1-2. (1) Etke jejjab bwilõñ kõn ad iioon apañ ko? (2) Ta eo jenaaj kõnono kake ilo katak in?

 ÃINWÕT armej ro an Jeova, jejjab bwilõñ ñe jej aikuj jelm̦ae apañ ko. Jej kile bwe ãinwõt an Baibõl̦ ba, “jej aikuj jelm̦aiki elõñ menin kaeñtaan ko bwe jen maroñ del̦o̦ñ ilo Aelõñ eo an Anij.” (Jrb. 14:22) Jej bar jel̦ã bwe eban lukkuun jako jet iaan apañ ko ad m̦ae iien jenaaj jokwe ilo lal̦ eo an Anij ekããl, ijo me “enaaj ejjel̦o̦k bar mej, bũrom̦õj, lim̦õ im eñtaan.”—Rev. 21:4.

² Jeova ejjab kõjparok kõj jãn ad iioon apañ ko. Bõtab, ej jipañ kõj ñan kijenmej ium̦win apañ kein. L̦õmn̦ak kõn ta eo rijjilõk Paul ear ba ñan Kũrjin ro me rar jokwe ilo Rom. M̦okta, ear kõllaajrak jejjo iaan apañ ko me e im rũttõmak ro jein im jatin rar iiooni. Innem, ear je im ba: “Jej lukkuun bõk anjo̦ ioon aolep men kein ikijjeen eo ej yokwe kõj.” (Rom 8:35-37) Men in ej mel̦el̦ein bwe Jeova emaroñ jipañ eok ñan lo tõprak meñe kwõj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im iioone juon apañ. Jen lale ewi wãween an kar Jeova jipañ Josep bwe en lo tõprak im wãween An maroñ jipañ eok ñan bar ãindein.

3. Ta oktak ko rejidimkij rar wal̦o̦k ilo mour eo an Josep?

³ Jekob ear jab n̦ooje an lukkuun yokwe l̦eo nejin, Josep. (Jen. 37:3, 4) Tokjãn men in, l̦õm̦aro rerũtto nejin Jekob rar ebbanbane l̦adik eo jatier. Ke rar lo juon iien epel̦l̦o̦k, rar wiakake Josep ñan juon kumi in ri-wiakake ro jãn Midia. Ri-wiakake rein rar bõk Josep elõñ m̦ail̦ ettol̦o̦k ñan Aelõñin Ijipt, ijo me kar bar wiakake Josep ie. Kar wiakake e ñan Potipar, eo me ear bõk eddon ri-waj ro an Pero. Mour eo an Josep ear lukkuun oktak ilo jidimkij, ear oktak jãn juon nejin eo ejitõnbõro  ippãn jemãn ñan juon ri-kõm̦akoko ettã an juon ri-Ijipt!—Jen. 39:1.

4. Ewi wãween jemaroñ iioon apañ ko me rej ãinl̦o̦kwõt apañ ko Josep ear iiooni?

⁴ Baibõl̦ ej ba bwe “jerata ej wal̦o̦k ñan jabdewõt armej.” (Ekl. 9:11, UBS) Jet iien jej iioon apañ ko me “rej bar wal̦o̦k ñan aolep armej.” (1 Kor. 10:13) Ak jemaroñ eñtaan kõn wõt ad ri-kal̦ooran Jesus. Ñan waanjoñak, ro jet remaroñ kajjirere kake kõj, jum̦ae kõj, ak kaeñtaan kõj kõn wõt tõmak eo ad. (2 Tim. 3:12) Jekdo̦o̦n ta apañ eo kwõj iioone, Jeova emaroñ jipañ eok bwe kwõn lo tõprak. Ewi wãween an kar Jeova jipañ Josep bwe en kõm̦m̦ane men in?

5. Ta eo Potipar ear kile ikijjeen an Josep jeraam̦m̦an? (Jenesis 39:2-6)

⁵ Riit Jenesis 39:2-6. Potipar ear kile bwe Josep ear juon likao elukkuun kapeel im eniknik ilo an jerbal. Ear bar jel̦ã unin an ãindein. Potipar ear lo bwe “Jeova ear kõjeraam̦m̦an [Josep ilo] men otemjej ear kõm̦m̦ani.” b Tokãlik, ri-Ijipt in ear kõm̦m̦an bwe Josep en an rijjipañ. Ear bareinwõt jitõñ Josep bwe en bõk eddon aolepen m̦weo im̦õn. Ta tokjãn eo ear loe jãn an kar ãindein? Potipar ear lo jeraam̦m̦an.

