Skip to content

Skip to table of contents

NKHANI YOPHUNZILA N.° 3

Yehova okuyavyani kuti vinthu vikokuyendelani luweme

Yehova okuyavyani kuti vinthu vikokuyendelani luweme

“Yehova enkhala mphela na Yosefe . . . , chilichonse chenzechita, Yehova enzechidalisa.”—GEN. 39:2, 3.

NYIMBO N.° 30 Atata ŵangu, Mulungu wangu, shamwali wangu

VATIKUTI TIPHUNZILE a

1-2. (a) Ndaŵa yanji tudabwalini tikakumana na mayeselo? (b) Kansi tikambilane chinji mu nkhani ino?

 MONGA atumiki a Yehova, tudabwalini tikakumana na mayeselo. Baibolo yunena kuti, “tufunika kukumana na masauso anyinji kuti tikaloŵe mu Ufumu wa Mulungu.” (Mac. 14:22) Tuziŵa kuti ayakine mwa mavuto ŵasu asililetulini mpaka tikaloŵe m’chalo chanyowani cha Mulungu, mwamene muzaŵevesoti ‘imfwa, kulila, kumimila, olosoti voŵaŵa.’—Chiv. 21:4.

2 Yehova otitetezalini ku mayeselo. Olo n’tetyo, yove otiyavya kuti tipilile mayeselo ŵatukumana nawo. Onani vechinena ntumwi Paulo kuuja Akhilisitu aku Roma. Poyamba yove efotokoza mayeselo ŵenzekumana nawo pamozi na abale ŵake. Pavuli pake, elemba kuti: “Tugonjesa vinthu vonse vamene ivi kupitila muli wala etikonda.” (Aro. 8:35-37) Ivi vutanthauza kuti Yehova angatiyavye kuti vinthu vukotiyendela luweme olo pa nthawe yatukumana na mavuto. Tiyeni tiwone mwamene Yehova mwechiyavyila Yosefe kuti vinthu vimuyendele bwino, komasoti mwangatiyavyile masiku ŵano.

KENO VINTHU VACHINJA MOSAYEMBEKEZELEKA

3. Kansi ni kuchinja kotyani kosayembekezeleka kwichitika pa moyo wa Yosefe?

3 Yakobo ewonesha kuti enzemukonda ngako mwana wake Yosefe. (Gen. 37:3, 4) Chifukwa cha vamene ivi, enekwake a Yosefe eyamba kumuchitila djalasi m’bale wawo. Pechifwana mpata, emugulisa Yosefe kuli amalonda a Chimidiyani. Amalonda amene awo etola Yosefe noyenda naye msenga wa makilomita mahandiledi anyinji kuluta naye ku Iguputo—kwamene uko nawo echiyamugulisa kwa Potifara, nkulu wa masodja wamene enze mulonda wa Farao. Moyo wa Yosefe wechinja mokulumija ngako, kufuma pa mwana wokondewa na atata ŵake nonkhala kapolo wa ŵanthu aku Iguputo!—Gen. 39:1.

4. Kansi ni vuto yotyani yatingakumane nayo yolingana na yechikumana nayo Yosefe?

4 Mokatijana na vayunena Baibolo iyakine, “vinthu viipa vuchitikila munthu aliyense.” (Mlal. 9:11) Nthawe ziyakine tukumana na mavuto “ŵakukumana nawo ŵanthu onse”—kapena kuti mayeselo ŵakukumana nawo ŵanthu onse. (1 Akor. 10:13) Olo tingotamanishiwa tyala chifukwa chakuti nise ophunzila a Yesu. Mwachisanzo, tingonyozewa, kushushiwa, olosoti kutamanishiwa chifukwa cha chikhulupililo chasu. (2 Tim. 3:12) Olo kuti mukumana na mayeselo otyani, Yehova angakuyavyeni kuti vinthu vikokuyendelani luweme. Kansi yove emuyavya tyani Yosefe?

