1-2. (a) Ngenyi atidikani kushamaisika patinosongana no zvineso? (b) Ngozvapi zvatinozovona pa musoro uwu?

 INGA vandhu va Jehovha itusu atishamaisiki patinosongana no mugariro unonesa. Asi tinoziva inga zvinonangwa ngo Bhaibheri kuti: “Tinodikana kunghwina mu Umambo hwa Mwari ngo matambujiko mazinji.” (Mabasa o Vapostori 14:22) Tinozivazve kuti zvineso zvese zvatiri kusongana nazvo nyamasi uno, zvinozopera kamare mu nyika imbza. “Akucazovizve no kufa, kusuruvara, kucema no kuhwajihwa.”—Apokaripsi 21:4.

² Jehovha aaiti kuti titame kusongana no zvineso mu upenyu hwedu. Asi anotibesera kuti itusu tikwanise kuzvicungirira. Ngativone zvakananga mupostori Pauro ku Makristu o ku Roma. Iyena wakabhuya ngo pamusoro po zvineso zvizinji zvaaisongana nazvo no zvaaisonganavo no hama. Perapo iyena wakati: “Tiri kuwina pa zviro zvese izvi tecibesehwa ndi wiya wakatidaya.” (Varoma 8:35-37) Izvi zvinokhombija kuti Jehovha angatibesera pikija patinonga tecihwisana no zvineso. Ngatende tivone kuti Jehovha wakabeseresa kudini Josefa no manera aangatibeseravo.

3. Upenyu hwa Josefa hwakacinjisa kudini ngo civhumbu?

³ Jakobe mukuvo wese wainanga kuti waida maningi mwana wake Josefa. (Genesi 37:3, 4) Izvi zvakaita kuti majinevanji ake agare no ushanje na Josefa. Pavakandowana mukana, vakatengesa Josefa inga muranda ku Vamidhiyani. Vanarume ava vakatora Josefa voenda naye ndhambo kamare. Ngo kudaro, povakaguma kondhoyo vakamutengesazve inga muranda, asi apa vakamutengesera Potifari mutungamiriri wo masoca a Faro. Ngo ndava yazvo, upenyu hwa Josefa wakacinja ngo civhumbu. Iyena wainga mwana waidiwa maningi ndi baba wake,  asi apa wainga waamuranda ku Ejipita.—Genesi 39:1.

4. Ngojapi muejo jataizosongana najo jakafanana no jakasongana na Josefa?

⁴ Bhaibheri rinonanga kudari: “Bzakanaka no bzakaxata abzikheti mundhu.” (Mucumaeri 9:11) Nguva jimweni itusu tinosongana no “muejo jakatojana” no jinosongana no vandhu vese. (1 Vakorinte 10:13) Nguva jimweni itusu tinotambujika ngokuti tiri vajiji va Jesu. Inga muezaniso, vandhu vamweni vangatishora kana kutiteverera ngo ndava yo rutendo hwedu. (2 Timoti 3:12) Azvinenyi kuti zvineso zvapi zvatiri kusongana nazvo, Jehovha anozotibesera. Iyena wakabeseresa kudini Josefa?

5. Potifari wakaguma pambhejiso yapi ngo pamusoro po kubudirira ka Josefa? (Genesi 39:2-6)

⁵ Verenganyi Genesi 39:2-6. Potifari wakavona kuti Josefa wainga mujaha wainga no uzivi no waishanda ushoni. Iyena waizviziva zvaimuitisaro kudaro. Potifari wakavona kuti ‘Mwari wakaita kuti bzese bzaiita [Josefa] bzibudirire.’ b Pa kufamba ko nguva, Potifari wakagaja Josefa kuti ave mubeseri wake. Iyena wakaita kuti Josefa angwarire zvese zvainga pa muzi pake. Ngowapi wakava muviyo wakona? Potifari wakabudirira.

6. Josefa waijizwa kudini ngo mugariro waaingari nawo?

⁶ Ejanyi kurangarira manera aijizwa Josefa. Ngozvapi zviro zvaainga ecida maningi? Kunanga kuti iyena waida kuvoniwa kana kupuwa zviri zvese ndi Potifari? Zvingaita kuti Josefa waida kusujunuhwa kuvha ku uranda no kukwanisa kuhwirira kumuzi ka baba wake. Asi pikija iyena wainga no makomborero o kushandira pa muzi pa Potifari, wainga ecindoshandira mundhu acikanamati Jehovha. Jehovha aazivi kuita kuti Potifari asujunure Josefa. Mugariro wa Josefa waindoenderera mberi wecinyanyisa.

