1-2. (a) Amulandu ci wuno tusizungucila nga cakuti tukupita mu ntazi? (b) Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande?

 SWE wantu wa kwe Leza tusizunguka nga cakuti tukupita mu ntazi. Amulandu ci? Amuno tukakwizuka vino Baibolo yikalanda ukuti, “Twandi tuwapita muntazi mvule pakwinjila mu Wufumu wakwe Leza.” (Imili. 14:22) Swinya twamanya nukuti intazi zimwi zino tukapitamo zitalitela zisile panka twize twinjile munsi mpya muno ‘mutaliwa imfwa swinya, amalanda yataliwapo, nanti akulila nanti awulumilanye.’​—Ukuwu. 21:4.

² E Yehova asitucinjilila ku ntazi zino tukapitamo. Lelo akatwavwa ukusipicizya. Lolani vino umutumwa Paulo wanenile awina Klistu mu Roma. Watalicizile alanda pa ntazi zino weliwe na wanawitu na wankazi wapitangamo. Apano wizile alemba ukuti: “Tuli na maka yakucimvya muno weliwe wino watukunda.” (Roma. 8:35-37) Co-o cikusula mukuti e Yehova angamyavwa na palyanye pano mukupita mu ntazi. Lekani tulole vino Yehova wavwizye e Jozefu navino angamyavwa.

3. Uzye ivintu vyapilusile wuli mu wumi wa kwe Jozefu?

³ E Yakobi walanjizizye ukuti wakunzile nkaninye umwana wakwe e Jozefu. (Inta. 37:3, 4) Naco-o calenzile awanyina wamwivwila akaso. Pano waweni ukuti ulongo lwa kumukazya lwaloleka, wizile awamukazya ku wina Midiani. Wa-a awina Midiani nawo wayile awamukazya ku Egypti kwe Potifara e songo wamalonda wa kwe Farao kuno kwalinji ukutali nkaninye. Ukwasowa nu kwenecela, uwumi wa kwe Jozefu wizile awupiluka. Swinya patazimvile, wizilewa amuzya wa pansi ku mwina Egypt, ukufuma mukuwa amwana umukundikwe uwa kwe yisi.​—Inta. 39:1.

4. Antazi ci zimwi zino tungapitamo?

 ⁴ E Baibolo yikati “umukosi wukaponela awantu wonsi.” (Ekawi. 9:11) Nasweswenye manda yamwi tukapita muntazi ‘izili zyonga nazino zikaponela awantu,’ akuli ukuti zino awantu wonsinye wakapitamo. (1 Kor. 10:13) Nanti tungacula pamulandu vye wakuti swe wasambilizi wa kwe Yesu. Ku cakulolelako, wangatupumya, ukutukanya nanti ukutucuzya pamulandu vye nisuwilo litu. (2 Tim. 3:12) Asamulandu ni ntazi iyili yonsinye yino mukupitamo, e Yehova angamyavwa ukuyicimvya. Uzye e Yehova wavwizye wuli e Jozefu?

5. Acani cino e Potifara wizile amanya pe wo-o vino e Jozefu watungulukanga? (Intaliko 39:2-6)

⁵ Wazyani Intaliko 39:2-6. E Potifara waweni ukuti e Jozefu wamanyile ivyakuwomba imilimo swinya wawombesyanga. Swinya wamanyile nacino calenzile awawomba wo-o. E Baibolo yikati e Potifara waweni ukuti “chonsi chino [Jozefu] wachisile Imfumu e Leza walesile achiwa chintu chizima.” b Mukupita kwa mpindi, we-e umwina Egypt wizile aleka e Jozefu ukuwa amuwomvi wakwe. Swinya wamusonsile nukuwa we songo wawa mung’anda yakwe. Avyani vino vyafumilemo? E Potifara wizilewa atunguluka nkaninye.

6. Uzye e Jozefu angalanga wayivwanga wuli pevino wapitangamo?

⁶ Teyelenganyani vino Jozefu wayivwile. Avyani vino walondesyanga sana? Uzye walondanga ukuwombesya pakuti e Potifara amulole nukuti amulambule? Ukwasowa nukuvwilika, walondanga ukuti wamufumye mu wuzya pakuti anyocele kwe baba wakwe. Lelo asamulandu na masyuko yonsinye yano e Jozefu wakweti mu ng’anda ya kwe Potifara, wacilinji amuzya we yisikulu wino atapepanga e Yehova. E Yehova atalenzile e Potifara ukufumya e Jozefu mu wuzya. Swinya ivintu vyalinji nukutalika ukuwipilakovye mu wumi wakwe.