Yehova eyavya Yosefe kuti vinthu vikomuyendela luweme olo pa nthawe yechigulisiwa kwa Potifara monga kapolo ku Iguputo (Onani ndime 5.)

5. Kansi Potifara enena kuti n’chinji chenzeyavya Yosefe kuti vinthu vikomuyendela luweme? (Genesis 39:2-6)

5 Ŵelengani Genesis 39:2-6. Potifara ewona kuti Yosefe enze mulumbwana waluso komasoti wakhama. Yove enzeziŵasoti chifukwa chake venze tetyo. Potifara ewona kuti “chilichonse chenzechita [Yosefe,] Yehova enzechidalisa.” b Pavuli pake, Mwiguputo wamene uyu eika Yosefe kunkhala ntumiki wake. Emuikasoti kunkhala wololela ng’anda yake yonse. Kansi vokonkhapo vake vinkhala votyani? Vinthu viyamba kumuyendela luweme Potifara.

6. Kansi vuwoneka kuti Yosefe enzekumvwa tyani pa mavuto ŵenzekumana nawo?

6 Ganizilani mwenzemvwila Yosefe pa nthawe yamene iyi. Kansi yove enzefuna ngako chinji kupambana chilichonse? Kansi enzefuna kutchuka olo kulipiliwa chilichonse na Potifara? Mosakaikila, Yosefe enzefuna kumasuliwa kuti ajokele kuli atata ŵake. Kupambana vonse, olo kuti enze na maudindo m’ng’anda ya Potifara, Yosefe enze akalitumikila monga kapolo m’ng’anda ya bwana wamene enzelambilalini Yehova. Yehova aliyechitishe kuti Potifara amasule Yosefe. Ndipo vinthu pa moyo wa Yosefe venze visala patontho kuipa ngako.

KENO VINTHU VUIPILA-IPILA

7. Kansi vinthu pa moyo wa Yosefe vepitilija tyani kuipila-ipila? (Genesis 39:14, 15)

7 Monga mwayufotokozela lemba ya Genesis chapitala 39, mwanakazi wa Potifara ekopeka naye Yosefe ndipo moweleja-weleja enzemunyengelela kuti ayone naye. Koma Yosefe enzekana. Pamapeto pake, mwanakazi wamene uyo ekalipa ngako mwakuti emutalijila wenye Yosefe wakuti enzefuna kumumbwitila. (Ŵelengani Genesis 39:14, 15.) Potifara pechimvwa za nkhani yamene iyi elamula kuti Yosefe ankhale mu djeli kwa vyaka vinyinji. (Gen. 39:19, 20) Kansi djeli yamene iyi yenze yotyani? Mawu a Chiheberi ŵechikatishila ntchito Yosefe ponena za “djeli” angatanthauze “chisime,” olo “chisengu,” vamene vuwonesha kuti malo amene aŵa enze a mfinzi ndipo Yosefe enzewona kuti aliye chiyembekezo chilichonse. (Gen. 40:15) Komasoti, Baibolo yuwonesha kuti kwa kanthawe, mendo a Yosefe enze m’matangaza ndipo nkosi wake wenze wimangiwa na msimbi. (Sal. 105:17, 18) Vinthu pa moyo wa Yosefe venzeipila-ipila. Yove efuma pa kapolo wodalilika nonkhala nkaidi wonyozeka.

8. Olo kuti vinthu viipile-ipile, kansi tingankhale osimikijila za chinji?

8 Kansi mwekumanapo kale na vuto iyakine yamene yenzeipila-ipila olo kuti mwenzepemphela mofumila pansi pa ntima? Vamene ivi vingachitike. Yehova otitetezalini kuti osati tikokumana na mavuto muli ichi chalo chulamuliliwa na Satana. (1 Yoh. 5:19) Koma olo n’tetyo, mungankhale osimikijila kuti: Yehova oziŵa bwino ngako mavuto ŵamukumana nawo ndipo okudelani nkhaŵa. (Mt. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) Komasoti yove etilonjeza kuti: “Nikusiyenilini olo kukutayani na patontho kumo.” (Ahe. 13:5) Yehova angakuyavyeni kupilila olo pa vinthu vovuta vukuchitishani kuwona monga muliye chiyembekezo. Tiyeni tiwone mwechiyavyila Yosefe.

