈun tnimaytyaˈaky: “Nuˈunëts ja nˈuˈunk pyëjk yˈijxë, nbëjkëtsë kuentë wiˈixëtsë Jyobaa xypyudëjkë. Njamyejtsypyëts ko tëgok ja nmëguˈukˈäjtëm ja ojts tyuˈuyeˈeytyë majtsk oorë parë jyäjtë mä hospital, oyë netyë Mason kyaj oy nyayjyawëty parë tˈagëˈë tˈaxäjëdët. Xëmë mä hospital yajpäättë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibëts xypyudëjkëdë mët ja yˈääw yˈayuk ets mët ja meeny sentääbë. Nitiits ojts xykyatëgoyˈäjtxëdë mäts nbattë ja amay jotmay”. Jyobaa  yëˈëjën jyotkujkmooyë Tori etsë Mason parë tmëmadaktë ja amay jotmay (ixë rekuäädrë mä jyënaˈany “ Jyobaa xymyooytyëts tits meerë nyajtëgoyˈäjttë”).

17, 18. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nguˈëˈëw ngukäjpxëm ets nˈijxëm wiˈixë Jyobaa xypyudëjkëm parë nmëmadakëmë amay jotmay? (Salmo 40:5).

¹⁷ (Käjpxë Salmo 40:5). Ko tuˈugë jäˈäy tkojtsondaˈagyë tyëjk yëˈë parë dyaˈˈabatäˈäny ets ttuktsëënëyaˈany. Mä jamë potsy dyajtuˈuyeˈey mbäät wyäˈkˈawë näˈäganäˈäjëty ets tˈixy wiˈix kujk ja pyotsy dyajtuˈuyeˈey, axtë ko dyaˈˈabatët. Nanduˈunën jyaty mä jukyˈäjtën, tsojkëp näˈäganäˈäjëty nwinmäˈäyëm wixatyënë Jyobaa të xypyudëjkëm ko të nbatëmë amay jotmay. Mä tuˈuk tuˈugë xëëw nyajnäjxëm, oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Wixatyëts tyamë Jyobaa të xypyudëkë? Ets ¿wiˈix xypyudëjkëmë Jyobaa parë nmëmadakëm oy duˈunyëm nbatëmë amay jotmay?”. Nˈokˈijxëm tuˈuk tuˈugë xëëw wiˈixë Jyobaa xypyudëjkëm.

¹⁸ Kyaj wiˈixëty ko Jyobaa nmënuˈkxtakëm ets nˈanmäˈäyëm parë xypyudëjkëm ko nbatëmë amay jotmay (Filip. 4:6). Per oy ko nanduˈun nˈijxëm wixatyën tyamë Jyobaa xykyunuˈkxëm, pes yëˈë xyˈanmäˈäyëm ko xypyudëkëyäˈänëm ets xymyëjääwmoˈoyäˈänëm parë nmëmadakëmë amay jotmay. Pääty, nˈokkuˈëˈëw nˈokkukäjpxëm ko Jyobaa xypyudëjkëm. Pën nduˈunëm duˈun, ta nˈixäˈänëm ko oy nbatëmë amay jotmay, Jyobaa yëˈëjën xyjyantsy xypyudëkëyäˈänëm parë oy tijaty wyimbëtsëmët duˈun extëm tpudëjkë José (Gén. 41:51, 52).