6. Ewi wãween an Josep maroñ kar eñjake kõn wãween eo ear iioone?

⁶ Kajjioñ pijaikl̦o̦k wãween an kar Josep eñjake. Ta men eo el̦aptata an kar kõn̦aan jãn jabdewõt men? Ear ke kõn̦aan bwe Potipar en kile im kõjeraam̦m̦ane? Ejjel̦o̦k pere emaroñ kar kõn̦aan bwe en rõl̦o̦k jãn an kõm̦akoko bwe en maroñ ro̦o̦l ñan ippãn jemãn. Meñe ewõr jeraam̦m̦an ko ear bũki ilo m̦weo im̦õn Potipar, ak Josep ear kõm̦akoko wõt im ear aikuj jerbal ñan juon ri-peikan. Jeova ear jab kõm̦m̦an bwe Potipar en karõl̦o̦k Josep. Ejjab men in wõt, ak wãween eo Josep ear iioone ear pojakin nanal̦o̦k wõt.

7. Ewi wãween an kar nanal̦o̦k wõt wãween eo Josep ear iioone? (Jenesis 39:14, 15)

⁷ Ãinwõt an wal̦o̦k ilo Jenesis jebta 39, lio pãleen Potipar ear kõn̦aan Josep im elõñ alen an kar kajjioñ kapoik e bwe en babu ippãn. Kajjojo iien ear kõm̦m̦ane men in, Josep ear  jum̦aiki im ba jaab ñane. Ilo iien eo ãliktata, lio pãleen Potipar ear lukkuun illu ippãn Josep, joñan ear riab im ba bwe ear kajjioñ ko̦kkure e. (Riit Jenesis 39:14, 15.) Ke Potipar ear roñ kõn men in, ear likũt Josep ilo jikin kalbuuj eo, ijo me ear pãd ie ium̦win jejjo iiõ. (Jen. 39:19, 20) Kar ewi wãween jekjekin jikin kalbuuj eo? Naanin Hibru eo Josep ear kõjerbale ñan naan eo “jikin kalbuuj” emaroñ mel̦el̦ein “juon roñ em̦wilal̦,” men in ej kwal̦o̦k bwe emaroñ kar lukkuun marok ijo ear pãd ie im bwe ear eñjake bwe ejjel̦o̦k an kõjatdikdik ñan jidik. (Jen. 40:15; ftn., NW) Bareinwõt, Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe juon iien kar jakõl̦e neen im kenwan Josep kõn jeen ko. (Sam 105:17, 18) Wãween eo Josep ear iioone ear nanal̦o̦k wõt. Ear oktak jãn juon ri-kõm̦akoko me el̦ap aer lõke ñan juon ri-kalbuuj ettã.

8. Meñe enanal̦o̦k apañ eo jej iioone, ak ta eo jemaroñ lõke?

⁸ Kwõnañin ke kar iioon juon wãween elukkuun pen me ear nanal̦o̦k wõt meñe kwaar lukkuun akwel̦ap im jar kake? Men in emaroñ wal̦o̦k. Jeova ejjab kõjparok kõj jãn apañ ko jej iiooni ilo lal̦ in me Setan ej irooj ioon. (1 Jon 5:19) Meñe ãindein, ak kwõmaroñ lõke men in: Jeova elukkuun jel̦ã kõn wãween eo kwõj iioone im ej kea kake eok. (Matu 10:29-31; 1 Pit. 5:6, 7) Ejjab men in wõt, ak ear kallim̦ur im ba: “Ijjãmin el̦l̦o̦k jãn eok im ijjãmin kõjekdo̦o̦n eok.” (Hib. 13:5) Jeova emaroñ jipañ eok ñan kijenmej wõt meñe kwõj eñjake bwe ejjel̦o̦k am̦ maroñ ñan anjo̦ ioon wãween eo kwõj iioone. Jen lale ewi wãween an kar m̦ool men in ñan Josep.