Yehova enze naye Yosefe olo pa nthawe yenze mu djeli ndipo eikiwa kunkhala wololela akaidi ayakine onse (Onani ndime 9.)

9. Kansi n’chinji chuwonesha kuti Yehova enze naye Yosefe penze mu djeli? (Genesis 39:21-23)

9 Ŵelengani Genesis 39:21-23. Olo pa nthawe yovuta yenze mu djeli, Yehova echitisha kuti vinthu vikomuyendela luweme Yosefe. Motyani? M’kupita kwa nthawe, nkulu wa djeli eyamba kumukhulupilila Yosefe nomulemekeza monga mwenzechitila Potifara. Pamapeto pake, yove eika Yosefe kuti akololela akaidi ayakine. Ndipo Baibolo yunena kuti “nkulu wa djeli wamene uyo enzelolelalinisoti chilichonse chamene chenze m’manja mwa Yosefe.” Apa lomba Yosefe—enze na ntchito iweme kuti aikate. Kwamene uku kwenze kuchinja kosayembekezeleka! Kansi vikwanishika tyani kuti nkaidi wamene etalijiliwa wenye wofuna kumbwitila mwanakazi wa nkulu wa djeli, apasiwe udindo ukulu teti? Pali chinthu chimozi tyala chamene sembe chichitisha kuti vamene ivi vikwanishike. Lemba ya Genesis 39:23 yunena kuti, “Yehova enze na Yosefe, ndipo chilichonse chenzechita yove, Yehova enzechidalisa.”

10. Fotokozani chifukwa chake Yosefe enzewona monga vinthu vumuyendelalini bwino.

10 Yejani kuganizila mwenzemvwila Yosefe chifukwa cha vinthu venzekumana navo. Pavuli pakuti amutalijila wenye noikiwa mu djeli, kansi muganiza kuti yove enzewona kuti vinthu vumuyendela bwino? Kansi Yosefe enzefuna ngako chinji kupambana chilichonse? Kansi enzefuna kuwoneka luweme pa menso pa nkulu ololela djeli? Mosakayikila, Yosefe enzefuna kumasuliwa noyamba kunkhala mwaufulu. Yove mpaka esenga nkaidi muyakine wamene enze esala patontho kumasuliwa kuti akauje Farao vokhuza yove kuti amufumye mu djeli yamene iyo yoyofya. (Gen. 40:14) Koma olo n’tetyo, munthu wamene uyo aliyekwanishe kulaŵila na Farao nthawe yamene iyo. Chifukwa cha vamene ivi, Yosefe epitilija kunkhala mu djeli kwa vyaka viyakine viŵili. (Gen. 40:23; 41:1, 14) Olo n’tetyo, Yehova epitilija kuchitisha kuti vinthu vikomuyendela luweme. Motyani?

11. Kansi Yehova epasa Yosefe luso yotyani yapadela, ndipo ivi viyavya tyani kuti akwanilishe cholinga chake?

11 Yosefe penze mu djeli, Yehova echitisha mfumu ya Iguputo kulota maloto aŵili ovutisha maganizo. Farao enzefunishisha kuziŵa tanthauzo ya maloto amene awo. Mfumu yamene iyi peiziŵa kuti Yosefe ali na luso yomasulila maloto, yetuma ŵanthu kuti akamutole. Moyavyiwa na Yehova, Yosefe ekwanisha kumasulila maloto amene awo ndipo emuchitisha chidwi Farao na malangizo othandiza ŵechimupasa. Farao pechiwona kuti Yehova enzeyavya Yosefe, emusankha kuti akololela vakulya m’chalo chonse cha Iguputo. (Gen. 41:38, 41-44) Pavuli pake, ku Iguputo kwechitika njala ikulu, ndipo yekhuzasoti ku Kanani, m’chalo chenzenkhala a banja a Yosefe. Apa lomba Yosefe enze na mwayi wopulumusha a banja ŵake noteteza mzela wovyalikila Mesiya.