7. Mu njira yapi mugariro wa Josefa wakaguma pa kunyanyisa? (Genesi 39:14, 15)

⁷ Inga zvinonangwa pa cipauko 39 co bhuku ra Genesi, mukaji wa Potifari waidakarira maningi Josefa, zvoita kuti amuvhujirire ko vhaza jakawanda. Pa vhaza jese pozvaiitika, Josefa wairamba. Izvi zvakaita kuti iyena  anyangajwe maningi, wogumira pa kunanga kuti Josefa waida kumujipa. (Verenganyi Genesi 39:14, 15.) Potifari paakazvizwa, wakadira Josefa mukadheya, wogaremo ko makore manganani. (Genesi 39:19, 20) Kadheya iyi yainga yakadini? Gama ro Cihebheru rakashandiswa ndi Josefa kuitira “kadheya” ringanangira “mwimbo” kana kuti “gomba.” Izvi zvinovonesa kuti mondhomo mainga muno cidima nee aacaivetera kuti waizobudemo. (Genesi 40:15) Kusiyapo izvo, Bhaibheri rinonanga kuti Josefa wakagumira pa kusungwa soka jake ngo magaragajero, vosunga musipa make ngo simbi. (Nduyo 105:17, 18) Mugariro wa Josefa waindoenderera mberi wecishatisisa. Kunja ko kuva muranda anothembeka, iyena wakava musungwi.

8. Pikija mugariro wedu ukaguma pa kunyanyisa, ngocapi cokwadi catingava naco?

⁸ Imwimwi makambosongana no mugariro unonesa mu upenyu hwenyu, mogumira pa kuita mukumbiro ko vhaza jakawanda, iwona wondoramba wakadaro? Izvi zvingaitika. Nyika ino iri kutongwari ndi Sathana, tiri kusongana no zvineso zvakawanda maningi. Asi Jehovha aazvipeji pa mukuvo wondhowo. (1 Johani 5:19) Pikija zvakadaro, mungava no cokwadi cokuti: Jehovha ari kuvona zvese zvamuri kusonganari naizvona nokutizve iyena anoneseka ndimwi. (Mateu 10:29-31; 1 Pedhru 5:6, 7) Iyena wakagondesa kuti: “Inini andizokusiyi. Inini andizokuregeri.” (Vahebheru 13:5) Jehovha angamubesera kucungirira zvineso zvamunonga mecisongana nazvo, pikija mecivona inga kuti amucina vetero. Ngatende tivone kuti Jehovha wakazviitisa kudini izvi pa mugariro wa Josefa.

9. Ngozvapi zvinotatija kuti Jehovha wainga na Josefa paainga mukadheya? (Genesi 39:21-23)

⁹ Verenganyi Genesi 39:21-23. Jehovha wakaita kuti zvese zvaiita Josefa zvibudirire pikija paainga mukadheya. Wakazviitisa kudini? Kudari inga zvakaitika pa nguva yaainga pa muzi wa Potifari, Josefa wakaguma pa kureremejwa no kuthembwa ngo mutungamiriri wo mukadheya. Azvizivi kutora mukuvo wakareba, Josefa wakagajwa kuti atungamirire vasungwi vamweni. Bhaibheri rinotonangavo kuti: “Mungwariri wo mu jere aacairangarirepi ciri cese cainga pasi po nyara jake.” Wari Josefa wainga waano zviro zvokurangarira, kuita basa raakagajwa. Iyi yakava cinjo yaaicaivetera. Zvaizonesa maningi kuti mundhu wakapumbwa kuti wainga wakajipa mukaji wo mutungamiriri waishanda pa banje ra mambo apuwe basa rinosisira maningi. Asi izvi zvakaitika kuna Josefa. Zvakaitikisa kudini? Genesi 39:23 inonanga kudari: “Mwari wainga naye; woita kuti bzibudirire bzese bzaaiita.”