9. Ta eo ej kaalikkar bwe Jeova ear pãd ippãn Josep ke ear pãd ilo kalbuuj? (Jenesis 39:21-23)

⁹ Riit Jenesis 39:21-23. Meñe ilo kar tõre in elukkuun pen ke Josep ear kalbuuj, ak Jeova ear kõm̦m̦an bwe Josep en lo tõprak. Ewi wãween? Ãlikin jet iien, ri-lale jikin kalbuuj eo ear jino lõke im kautieje Josep, ãinwõt kar Potipar. Ejjabto tokãlik, ri-lale jikin kalbuuj eo ear jitõñ Josep bwe en bõk eddon ri-kalbuuj ro jet. Joñan, Baibõl̦ ej ba bwe ‘ri-lale jikin kalbuuj eo ear jab lale jabdewõt men ium̦win pein Josep.’ Kiiõ ewõr juon men me kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ eo an Josep emaroñ poub wõt im l̦õmn̦ak kake—jerbal ko ewõr tokjãer. Oktak in me ear wal̦o̦k ear lukkuun kãitoktoklimo! Ewi wãween an juon ri-kalbuuj me kar n̦aruon im ba bwe ear kajjioñ in ko̦kkure lio pãleen juon ri-utiej, maroñ kar bõk juon jerbal eaorõk? Alikkar bwe ewõr juon wõt unin men in ear maroñ wal̦o̦k. Ãinwõt an Jenesis 39:23 kwal̦o̦k, “Jeova ear pãd ippãn [Josep], im men eo ear kõm̦m̦ane Jeova ej kõjeraam̦m̦ane.”

10. Kõmel̦el̦e etke Josep emaroñ kar jab l̦õmn̦ak bwe ejeraam̦m̦an ak bwe ej lo tõprak ilo aolep men.

¹⁰ Bar kajjioñ pijaikl̦o̦k wãween an kar Josep eñjake. Ãlikin aer kar n̦aruon im kalbuuji, kwõl̦ak lale ear ke l̦õmn̦ak bwe ejeraam̦m̦an ak ej lo tõprak ilo aolep men? Ta men eo el̦aptata Josep ear kõn̦aan jãn jabdewõt men? Ear ke kõn̦aan bwe ri-lale jikin kalbuuj eo en buñbũruon ippãn? Ejjel̦o̦k pere Josep ear kõn̦aan bwe ren lo bwe ejjel̦o̦k ruõn im bwe ren karõl̦o̦ke. Joñan, ear kajjitõk ippãn bar juon ri-kalbuuj me ear pojakin diwõjl̦o̦k jãn jikin kalbuuj eo ñe emaroñ kõnono ñan Pero kõn e bwe en maroñ rõl̦o̦k jãn jikin kalbuuj eo enana. (Jen. 40:14) Bõtab, em̦m̦aan eo ear jab m̦õkaj in kõnono ippãn Pero. Tokjãn men in, Josep ear pãdwõt ilo jikin kalbuuj eo ium̦win ruo bar iiõ. (Jen. 40:23; 41:1, 14) Meñe ãindein, ak Jeova ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jipañ Josep bwe en lo tõprak. Ewi wãween?

11. Ta men eo ekabwilõñlõñ Jeova ear kõmaroñ Josep ñan kõm̦m̦ane, im ewi wãween an men in kar jipañ kajejjet karõk eo an Jeova?

 ¹¹ Ke Josep ear pãd ilo kalbuuj, Jeova ear kõm̦m̦an bwe en wõr an kiiñ eo an Ijipt ruo ettõn̦ak rekaamijak. Pero ear lukkuun kõn̦aan jel̦ã mel̦el̦ein ettõn̦ak kein an. Ke kiiñ eo ear jel̦ã bwe ewõr an Josep maroñ ñan kõmel̦el̦e ettõn̦ak ko, ear ba bwe ren bõktok e ñan ippãn. Ikijjeen jipañ eo jãn Jeova, Josep ear kõmel̦el̦eik ettõn̦ak ko im lel̦o̦k naanin jipañ ko me rar lukkuun em̦m̦an ippãn Pero. Ke Pero ear lo bwe Jeova ej pãd ippãn likao eo, ear jitõñ Josep bwe en bõk eddon lale aolep m̦õñã ko ilo aolepen Ijipt. (Jen. 41:38, 41-44) Tokãlik, ear wõr juon ñũta el̦ap me ear jab jelõt wõt Ijipt ak ear bareinwõt jelõt Kenan, ãneo me baam̦le eo an Josep rar jokwe ie. Kiiõ ear wõr an Josep maroñ ñan lo̦mo̦o̦ren baam̦le eo an, im ilo an ãindein ear maroñ kõjparok l̦ain eo me Messaia eo enaaj itok jãne.