12. Kansi Yehova emuyavya tyani Yosefe kuti vinthu vimuyendele luweme?

12 Ganizilani vinthu vachilwendo vechikumana navo Yosefe pa moyo wake. Kansi ni ŵani echitisha Potifara kuwamila ntima Yosefe, wamene enze kapolo wamba? Kansi ni ŵani echitisha nkulu wa djeli kuwamila ntima Yosefe, wamene enze nkaidi wonyozeka? Kansi ni ŵani echitisha Farao kulota maloto ovutisha maganizo nopasa Yosefe luso yomasulila maloto amene awo? Kansi ni ŵani echitisha Farao kusankha Yosefe kunkhala wololela vakulya ku Iguputo? (Gen. 45:5) Mosakaikila, Yehova niye echitisha kuti chilichonse chenzechita Yosefe chikomuyendela luweme. Olo kuti enekwake a Yosefe enzefuna kum’paya, Yehova echinja chiwembu chamene icho kuti akwanilishe cholinga chake.

MWANGAKUYAVYILENI YEHOVA KUTI VINTHU VIKOKUYENDELANI LUWEME

13. Kansi Yehova oloŵelelapo pa chilichonse chatukumana nacho? Fotokozani.

13 Kansi tuphunzilapo chinji pa nkhani ya Yosefe? Kansi Yehova oloŵelelapo pa chilichonse chatukumana nacho? Kansi yove niye ochitisha chinthu chilichonse chatukumana nacho pa moyo wasu, mwakuti vinthu vonse viipa vutichitikila vunkhala na chifukwa chiweme? Yayi, Baibolo yuphunzisalini vamene ivi. (Mlal. 8:9; 9:11) Koma chatuziŵa n’chakuti: Keno tukumana na mayeselo, Yehova oziŵa ndipo akumvwa kulila kwasu kosenga thandizo. (Sal. 34:15; 55:22; Yes. 59:1) Kupambana vonse, Yehova angatiyavye kuti tipilile mayeselo ŵatukumana nawo. Motyani?

14. Kansi Yehova otiyavya tyani pa nthawe ya mavuto?

14 Njila imozi yakutiyavyila Yehova ni kutitonthoja na kutilimbikisa, ndipo ochita vamene ivi pa nthawe yoyenela. (2 Akor. 1:3, 4) Ivi niye vichitikila m’bale muyakine waku Turkmenistan zina yake Eziz, wamene elamuliwa kuti ankhale mu djeli chifukwa cha chikhulupililo chake. Yove enena kuti: “M’mawa wa nsiku yenenzetongewa mulandu, m’bale muyakine eniwonesha lemba ya Yesaya 30:15, yamene yunena kuti: ‘Muzaŵe amphamvu mukalekachita wowa komasoti mukankhala na chikhulupililo.’ Vesi yamene iyi nthawe zonse yenzeniyavya kunkhala wodekha nodalila Yehova pa chilichonse. Kuganizila vesi yamene iyi kweniyavya pa nthawe yonse yenenze mu djeli.” Kansi mwewo mukumbukila nthawe yechikuyavyani Yehova, kukutonthojani, nokulimbikisani pa nthawe yemwenzefunikila ngako thandizo?

15-16. Kansi muphunzilapo chinji pa vinthu vichitikila Tori?

15 Kanyinji-kanyinji, tikalolesha kuvuli niye tyala patuziŵa mwawatiyavyila Yehova kupilila mavuto ŵasu. Mulongo muyakine zina yake Tori, ewona kuti mfundo yamene iyi ni yachendi. Mwana wake mwanalume zina yake Mason, elwala khansa kwa vyaka 6 ndipo mpaka emwalila. N’pomvwika kuti Tori vimuŵaŵa ngako. Yove enena kuti, “Newo nenzeganizilakolini kuti ningakumane na vuto ikulu monga mama.” Yove eyangijila kuti, “Nukhulupilila kuti makolo ayakine anganivomekeje kuti kuwona mwana wako ovutika, n’chinthu choŵaŵa ngako kupambana keno ni wewo uvutika.”