7. Amwinye muno ivintu vyayanga vikuwipilako vye muwumi wa kwe Jozefu? (Intaliko 39:14, 15)

⁷ Ndivino Intaliko icipandwa 39 cikalanda, e muka Potifara wakumbwanga e Jozefu swinya imiku imivule wamupaticizyanga ukuti alale nawe. Lyosinye nga cakuti muka Potifara wanena e Jozefu ukuti alale nawe, e Jozefu wakananga. Namukulecelezya, wizile afulwa  nkaninye icakuti wawipizizye ne Jozefu ukuti walondanga ukumucenda. (Wazyani Intaliko 39:14, 15.) Pano e Potifara wivwile vye wo-o, wasenzile Jozefu nukumusumbila mu cifungo muno wamazileko imyaka yimwi. (Inta. 39:19, 20) Uzye icifungo calinji wuli? Izwi lya ciHeberi ilyakuti ‘icifungo’ lino e Jozefu wawomvizye, lingasula nukuti ‘icifula’ nanti ‘icizinji’ muno mwalinji amutifi swinya muno wayivwangavye ngati pasi nanti cimwinye cino angacita. (Inta. 40:15) E Baibolo yikalanda ukuti impindi yimwi e Jozefu wamunyepelezilepo ni minyololo ku manama ni koli lya cela mu nsingo. (Amalu. 105:17, 18) Ivintu vyayanga vikuwipilakovye mu wumi wa kwe Jozefu. Ukufuma mukuwa umuzya umusuwilwe, wizile awa amufungwa wa pansi.

8. Nanti acakuti intazi yino tukupitamo yikuya yikukulilako, avyani vino tungasuwila?

⁸ Uzye mukatela amupitapo mu ntazi iyakuti ivintu vikuya vikuwipilakovye asamulandu namapepo yakufuma pansi yamwezo yano mukupepa? Ivyamusango wo-o vingacitika. Kweni e Yehova atanga acilicile intazi zino tukapitamo mwe yo-o insi yino yikatungululwa ne Satana. (1 Yoh. 5:19) Lelo mungasuwila ukuti: Akamanya vino mukupitamo swinya akamisakamala. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Watulaya nukuti: “Ntalitela nkusye; ntalitela nkulechelezye.” (Hebe. 13:5) E Yehova angamyavwa ukusipicizya na palyanye pano mukulola ngati mutakwetipo amaka yakucita icili consinye pevino mukupitamo. Lekani tulole vino co-o cacitisile kwe Jozefu.

9. Avyani vino vikulanjizya ukuti e Yehova walinji ne Jozefu pano walinji mu cifungo? (Intaliko 39:21-23)

⁹ Wazyani Intaliko 39:21-23. Napalyanye pano e Jozefu walinji mu cifungo e Yehova wamwavwanga. Wamwavwanga wuli? E songo wacifungo wizile amusuwila nkaninye nu kumucindika ngati awulyanye vino calinji kwe Potifara. Mukupita kwa mpindi, wizile amusonta ukuwa wesongo wa wafungwa. E Baibolo yikati “achaleka kasunga wavingololo nanti kupechela kwe chino Jozefu wachitanga.” Pano calinji wo-o, e Jozefu wizile akwata ivyakucita. Ukwasowa nukuvwilika, ko-o kwalinji akupiluka ukukulu. Nomba uzye vwilani umufungwa wino wamuwipizizye ukuti tekulonda ukucenda muka cilolo, wangamupa wuli wo-o umulimo? Kwawavye uwulondolozi wonga. Pa Intaliko 39:23 pakati, “Imfumu e Leza walinji nawe nachonsi chino e Jozefu wachitanga Imfumu e Leza wamwavwilizyanga.”