12. Ilo wãween et Jeova ear kõm̦m̦an bwe Josep en lo tõprak?

¹² L̦õmn̦ak kõn wãween ko rekabwilõñlõñ rar wal̦o̦k ilo mour eo an Josep. Wõn eo ear kõm̦m̦an bwe Potipar en kile Josep, juon ri-kõm̦akoko? Wõn eo ear kõm̦m̦an bwe ri-lale jikin kalbuuj eo en buñbũruon ippãn Josep, juon ri-kalbuuj ettã? Wõn eo ear kõm̦m̦an bwe en wõr an Pero ettõn̦ak ko rekaamijak im lel̦o̦k ñan Josep maroñ eo ñan kõmel̦el̦eiki ettõn̦ak kein? Wõn eo ear kõm̦akũt Pero ñan jitõñ Josep bwe en bõk eddon lale aolep m̦õñã ko ilo Ijipt? (Jen. 45:5) Alikkar bwe Jeova eo ear kõm̦m̦an bwe Josep en lo tõprak ilo aolep men ko ear kõm̦m̦ani. Meñe l̦õm̦aro jein Josep rar kõn̦aan m̦ane, ak Jeova ear ukot wãween in ear iioone im kõjerbale ñan kajejjete Ankilaan.

13. Jeova ej ke bõk kun̦aan ilo aolep wãween ko jej iiooni? Jouj im kõmel̦el̦e.

¹³ Ta eo jej katak jãn bwebwenato eo kõn Josep? Jeova ej ke bõk kun̦aan ilo aolep wãween ko jej iiooni? Ej ke kõjbwebweik aolep men ko rej wal̦o̦k ilo mour ko ad im kõm̦m̦an bwe aolep men ko renana jej iiooni rej kõn un ko rem̦m̦an? Jaab, Baibõl̦ ejjab rejetake l̦õmn̦ak in. (Ekl. 8:9; 9:11, UBS) Ijoke, eñin men eo jejel̦ã: Ñe jej iioon juon wãween epen,  Jeova ejel̦ã kake im ej eo̦roñ ad kũr ñane kõn jipañ. (Sam 34:15; 55:22; Ais. 59:1) Men eo el̦apl̦o̦k jãn men in, Jeova emaroñ jipañ kõj ñan lo tõprak ilo ad kijenmej ium̦win wãween ko reppen jej iiooni. Ewi wãween?

14. Ewi wãween an Jeova jipañ kõj ilo iien ko reppen?

¹⁴ Juon wãween Jeova ej jipañ kõj ej ikijjeen an kaenõm̦m̦an im kõketak kõj, im ekkã an kõm̦m̦ane men in ilo iien eo jej aikuji. (2 Kor. 1:3, 4) Eñin men eo ear wal̦o̦k ñan Eziz, juon jeid im jatid likao jãn Turkmenistan me ear kalbuuj ium̦win ruo iiõ kõn tõmak eo an. Ej ba: “Ilo jibboñõn raan eo iar etal ñan im̦õn ekajet eo, juon jeid im jatid em̦m̦aan ear kwal̦o̦k ñan eõ Aiseia 30:15, me ej ba: ‘Ami kajoor enaaj ilo [ineem̦m̦an wõt] im ilo lõke.’ Aolep iien eoon in ear jipañ eõ ñan ineem̦m̦an wõt im atartar ioon Jeova kõn aolep men. Aõ kar kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn eoon in ear jipañ eõ ilo aolepen tõre eo iar pãd ilo kalbuuj.” Kwõmaroñ ke keememej juon iien ilo mour eo am̦ me Jeova ear jipañ eok ilo an kar kaenõm̦m̦an im kõketak eok ilo iien eo el̦aptata am̦ kar aikuji?

15-16. Ta eo kwõj katak jãn bwebwenato eo an Tori?