10. Ngenyi kangaije Josefa waivona inga kuti aacaibudirira pa zvese zvaaita?

¹⁰ Amborangariranyizve kuti Josefa wainga ecijizwa kudini. Pakupera kunyepehwa no kudihwa mukadheya, munorangarira kuti iyena waivona inga kuti waibudirira pa zvese? Ngozvapi zvaaida maningi pa mukuvo wondhowo? Kureva kuti waida kuvoniwa ushoni ngo mutungamiriri wo mukadheya? Kangaije haiwa, caida Josefa ngo co kuvhunjwa kuti aana ndava wovhiswa mukadheya. Iyena wakatokumbira kuti musungwi umweni wainga phedo no kubuda, abhuye na Faro ngo pamusoro pake kuti aviye kozomubudisa. (Genesi 40:14) Asi mwanarume wiyana aazivi kubhuya na Faro ngo pamusoro pazvo. Inga muviyo, Josefa wakapejazve makore maviri ari mukadheya. (Genesi 40:23; 41:1, 14) Kunja kwa zvese izvi, Jehovha wakaenderera mberi ecibesera Josefa. Wakazviitisa kudini?

11. Jehovha wakaita kuti Josefa akwanise kuitenyi? Izvi zvakabeseresa kudini pa kukwanirisa zvaida Jehovha?

¹¹ Josefa paainga aciri mukadheya, Jehovha  wakaita kuti mambo wo Ejipita arote hope jaimunesa maningi. Faro waineseka maningi ecida kuziva kuti hope iji jairevenyi. Paakaziva kuti Josefa waikwanisa kudurujira hope, iyena wakatumira kuti abudiswe mukadheya. Ngo besero ra Jehovha Josefa wakakwanisa kudurujira hope ja Faro. Cimwenizve, Faro wakashamaisika maningi ngo mazano aakapuwa ndi Josefa. Zvakamukira kujeka kuna Faro kuti Jehovha wainga ecikomborera Josefa. Josefa wakagajwa kuti ave mungwariri wo zvokuha zvese zvo nyika yo Ejipita. (Genesi 41:38, 41-44) Pa mukuvo wakazotevera, kwakaitika njara huru ku Ejipita no Kanani, kwaigara mbhuri ya Josefa. Wari iyena wainga ari pa mugariro wokuti waizokwanisa kuponesa mbhuri yake, zvoitazve kuti pa kufamba ko nguva Mesiya abahwe.

12. Jehovha wakaitisa kudini kuti Josefa abudirire pa zvese?

¹² Amborangariranyi zvese zvakaitika mu upenyu hwa Josefa. Ndiyani wakaita kuti Potifari apurukire zvakanangwa ndi Josefa, waingari muranda? Ndiyani wakaita kuti mutungamiriri wo mukadheya ataje ushoni Josefa, paainga musungwi? Ndiyani wakaita kuti Faro arote hope jainesaya? Ndiyanizve wakaita kuti Josefa akwanise kudurujira hopejo? Ndiyani wakaita kuti Faro agaje Josefa kuti ave mungwariri wo zvokuha mu Ejipita? (Genesi 45:5) Pacina kukana-kana, ndi Jehovha wakaita kuti Josefa abudirire pa zvese izvi. Pikija pakutanga, Josefa wakashaisha kutajwa ngo hama jake, pakupejisira Jehovha wakacinja zvese kuti akwanirise zvaanoda.

13. Kunanga kuti Jehovha anovonerera zvineso zvese zvinoitika mu upenyu hwedu? Sananguranyi.

¹³ Tinojijenyi ngo zvakaitika mu upenyu hwa Josefa? Kureva kuti Jehovha anopeja zvineso zvese zvatinosongana nazvo? Kunanga kuti Jehovha anocinja zvineso zvese zvinoitika mu upenyu hwedu, zvoita kuti zvakashata zvese zviitike ngo thangwe raushoni? Haiwa, andizvopi zvinojijisa Bhaibheri. (Mucumaeri 8:9; 9:11) Catinoziva ngo cokuti: Jehovha anoziva zvineso zvese zvatiri kusongana nazvo, patinomukumbira besero iyena anotizwa no kutibesera. (Nduyo 34:16; 55:23; Isaia 59:1) Kusiyapo zvese izvi, Jehovha anotibesera kuti ticungirire. Anozviitisa kudini?

14. Jehovha anotibeseresa kudini pa mukuvo wo kunesa?

 ¹⁴ Njira imweni yaanoshandisa Jehovha kuti atibesere, ngo yo kutivangisa no kutiembejera. Kazinji kwakona izvi zvinoitika pa mukuvo watainga tecizvida kamare. (2 Vakorinte 1:3, 4) Ndizvona zvakaitika no hama imweni inogara ku Turkumenistau, inodanijwa Ezizi. Iyona yakatongehwa kugara mukadheya makore maviri ngo ndava yo rutendo hwayo. Iyona yakati: “Mangwanani o njiku yaida kutongwa ndava yangu, hama imweni yakandikhombija bhuku ra Isaia 30:15, iyo inoti: ‘Simba renyu rinozovha pakuramba makagajana no kundithemba.’ Vhesi iyi yakandibesera kuti ndive ndakagajana no kuthemba Jehovha pa zvese. Kurangarijisisa zvinonangwa pa vhesi iyi kwakandibesera mukuvo wese wandakapeja ndiri mukadheya.” Munokwanisa kuceukija pa vhaza yamakabesehwa ndi Jehovha no kuvangiswa pa mukuvo wamaida kamare?