16 Olo kuti Tori enze na chisoni ngako chifukwa chowona mwana wake ovutika, papita nthawe eganizila mwechimuyavyila Yehova kuti apilile. Yove enena kuti, “Nikaganizila vinichitikila nuwona mwenzeniyavyila Yehova mwachikondi pa nthawe yonse yenzelwala mwana wangu. Mwachisanzo, olo pa nthawe yamene Mason walwala ngako mwakuti osakwanisha kuziŵa munthu wawela kuzamuwona, abale na alongo enzeyenda msenga wa ma awazi aŵili na motoka kuwela kuchipatala. Nthawe zonse penzenkhala munthu wolipeleka na wofunishisha kutiyavya. Komasoti, abale na alongo enzetipasa vinthu vetenzefunikila mwakuthupi. Olo kuti vinthu venze vovuta, nthawe zonse tenzenkhala na vinthu vetenzefunikila.” Yehova epasa Tori vonse venzefunikila kuti akwanishe kupilila, ndipo echitasoti chimozi-mozi kwa Mason.—Onani bokosi yakuti “ Yehova etipasa ngavo-ngavo vetenzefunikila.

MUKOKUMBUKILA VAWAKUCHITILANI YEHOVA POKUYAVYANI

17-18. Kansi n’chinji chingatiyavye kuziŵa komasoti kutembeja thandizo yakutipasa Yehova pa nthawe yovuta? (Salimo 40:5)

17 Ŵelengani Salimo 40:5. Cholinga cha ŵanthu okwela malupili ni kufwika palulu ngapo-ngapo pa lupili. Olo n’tetyo, akafwika pamalo ayakine opanama nosangalala na vinthu vakuwona. Molingana na vamene ivi, nthawe zonse mukopatula nthawe yopanama noganizila mwawakuyavyilani Yehova kuti vinthu vikokuyendelani luweme olo pa nthawe yamulimbana na mavuto. Kumapeto kwa nsiku iliyonse mukolikonsha kuti: ‘Kansi Yehova wanidalisa tyani lelo? Olo kuti nikalilimbana na mayeselo, kansi Yehova oniyavya tyani kuti nikwanishe kupilila?’ Mukoyeja kuganizila olo tyala chinthu chimozi chawakuchitilani Yehova pokuyavyani.

18 N’chendi kuti payakine mupemphela kuti vuto yanu isile. Vamene ivi n’vomvwika ndipo n’vofunika. (Afil. 4:6) Koma tufunika kuziŵa madaliso ŵatili nawo kale. Ndipo Yehova otilonjeza kuti akotilimbikisa komasoti kutiyavya kuti tipilile. Tetyo, mukomutembeja nthawe zonse Yehova chifukwa chakuti okuyavyani. Mukachita tetyo, muwone mwakukuyavyilani Yehova kuti vinthu vikokuyendelani luweme monga mwechiyavyila Yosefe, olo pa nthawe yenzekumana na mayeselo.—Gen. 41:51, 52.

NYIMBO N.° 32 Nkhalani okhulupilika kwa Yehova!

a Tikakumana na mayeselo akulu tingayambe kuwona kuti Yehova ‘otiyavyalini.’ Ndipo tingayambe kuganiza kuti vinthu vizayambe kutiyendela luweme mavuto akasila. Olo n’tetyo, vinthu vichitika pa moyo wa Yosefe vutiphunzisa phunzilo yofunika ngako—yakuti Yehova angatiyavye kuti vinthu vikotiyendela luweme olo kuti tukumana na mayeselo. Nkhani ino, ifotokoze mwangatiyavyile Yehova.

b Baibolo yufotokoza mwewiyambila kusintha moyo wa Yosefe ku ukapolo m’mavesi atontho tyala, koma vingachitike kuti vichitika kwa vyaka vinyinji.