10. Avyani vino vyalinji nukulenga e Jozefu awayivwa ngati atatungulukanga mwe vyonsinye? Londololani.

¹⁰ Teyelenganyani naswinya pe vino Jozefu wayivwile pano wamuwipizizye nukumunyepa. Uzye mukwelenganya ukuti wayilolanga ngati watungulukanga mu vintu vyonsinye? Acani cino Jozefu walondesyanga sana pe yo-o impindi? Uzye walondanga ukuwaloleka ukuti walinji amuntu umuzima, pakuti e songo wacifungo amulandileko? Ukwasowa nukuvwilila avino walondanga ukuti wamulandileko nukumufumya mu cifungo. Wanenile nu mufungwa muwuye ukuti ayize amulandileko kwe Farao pakuti wamufunye mwe co-o icifungo iciwipisye. (Inta. 40:14) Lelo we-e umonsi waposilwe ukumulandilako palyanye pano wafumilevye. Na co-o calenzile e Jozefu amale imyaka nayinji yiwili mucifungo. (Inta. 40:23; 41:1, 14) Nomba e Yehova watwalilizilevye ukumwavwa ukutunguluka. Wamwavwanga wuli?

11. Uzye e Yehova wavwizye e Jozefu ukucita cani, swinya wo-o vino e Josefu wacisile, vyatunjilizileko wuli kukuficilisya ukulonda kwa kwe Yehova?

¹¹ Pano e Jozefu wacilinji mu cifungo, e Yehova walenzile imfumu ya Egypt ukulota iviloto viwili vino vyalenzile yisakamikwe nkaninye. Yo-o imfumu yalondesyanga sana ukumanya muno vyo-o iviloto vyasulanga. Pano yamanyile ukuti e Jozefu angilula iviloto, yatumile ukuti wamwite. E Yehova wavwizye  e Jozefu ukwilula iviloto swinya wamwavwizye nukupanda imfumu amano amazima. Pano e Farao wamanyile ukuti e Yehova awino wavwanga e Jozefu, wizile amusonta ukuti awino awalolecesya pa vyakulya vyonsinye mu Egypt. (Inta. 41:38, 41-44) Mukupita kwa mpindi, kwizile akupona icipowe mu Egypt na mu Kanani nye muno mwikalanga wa lupwa lwa kwe Jozefu. Acino pano calinji wo-o, e Jozefu walinji nukupususya ulupwa lwakwe. Na co-o casuzile mukuti muluko lwawonye amuno mwalinji nukufuma e Mesiya.

12. Amuvyani muno Yehova walenzile e Jozefu ukutunguluka?

¹² Teyelenganyani pe vino vyaciticizile e Jozefu mu wumi wakwe. Weweni wino walenzile e Potifara ukuwikako sana amano kwe Jozefu wino walinji amuzyavye? Weni walenzile e songo wacifungo ukuwasakamala e Jozefu wino walinji amufungwa umusulwe nkaninye? Weni walenzile e Farao ukulota iviloto swinya weni walenzile Jozefu ukulondolola muno vyasulanga? Weni walenzile e Farao ukuti asonte e Jozefu ukuwasakamala ivyakulya vyonsinye mu Egypt? (Inta. 45:5) Ukwasowa nukuvwilika e Yehova awino walenganga ukuti vyonsinye vino Jozefu wacitanga, vyatunguluka. Nanti acakuti e Jozefu walondanga ukumukoma kwa munyina, e Yehova wizile apilula ivintu pakuti aficilisye ukulonda kwakwe.

13. Uzye e Yehova awino akatungulula vyonsinye vino tukapitamo? Londololani.

¹³ Tukusambililako cani kwi lyasi lya kwe Jozefu? Uzye e Yehova awino akatungulula vyonsinye vino tukapitamo? Uzye akapilula iviwipe vyonsinye vino vikatuciticila munzila yakuti vyacitika pakuti mwize mufume ivizima? Awe mukwai, asa vino Baibolo yikatusambilizya. (Ekawi. 8:9; 9:11) Lelo nanti ciwe wo-o, cino twamanya acakuti: Nga tukupita mu ntazi, e Yehova akamanya swinya akakwivwa nga tukulilila kwe weliwe ukuti atwavwe. (Amalu. 34:15; 55:22; Ayize. 59:1) Nicicindamisye acakuti, e Yehova angatwavwa ukusipicizya intazi. Angatwavwa wuli?

14. Uzye e Yehova akatwavwa wuli pano tukupita mu ntazi?

¹⁴ Inzila yonga yino Yehova akawomvya pakutwavwa, akupitila mukutusansamusya nukutuwomelezya. Swinya ilivule akacita wo-o pa mpindi iyiyane. (2 Kor. 1:3, 4) Wonye  avino calinji ku mwanawitu e Eziz uwa ku Turkmenistan wino wamunyefile pa myaka yiwili pamulandu navino wazumilamo. E Eziz watili “Umutondo tondo pa wanda wuno wanduwulusyanga, umwanawitu wumwi wambazizizye e Ayizeya 30:15, pano pakati: ‘Munsuwile. Apano muliwa na maka muwe umutende.’ Yo-o e vesi yanjavwanga lyonsinye ukuteka umwezo nukweyamila pe Yehova mwe vyonsinye. Swinya ukwelenganya pe ya-a amazwi kwanjavwizye pano nalinji mu cifungo.” Uzye mungizuka impindi yimwi pano e Yehova wamyavwizye ukupitila mukumisansamusya nukumiwomelezya palyanye pano mwalondekwanga uwakuti acite wowo?