15-16. Ngozvapi zvatajija ngo muezaniso wa hambzaji Tori?

¹⁵ Kazinji itusu tinozwisisa kuti Jehovha watibesera cinesoco pacinonga capera. Hambzaji imweni inodanijwa kuti Tori, yakavona kuti izvi ndizvonadi kamare. Iyona yainga no mwana waidanijwa Masoni, wakadikana kuhwisana no ndhendha yo kanseri ko makore anokwana kuita matandhatu, mbhera kufa kwake. Azvinesi kuzwisisa kuti hambzaji iyi yakasuruvara maningi. Iyona yakati: “Akuna ciro cinohwaja maningi kuna mai ari wese kusiyapo zvakandiitikirari. Ndino cokwadi cokuti vabari vese vanotenderana nazvo. Zvinohwaja maningi kuvona mwana wako ecitambujika kusiyapo iwewe wecitambujika kamare.”

¹⁶ Izvi zvakanesa maningi kuna hambzaji Tori. Pa kufamba ko nguva ivona vakatanga kurangarijisisa manera ovakabesehwa ndi Jehovha kuti vahwisane no cineso ici. Hambzaji  iyi yakananga kudari: “Ndikaima ndosota sure, ndinovona manera Jehovha wakandikhombijira rudo no kundibesera mwana wangu paaihwaja. Inga muezaniso, ndhendha ya Masoni payaiguma pakunyanyisa, zvokuti aacaidikana kuashira vhisita, hama no hambzaji jaifambisa karu ko nguva mbiri kuti jigume kushipitari. Mukuvo wese tainga no vandhu vaitivetera ngo kunja kuti vatibesere pa zvese zvataida pa mukuvo wondhowo. Cimwenizve, hama no hambzaji jaitibesera pa zvese zvataida ku divi ro kunyama. Pikija pa mukuvo wozvaitinesera maningi, apana cataitama.” Jehovha wakabesera hambzaji Tori pa zvese zvavaida kuti vakwanise kucungirira. Iyena wakaitavo zvakafanana na Masoni.—Vonanyi bhokiso rinoti: “ Jehovha Wakatipa Kamare Zvese Zvataida.”

17-18. Ngozvapi zvinozotiita kuti tizwisise no kubongesera besero ratinopuwa ndi Jehovha pa mukuvo wo zvineso? (Nduyo 40:6)

¹⁷ Verenganyi Nduyo 40:6. Cinangwa co mundhu anokhwira dundhu ngo co kuguma kumbhiri kwaro. Asi paanonga eciita izvi, iyena anoima, wosota ndau jakaseja jaanonga ecivona. Mu njira yakaezana, tinodikana kupsaka cimukuvo kuti tirangarijisise manera Jehovha ari kutibesera kuti tibudirire pikija patinonga tecisongana no zvineso. Pa njiku imwe nga imwe, tinodikana kujivhunjisa kudari: ‘Jehovha wandikomboreresa kudini nyamasi? Ndizvona kuti cineso candiri kusonganari naco acito capera, asi Jehovha ari kundibesera kudini kuti ndicungirire?’ Ejanyi kuvona njira imwe basi inovonesa kuti Jehovha ari kumubesera.

¹⁸ Zvakajeka kuti imwimwi muri kuita mukumbiro kuti cineso cenyu cipere. Izvi zvinozwisisika, ngo zvinodikana kuithwa kamare. (Vafiripi 4:6) Zvinosisiravo maningi kurangarira ngo makomborero atinawo nyamasi uno. Hina, Jehovha anogondesa kuti anozotivangisa no kutibesera kuti ticungirire. Ngo kudaro, ivanyi mundhu anobongesera ngo zvese zvamunoitihwa ndi Jehovha kuti amubesere. Mukadaro munozovona kuti Jehovha ari kumubesera kudini pa cineso camuri kusongana naco inga manera aakaita na Josefa.—Genesi 41:51, 52.