¹⁵ Ekkã ad jab kile wãween an Jeova jipañ kõj kijenmej ium̦win juon apañ m̦ae iien ejem̦l̦o̦k apañ eo. Juon jeid im jatid kõrã etan Tori ear lo an m̦ool men in. L̦adik eo nejin etan Mason, ear wõr an nañinmejin kããnjer ium̦win jijino iiõ m̦ae iien ear jako ilo mej. Ear lukkuun rup bũruon Tori. Ej ba, “Ãinwõt juon jinen, ejjel̦o̦k men en̦ el̦apl̦o̦k an pen jãn wãween in iar iioone.” Ej wõnm̦aanl̦o̦k im ba, “Ij tõmak bwe jemãn im jinen ajri ro jet remaroñ errã bwe el̦apl̦o̦k an pen ñan loe an ajri eo nejũm̦ eñtaan jãn ñe kwõn kar make eñtaan.”

¹⁶ Meñe wãween eo Tori ear iioone ear lukkuun pen ñane, ak tokãlik ear maroñ l̦õmn̦ak kõn wãween ko Jeova ear jipañe ñan kijenmej wõt ium̦win apañ eo. Ej ba, “Ilo aõ reilikl̦o̦k,  imaroñ lo wãween an kar Jeova jipañ eõ ilo aolepen iien eo l̦adik eo nejũ ear nañinmej. Ñan waanjoñak, meñe ilo iien ko me Mason ear lukkuun nañinmej im ejjab maroñ lo ro jet, ak ro jeid im jatid rekõn ettõr ruo awa ñan tõpar aujpitõl̦ eo. Aolep iien ear wõr kobban ruum̦ in kõttar eo, im rar m̦õn̦õn̦õ im pojakin letok jipañ. Bareinwõt, ro jeid im jatid rar jipañ kabwe aikuj ko ammim. Meñe ilo iien ko el̦aptata an kar pen ñan kõm, ak ejjel̦o̦k juon iien kõmar pãd ilo aikuj.” Jeova ear lel̦o̦k ñan Tori men ko ear aikuji bwe en maroñ kijenmej wõt, im ear bar kõm̦m̦ane men in ñan Mason.​—Lale bo̦o̦k eo etan “ Jeova Ear Letok ñan Kõm Men ko Kõmar Aikuji.”

17-18. Ta eo enaaj jipañ kõj ñan kile im kwal̦o̦k kam̦m̦oolol kõn an Jeova jipañ kõj ilo iien ko reppen? (Sam 40:5)

¹⁷ Riit Sam 40:5. Mejãnkajjik eo an juon eo ej tallõñ im wanlõñl̦o̦k ioon juon tol̦, ej ñan tõpar lõñtata in tol̦ eo. Bõtab, ewõr jikin ko ilo ial̦ eo an lõñl̦o̦k me emaroñ bõjrak ie im lali men ko raiboojoj. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, keini am̦ kõm̦m̦an iien ñan bõjrak im l̦õmn̦ak kõn wãween ko Jeova ej jipañ eok ñan lo tõprak meñe kwõj kijenmej kake juon apañ. Ilo jem̦l̦o̦kin kajjojo raan, kajjitõk ippam̦ make: ‘Ilo wãween et iar lo an Jeova kõjeraam̦m̦an eõ rainin? Meñe ij wõnm̦aanl̦o̦k wõt im iioone apañ in, ewi wãween an Jeova jipañ eõ ñan kijenmej wõt?’ Kajjioñ lale ñe kwõmaroñ l̦õmn̦ak kõn juon iaan men ko em̦õj an Jeova kõjeraam̦m̦an eok kake ñan jipañ eok bwe kwõn lo tõprak.

¹⁸ Em̦ool bwe bõlen kwõj jar bwe en jem̦l̦o̦k apañ eo kwõj iioone. Jemel̦el̦e kõn men in im ej juon men ejjab nana ñan kõm̦m̦ane. (Pil. 4:6) Bõtab jej aikuj bar kile jeraam̦m̦an ko ewõr ippãd kiiõ. El̦aptata ke Jeova ej kallim̦ur bwe enaaj kõkajoor kõj im jipañ kõj ñan kijenmej wõt. Kõn men in, en jab jako am̦ kam̦m̦oolol kõn an Jeova jipañ eok. Ilo am̦ ãindein, kwõnaaj maroñ lo wãween an jipañ eok ñan lo tõprak ilo iien ko reppen, ãinwõt an kar kõm̦m̦ane ñan Josep.​—Jen. 41:51, UBS; 41:52.