15-16. Avyani vino mukusambililako kwe vino vyaciticizile e Tori?

¹⁵ Nga tukupita mu ntazi, ilivule tusimanya ukuti e Yehova akutwavwa ukusipicizya, tukakwiza mukwiluka lyo nintazi yasila nukusila. E nkazi Tori wasinincizya ukuti co-o acisinka. Umwana wakwe umonsi uwizina lya kuti Mason, wacuzile nkaninye kundwala ye kansa pa myaka 6, mpaka pano wizile afwa. Ukwasowa nukuvwilika, e Tori cifwile camulumanga nkaninye. Walanzile ukuti, “Ngati amukwasi wacanaci, nsikwelenganyapo nga cakuti kwawapo icintu icilume cino calusya pakwe co-o.” Walanzile nukuti, “Awakwasi na wanji wangazumilizyako ukuti caluma nkaninye ukulola umwana wako akucula ukucila napevino ungivwa uwulumila nga cakuti awe muno ukucula.”

¹⁶ Nanti acakuti e Tori camulumanga nkaninye nga walola umwana wakwe akucula, mukupita kwa mpindi wizile ayelenganya pevino e Yehova wamwavwizye ukusipicizya. Watili, “Nganelenganya pevino vyacitikanga peyoyo impindi, nkalola vino Yehova wanjavwanga pano umwana walwile. Ku cakulolelako, napalyanye pano e Mason walwile nkaninye icakuti  atalolanga na wano wizanga mukumulola, awanawitu na wankazi wapitanga uwulendo uwutali pakwiza ku cipatala. Swinya lyonsinye kwizanga uwakutwavwa wino wayipekanyanga swinya wino wayikundilanga ukututunjilila. Cinji acakuti awanawitu na wankazi watwavwanga mwe vino twalondekwanga. Napalyanye pano ivintu vyasyupa, twakwatanga vino tukulondekwa.” E Yehova wapanga e Tori vyonsinye vino walondekwanga pakuti atwalilile ukusipicizya. Swinya wonye avino wacisile na kwe Mason.​—Lolani akambokosi kano kakuti “ E Yehova Watupile Vilyanye Vino Twalondekwanga.”

17-18. Acani cino cilitwavwa ukukwizuka nu kuwasalifya pevino e Yehova akatwavwa pano tukupita mu ntazi? (Amalumbo 40:5)

¹⁷ Wazyani Amalumbo 40:5. Cino wano wakakwela imyamba wakalondesya, akufika pamwamba papela. Lelo nanti ciwe wo-o, kukawa zimwi incende munzila izyakuti angimilila nukutalika ukwivwa icete pavintu ivizima vino akulola. Wonye avino namwemwenye muzipizile ukucita. Lyonsinye mwapawulako impindi yakwelenganya pevino e Yehova akatwavwa ukutunguluka napalyanye pano mukupita mu ntazi. Cila wanda mwayikolowozya ukuti: ‘Amuvyani muno mbweni ukuti e Yehova anjavwizye ilelo? Uzye e Yehova akunjavwa wuli ukusipicizya nanti acakuti ncili nkupita mu ntazi?’ Lolani nga cakuti mungelenganya pacintu conga cino mukulola ukuti acino e Yehova amyavwizye.

¹⁸ Icisinka acakuti, mungapepa ukuti intazi yino mukupitamo yisile. Kweni ukucita wo-o kutawipa. (Flpi. 4:6) Lelo tuzipizile twalola navino e Yehova akutwavwa peyonye impindi. Amuno e Yehova watulaya ukuti aliwatuwomya swinya aliwatwavwa ukusipicizya. Acino lyonsinye mwasalifya pevino e Yehova akamyavwa. Nga mwacita wo-o, apano mulilola vino e Yehova akamyavwa ukutunguluka na pano mukupita mu ntazi, ngati avino wacisile kwe Jozefu.​—Inta. 41:51, 52.